13
Sa Parabolona d sa Tie Uma
(Maka 4:1-9; Luke 8:4-8)
1 Pa rane tugo asa si taluarae koasa vetu sana se Zisu, meke la habotu si Asa pa masa pa kopi Qaleli, pude variva tumatumae.
2 Noma sisigiti sa puku vinarigara tie sapu mae vari likohae nia, ke suraṉa la pa keke koaka si Asa meke habotu vasina. Sa puku vinarigara lavata si turu pa masa.
3 Soku ginugua si va tumatumae ni Sa sarini koari na parabolo d, meke zama guahe si Asa: “Keke tie si vura meke taburu ni sari na kiko pa nana inuma.
4 Totoso taburu ni sa sari na kiko, si kaiqa si hoqa la pa korapa siraṉa, meke mae gani betoi rina kurukuru tapuru si arini.
5 Kaiqa si hoqa la vasina sapu tale patupatuna meke lopu moata pepesona. Lopu seunae, si toa vura mae sari na linetelete sina lopu moata sa pepeso.
6 Ba totoso gasa mae sa rimata si ṉadai si arini, ke harahara, sina lopu gore va lohi sari na karosodi.
7 Kaiqa ri na kiko si hoqa la koa ri na hilibubuku sapu toqolo sage meke ilupu va matei si arini.
8 Ba kaiqa kiko si hoqa la pa pepeso leanana, meke vua valeana. Kaiqa si vua keke gogoto kiko koai, kaiqa si onomo ṉavulu, meke kaiqa si toloṉavulu.
9 Asa sapu ari taliṉana si mani avosia,” gua si Asa.
Sa Ṉatidi gua rina Parabolo
(Maka 4:12-40; Luke 8:9-10)
10 Beto asa, si mae nanasia ri nana disaepeli se Zisu, “Na vegua ke tale vivinei mo pa parabolo si Goi totoso variva tumatumae koari na tie?” gua si arini.
11 Meke olaṉa se Zisu, “Sari na tinumatumae tomedi koasa Binaṉara Maṉauru si ele ta poni atu koa gamu, ba koari na votiki tie si tava paere si arini.
12 Ura sa tie sapu ele tago si kote ta poni va soku nono latu. Ba asa sapu loke nana, sa vasinahite sapu tago ia sa si kaqu ta vagi palae koa sa.
13 Hie gua ke hoke vivinei si Arau koa rini pa parabolo: Pude madi dodogorae ba lopu doṉo gilania. Pude madi avavosae ba lopu avoso gilania.
14 Koa rini si gorevura sa zinama te Aisea sapu guahe:
‘Sari na tie hire si avosia na avosia mo rini ba lopu kaqu gilania,
dogoria na dogoria mo, ba lopu kaqu gilania.
15 Ura lopu hiva va avoso sari na taliṉa dia,
meke ele va puta i rini sari na matadia,
meke korodia va avoso sari na bulodi rina tie hire.
Be lopu gua, si kote boka dodogorae mo sari na matadia,
meke avavosae mo sari na taliṉa dia,
meke kote boka gilagilana mo sari na bulodia,
meke kote boka kekere mae mo koa Rau,
meke kaqu salaṉi Rau si arini,’ gua.
16 Ba ta manae sari mata mia, sina dodogorae si arini, meke sari taliṉa mia sina avavosae dia.
17 Tozi hinokarani gamu Rau, sapu soku poropita, na tie toṉoto te Tamasa pukerane saripu edi dogori na avosi gua saripu dogori na avosi gamu hire, ba lopu boka.
Va Bakalia Zisu sa Parabolona sa Tie Uma
(Maka 4:13-20; Luke 8:11-15)
18 Mi avosia sa ginuana sa parabolo tanisa tie uma.
19 Sari na kiko pu hoqa la pa siraṉa si kekeṉoṉo gua tugo sari na tie pu avosia sa Inavosona sa Binaṉara Maṉauru, ba lopu boka tumae nia rini. Ke mae se Setani sapu sa ṉatina sa kinaleana, meke hena pania sa zinama sapu ta lete pa korapa bulodia.
20 Sari na kiko pu hoqa la pa pepeso sapu tale patupatuna meke lopu moata pepesona, si gua tugo arini pu avosia sa Inavoso Leana, meke lopu sana vagi qetuqetu nia rini.
21 Ba lopu soto va nabu pa dia tinagona sa, ke lopu koa seunae pa bulodia si asa. Ke sipu raza mae sari na tinasuna, na ninaqunaquna sa Inavoso Leana sana, si hinoqa luara pania rini si asa.
22 Sari na kiko pu hoqa la koari na hilibubuku si gua tugo arini pu avosia sa Inavoso Leana, ba sari na ilipuṉanana sa tinoa hie, meke sa inokorodi rina tinagotago si hukatia sa Inavoso Leana pa bulodia, ke lopu boka vua pa dia tinoa.
23 Ba sari na kiko pu hoqa pa pepeso leana, si gua arini pu avosia sa Inavoso Leana meke tumae nia rini si asa, meke vua si asa pa dia tinoa. Kaiqa si vua gogoto, kaiqa si onomo ṉavulu, meke kaiqa si toloṉavulu,” gua si Asa.
Sa Parabolodi rina Duduli Kaleadi
24 Keke parabolo pule sapu tozia Sa koa rini si guahe: “Sa Binaṉara Maṉauru si kekeṉoṉo gua keke tie sapu la taburu ni pa nana inuma sari na kiko leanadi.
25 Ba sipu korapa puta sari doduru tie pana boṉi, si mae si keke kana tanisa meke taburu somanae ni sari kiko kaleanadi koari na kiko leanadi, meke taloa nana.
26 Totoso toa sage sari na linetelete meke podalae vua, si toa somanae dia tugo sari na duduli kaleadi.
27 Meke mae koasa tie tago inuma sari nana nabulu meke zama, ‘Baṉara, nake na kiko leadi tu si letei goi pa mua inuma, ba pae maedi sari na duduli kaleadi pu toa vasina?’ gua si arini.
28 Meke olaṉa si asa, ‘Na kana si tavete gua asa,’ gua si asa. ‘Vegua, hiva nia goi pude la rabutu pani gami sari na duduli kaleadi?’ gua sari na nabulu.
29 Olaṉa si asa, ‘Lokari, sina pude rabuti gamu kamahire, si kote ta rabutu turaṉae sari na linetelete leadi.
30 Vekoi madi toqolo varigara dia. Pa totoso pakepakete tu si kote tiqe tozi ni rau sari na tie pakepakete pude rabutu vagi kenui sari na duduli kaleadi, meke pusi varigara ni meke sulu pani pa nika. Meke tiqe varigara ni sari na kiko leadi meke vekoi pa qua vetu ginani,’ ” gua si Asa.
Sa Parabolona sa Kiko Masitadi
(Maka 4:30-32; Luke 13:18-19)
31 Meke keke parabolo pule si tozi ni Zisu: “Sa Binaṉara Maṉauru si gua keke kiko masitadi sapu letea keke tie pa nana inuma.
32 Hiteke hola si asa koari doduru kiko, ba sipu toqolo sage sa, si noma hola ni sa sari doduru linetelete pule. Ta evaṉae keke huda nomana si asa, meke mae sari na kurukuru tapuru meke tavete dia vori koari na lelaṉana sa,” gua si Asa.
Parabolona sa Isiti meke na Palava
(Luke 13:20-21)
33 Meke keke parabolo pule si tozia Sa koa rini: “Sa Binaṉara Maṉauru si guahe,” gua si Asa. “Keke barikaleqe si vagi sa sari kaiqa isiti, meke heni ni sa koari ka hiokona lima kilo palava, osolae ta ovulae sage beto mo sa palava,” gua si Asa.
Gua meke Tale Vivinei pa Parabolo se Zisu
(Maka 4:33-34)
34 Tale vivinei pa parabolo se Zisu totoso variva tumatumae si Asa koari na kobi tinoni. Loke nana vina tumatumae koa rini sapu lopu kaqu vivinei pa parabolo si Asa.
35 Hie si pude va gorevura ia gua sapu ta korotae koa keke poropita, sapu guahe:
“Kote zama vura ni rau koari na parabolo;
meke kote vata gilana ni Rau koa rini sari na likakalae pu ta tomedi
sanugua ta kuri sa kasia popoa,” gua.
Va Bakalia Zisu Ginuana sa Parabolodi rina Duduli Kaleadi
36 Beto si taluarae koasa puku vinarigara lavata se Zisu, meke nuquru pule la pa vetu si Asa. Meke mae tepa koa Sa sari Nana disaepeli, “Tozini gami sa ginuana sa parabolodi rina duduli kaleadi pa inuma,” gua si arini.
37 Meke olaṉa la koa rini se Zisu, “Sa Tuna na Tie tugo si Asa, sapu letedi sari na kiko leadi.
38 Sa inuma si na kasia popoa. Sari na linetelete leadi si ari na tiena sa Binaṉara te Tamasa. Sari na duduli kaleadi si ari na tie te Setani.
39 Sa kana pu letedi sari na duduli kaleadi si e Setani tugo. Sa totoso pakepakete si na vinabetona sa totoso ta mutina. Sari na tie pakepakete si ari na mateana te Tamasa.
40 Gua sapu ta pusi varigarae sari na duduli kaleadi, meke ta sulu pa nika, si gua tugo asa si kaqu ta evaṉa pa vinabetona sa totoso ta mutina.
41 Kote garunu lani sa Tuna na Tie sari Nana mateana, pude rabutu vura pani pa Nana Binaṉara sari doduru tiṉitoṉa pu va evaṉi sari kinaleana, meke sari doduru tie pu hoke tavete va sea.
42 Meke kaqu ta okie la pa nika pa heli, vasina pu kaqu koa kabo na garata livodi pa tinasigiti si arini.
43 Ba sari na tie toṉotodi te Tamasa si kaqu ṉedala guana rimata pa Binaṉara tanisa Tamadia. Asa sapu ari taliṉana si mani avosia,” gua si Asa.
Sa Parabolona sa Tinagotago Tomena
44 “Sa Binaṉara Maṉauru si gua pule hie,” gua se Zisu. “Keke tie si dogoro pohoia sa si keke tinagotago ta tomena pa keke vasi pepeso. Sipu beto dogoria sa, si tamunu tome pulea sa, meke pa nana qinetuqetu si la holuholu ni sa sari doduru nana likakalae, meke pule la holu vagia sa sa pepeso asa,” gua.
Sa Parabolona sa Vovoto Davi Taguena
45 “Meke gua pule hie,” gua si Asa. “Sa Binaṉara Maṉauru si gua tugo keke tie holuholu sapu la hata vovoto davi taguedi.
46 Meke sipu dogoria tugo sa si keke sapu tolavaena hola, si la holuholu pani sa sari doduru nana likakalae, meke la holu vagia sa sa vovoto davi sana.
Sa Parabolona sa Vaqara
47 Sa Binaṉara Maṉauru si gua tugo na vaqara sapu la ipa nia rini pa kolo, meke soku votivotiki igana si vagi rini.
48 Totoso sokua na igana sa vaqara, si kave gore nia rini pa masa si asa, meke habotu vizati rini sari na igana. Saripu leadi si voi i rini pa vovoina, ba saripu kaleadi si okipani rini.
49 Pa vinabetona sa totoso ta mutina, si gua tugo asa si kote ta evaṉa. Kote mae sari na mateana, meke vizata pani sari na tie kaleadi koari na tie leadi.
50 Meke kote oki lani rini koasa nika pa heli sari tie kaleadi. Vasina si kaqu koa kabo na garata livodi pa tinasigiti.”
Sari na Vina Tumatumae Vaqura na Koadi
51 Meke nanasi Zisu sari Nana disaepeli, “Tumani tugo gamu sari na vina tumatumae hire?” gua si Asa. “Uve,” gua si arini.
52 Ke zama la koa rini si Asa. “Ego, gua asa si ari na tie va tumatumae koasa Tinarae te Mosese sapu ta evaṉae na disaepeli koasa Binaṉara Maṉauru, si gua tugo keke tie sapu vagi vura ni pa nana vetu sari na tiṉitoṉa vaquradi meke koadi,” gua si Asa.
Etulia ri pa Nazareti se Zisu
(Maka 6:1-6; Luke 4:16-30)
53 Totoso ele va hokoti Zisu sari parabolo hire, si taluarae vasina si Asa.
54 La pa Nana vasileana soti, pa Nazareti, si Asa meke la va tumatumae koari na tie pa sinaqoqi vasina. Meke magasa hola sarini sipu avosi rini sari Nana vina tumatumae. “Pavei vagi ni sa tie hie sari na ginilagilana, meke na ṉiniraṉira pude tavete tinavete variva magasadi gugua hire?
55 Lopu na tuna koreo mo sa kamada sia? Sapu sa pozana sa tinana si e Mere meke sari tasina koreo si ari Zemisi, Zosepa, Saimone, meke Ziudasi sia?
56 Sari kasa tasina vineki ba koa dia mo hire, ba na pavei zoṉazoṉa vagi ni Sa sari doduru ginugua hire?” gua si arini.
57 Ke doṉo va gorea meke etulia rini si Asa.
Ba zama la koa rini se Zisu, “Na poropita si ta pamaṉae koari doduru vasina, ba lopu koa rini pu koa pa nana popoa soti meke pa nana tatamana soti,” gua si Asa.
58 Ke lopu soku tinavete variva magasadi si taveti Zisu vasina, sina koa gua sapu lopu va hinokaria rini si Asa.