12
Yudaro Kundingiyi Naru Sabat, Nguno Ko Roogo Teweroyi, Nguro Mande
(Mak 2:23-28; Luk 6:1-5)
1 Yudaro naru kundingiyi Sabat gurano, Yisas enengo kirikiri onindo nggire ko gura oore kewoorokuri oorowuyingo. Ngundiro oororo, enengo kirikiri onikundo nggire engge wimbuyimonggo andangero, goweyi besooro, engge tanggorimu keta neyingo.
2 Ene ngundiro netoyi, Mosesro mamana mande sobowooyingo oni oowooye Parisi, ngundo yeyoro eyingo. Yisas, keno! Gengo kirikiri onindo Sabatno ko tetenggoku, ngu mamana mandeno ewoku, ngu toongootenggoku ngu! Ero eyingo.
3 Ngundiro etoyi, Yisasdo mande gumi eyingo. Ye kuri Iserel mera oni sobosobo koreteyingo urungga Dewit, enengo me oni, ngundo oodooro kumooro teyingomu, ngu ye nguro mande kandangero, kuri ingowonggo.
4 Dewit ko enengo me oni Yudaro towimbo ya kundingiyi ngu newendemo uro, oomanongoyingo kundingiyi ngu yoro neyingo. Ngu oomanongoyingo kundingiyingga, enendo neweroyi kini. Kini, ngu Anutro wooro yeyingo oni kundingiyi, ngundo nangge neweroyi.
5 Ye Mosesro mamana mandeno kuri kandangero ingowonggo. Anutro wooro yeyingo oni kundingiyi, ngu Sabatno ngu mete Yudaro towimbo yambo yano ngu ko teweroyi, nguro roogo kini. Yo, ene Sabatno Anutro simoo bare hoorooweyeroweroyi, nguro kowurini kini.
6 Arisa, no yeno hamoo eteno. Nga oningga nga oorooteku, ngu oowooyi ngundo Yudaro yowuru ya nguro yanggangoni ngu bidodo dagayeroote.
7 Kuri, Anutro mandeno ngandiro eyingo.
Anutdo no wooro kundingiyi nguro ma oni oni tero, ene nowoondoyi teweroyi nguro gome ingoote. Ero eyingo. (Hoseya 6:6)
Ye nga mandega ngaro damoni gome ingoro ngu, asa, ye oni mbumbuwa ma tetenggoku ngu, ma kowuri yunowanggo.
8 Yo, hamoo, no Anutro Nangoni Oni Kirarongo nondo Sabat nguro Simburi urungga. Ero eyingo.
Yisasdo Oni Kandeyi Bingo Yeyingongga, Sabatno Yomosiyoyingo
(Mak 3:1-6; Luk 6:6-11)
9-10 Yisas ngu musiyonggaku yokoro, ene Yudaro yowuru yano uro, ene oni gura kandeyi bingo yeyingomu, oodoni kenoyingo. Ngu naruno, Mosesro mamana mande sobowooyingo oni oowooye Parisi, ngundo Yisas goweyi sanggawero kingo mande eweroyi ngu erewero, nguro sumoo eyingo. Mosesro mamana mandeno sayi oni mete Sabatno yomosiyeroweroyi, ngundi kini bine? Eyingo.
11-12 Ene ngundiro sumoo etoyi, Yisasdo mande gumi eyingo. Sabatno yengo Sipsip ngu mereno soretoni ngu, ye ngundiro kenoro yokootoyi, mereno oruwa, ngundi yowanggo, bine? Ngundiro nangge, Anut doongeyimo, onindo Sipsip ngu dagate. Anut doongeyimo, ngu mete oni nowoondoye yunoro, Sabatno oni hoorooweyerowanggo. Ero eyingo.
13 Ngundiro ero, ene yowoorengoro, oni kandeyi biyominggakuya eyingo. Kandege yoonenengo. Etoni, ene ingoro, ngundiro tetoni ngu, kandeyi biyominggaku kandeyi metemi gidarega ngundiro tunooteyingo.
14 Arisa, Parisi onindo ngundiro kenoro, ene sanggiri tero, ngu musiyonggaku yokoro, saro, yowuruwooro, Yisas ureyi kumooweroyimboro mande oowooyingga eyingo.
Anutdo Yisas Enengo Ko Oni Oorengo, Ero Sunggi Yeyingo
15-16 Yisas ene Parisi onindo ureyi kumooweroyimboro mande ewonggoku ngu ingoro, nguro ene ngu endega ngu yokoro toongeyingo. Ene oni simoo bare oowooyingga, ene keyoro, oorowutoyi, Yisasdo oni sayidodomu, ngu bidodo yomosiyeroro, enendo simoo bareya mande yanggango eyingo. Ye ingonda teyi! Nondo ooga tetenoku nga, onino ma yootunoro ewero. Ero eyingo.
17 Ngundiro nguro, ngu tetoni ngu, kuri Anutro ingondudu eyingo oni, Ayisaya, ngundo mandega eyingomu, ataga engge tunootete. Ene Yisasro ngandiro nakangoro eyingo.
18-21 Nga oningga, noro ko oni oorengo, nondo kuri sunggi yewono. Nondo nguro gome ingoro, nowoondone ene inooteno. Nondo nenengo Yuka Kundingiyi ngu oninggano ngu newendemo yetoowe, ene noro muri nenengo oni simoo bare mera bidodomo wesiyoro ewa. Ene rongge sambi manggaru ma tetoni, oorekononggo manggowo ngguyi ma ingowanggo. Ene oni nowoondoye yanggango kini ngundi kowuri ingootenggoku, ngu nowoondoyi teyunoyi. Ataga, ene ngundiro ko teteku ngu, kootuyisina, wirikoweroyi naru wengamo, nguno nowoondoyi teweroyi muri nenengo ngu simoo bare doongeyemo tunootero, muri songo dagayerowa. Ngundiro nguro, oni simoo bare mera bidodomo nowoondoyemo hamoo tero, ene nangge sobowoowanggo. Ero eyingo. (Ayisaya 42:1-4)
Oni Simoo Baredo Yisas Ngu Beyelesebab Setan Nguya Ko Tete, Ero Eyingo
(Mak 3:20-30; Luk 11:14-23; 12:10)
22 Arisa, ngu naruno, oni gura mbooro biyomimbo doongeyi manggowo gosiyoyingomu, ngu yoro, Yisasno mayeyingo. Yisasdo ngu oninggaku yomosiyootoni ngu, ene mande gome ero, ko doongetero, mera kenoyingo.
23 Ene ngundiro tetoni, oni simoo bare ngu kenoro, sori urungga yokoro, eyingo. Nga oningga nga, ene mera oni sobosobo koreteyingo urungga Dewit, nguro soweni nangge bine, ngundi, ene Anutdo noore ko yoyoweroyi oningga rogo tewoku, ngu bine? Ero eyingo.
24 Parisi onindo simoo barero mande ngu ingoro, ene Yuka Kundingiyi nguya, kootuyisina mande eyingo. Ngu Yisasga ene mbooro biyomi oweteku, ngu mbooro biyomi nguro tabango urungga, Beyelesebab Setan, ngundo yanggango inootoni, ko tete. Ero eyingo.
25 Ene ngundiro etoyi, arisa, Yisasdo enengo ingonduduye ingoro eyingo. Mera sobosobo koretero oni gura, ngundo enengo oni simoo bare soboyerooteku nguya, enengo nangge ebe utoro, nguno ma siyero ngu, asa, ene mete yanggango ma dikaro oruwanggo. Ngundiro nangge, ende gurananggemo oni nowoondoye gobooro ma siyero ngu, asa, ngu endega ngu ngundiro sugi yanggango ma oruwa. Ngundiro nangge, ya gurananggemo oni wesoowooro, eraya tunootero, enengo nangge, ngu ebe utoro, ngu yano oni ngu yanggango ma ootooro, ya toongooro, songo songo sawanggo.
26 Ene ngundiro nangge, Setando enengo nangge mbooro biyomimboya ebe utoro ngu, wesoowooro, eraya tero, yanggango ma dikaro oruwa. Ene sodedo kinitewa.
27 Asa, nondo mbooro biyomi Beyelesebab Setan ngu oowooyimonggo, owewanoku ngu, arisa, yengo oni ngundo mbooro biyomi owewero ngu, ndawu oningga oowooyimo ko tewanggo? Ngundiro nguro, yengo onindo nangge yengo mande etenggoku ngu, ngu wirikowanggo.
28 Ngundiro nangge, Anutro Yukambo hooroowenerootoni, mbooro biyomi owewanoku ngu, arisa, ye ingootenggo. Anutro naru enengo oni simoo bare soboyerooteku, ngu ataga yeno ombute, ero ingootenggo.
29 Ngundiro nangge, no mande adingayi gura yeno eteno. Oni gura ene mete oni yanggango guraro yano kingo uro, oo sitowini andangero yowa, bine? Kini, ene koretero komo ngu oni yanggangongga ngu utombo gome gosiyoro yokoro, ngunonggo ene mete yanimo uro, oo sitowini bidodo andangero yowa.
30 Oni gura no doboone kini oruwaku ngu, ngu oningga ngu noro mundi oni. Ngundiro nangge, oni gura no ma hoorooweneroro, Sipsip yoyoro, nowoondoye hamoo teyingo pawa newendemo ma yoyetoyi ngu, asa, ene Sipsip yomburiyerowero ingoro oruwa.
31 Ngundiro nguro, no yeno hamoo eteno. Yengo mbumbuwa bidodo, ko Anut kootuyisina ero, yomooyinoro mande biyomi etoyi, nguro ye nowoondoyi tero, yowoorengootoyi ngu, asa, Anutdo kowuriye andangeyunoro kabetewa. Ene oni gurado Anutro Yuka Kundingiyi nguya kootuyisina mande biyomi ewaku, ngu nangge, Anutdo nguro mbumbuwa ma andangero kabetewa.
32 Yo, oni gurado no Anutro Nangoni Oni Kirarongo kootuyisina mande biyomi ero, Anutno sumoo yemboongero, ewaku ngu, Anutdo nguro mbumbuwa andangero kabetewa. Ene oni gurado Anutro Yuka Kundingiyi kootuyisina mande biyomi ewaku ngu, ngu nangge Anutdo nguro mbumbuwa ma andangero kabetewa. Ngu mbumbuwaga ngu sugi sugi oruwa, ero eyingo.
Oni Enengo Ingondudu Nowoondoyemo Oorooteku, Ngundo Yeni, Engge Ngundiro Tunootewa
(Luk 6:43-45)
33 Yisasdo Parisi oniya eyingo. De metemingga ngu gome enggewa. Ngundiro nangge, de biyomingga ngu engge biyomi tunootewa. Koretero, oni de tanggori kenoro, ingoro, ene de metemi ngundi biyomi, bine, ngu ingowa.
34 Ye sire biyomi simoongo! Ye nowoondoye biyomi oorengo oorooteku ngu! Ngundiro nangge, ye mete manggoyemonggo mande metemi wesiyoro, ma ewanggo. Yo, hamoo oorengo, ye nowoondoyemo ingondudu biyomi oorooteku, ngundiro nangge, manggoyemonggo mande biyomi nguya tunootewa.
35 Ngundiro nangge, oni metemingga ngu, ene ingondudu gome nowoondoyemo oorooteku ngu, ngu ene muri metemi ngu yeni tunootete. Ngundiro nangge, oni biyomingga ngu, ene nowoondoyemo ingondudu biyomi oorooteku ngu, ngundo muri biyomimu yeyi tunootete.
36 Asa, no yeno eteno. Anutdo wirikoyeroweroyi naruno, oni kingo mande mande bidodo buribari ewonggoku ngu, nguro damoni Anut doongeyimo ngu, wesiyoro ewanggo.
37 Yo, hamoo, Anutdo yengo mande bidodo merako etenggoku ngu, nguro ene ingoro, enengombo wirikoyeroro, ye oni metemi, ngundi, oni biyomi bine, ewa. Ero eyingo.
Oni Gidaregado Muri Songo Oorengo Gura Onindo Ma Teweroyimu, Ngu Gura Kenowero Meno Eyingo
(Mak 8:11-12; Luk 11:29-32)
38 Ngu narunggano nguno, Mosesro mamana mande sobowooyingo oni, oowooye Parisi, ko, etuyeroyingo onindo Yisas towoongoro eyingo. Oo etuyeroyingo oni, mete ge oo muri songo oorengo gura onindo ma teweroyimu gura tetooga, noore kenowero ingooteto. Ero eyingo.
39 Ene ngundiro etoyi, Yisasdo mande gumi eyingo. Ye merako oni oorootenggoku nga, ye ingonduduye biyomi ingoro, sebobarese muringga ngu tero, ngunonggo Anutno nowoondoye hamoo ma tero, muri songo gura onindo ma teweroyimu, ngu kenowero, nono erorootenggo. Ataga, nondo yeno sunggi gura ma tetoowe kenowanggo. Kini, nondo ngu Anutro ingondudu eyingo oni kurimi Yona, nguro sunggiga ngu nangge ewano.
40 Yo, kuri Yona iso urungga oorengo ngu kawuyi newendemo sa suwoo kabusa, nguno oriyingo. Ngundiro nangge, no Anutro Nangoni Oni Kirarongongga nguya sa suwoo kabusa, mere newendemo ngu oruwano.
41 Yo, Yonando Anutro mande Niniwa endemo oni ngu yunootoni, nguro ene nowoondoye hamoo yowoorengoyingo. Ene ye kewooroyemo oni gura (Yisas) oorooteku, ngundo Yonaro yanggangoni ngu dagate. Ene ye nguro mande ma ingoro, nowoondoye yowoorengoro, hamoo ma tetenggo. Arisa, nguro ngu, naru wengamo, oni wirikoyeroweroyi naruno, Niniwa onindo ye nga oni oorootenggoku ngano dikaro, mande yanggango ero, goweye sanggaweyerowanggo.
42 Kuri, Anutdo Yuda merako oni sobosobo koreteyingo urungga, Solomon, ngu ingondudu urungga oorengo inoyingo. Nguro ngu, merako bare sobosobo koreteyingo urungga, ngundo Solomonro ingondudu urungga ngu ingowero, nguro ngu enengo mera oriroko biyomimu ngu yokoro, yade yade mayero, enendo ingondudu urunggaku ingoyingo. Ene ye kewooroyemo, oni gura (Yisas) oorooteku, ngundo Solomonro ingonduduni, ngu dagate. Ene ye ngu kenoro, nowoondoye hamoo ma yowoorengootenggo. Arisa, ngu bare sobosoboga nguya naru wengangga nguno omburo, dikaro, yengo mande muri biyomi tewonggoku, ngu bidodo yengo goweye sanggawero mande yanggango oorengo ewa. Ero eyingo.
Mbooro Biyomi Ko Ombuyingo
(Luk 11:24-26)
43 Yisasdo Parisi onino mande gura ko eyingo. Mbooro biyomingga, ngundo oni newende yokoro ngu, ene mera arimo kengewero musiyo erewero oorowuyingo. Ene ngundiro tero, ene ma kenoyingo.
44 Mbooro biyomi kengewero musiyo ma kenoro ngu, nguro ene enengo ya kuri oruwoku, nguno ko oorowuwero eyingo. Arisa, ene yano ko omburo, nguno oni kini, ya sarayi kenoro, oo bidodo nenengo oodoni, ngu kenoyingo.
45 Arisa, ene oo ngundiro kenoro oororo, mbooro biyomi kandegura gidemboro eraya yoyoro, omburo, yano uro, eneya oriyingo. Enengo dobookuriyi, nguro muri biyomi oorengo, ngundo koreteroga muri biyomi tewoku, ngu dagate. Kuri ngu oningga biyomi oruwoku, ataga, ene biyomi oorengo urungga ooroote. Ngundiro nangge, oni muri biyomi merako ngano tero oorootenggoku, ngundiro tewanggo. Ero eyingo.
Yisasro Nemi Koneyo Ngu Oone?
(Mak 3:31-35; Luk 8:19-21)
46 Ngu naruno nguno, Yisas oni simoo bare kewooroyemo bibitero, mande wesiyoro, yunorootoni ngu, nemi koneyo eneya mande ewero omburo, endesina dikayingo.
47 Dikatoyi, asa, oni gurado Yisasno eyingo. Ingo, nangge konege geya mande ewero omburo, endesina dikatenggo. Ero eyingo.
48 Ene ngundiro etoni, asa, Yisasdo mande gumi eyingo. No namone konene ngu oone? Ero eyingo.
49 Yisasdo enengo kirikiri onikuno kandesisi tero eyingo. Ngu hamoo oorengo, oni endesina dikatenggoku, ngu noro namone konedoboone. Ene nga oni ngano nowoondoyemo hamoo tero oorootenggoku, nga nguya noro namone konedoboone.
50 Ngundiro nangge, oni simoo bare, ngundo Awane sambo endemo oorooteku, nguro ingondudu keyowanggoku ngu, ngu oni ngu noro konene, kuwookuwoone ko nanamone. Ero eyingo.