2
Pinutagita te Nebukaneza
1 Pa vina rua vuahenina sa binaṉara te Nebukaneza si putagita si asa; meke matagutu meke lopu boka puta pule.
2 Ke tioko vagi sa sari na tie korokorotae, tie vakuvakutae, na matemateana meke ari tie tiro pinopino pude va bakalia sa nana pinutagita. Totoso nuquru mae si arini meke turu pa kenuna sa baṉara,
3 si zama si asa koa rini, “Arau si putagita meke va tasuna au sa; meke hiva tumae nia rau sa ginuana sa.”
4 Meke olaṉa la ia ri na tie sa baṉara pa zinama Arameiki, “Kei baṉara, mu toa hola ninae rane! Tozi mae nia koari mua nabulu sa pinutagita, pude mami rupaha vatu nia.”
5 Olaṉi sa baṉara sari na tie, “Hiera gua sa qua hiniva sapu ele va nabu vekoa rau: Be lopu tozi nau gamu sa qua pinutagita meke lopu rupaha mae nia gamu, si kote ta magu va umumu si gamu meke sari mia vetu si kote ta evaṉae na kobi remoremo.
6 Ba be pana tozi nau gamu sa pinutagita meke rupaha mae nia sa laena, si kote vagi vinariponi meke vina lavata nomana si gamu koa rau. Ke tozi nau sa pinutagita, mamu rupaha poni au.”
7 Ke olaṉa pule si arini, “Mani tozi nia sa baṉara koari nana nabulu sa pinutagita, pude mami rupaha vatu nia.”
8 Meke olaṉa sa baṉara, “Tumae nia rau sapu korapa hiva va sasanae si gamu, sina gilania gamu sapu ele va nabu ia rau sa qua binalabala,
9 sapu pana lopu tozi nau gamu sa qua pinutagita si keke mo sa mia vinakilasa. Ele kuhana nia gamu pude tozi nau sari vivinei kokohadi meke sekesekeidi; na hokara kote hobe sari ginugua, gua si gamu. Ego kamahire tozi nau sa pinutagita, pude gua si kote tumae nia qua sapu kote boka rupaha mae nia mo gamu koa rau si asa.”
10 Olaṉa la ia ri na tie sa baṉara, “Loke tie pa popoa pepeso kote boka tavetia gua sapu tepa ia sa baṉara! Loke baṉara, vea nomana gua ba be ṉiṉirana gua, ele nanasa nia sa tiṉitoṉa gugua asa koari na tie korokorotae, tie vakuvakutae, meke ari tie tiro pinopino.
11 Sapu gua nanasa nia sa baṉara si tasuna hola. Loke tie kote boka va dogoro nia koasa baṉara, ba sari na tamasa mo si kote boka, ba lopu koa turaṉi arini sari na tie.”
12 Gua si bugoro sisigiti meke ta ṉaziri hola sa baṉara, meke garunu nia sa pude va mate betoi sari tie totoli tanisa baṉara pa Babiloni.
13 Ke na ginarunu si ta tavete pude va mate betoi sari tie totoli tanisa baṉara pa Babiloni, meke la sari pude hata vagi sari Daniela meke sari nana baere pude va matei, gua.
Va Dogoro nia Tamasa Koe Daniela sa Pinutagita meke sa Rinupahana
14 Totoso la se Arioko, sa palabatu koari tie kopu tanisa baṉara, pude va matei sari tie totoli tanisa baṉara pa Babiloni, si vizata va leana i Daniela sari nana zinama pude gotogoto meke zama si asa,
15 nanasia sa sa palabatu tanisa baṉara, “Na vegua ke ṉiṉira hola sa ginarunu tanisa baṉara?” Meke va bakala la nia e Arioko sa ginugua koa sa.
16 Gua, ke topue la se Daniela koasa baṉara meke tepa pude ponia totoso, pude kote boka rupaha vala nia Daniela sa pinutagita koa sa.
17 Meke pule se Daniela pa nana vetu meke va bakala la nia sa koari nana baere, sari Hananaea, Misaelo, meke Azaraea, sapu ele ta evaṉa.
18 Meke garuni sa pude varavara tepatepa la koe Tamasa pa Maṉauru, tepa ia sa Nana tataru variharupi pude harupi koasa ginuguana sa pinutagita sapu lopu ta tumaena, pude lopu tava mate si asa meke sari nana baere, turaṉae koari na tie totoli tanisa baṉara pa Babiloni.
19 Pana boṉi si vura mo koe Daniela sa pinutagita sapu lopu ta tumaena pa dinogodogorae. Meke vahesia Daniela sa Tamasa pa Maṉauru.
20 Zama si asa: “Vahesia sa Pozana sa Tamasa ninae rane ka rane;
Tanisa sa ginilagilana lohina d meke sa ṉiniraṉira.
21 Asa hobei sari na totoso meke na sidara;
sari na binaṉara si va turui Sa meke va gorei Sa.
Sa ginilagilana lohina meke sa tinumatumae si poni lani Sa koa rini pu gilae.
22 Sari tiṉitoṉa sapu lohidi meke tomedi si va vurai Sa;
sapu koa pa huporo ba tumae ni Nana,
na koa koa Sa sa kalalasa.
23 Zama leana si arau meke vahesi Igo rau, Agoi Tamasa tadi na tamaqu:
Agoi poni nau ginilagilana meke ṉiniraṉira,
sapu tepa ia gami koa Goi si ele vata gilana nia Goi koa rau,
ele vata gilana nia Goi koa gami sa pinutagita tanisa baṉara.”
Tozia Daniela Koasa Baṉara sa Pinutagita meke Rupahia Sa
24 Meke la se Daniela koe Arioko, sa tie sapu garunia sa baṉara pude va matei sari tie gilagilana pa Babiloni, meke zama si asa koa sa, “Lopu va matei sari tie gilagilana pa Babiloni. Turaṉa lani au koasa baṉara pude maqu rupaha vala nia koa sa sa nana pinutagita.”
25 Ke hinoqa turaṉa la nia Arioko se Daniela koasa baṉara meke zama, “Ele dogoria rau si keke tie koari na tie ta raovodi pa Ziuda sapu kote boka tozi nia sa baṉara sa ginuana sa nana pinutagita.”
26 Meke nanasia sa baṉara se Daniela sapu ta pozae e Belotesaza si asa, “Vea, boka tozi nau goi gua sapu dogoria rau pa qua pinutagita meke va rupaha mae nia tugo goi?” gua si asa.
27 Olaṉa se Daniela, “Loke tie gilagilana, tie vakuvakutae, na tie kokorotae, babe na matemateana kote boka tozi nia sa baṉara sa pinutagita sapu nanasa nia sa,
28 ba koa nana sa Tamasa pa Maṉauru sapu boka dogoro vura ni sari tiṉitoṉa sapu tasuna pude tumaeni. Asa ele vata dogoro nia koe baṉara Nebukaneza sapu na sa si kote ta evaṉa koari na rane sapu kote mae. Sa mua pinutagita meke sa dinogodogorae sapu kamo pa mua binalabala sipu korapa eko mua pa mua teqe si gua hie:
29 Kei baṉara, sipu korapa eko puta goi si sa mua binalabala si kamo la koari tiṉitoṉa sapu kote kamo mae, meke sa Tamasa pu vata dogoro tiṉitoṉa tomedi si vata dogoro nia koa goi sapu na sa si kote ta evaṉa.
30 Ego, koa rau, si tava vura mae sa tiṉitoṉa tomena hie, lopu sina tagoa rau sa ginilagilana lohina sapu hola ni pule sari kaiqa tie toadi, ba pude agoi, baṉara, si tumae nia sa rinupahana sa meke pude va bakalia koa goi sapu na sa si ele kamo pa mua binalabala.
31 Baṉara, doṉo la si agoi, meke pa kenumu agoi si turu nana si keke tigono lavata; noma hola si asa, ṉedalana meke variva matagutu sa dinoṉona.
32 Sa batuna sa tigono si ta tavetae qolo viana, sa raqaraqana meke sari limana si na siliva, sa tiana meke sari pudapudana si boronizi,
33 sari nenena si aeana, sari pepetala nenena si ta tavete pa vinarihenie aeana meke pepeso ta kinadi pa nika.
34 Sipu korapa doṉo la agoi, si ta magu vura si keke patu, lopu pa lima tie. Topili gore mae meke goto ia sa sa tigono koari pepetala nenena, sapu na vinarihenie aeana meke pepeso, meke huara i sa.
35 Meke sari aeana, pepeso, siliva, meke sari qolo si moku umumu pa totoso tugo asa meke ta evaṉae guana kavuru sapu koa hola pa vasina ta paqaha sari na kiko huiti koari na qaqalotodi pa totoso pakepakete. Mae sa givusu meke paleke taloani meke lopu nonoga dia mo. Ba sa patu sapu mae goto koasa tigono si ta evaṉae na toqere lavata meke siṉi ia sa sa kasia popoa.
36 Asa sa pinutagita, meke kamahire kote rupaha vatu nia rau koasa baṉara.
37 Agoi, baṉara, si na baṉara tadi na baṉara. Sa Tamasa pa Maṉauru na poni nigo sa binaṉara, meke ṉiniraṉira, meke binokaboka meke vina lavata.
38 Pa limamu vekoi Sa sari tinoni meke kurukuru ṉame meke sari kurukuru pa galegalearane. Be pavei koa si arini ba Asa ele veko igo pude baṉara ni. Agoi sa batu qolo.
39 Pa mudimu agoi, si keke butubutu baṉara pule si kote sage mae, sapu kali gore hite koa goi pa ṉiniraṉira. Beto si, vina ṉeta butubutu baṉara, asa sa boronizi, sapu kote baṉara nia sa doduruna sa kasia popoa.
40 Mumudi, kote mae sa vina made butubutu baṉara, sapu ṉiṉira guana aeana, ura na aeana moku va umumi sari likakalae, ke kote huari sa meke mokui sa sari doduru pu koa kekenu koa sa.
41 Gua sapu dogoria goi, sapu sari pepetala nene meke kakarutu nene si na vinari henie aeana meke pepeso, ke sa butubutu baṉara hie si kote ta paqaha; gua ba kote ṉiṉira vasinahite guana aeana si asa, sina koa ia aeana sapu henia na pepeso.
42 Sina sari pepetala nene si na vinarihenie aeana meke pepeso, ke sa butubutu baṉara hie si kote ṉiṉira guana aeana keke kalina, meke malohoro guana pepeso keke kalina.
43 Meke gua mo sapu dogoria goi, sapu sa aeana si heni pepeso, ke sari tie si kote na vinari henie meke lopu kote koa keke, gua mo sa aeana sapu lopu heni valeana pa pepeso.
44 Koasa totoso tadi na baṉara arini, si kote va turu ia sa Tamasa pa Maṉauru si keke butubutu baṉara sapu kote loke vina betona, meke lopu kote boka ta huara. Kote la sa meke huara pani sari doduru butubutu baṉara arini, ba asa telena si kote turu hola ninae rane.
45 Hie sa rinupahana sa dinogodogorae koasa patu sapu ta viqala vurana koasa toqere, ba lopu pa lima tie, sa patu sapu huara umumi sari aeana, boronizi, pepeso, siliva, meke na qolo.
Sa Tamasa lavata ele va dogoro nia koasa baṉara sapu na sa si kote ta evaṉa vugo repere. Sa pinutagita si hinokara meke sa rinupaha si ta raṉena.”
Pia ia sa Baṉara se Daniela
46 Meke hoqa kokotuṉu pa kenuna e Daniela se baṉara Nebukaneza meke va lavatia sa meke garuni sa pude va vukivukihi va uququ oto huda la koe Daniela.
47 Zama sa baṉara koe Daniela, “Hinokara sa mua Tamasa sina Tamasa tadi na tamasa meke sa Baṉara tadi na baṉara, meke sari tiṉitoṉa tomedi ba va vura i Sa, ura na agoi mo si boka va vura ia sapu tomena hie.”
48 Meke vekoa sa baṉara se Daniela pa keke tuturuana ululuna meke ponia soku vinariponi sa. Va kopu nia sa sa doduruna sa pinaqaha popoa pa Babiloni meke asa tugo si palabatu ni sa sari doduru tie gilagilana vasina.
49 Pa tinepa te Daniela si vekoi sa baṉara sari Sedareki, Misake, meke Abedeniko pude na palabatu tinavete koasa pinaqaha popoa pa Babiloni, ba e Daniela si koa na tie totoli tanisa baṉara.