15
Kuhimbooka kwa Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to
Hataati̱, beikiriza bei̱ra bange, nkwendya ku̱bei̱zu̱kya Makuru Garungi ganyabatebereerye, kandi gamwei̱ki̱ri̱ri̱i̱zemwo mwagakwatira ki̱mwei̱ na maani; googo gagwo Makuru Garungi ga Ruhanga gabajuna, kakubba mugeikiririzamwo hoi̱. Kitali ki̱kyo, bigambu byensei̱ bi̱mwei̱ki̱ri̱ri̱i̱zemwo bili bya b̯usa.
Bigambu bi̱handu̱ bi̱nyaabanzi̱ri̱ kuboolokya, nagya bi̱bampeeri̱, byobyo bibi nti, Ku̱ri̱si̱to yaakwi̱ri̱ hab̯wa bibii byetu̱ ku̱si̱gi̱ki̱ra ha Binyakuhandiikwa nka kubikukoba, yaazi̱ki̱i̱rwe, kandi yaahimbooka harabi̱ri̱ho biro bisatu ku̱si̱gi̱ki̱ra ha Binyakuhandiikwa; yaawonekeeri̱ Keefa,* hei̱nyu̱ma yaawonekera bakwenda baamwe i̱ku̱mi̱ na babiri. Ha murundi gundi, yaawonekeeri̱ beikiriza bei̱ra beetu̱ bakukira ha bi̱ku̱mi̱ bitaanu ha murundi gu̱mwei̱; banene muli bo na hataati̱ bacaaloho, kadi bandi nab̯ubakabba baakwi̱ri̱. Ha murundi gundi de, yaawonekeeri̱ Yakobbo waab̯u Yesu̱, hei̱nyu̱ma yaawonekera bakwenda bensei̱. Ha kumaliira, nagyade yambonekeeri̱, munyakumwikiririzamwo mu mu̱li̱ngo guzib̯u. Ki̱nku̱manyi̱sya kyokyo nti, gyagya yogwo akusembayo mu ki̱ti̱i̱ni̱sa kya bakwenda bensei̱, atasemereeri̱ nakwetwa mukwenda wa Yesu̱, hab̯wakubba nyaalwani̱si̱i̱rye bitebe bya beikiriza ba Ruhanga. 10 Bei̱tu̱ Ruhanga, yaambereeri̱ wa mbabazi̱! Kubba yooyo ampeeri̱ kubba yogwo muntu gindi hataati̱; kandi zi̱zo mbabazi̱ zaamwe zi̱yangi̱ri̱i̱ri̱ zitakabbe za b̯usa, kubba nagya nkuli kukora, nyaakoori̱ kukira bakwenda bensei̱, kadi nab̯uyaakabba yaali atali gyagya munyakukoranga, bei̱tu̱ mbabazi̱ za Ruhanga ziicala mu gya, zoozo zaakoori̱. 11 Nahab̯waki̱kyo, kaabbe yaali gyagya munyakukoranga, rundi bakwenda bandi, bei̱tu̱ bi̱byo bigambu byobyo tu̱tebya, kandi nanywe byobyo mwei̱ki̱ri̱i̱ze.
Bikukwatagana na Kuhimbooka kwa Beikiriza
12 Kale twe, b̯utwabba ni̱tu̱ku̱tebya nti, Ku̱ri̱si̱to yaahi̱mbooki̱ri̱ kuruga mu baku̱u̱, ki̱i̱za teetei̱ bamwei̱ muli nywe kukoba nti, kuhimbooka kwa baku̱u̱ tikuloho? 13 Kuhimbooka kwa baku̱u̱ kwabba kutaloho, b̯u̱b̯wo na Ku̱ri̱si̱to akubba ataahi̱mbooki̱ri̱; 14 kandi yaabba ataahi̱mbooki̱ri̱, na ku̱tebya kwetu̱ kukubba nikuli kwa b̯usa, kandi nanywe mukubba mwei̱ki̱ri̱ri̱i̱ze mu kintu kitaloho. 15 Nahab̯waki̱kyo, tu̱bbeeri̱ nka bagobya, hab̯wakubba twawereeri̱ bantu, Ruhanga nka ku̱yaahi̱mboori̱ Ku̱ri̱si̱to; kandi b̯u̱b̯wo ataamu̱hi̱mboori̱, b̯ukyakabba nikili kwo kya biribiri nti, baku̱u̱ tibahimbooka. 16 Bei̱tu̱ baku̱u̱, bakabba batahimbooka, b̯u̱b̯wo na Ku̱ri̱si̱to akubba ataahi̱mbooki̱ri̱. 17 Ku̱ri̱si̱to yaabba ataahi̱mbooki̱ri̱, nzikiriza gyenyu̱ nagyo gikubba nigili gya b̯usa, kandi mu kubba nimucaali mu bibii byenyu̱. 18 Kale nu, na bab̯wo banyaku̱kwera mu Ku̱ri̱si̱to, bakubba baakwi̱ri̱ bazi̱ka na ku̱zi̱ka. 19 Twabba nitukwesiga Ku̱ri̱si̱to mu b̯ub̯u b̯womi b̯wa haha hasa, b̯u̱b̯wo tukubba nituli bantu bakusemeera kusasirwa-b̯usasirwa kukira bantu bandi bensei̱.
20 Bei̱tu̱ yo Ku̱ri̱si̱to mu mananu, yaahi̱mbooki̱ri̱ kuruga mu baku̱u̱, kandi kwokwo yaabbeeri̱ mu̱zegei̱zo mu baku̱u̱ yaataho kuhimbooka kwa baku̱u̱. 21 Ku̱kwa nka ku̱kwei̱zi̱ri̱ hab̯wa muntu omwei̱ Adamu̱, na kuhimbooka kwa baku̱u̱, kwokwo kwei̱zi̱ri̱ kuraba mu muntu omwei̱. 22 Kibii kyʼAdamu̱ nka ku̱kyateeri̱ho ku̱kwa kwa bantu bensei̱, kwokwo na kuhimbooka kwa Ku̱ri̱si̱to kuliha bantu kwomeera biro na biro. 23 Bei̱tu̱ bantu bensei̱, balihimbooka mu kei̱re kaab̯u; Ku̱ri̱si̱to nka mu̱zegei̱zo, yooyo yaabanzi̱ri̱, kasi hei̱nyu̱ma b̯walibba ei̱zi̱ri̱, bantu baamwe boobo balihonderaho kuhimbooka. 24 B̯u̱b̯wo mwomwo mmaliira gya nsi gilidwa, hei̱nyu̱ma gya Ku̱ri̱si̱to ku̱kwatya Ruhanga Bbaawe b̯ukama b̯wamwe yo Ku̱ri̱si̱to, na hei̱nyu̱ma gya kuhamba balemi̱ bensei̱, b̯u̱sobozi̱ b̯wensei̱ na maani gensei̱. 25 Nahab̯waki̱kyo, Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to akusemeera kulema ku̱doosya b̯walibba asi̱ngwi̱ri̱ banyanzigwa baamwe bensei̱. 26 Kandi munyanzigwa wa ha mmaliriro wa ku̱zi̱ki̱i̱rya ki̱mwei̱, yooyo Lu̱ku̱u̱. 27 “Ki̱nku̱manyi̱sya kyokyo nti, Ruhanga yaamu̱heeri̱ b̯u̱sobozi̱ b̯wa kulema bintu byensei̱.” Bei̱tu̱ haloho kinyakuhandiikwa kikoba yati: “Yooyo alema bintu byensei̱.”+ Makuru ga ki̱kyo kigambu geegebeerwe kurungi nti, Yogwo munyakuha Ku̱ri̱si̱to kulema bintu byensei̱, yo yeetamwo kwahi mu ku̱kwo kulema kwa bintu byensei̱. 28 Kandi Ku̱ri̱si̱to b̯walibba atu̱ngi̱ri̱ bintu byensei̱ naakubilema, nayo yo Mwana wa Ruhanga, b̯u̱b̯wo mwomwo alifugwa yogwo munyakumuha kulema bintu byensei̱; kandi kwokwo yatyo Ruhanga alisobora kulema bintu byensei̱ naabita hansi wa b̯u̱sobozi̱ b̯wamwe.
29 Baku̱u̱ baakabba batahimbooka, bab̯wo bantu babatizib̯wa mwibara lya Ku̱ri̱si̱to, baagyendeera ki? Baku̱u̱ bakabba batahimbooka, hab̯waki bantu beikirizanga kubatizwa, nka b̯u̱sobozi̱ b̯wa yogwo mu̱ku̱u̱ kub̯ukuragira? 30 B̯u̱b̯wo natwe, tukubba tugyendeera kyani kweguma mu kabi kaku̱tebya bigambu bya Ruhanga b̯wi̱re b̯wensei̱? 31 Bei̱ra bange b̯ukyeb̯ukye, mmba mu kabi ka kwi̱twa, hab̯wa ku̱tebeeryanga bantu nti, Yesu̱ yaahi̱mbooki̱ri̱. Bei̱tu̱ nab̯wo, nsemererwa hoi̱, kubawona nimukwikiririza mu Yesu̱, Mutongoole wa Ruhanga. 32 Kakubba nyeetembatembya nka bantu bandi kubakora nkakoba yati: “Nyaalwani̱si̱i̱rye bisolo bya mwirungu nindi Efeeso,” hati̱ b̯u̱b̯wo nkubba ninkugasirwa kyani? Baku̱u̱ bakabba batahimbooka, “twedi̱i̱re, kandi twenywere byetu̱ nka bantu kubakoba, hab̯wakubba mwakya tuli baaku̱kwa.”
33 Baleke ku̱bagobyagobya: “Muntu yeekweti̱ bantu babiibi nayo afooka wa ngesu zibiibi.” 34 Mwelambe, mu̱lekere hahwo kwehenahenera na bibii. Hab̯wakubba bamwei̱ muli nywe, Ruhanga ti̱mu̱mwegi̱ri̱. Ki̱kyo kintu, nki̱bazi̱ri̱ kubaswaza.
Bikukwatagana na Kuhimbooka kwa mubiri
35 Bei̱tu̱, bamwei̱ muli nywe musobora kweb̯u̱u̱lya nimukoba yati: “Baku̱u̱ bahimbooka teetei̱? Kandi b̯ubalibba ni̱bakwi̱za bali̱i̱za nibali na mibiri mya mu̱li̱ngo kyani?” 36 We mudomadoma! Muntu b̯wasiga mbibo, tigisobora kumera, kutoolahoona gi̱bandi̱i̱ze ku̱kwa. 37 Kandi b̯usigo b̯wosiga, gibba nsigo b̯usigo kitali kimera kyonyi̱ni̱ kihanda nikiicalaho, bei̱tu̱ osiga kyana kya musaali kwankeenya; rundi kasigo ka nganu rundi nsigo gindi gyensei̱. 38 Bei̱tu̱ Ruhanga yooyo agiha mubiri nka ku̱yendeerye, kandi b̯uli kasigo ka musaali akaha mubiri gwako gwahu̱kanu̱.
39 Mibiri mya bintu byensei̱ miicala myahu̱kanu̱, bantu bali na mubiri gu̱mwei̱, bisolo bili na mubiri gundi, bi̱nyoni̱ bili na mubiri gundi, na nsu̱ zili na mubiri gwahu̱kanu̱.
40 Heicalaho mibiri mya mwiguru; kandi, heicalaho na mya ha nsi; bei̱tu̱ ki̱ti̱i̱ni̱sa kya mibiri mya mwiguru kindi, na ki̱ti̱i̱ni̱sa kya mibiri mya ha nsi nakyo kindi. 41 Lyoba liigira ki̱ti̱i̱ni̱sa kyalyo, mweri̱ gugira ki̱ti̱i̱ni̱sa kyagwo kindi de, luzota nalwo lugira ki̱ti̱i̱ni̱sa kyalwo. Kandi b̯u̱b̯wo de, nzota zo zankei, tiziijanjana mu ki̱ti̱i̱ni̱sa kyazo.
42 Kwokwo na kuhimbooka kwa baku̱u̱ kwicala yatyo. Mubiri gubaziika gwicala gwa kubbola; kandi gu̱gwo guhimbooka, tigubbola. 43 Guziikwa gutali na ki̱ti̱i̱ni̱sa, guhimbooka na ki̱ti̱i̱ni̱sa. 44 Guziikwa niguli mubiri gwa b̯untu, guhimbooka niguli mubiri gwa mwozo. Hakabba nihaloho mubiri gwa muntu b̯untu, b̯u̱b̯wo na gwa mwozo gwicalaho. 45 Nahab̯waki̱kyo Binyakuhandiikwa bikoba yati: “Adamu̱ muntu wa kubanza b̯u̱yaahangi̱i̱rwe yaabbeeri̱ muntu mwomi”; Adamu̱ wa kumaliira yaabbeeri̱ mwozo gwomi. 46 B̯womi b̯wa mwozo, tib̯uli b̯wob̯wo b̯ubanza, bei̱tu̱ habanza b̯womi b̯wa mubiri; hei̱nyu̱ma gya b̯womi b̯wa mubiri hei̱raho b̯womi b̯wa mwozo. 47 Muntu wa kubanza yaaru̱gi̱ri̱ mwitehe, naali cuucu b̯ucuucu; muntu wa kabiri yaaru̱gi̱ri̱ mwiguru. 48 Muntu wa mwicuucu nka kwabba naali, na ba ha nsi kwokwo bali; kandi wa mwiguru nka kwali, na ba mwiguru kwokwo bali yatyo. 49 Mibiri myetu̱ nka ku̱myei̱seeni̱ gwʼAdamu̱ munyakuruga mu cuucu, kwokwo milisisana gwa Ku̱ri̱si̱to munyakuruga mwiguru.
50 Bei̱ra bange, kambaweere kiki kigambu: Mubiri neibbanga tibisobora kutunga kiikaru mu b̯ukama b̯wa Ruhanga, na kintu kyensei̱ kibbola tikisobora kutunga mwanya hali kintu kitakubbola. 51 Hati̱ kambaweere gigi nsita, twensei̱ ti̱tu̱kwi̱za ku̱kwa, bei̱tu̱ twensei̱ mibiri milihindulwa; 52 mu kasu̱mi̱ kadooli̱ nka kaali̱i̱so libbaliiryamwo, lugwara lwa ha mmaliriro lulilira. Lugwara lu̱lwo b̯ululilira, beikiriza bensei̱ balibba bakwi̱ri̱ balihimbooka, b̯ubalihimbooka ti̱bali̱i̱ra ku̱kwa; b̯u̱b̯wo mwomwo, natwe tulihimbooka. 53 Mubiri gukubbola, gulilwala gundi gutakubbola, na mubiri gugu gu̱kwa, gulilwala gundi gutakwa. 54 Gu̱gwo gukubbola, b̯ugulibba gu̱lweri̱ mubiri gutabbola, nagu̱kwa gu̱lweri̱ mubiri gutakwa, b̯u̱b̯wo mwomwo kinyakuhandiikwa kilidwereera ki̱kyo kikoba yati: “Lu̱ku̱u̱ lu̱si̱ngi̱i̱rwe ki̱mwei̱.”
55 “We lu̱ku̱u̱ we, ku̱si̱nga kwamu kwo kulahi?
We lu̱ku̱u̱ we, b̯u̱ru̱mi̱ b̯wa b̯umala b̯wamu b̯wo b̯ulahi?”
56 B̯umala b̯wa Lu̱ku̱u̱ b̯uruga mu kibii, na maani ga kibii garuga mu biragiro bya Ruhanga. 57 Ruhanga asi̱i̱mwe yogwo atuha b̯u̱sobozi̱ hali kibii kuraba mu Mukama weetu̱ Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to.
58 Nahab̯waki̱kyo, beikiriza bei̱ra bange, mu̱tati̱i̱re, mukwatire ki̱mwei̱ bigambu bya Ruhanga na maani; mwekambe kukora mulimo gwa MUKAMA b̯uli kiro, mwi̱cale mwegi̱ri̱ nti, b̯umubba nimukumukoora, kwekamba kwenyu̱ tikusobora kubba kwa b̯usa.
* 15:5 15:5 Ibara Keefa lili ibara lindi lya Peeteru. 15:5 15:5 I̱ku̱mi̱ na babiri haha, gwali mu̱li̱ngo gwa kubazaho kitebe kyensei̱ kya bakwenda ba Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to, nab̯ubakabba b̯ub̯u, baali basi̱geeri̱ i̱ku̱mi̱ nomwei̱. + 15:27 15:27 Zabbu̱li̱ 8:6 15:32 15:32 boobo bantu ba mitima mibiibi ba mu kicweka kyʼEfeeso.