2
Mwozo Mu̱syanu̱ Nei̱za hali Beikiriza ba Yesu̱
Kiro kya b̯u̱genyi̱ b̯wa Bayudaaya ki̱beetengi̱ Pentekooti̱ kyali ki̱doori̱. Hakyadwereeri̱, Bakwenda ba Yesu̱ hamwei̱ na bantu bandi banyakwikiririzanga mu Yesu̱, baali beecooki̱ri̱ hamwei̱, mu kiikaru ki̱mwei̱. Mu b̯wi̱re b̯wob̯wo, beegwi̱ri̱ kintu nikikuhuura kuruga mwiguru nka kihehu kinyamaani kikuhunga. Ki̱kyo kintu kikuhuura, kyei̱zi̱ri̱ kyei̱cya mu nnyu̱mba cali baali beecooki̱ri̱. Kinyakuhonderaho, baaweeni̱ bintu bikwisana ndimi za mworo, zinyakwetematemamwo bicwekacweka, b̯uli kicweka ki̱mwei̱ kyagyenda hali muntu omwei̱ omwei̱. Bab̯wo bantu bensei̱, bei̱zwi̱ri̱ Mwozo Mu̱syanu̱, baatandika kubaza ndimi zindi zibaali batakabazanga, ku̱si̱gi̱ki̱ra Mwozo Mu̱syanu̱ nka ku̱yaabasoboresyengi̱ kuzibaza.
Mu b̯wi̱re b̯u̱b̯wo, mu rub̯uga lwa Yeru̱salemu̱, hei̱calengi̱mwo Bayudaaya banyakutangaho hoi̱ mutima kuhondera biragiro bya Ruhanga. Bab̯wo Bayudaaya, baali baru̱gi̱i̱ri̱ mu mahanga ganene. Bantu b̯u̱beegwi̱ri̱ kuhuura kunyakubbaho, beecooka baabba kitebe kya bantu banene. Bab̯wo bantu banyakwecooka, baali bahu̱ni̱ri̱i̱ri̱; hab̯wakubba b̯uli omwei̱ muli bo, yeegwi̱ri̱ beikiriza nibakubaza mu ndimi zaab̯u bo banyakwi̱za. Mu kuhuniira kwab̯u, baaweerengeeni̱ yati, “Baba benseenya bakubaza yatyo, kabali Bagalilaaya, bantu bateegi̱ri̱ kubaza ndimi zeetu̱! Hataati̱, ki̱i̱zi̱ri̱ teetei̱, bo kubaza, twe twenseenya ni̱tu̱kabeegwa nibabaza, mu lukobo lwa b̯ubyalwa b̯wa b̯uli omwei̱ muli twe? Bamwei̱ muli twe haha, bali Bayudaaya kuruga mwihanga lya Parati̱ya, lya Medi̱ya, na lyʼErami̱i̱ti̱. Tuli naho Bayudaaya baru̱gi̱ri̱ mu nsi gya Mesopotami̱ya, mwisaza lya B̯uyudaaya, lya Kapadoki̱ya, b̯ukama b̯wa Ponto, na mwisaza lyʼAsi̱ya, 10 mu kicweka kya Fu̱ru̱gi̱ya na mwisaza lya Panfi̱li̱ya, mwihanga lya Mi̱si̱ri̱, mu bicweka byeihanga lya Li̱bbi̱ya, heehi̱ na rub̯uga lwa Ki̱leeni̱, na mu rub̯uga lwa Rooma. 11 Bagenyi̱ bamwei̱ bali Bayudaaya, kandi bandi, bali Banyamahanga, banyakucwamwo kuhondera nzikiriza gya Kiyudaaya. Mu bagenyi̱ bab̯wo banyakwi̱za, haalingimwo Baku̱leeti̱ na Baharabbu. Bei̱tu̱ twensei̱ tu̱ku̱beegwa nibakubaza mu ndimi zeetu̱, ha bintu binyamaani bya Ruhanga byakoori̱.” 12 Bantu bensei̱ ba kitebe ki̱kyo banyakubba beecooki̱ri̱, baahu̱ni̱ri̱i̱ri̱ baahunga. Mwomwo baab̯u̱u̱lyangana, “Kiki, ki̱ku̱manyi̱syaki̱?”
13 Bei̱tu̱ bantu bandi, baabaseki̱ri̱ nibakoba nti, “Baba bantu batami̱i̱ri̱ maaci mahiira.”
Peeteru Naatebeerya bantu Banyakubba Beecooki̱ri̱
14 Peeteru b̯u̱yeegwi̱ri̱ bigambu bya bantu bi̱baabazengi̱, yeemeera hamwei̱ na Bakwenda ba Yesu̱ bei̱ra baamwe, badi̱ i̱ku̱mi̱ noomwei̱, yaatandika kubaliza kitebe kya bantu, neiraka likooto. Peeteru yaabazi̱ri̱ naakoba, “Bayudaaya bei̱ra bange, nanywe bandi nywensei̱ beicala haha mu Yeru̱salemu̱, mu̱nyeetegeerye kurungi, mbasoboore bibi bintu bi̱bbeeri̱ho hataati̱. 15 Baba bantu bali kwahi batami̱i̱ru̱ nka kumukuteekereza. Hab̯wakubba, zicaali saaha isatu za mwakya, za bantu babba batakabbeeri̱ kutamiira. 16 Bibi bintu bi̱bbeeri̱ho, byobyo bya Ruhanga bi̱yaabazi̱ri̱ kadei na kadei, kuraba mu mu̱ragu̱ri̱ waamwe Yoweeri̱, Yoweeri̱ b̯u̱yaaweereeri̱ bantu nti:
17 “ ‘Mu biro bya kumaliira, Ruhanga yaakobi̱ri̱ nti,
ndituma Mwozo wange ei̱ze eicale mu bantu bensei̱.
Aliha batabani̱ beenyu̱ na bahara beenyu̱, kuragura,
basigazi beenyu̱ balitunga kuwonekerwa kukuruga hali gya,
badulu bahandu̱ muli nywe, baliloota bilooto bikuruga hali gya.
18 Na mu beiru na bazaana bange,
ndituma Mwozo wange, mu biro bi̱byo, ei̱ze kwicala muli bo,
kandi baliragura.
19 Ndi̱soboresya bintu bikuhuniriza kukorwa mwiguru
na b̯uwoneru kukorwa mu nsi.
Bantu bali̱i̱tangana,* halibbaho mworo, na mwi̱ca gwi̱ragu̱ru̱ pi̱i̱ pi̱i̱ pi̱i̱.
20 Lyoba lililekaho kusuuka,
na mweri̱ niguhinduka rangi̱, ni̱gu̱bba gwengu̱ nkei̱bbanga.
Bibi bintu bilibbaho, Kiro kya Mukama ki̱handu̱ kandi kya ki̱ti̱i̱ni̱sa, ki̱takabbeeri̱ kudwa.
21 Kandi mu b̯u̱su̱mi̱ b̯u̱b̯wo, muntu yenseenya alyeta
ibara lya Mukama, alijunwa.’ ”+
22 Peeteru yaagyendi̱ri̱ mu mei̱so na kubaza, yaakoba, “Bei̱saleeri̱ bei̱ra bange, mwetegeerye bibi bigambu: B̯u̱su̱mi̱ b̯wa Yesu̱ wa Nazareeti̱ b̯uyaalingi naacaali nanywe, Ruhanga yaamu̱koreseerye byamahanu, bintu bikuhuniriza, na b̯uwoneru, nka nywe nywenseenya nka ku̱mu̱kyegi̱ri̱. 23 Yesu̱ yogwo, b̯u̱baamu̱kweti̱, baamu̱heeri̱yo hali nywe, ku̱si̱gi̱ki̱ra Ruhanga nka kuyaalingi ategeki̱ri̱ kuruga kadei na kadei. Mwaragi̱i̱ri̱ bantu babiibi bakubinya biragiro bya Ruhanga, baamubamba ha musalaba, yaakwa. 24 Bei̱tu̱ Ruhanga yaamu̱hi̱mboori̱ kuruga mu baku̱u̱, yaamutoola mu b̯u̱ru̱mi̱ b̯unyamaani b̯wa lu̱ku̱u̱, hab̯wakubba kyali kitakusoboka ku̱mwi̱calya mu baku̱u̱. 25 Kandi mukama Dau̱di̱ yaaragwi̱ri̱ ha bigambu bya Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to, naakoba,
“ ‘Biro byenseenya, mbona Mukama Ruhanga wange naali heehi̱ nagya.
Nkwi̱za kwahi ku̱ti̱i̱na,
hab̯wakubba ali hamwei̱ nagya.
26 Nahab̯waki̱kyo, nsemereerwe hoi̱, kandi mpi̱i̱ma byembu bya kusemererwa.
Ninkyali mwomi, nyeicalanga nindi mutatiro nti, tihaloho
kintu kyenseenya kibiibi kikusobora kungwera.
27 Hab̯wakubba, b̯undikwa, Ruhanga tolindeka kwicala mu baku̱u̱,
Tolileka gya Mutongoole waamu kubbola
28 Oki̱mbu̱u̱ku̱li̱i̱ri̱ nti, olimpimboola;
kandi de nti tuliicala hamwei̱, aleke mbe mu kusemererwa kunene hoi̱.’ ”+
29 Kindi Peeteru yaabaweereeri̱ naakoba, “Bei̱saleeri̱ bei̱ra bange, nkubaweera nindi mu̱si̱gi̱ku̱, bigambu bikukwatagana na haaha weetu̱ mukadei, mukama Dau̱di̱. Dau̱di̱ yogwo, yaakwi̱ri̱ baamuziika. Na deeru lili, kituuru kyamwe kili heehi̱ haha. 30 Mukama Dau̱di̱ yaali mu̱ragu̱ri̱, munyakubba akyegi̱ri̱ nti, Ruhanga yaalingi arahi̱i̱ri̱ nti ali̱i̱caarya omwei̱ ha beizukulu baamwe ha kitebe kyamwe. 31 Dau̱di̱ yaali aweeni̱ kintu kya Ruhanga kiyaali naakugyenda kukora mu b̯u̱su̱mi̱ b̯wa mu mei̱so. Kyokyo kinyakumuha kuragura ha kuhimbooka kwa Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga, naakoba, ‘Ruhanga atakaleke mubiri gwa Ku̱ri̱si̱to kwicala mu baku̱u̱; atakaguleke kubbola.’ 32 Ruhanga ahi̱mboori̱ Yesu̱ yogwo, yaamutoola mu baku̱u̱. Kandi twe twensei̱ tuli bakei̱so, banyakumuwona amaari̱ kuhimbooka. 33 B̯u̱yaahi̱mbooki̱ri̱, maani ga Ruhanga gaamu̱soboreseerye kutemba mwiguru, yeicaara mu kiikaru kya ki̱ti̱i̱ni̱sa kinene. Ku̱kwo hooho Ruhanga bbaawe, yaamu̱heereeri̱ Mwozo Mu̱syanu̱, nka yo Yesu̱ kuyaali aragani̱si̱i̱rye. Hati̱ Yesu̱ atu̱mi̱ri̱ yogwo Mwozo Mu̱syanu̱, ei̱ze kwicala muli twe. Yogwo Mwozo, yooyo aleeti̱ri̱ho bi̱byo bimukuwona, na bi̱byo bi̱mu̱kwegwa. 34 Kubba mukama Dau̱di̱ atakatembe mwiguru, bei̱tu̱ yaabazi̱ri̱ naakoba,
“ ‘Mukama Ruhanga yaaweereeri̱ Ku̱ri̱si̱to Mukama wange:
“Icaara ha mukono gwange gwa b̯udyo
35 ku̱doosya b̯undifoora banyanzigwa baamu
katebe ka magulu gaamu.” ’+
36 Peeteru yaamali̱ri̱i̱ri̱ naakoba, “Nahab̯waki̱kyo, nywe Bei̱saleeri̱ nywensei̱ mulina kukyega kurungi nti: Yogwo Yesu̱ gi̱mwaragi̱i̱ri̱ babambe ha musalaba, yooyo wa Ruhanga gyafoori̱ Mukama weenyu̱, kandi Ku̱ri̱si̱to Mutongoole waamwe.”
37 Bantu b̯u̱beegwi̱ri̱ bigambu bya Peeteru bi̱yaabazi̱ri̱, beezegwi̱ri̱ nibali na musangu gunyamaani mu mitima myab̯u, mu mei̱so ga Ruhanga. Mwomwo baab̯u̱u̱lya Peeteru hamwei̱ na bakwenda ba Yesu̱ bandi, “Bei̱ra beetu̱ nywe, kyani kitwakora, mwa Ruhanga kutuganyira?”
38 Kasi mwomwo Peeteru yaabei̱ramwo naakoba, “B̯uli omwei̱ muli nywe, alina kwezi̱ramwo bibii byamwe, abatizib̯we mwibara lya Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to, aleke Ruhanga amuganyire bibii byamwe; kandi de, aleke Ruhanga amuhe kisembu kya Mwozo Mu̱syanu̱. 39 Kubba Mukama Ruhanga weetu̱, yeeragani̱si̱i̱rye kugaba Mwozo waamwe, naamugabira nywe, beizukulu beenyu̱, na bantu bandi bali hadei. Bantu bensei̱ bayaakomanga kubba bantu baamwe, yeeragani̱si̱i̱rye kubahanga Mwozo waamwe.”
40 Peeteru yaabazi̱ri̱ bigambu bindi binene, yaalamba bantu naabaweera, “Mu̱leke Ruhanga abajune mutatunga kifubiro kyakugyenda kuha mu̱hi̱hi̱ gugu guhab̯u̱.” 41 Bantu banene bei̱ki̱ri̱i̱ze bigambu bya Peeteru bi̱yaabeegeseerye, bakwenda ba Yesu̱ baababatiza. Nahab̯waki̱kyo, kiro ki̱kyo, bantu bakwijanjana nka nku̱mi̱ isatu, beetereeryeho ha muhendu gwa beikiriza ba Yesu̱. 42 Beikiriza ba Yesu̱ beekambi̱rengi̱ ki̱mwei̱ kuhondera bintu bya bakwenda ba Yesu̱ bi̱baabeegesyengi̱. Kandi de, beekambengi̱ ku̱romba, kudya hamwei̱ kiihuru kya murwa gwa kwi̱zu̱ka ku̱kwa kwa Yesu̱, na kusaba Ruhanga hamwei̱.
Mu̱li̱ngo gwa Beikiriza ba Yesu̱ Gu̱bei̱cali̱rengi̱mwo
43 Ruhanga yaakoreseerye bakwenda bintu bikuhuniriza na b̯uwoneru b̯wa byamahanu b̯unene, kyaha bantu benseenya ku̱ti̱i̱na na kuha Ruhanga ki̱ti̱i̱ni̱sa. 44 Beikiriza ba Yesu̱ benseenya bei̱calengi̱ ni̱baromba, kandi ni̱bakoreseerya hamwei̱ bintu byab̯u byensei̱ bi̱baabbengi̱ nabyo. 45 Bamwei̱ muli bo, baatu̱ndengi̱ bibanja byab̯u, na bintu byab̯u bindi, benseenya nibabagana sente zi̱batu̱ndi̱ri̱, ku̱si̱gi̱ki̱ra ku byetaagu bya b̯uli omwei̱ bi̱yaabbengi̱ nabyo. 46 B̯uli kiro baarombengi̱ mu zi̱gati̱ gya Yeekaru. Kandi, baadi̱i̱rengi̱ hamwei̱ mu maka gaab̯u, kiihuru kya murwa gwa kwi̱zu̱ka ku̱kwa kwa Yesu̱. Baadyengi̱ na kusemererwa, nibali na mitima mi̱syanu̱. 47 Kandi de, bei̱calengi̱ nibahaariiza Ruhanga, na bantu de, nibatangamwo ki̱ti̱i̱ni̱sa bab̯wo beikiriza. Kandi de, b̯uli kiro, Mukama Yesu̱ yaabbengi̱ na bantu banyakweteeryanga ha muhendu gwa bantu bakumwikiririzamwo nibajunwa.
* 2:19 2:19 Bbai̱bbu̱li̱ zindi zikoba Halibbaho ibbanga. + 2:21 2:21 Yoweeri̱ 2:28-32 + 2:28 2:28 Zabbu̱li̱ 16:8-11 2:33 2:33 Bbai̱bbu̱li̱ zindi zikoba yeicaara ha mukono gwa Ruhanga gwa b̯udyo. + 2:35 2:35 Zabbu̱li̱ 110:1 2:38 2:38 Mwibara lya Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to ki̱ku̱manyi̱sya Mu b̯u̱sobozi̱ b̯wa Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to.