9
Ramatua Yesus nadenu ana mana tuka dea kasanahulu dua nara
(Mateos 10:5-15; Markus 6:7-13)
Laiꞌ esa de, Yesus nabubua na ana mana tuka dea kasanahulu dua nara. Boe ma Ana fee si kuasa fo bisa usi nitu, ma bisa puli ra lahenda reme hedi rupa nara mai. Ana nadenu si reu tui-beka fee lahenda laꞌeneuꞌ Manetualain hohomu pareta Na. Ana nadenu si fo puli ra lahenda kamahedis nai basa mamanaꞌ ara. Tehuu Ana nafada si nae, “Mafarereneꞌ matalolole! Nai emi lalaꞌom ia, ta bole meni hata-hata esa boeꞌ. Meni noi badu nai ao-ina mara. Bosoꞌ meni teteꞌe, tas, tua-lepa, do doi-tali. Badu lenaꞌ boe, bosoꞌ meni! Maneniko emi masoꞌ leo koroꞌ esa meu, ma lahenda sipoꞌ emi, leo nai sira uma nara, sona bosoꞌ madula fo leo meuꞌ na, losaꞌ emi kalua meme koroꞌ ria mai. Maneniko emi masoꞌ leo koroꞌ esa meu, boe ma lahenda fo rai na ta nau sipoꞌ, ma ta nau ramanene neuꞌ emi, sona kalua meme naꞌ mai. Ma kalu emi kalua meme naꞌ mai, sona tao tuka hadas a, fo sasapu heni afu a neme emi ei mara mai. Mafada si mae, ‘Emi ta nau mamanene fa, de dei mataa ao mara nai Manetualain matan.’ ”
Boe ma, ana mana tuka dea sira laꞌo reme koroꞌ mai leo koroꞌ reu. Ara tui-beka fee lahenda ra Manetualain Hara-dasin. Ma puli ra lahenda kamahedis ara boe.
Mane Herodes a noi patararaaꞌ a laꞌeneuꞌ Ramatua Yesus
(Mateos 14:1-12; Markus 6:14-29)
Mane Herodes Antipas* namanene tutui rupaꞌ laꞌeneuꞌ Yesus. Boe ma noi patararaaꞌ a, huu fo lahenda ruma rae, “Yesus nana, riꞌ Yohanis Mana Saraniꞌ a nasoda seluꞌ.” Ruma bali rae, “Ria nana, baꞌi Elia a nasoda seluꞌ so.”
Ma ruma bali rae, “Ria nana, Manetualain mana nesi mata fai ulu nara esa rian.”
Tehuu Herodes nafarene nae, “Maꞌulun ria, au tete heni Yohanis laka na so. Ana nasoda seluꞌ, do? Te bea ria bali?” De ana usaha fo nau naneta no Yesus.
Ramatua Yesus nahao lahenda rifun lima
(Mateos 14:13-21; Markus 6:30-44; Yohanis 6:1-14)
10 Faiꞌ esa, boe ma ana mana tuka dea fo riꞌ Yesus nadenu si a, ara fali mai si, de rabua seluꞌ ro Ni. Ara tui Ni basa-basan fo sira tao a. Boe ma Yesus no ana mana tuka dea nara laꞌo rama nininoꞌ a leo mamanaꞌ esa reu naneneaꞌ no koro Betsaida, ela hahae ao nara reuꞌ na. 11 Tehuu lahenda dodouꞌ bubuluꞌ Yesus asa leo beaꞌ reu, de ara ranononda reu tuka Ni. Yesus sipoꞌ asa no malole. Ana puli na katemaꞌ lahenda kamahedis ara ma Ana tui si laꞌeneuꞌ Manetualain pareta nai dae-bafoꞌ.
12 Ledo leodaeꞌ, boe ma Yesus ana mana tuka dea kasanahulu dua nara, rafada Ni rae, “Malole lenaꞌ Ramatuaꞌ *a madenu lahenda ia ra leo koro maneneaꞌ fo nai ia, ela bisa saka ao nara nanaa-nininuꞌ. Ma ara saka mamanaꞌ fo suku. Huu fo nai mamana lino-nes ia, de ara ta raa-rinu fa.”
13-14 Tehuu Yesus sipoꞌ asa nae, “Leo iaꞌ! Emi riꞌ mahao si!”
Boe ma ara rafada Ni rae, “Ramatuaꞌ! Ta bisa leo naꞌ fa? Lahenda rifun lima lenaꞌ ia! Noi tou nara sira, bei ta rekeꞌ inaꞌ ara ro ana nara fa! Ma ita tanuu noi roti bibiaꞌ lima ma ikaꞌ boaꞌ dua. Tao leoꞌ bea fo ami bisa asa tamba seluꞌ nanaaꞌ ela fee lahenda ia ra?!”
Tehuu Yesus nadenu si nae, “Ator lahenda ia ra fo ratuu rabua ao nara, lima hulu na bubuaꞌ esa.”
15 Boe ma ara ator asa leo naꞌ. 16 Ara ratuu ra ao nara, boe ma Yesus hai na roti kalimaꞌ sira ma ika kaduaꞌ ara. Basa de Ana nasare leo lalai neu, fo hule makasi. Ana tetebi roti ma ikaꞌ sira, boe ma loo si leo ana mana tuka dea nara reu fo babati fee lahenda sira. 17 Basa si raa losaꞌ rabete. Basa de ara rabubua ra nanaa lenaꞌ ara, henu lapaneu sanahulu dua.
Petrus mulai nameda nae, Ramatua Yesus nana, Kristus, riꞌ Lahenda fo Manetualain helu memaꞌ neme uluꞌ mai
(Mateos 16:13-19; Markus 8:27-29)
18 Laiꞌ esa de, nai mamanaꞌ esa Yesus hule-haradoi mesaꞌ ana. Huhule-haradoi basa, boe ma ana mana tuka dea nara mai rabua ron. Boe ma Ana natane si nae, “Emi mamanene lahenda rafada rae, Au ia nana bea?”
19 Ara rataa rae, “Ruma rae Papa nana Yohanis Mana Saraniꞌ a, ma ruma bali rae, baꞌi Elia. Taꞌa na, Manetualain mana nesi mata fai ulu nara, esa nasoda seluꞌ ria so.”
20 Boe ma Yesus natane si bali nae, “Kalu tuka emi, sona Au nana bea?”
Petrus nataa nae, “Papa nana Kristus, Lahenda fo Manetualain here memaꞌ Ana neme fai a ulu na mai so.”
21 Boe ma Yesus horo si fo bosoꞌ tutui rae, Ria nana Kristus.
Ramatua Yesus nafada laꞌeneuꞌ mamate na, ma Ana nasoda seluꞌ a
(Mateos 16:21-28; Markus 8:31—9:1)
22 Boe ma, Yesus dedea tamba seluꞌ bali nae, “Au ia, Ana Lahenda. Au lepa doidoso mabera rupaꞌ ara. Neuꞌ ko lahenda Yahudi ra lasi nara, malaka agama ra malaka nara, ma mesen agama ra ta nau sipoꞌ rae, Au ia, Kristus. Ma neuꞌ ko raisa Au. Tebe Au mate, tehuu fai binesa na, te Au asoda seluꞌ!”
23 Boe ma Ana nafada lahenda kadodou inaꞌ ara nae, “Lahenda fo nau tuka Au, sona ana muste tuka nahani Au fai-faiꞌ. Ana muste tuꞌu heni ria hihii-nanau mesa na. Ana muste tuka naroo, leo mae lahenda nau raisa ni, sama leoꞌ lahenda nasaa na aikake na, fo leo mamana mamate na neu. 24 Huu fo lahenda bea sadia nau mate nana huu ana tuka Au, neuꞌ ko ana hapu soda-moleꞌ manabasa taaꞌ a. Tehuu lahenda fo nau nasoda soa noi ria ao-ina heheli na, neuꞌ ko ana bika-bati neme Manetualain mai. 25 Leo mae lahenda nanuu katemaꞌ dae-bafoꞌ ia oe isin, tehuu maneniko Manetualain tipa heni ni, sona sosoa-raraaꞌ taaꞌ a. 26 Au ia, Ana Lahenda. De lahenda maeꞌ nana huu tuka Au, ma maeꞌ nana huu homu Au nanori-nafadak, neuꞌ ko Au maeꞌ manaku ria nai Manetualain mata Na fai fo Au fali eme nusatetu-ikutemaꞌ a mai. Huu fo neuꞌ ko Au onda mai noo Papa kuasa marela-masaꞌan, sama-sama eilaꞌo-limalopen reme nusatetu-ikutemaꞌ a mai. 27 Tetebes ara Au afada emi. Lahenda hida rai emi talada ia, neuꞌ ko rita Manetualain pareta nai dae-bafoꞌ a, besaꞌ ko ara mate.”
Ramatua Yesus dadi fekeꞌ nai leteꞌ lain
(Mateos 17:1-8; Markus 9:2-8)
28 Basa faiꞌ falu, boe ma Yesus leꞌo noo Petrus, Yohanis ma Yakobis de ae leo leteꞌ esa lain reu fo hule-haradoi. 29 Yesus bei hule-haradoi, te Ana narupa fekeꞌ, ma papake nara dadi fula makadila.
30 Kekeneu te, lahenda dua toda mai, de dedea ro Yesus. Sira dua nana baꞌi Musa no baꞌi Elia. 31 Sira kahereꞌ raan seli boe. Telu si dedea rao nara laꞌeneuꞌ Yesus neuꞌ ko mate Ni nai Yerusalem.
32 Nate Petrus no nonoo kaduan sira suku renin. Ara kekera ao nara, te rita Yesus napadeiꞌ no lahenda dua. Ara rita Yesus narela-nasaꞌa nan seli.
33 Tehuu Petrus noi patararaaꞌ a, ana ta bubuluꞌ nae tao ubeaꞌ fa. De, baꞌi Musa no baꞌi Elia sakaꞌ laꞌo, boe ma ana dedea nafararaꞌu nae, “Ramatuaꞌ! Ami nai ia nonooꞌ nae malole na seli! De malole lenaꞌ ami tao ma laaꞌ telu. Esa fee Ramatuaꞌ *a, esa fee baꞌi Musa, ma esa bali fee baꞌi Elia.” 34 Tehuu ana bei dea-dea nae leoꞌ na, te oaꞌ esa onda mai napoti na si, de Petrus asa bii. 35 Boe ma ara ramanene hara oeꞌ esa nemeꞌ oaꞌ ria daleꞌ mai nae,
“Ia nana Au Ana teteka-hehere ka!
Ana dedea, sona mamanene matalolole Ni!”
36 Dedea basa, boe ma Petrus asa rita noi Yesus mesaꞌ ana. Hata fo telu si rita ni a, ara ta tutui esa boeꞌ. Doo inaꞌ a besaꞌ ko ara tui lahenda fekeꞌ.
Ramatua Yesus puli na anaꞌ fo nitu makaresiꞌ ara heke ra ni
(Mateos 17:14-18; Markus 9:14-27)
37 Balahaaꞌ, boe ma Yesus no Petrus asa, onda reme leteꞌ ria lain mai, faiꞌ ria lahenda dodouꞌ mai raneta ro Yesus. 38 Boe ma lahenda esa naloo Ni nae, “Papa Mesen! Au hule fo mete-relu neuꞌ au ana mane ise ka dei! 39 Huu fo nitu ra heke ra ni, de ana kasi nabekeꞌ a, ma feen hela-hela mesan losa fudeꞌ ara reme bafa na mai. Nitu ria fepa-liꞌun, ma duduku-papauꞌ ana laꞌo naroo. 40 Au hule Papa ana mana tuka dea mara so, fo usi heni nitu ria, tehuu ta rala ni fa!”
41 Yesus nasapaa basa si nae, “Ae! Emi ta mamahere kalu Manetualain bisa puli na lahenda fa, do? Emi nana, iku a lahenda fo ta masoda malelaꞌ tuka eno roos a! Au muste anenete o emi losa fai hidaꞌ bali?”
Boe ma Ana lipe aon de dedea no anaꞌ a papa na nae, “Moo ana ma leo iaꞌ mai!”
42 Ara roo anaꞌ a leo Yesus neu, boe ma nitu a lokopiro anaꞌ ria neuꞌ dae a, tao nan roroda-roroda mesan. Tehuu Yesus pareta nitu a fo kalua ela anaꞌ ria, boe ma anaꞌ ria teꞌe tutiꞌ a. Basa boe ma Yesus fee anaꞌ a leo papa na neu. 43a Lahenda fo rita Manetualain kuasa kaheren ria, basa si roi ramakokoaꞌ a.
Ramatua Yesus nafada seluꞌ laꞌeneuꞌ mamate Na
(Mateos 17:22-23; Markus 9:30-32)
43b Fai fo basa lahenda ra bei dedea rao nara, laꞌeneuꞌ tanda heran fo Yesus tao a, Ana nafada ana mana tuka dea nara nae, 44 “Emi tanda mahere Au dedea ki ia! Ta dooꞌ a soꞌ, te lahenda nau seꞌo heni Au, Ana Lahenda ia. Boe ma ara fee Au leo lahenda fekeꞌ ara uu.” 45 Tehuu ana mana tuka dea nara roi patararaaꞌ a, ara ta bubuluꞌ duduꞌa-aafin fa. Ara boe biiꞌ ratane hata ria sosoa-raraan ubeaꞌ.
Bea rina dadi neuꞌ lahenda masososaꞌ a
(Mateos 18:1-5; Markus 9:33-37)
46 Laiꞌ esa de, Yesus ana mana tuka dea nara mulai ralelena aoꞌ laꞌeneuꞌ neme sira mai neuꞌ ko bea rina dadi neuꞌ lahenda masososaꞌ a. 47 Tehuu Yesus bubuluꞌ hata fo sira ralelena aoꞌ ana. Ana naloo na ana aanaꞌ esa, de fee ni napadei neuꞌ boboa Na. 48 Boe ma Ana nafada si nae, “Nenene matalolole! Lahenda fo tuka Au ma nalalau lahenda aanaꞌ a sama leoꞌ anaꞌ ia, sona sosoa na nae, ana nalalauꞌ Au ria boe. Ma ria boe nalalau Au Papa Ka nai nusatetu-ikutemaꞌ, fo riꞌ nadenu Au leo dae-bafoꞌ ia mai. Lahenda dodouꞌ ta tao hihika-rerekeꞌ neuꞌ lahenda manatoꞌa-manataꞌ, masala-masikoꞌ ma ua soe ra. De, lahenda fo nahiiꞌ nalalau lahenda rupa leo naꞌ a, sona Manetualain tao si reuꞌ lahenda manuu hadaꞌ.”
Lahenda fo ta nalena laka, ria nana ita tia-lain
(Markus 9:38-40)
49 Boe ma Yohanis nafada Yesus nae, “Ramatuaꞌ! Laiꞌ esa de, ami mita lahenda esa usi heni nitu, ma ana seseiꞌ Papa nade ma. De, ami horo ni fo bosoꞌ seseiꞌ Papa nade ma, nana huu ita lahendan ta ria fa.”
50 Tehuu Yesus nataa si nae, “Bosoꞌ horo si! Huu fo bea ta nalena laka neuꞌ ita fa, sona ita lahendan sira.”
Koroꞌ esa nai Samaria lahenda nara ta nau sipoꞌ Ramatua Yesus
51 Yesus bubulu nae, Ria fai hehene-aaen leo nusatetu-ikutemaꞌ a neu, naneneaꞌ so. Boe ma Ana naetuꞌ nan fo leo Yerusalem neu. 52 Ana nadenu lahenda reu raꞌuluꞌ asa, ela ara bisa ator nanaa-nininuꞌ. Boe ma ara masoꞌ leo koroꞌ esa reu nai propinsi Samaria, fo sadia mamanaꞌ ofu. 53 Tehuu lahenda Samaria ra ta nau sipoꞌ Yesus asa fa, nana huu Ana neu doꞌo-tabe Manetualain nai kota Yerusalem. 54 Yakobis no Yohanis ramanene lahenda Samaria ra nonoi-tatao nara, boe ma ara leleꞌo Yesus rae, “Ramatuaꞌ! Leoꞌ bea na ita hule Manetualain fee aipilaꞌ a neme lalai mai, fo ela naa heni si?”
55 Tehuu Yesus nasare na dua si, ma nasaꞌai si nae, “Bosoꞌ tao aafi leo naꞌ.” 56 Boe ma ara leo koro fekeꞌ reu.
Eno na fo tuka neuꞌ Ramatua Yesus
(Mateos 8:19-22)
57 Ara laꞌo-laꞌo rai eno taladaꞌ, te lahenda esa dedea no Yesus nae, “Ramatuaꞌ! Leo beaꞌ muu boe oo, au tuka ahere O!”
58 Tehuu Yesus nataa ni nae, “Malole a boe! Tehuu mafarereneꞌ leo iaꞌ. Basa lahenda ma banda ra, esaꞌ ko ranuuꞌ mamana leleon. Busa fuiꞌ ara fali leo bolo nara reu, manupuiꞌ ara fali leo runu nara reu. Tehuu Au, Ana Lahenda ia, ta anuu uma fo fali naꞌ uu fa. Ainulu lakaꞌ boe taꞌa.”
59 Laiꞌ esa de Yesus naloo na lahenda fekeꞌ esa nae, “Mai tuka Au, fo dadi muuꞌ Au lahenda ki.”
Lahenda ria nataa nae, “Neu! Tehuu leo iaꞌ Ramatuaꞌ. Ela au fali fo afaduli a ina-ama kara dei. Maneniko au papa ka mate ni sona, besaꞌ ko au tuka.”
60 Tehuu Yesus nafada ni nae, “Leo iaꞌ! Nemeꞌ na ela lahenda fo ta nanuu namahereꞌ neuꞌ Manetualain, rafaduli sira lahenda mana mate nara. Tehuu lahenda fo namahere neuꞌ Manetualain, emi nonoi laka ma riꞌ meu tui-beka laꞌeneuꞌ Manetualain hohomu pareta Na.”
61 Lahenda esa bali sona nae, “Malole a Ramatuaꞌ! Au nau tuka ahere Ramatuaꞌ *a. Tehuu poꞌi au fo uu deꞌi a teꞌa kileoboboki kara dei, besaꞌ ko au fali mai tuka Ramatuaꞌ *a.”
62 Boe ma Yesus nafada ni nae, “Leo iaꞌ! Maneniko lahenda foi na dae a so, tehuu nasapute nonoi fekeꞌ, losaꞌ nafarene heni seseleꞌ a, sona oka-tinen ta dadi fa. Leoꞌ na boe lahenda fo naetuꞌ nan nau tuka Au, tehuu nafarene noi soda maꞌulu na, sona ana ta naraa dadi neuꞌ Manetualain atan fo nalalau basa lahenda rai Ria pareta na.”
9:5 Lukas 10:4-11; Lahenda Nadedenuꞌ ara Tutuin 13:51 * 9:7 Herodes Antipas nana, Herodes bauinaꞌ a ana na. Herodes bauinaꞌ a nana riꞌ pareta fo raisa ana aanaꞌ ara nai Betlehem naraa laꞌe Ramatua Yesus boboki na. Meten nai Mateos 2:16-18. 9:8 Mateos 16:14; Markus 8:28; Lukas 9:19 9:13-14 Mateos 14:21 9:19 Mateos 14:1-2; Markus 6:14-15; Lukas 9:7-8 9:20 Yohanis 6:68-69 9:22 Dedea Yunani a reke fai sona, riꞌ fai ia = fai masososaꞌ a; balahaꞌ = fai kadua; binesaꞌ = fai katelu. De, Ramatua Yesus fai mamate na, reke fai masososaꞌ a (Soda Limaꞌ Yesus Fai Mamate Na), ma nasoda seluꞌ a, reke fai katelu, ri binesaꞌ, (Mamaso Paskah). 9:23 Mateos 10:38; Lukas 14:27 9:24 Mateos 10:39; Lukas 17:33; Yohanis 12:25 9:35 2 Petrus 1:17-18; Yesaya 42:1; Mateos 3:17; 12:18; Markus 1:11; Lukas 3:22 9:46 Lukas 22:24 9:48 Mateos 10:40; Lukas 10:16; Yohanis 13:20 9:53 Lahenda Samaria ra mamanan fo doꞌo-tabe neuꞌ Manetualain nana, nai lete Gerisim nai sira nusan. Ara radedea ro lahenda Yahudi fo doꞌo-tabe neuꞌ Manetualain nai kota Yerusalem a, dooꞌ a so. 9:54 2 Maneꞌ ara 1:9-16 9:61 1 Maneꞌ ara 19:20