ⅩⅢ
Ⅰ อปรญฺจ ตสฺมินฺ ทิเน ยีศุ: สทฺมโน คตฺวา สริตฺปเต โรธสิ สมุปวิเวศฯ
Ⅱ ตตฺร ตตฺสนฺนิเธา พหุชนานำ นิวโหปสฺถิเต: ส ตรณิมารุหฺย สมุปาวิศตฺ, เตน มานวา โรธสิ สฺถิตวนฺต:ฯ
Ⅲ ตทานีํ ส ทฺฤษฺฏานฺไตสฺตานฺ อิตฺถํ พหุศ อุปทิษฺฏวานฺฯ ปศฺยต, กศฺจิตฺ กฺฤษีวโล พีชานิ วปฺตุํ พหิรฺชคาม,
Ⅳ ตสฺย วปนกาเล กติปยพีเชษุ มารฺคปารฺเศฺว ปติเตษุ วิหคาสฺตานิ ภกฺษิตวนฺต:ฯ
Ⅴ อปรํ กติปยพีเชษุ โสฺตกมฺฤทฺยุกฺตปาษาเณ ปติเตษุ มฺฤทลฺปตฺวาตฺ ตตฺกฺษณาตฺ ตานฺยงฺกุริตานิ,
Ⅵ กินฺตุ รวาวุทิเต ทคฺธานิ เตษำ มูลาปฺรวิษฺฏตฺวาตฺ ศุษฺกตำ คตานิ จฯ
Ⅶ อปรํ กติปยพีเชษุ กณฺฏกานำ มเธฺย ปติเตษุ กณฺฏกาเนฺยธิตฺวา ตานิ ชคฺรสุ:ฯ
Ⅷ อปรญฺจ กติปยพีชานิ อุรฺวฺวรายำ ปติตานิ; เตษำ มเธฺย กานิจิตฺ ศตคุณานิ กานิจิตฺ ษษฺฏิคุณานิ กานิจิตฺ ตฺรึศคุํณานิ ผลานิ ผลิตวนฺติฯ
Ⅸ โศฺรตุํ ยสฺย ศฺรุตี อาสาเต ส ศฺฤณุยาตฺฯ
Ⅹ อนนฺตรํ ศิไษฺยราคตฺย โส'ปฺฤจฺฉฺยต, ภวตา เตภฺย: กุโต ทฺฤษฺฏานฺตกถา กถฺยเต?
Ⅺ ตต: ส ปฺรตฺยวทตฺ, สฺวรฺคราชฺยสฺย นิคูฒำ กถำ เวทิตุํ ยุษฺมภฺยํ สามรฺถฺยมทายิ, กินฺตุ เตโภฺย นาทายิฯ
Ⅻ ยสฺมาทฺ ยสฺยานฺติเก วรฺทฺธเต, ตสฺมาเยว ทายิษฺยเต, ตสฺมาตฺ ตสฺย พาหุลฺยํ ภวิษฺยติ, กินฺตุ ยสฺยานฺติเก น วรฺทฺธเต, ตสฺย ยตฺ กิญฺจนาเสฺต, ตทปิ ตสฺมาทฺ อาทายิษฺยเตฯ
ⅩⅢ เต ปศฺยนฺโตปิ น ปศฺยนฺติ, ศฺฤณฺวนฺโตปิ น ศฺฤณฺวนฺติ, พุธฺยมานา อปิ น พุธฺยนฺเต จ, ตสฺมาตฺ เตโภฺย ทฺฤษฺฏานฺตกถา กถฺยเตฯ
ⅩⅣ ยถา กรฺไณ: โศฺรษฺยถ ยูยํ ไว กินฺตุ ยูยํ น โภตฺสฺยถฯ เนไตฺรรฺทฺรกฺษฺยถ ยูยญฺจ ปริชฺญาตุํ น ศกฺษฺยถฯ เต มานุษา ยถา ไนว ปริปศฺยนฺติ โลจไน:ฯ กรฺไณ รฺยถา น ศฺฤณฺวนฺติ น พุธฺยนฺเต จ มานไส:ฯ วฺยาวรฺตฺติเตษุ จิตฺเตษุ กาเล กุตฺราปิ ไตรฺชไน:ฯ มตฺตเสฺต มนุชา: สฺวสฺถา ยถา ไนว ภวนฺติ จฯ ตถา เตษำ มนุษฺยาณำ กฺริยนฺเต สฺถูลพุทฺธย:ฯ พธิรีภูตกรฺณาศฺจ ชาตาศฺจ มุทฺริตา ทฺฤศ:ฯ
ⅩⅤ ยเทตานิ วจนานิ ยิศยิยภวิษฺยทฺวาทินา โปฺรกฺตานิ เตษุ ตานิ ผลนฺติฯ
ⅩⅥ กินฺตุ ยุษฺมากํ นยนานิ ธนฺยานิ, ยสฺมาตฺ ตานิ วีกฺษนฺเต; ธนฺยาศฺจ ยุษฺมากํ ศพฺทคฺรหา:, ยสฺมาตฺ ไตรากรฺณฺยเตฯ
ⅩⅦ มยา ยูยํ ตถฺยํ วจามิ ยุษฺมาภิ รฺยทฺยทฺ วีกฺษฺยเต, ตทฺ พหโว ภวิษฺยทฺวาทิโน ธารฺมฺมิกาศฺจ มานวา ทิทฺฤกฺษนฺโตปิ ทฺรษฺฏุํ นาลภนฺต, ปุนศฺจ ยูยํ ยทฺยตฺ ศฺฤณุถ, ตตฺ เต ศุศฺรูษมาณา อปิ โศฺรตุํ นาลภนฺตฯ
ⅩⅧ กฺฤษีวลียทฺฤษฺฏานฺตสฺยารฺถํ ศฺฤณุตฯ
ⅩⅨ มารฺคปารฺเศฺว พีชานฺยุปฺตานิ ตสฺยารฺถ เอษ:, ยทา กศฺจิตฺ ราชฺยสฺย กถำ นิศมฺย น พุธฺยเต, ตทา ปาปาตฺมาคตฺย ตทียมนส อุปฺตำ กถำ หรนฺ นยติฯ
ⅩⅩ อปรํ ปาษาณสฺถเล พีชานฺยุปฺตานิ ตสฺยารฺถ เอษ:; กศฺจิตฺ กถำ ศฺรุไตฺวว หรฺษจิตฺเตน คฺฤหฺลาติ,
ⅩⅪ กินฺตุ ตสฺย มนสิ มูลาปฺรวิษฺฏตฺวาตฺ ส กิญฺจิตฺกาลมาตฺรํ สฺถิรสฺติษฺฐติ; ปศฺจาต ตตฺกถาการณาตฺ โกปิ เกฺลสฺตาฑนา วา เจตฺ ชายเต, ตรฺหิ ส ตตฺกฺษณาทฺ วิฆฺนเมติฯ
ⅩⅫ อปรํ กณฺฏกานำ มเธฺย พีชานฺยุปฺตานิ ตทรฺถ เอษ:; เกนจิตฺ กถายำ ศฺรุตายำ สำสาริกจินฺตาภิ รฺภฺรานฺติภิศฺจ สา คฺรสฺยเต, เตน สา มา วิผลา ภวติฯ
ⅩⅩⅢ อปรมฺ อุรฺวฺวรายำ พีชานฺยุปฺตานิ ตทรฺถ เอษ:; เย ตำ กถำ ศฺรุตฺวา วุธฺยนฺเต, เต ผลิตา: สนฺต: เกจิตฺ ศตคุณานิ เกจิต ษษฺฏิคุณานิ เกจิจฺจ ตฺรึศทฺคุณานิ ผลานิ ชนยนฺติฯ
ⅩⅩⅣ อนนฺตรํ โสปราเมกำ ทฺฤษฺฏานฺตกถามุปสฺถาปฺย เตภฺย: กถยามาส; สฺวรฺคียราชฺยํ ตาทฺฤเศน เกนจิทฺ คฺฤหเสฺถโนปมียเต, เยน สฺวียกฺเษเตฺร ปฺรศสฺตพีชาเนฺยาปฺยนฺตฯ
ⅩⅩⅤ กินฺตุ กฺษณทายำ สกลโลเกษุ สุปฺเตษุ ตสฺย ริปุราคตฺย เตษำ โคธูมพีชานำ มเธฺย วนฺยยวมพีชานฺยุปฺตฺวา ววฺราชฯ
ⅩⅩⅥ ตโต ยทา พีเชโภฺย'งฺกรา ชายมานา: กณิศานิ ฆฺฤตวนฺต:; ตทา วนฺยยวสานฺยปิ ทฺฤศฺยมานานฺยภวนฺฯ
ⅩⅩⅦ ตโต คฺฤหสฺถสฺย ทาเสยา อาคมฺย ตไสฺม กถยาญฺจกฺรุ:, เห มเหจฺฉ, ภวตา กึ เกฺษเตฺร ภทฺรพีชานิ เนาปฺยนฺต? ตถาเตฺว วนฺยยวสานิ กฺฤต อายนฺ?
ⅩⅩⅧ ตทานีํ เตน เต ปฺรติคทิตา:, เกนจิตฺ ริปุณา กรฺมฺมทมการิฯ ทาเสยา: กถยามาสุ:, วยํ คตฺวา ตานฺยุตฺปายฺย กฺษิปาโม ภวต: กีทฺฤศีจฺฉา ชายเต?
ⅩⅩⅨ เตนาวาทิ, นหิ, ศงฺเก'หํ วนฺยยวโสตฺปาฏนกาเล ยุษฺมาภิไสฺต: สากํ โคธูมา อปฺยุตฺปาฏิษฺยนฺเตฯ
ⅩⅩⅩ อต: ศฺสฺยกรฺตฺตนกาลํ ยาวทฺ อุภยานฺยปิ สห วรฺทฺธนฺตำ, ปศฺจาตฺ กรฺตฺตนกาเล กรฺตฺตกานฺ วกฺษฺยามิ, ยูยมาเทา วนฺยยวสานิ สํคฺฤหฺย ทาหยิตุํ วีฏิกา พทฺวฺวา สฺถาปยต; กินฺตุ สรฺเวฺว โคธูมา ยุษฺมาภิ รฺภาณฺฑาคารํ นีตฺวา สฺถาปฺยนฺตามฺฯ
ⅩⅩⅪ อนนฺตรํ โสปราเมกำ ทฺฤษฺฏานฺตกถามุตฺถาปฺย เตภฺย: กถิตวานฺ กศฺจินฺมนุช: สรฺษปพีชเมกํ นีตฺวา สฺวกฺเษตฺร อุวาปฯ
ⅩⅩⅫ สรฺษปพีชํ สรฺวฺวสฺมาทฺ พีชาตฺ กฺษุทฺรมปิ สทงฺกุริตํ สรฺวฺวสฺมาตฺ ศากาตฺ พฺฤหทฺ ภวติ; ส ตาทฺฤศสฺตรุ รฺภวติ, ยสฺย ศาขาสุ นภส: ขคา อาคตฺย นิวสนฺติ; สฺวรฺคียราชฺยํ ตาทฺฤศสฺย สรฺษไปกสฺย สมมฺฯ
ⅩⅩⅩⅢ ปุนรปิ ส อุปมากถาเมกำ เตภฺย: กถยาญฺจการ; กาจน โยษิตฺ ยตฺ กิณฺวมาทาย โทฺรณตฺรยมิตโคธูมจูรฺณานำ มเธฺย สรฺเวฺวษำ มิศฺรีภวนปรฺยฺยนฺตํ สมาจฺฉาทฺย นิธตฺตวตี, ตตฺกิณฺวมิว สฺวรฺคราชฺยํฯ
ⅩⅩⅩⅣ อิตฺถํ ยีศุ รฺมนุชนิวหานำ สนฺนิธาวุปมากถาภิเรตานฺยาขฺยานานิ กถิตวานฺ อุปมำ วินา เตภฺย: กิมปิ กถำ นากถยตฺฯ
ⅩⅩⅩⅤ เอเตน ทฺฤษฺฏานฺตีเยน วาเกฺยน วฺยาทาย วทนํ นิชํฯ อหํ ปฺรกาศยิษฺยามิ คุปฺตวากฺยํ ปุราภวํฯ ยเทตทฺวจนํ ภวิษฺยทฺวาทินา โปฺรกฺตมาสีตฺ, ตตฺ สิทฺธมภวตฺฯ
ⅩⅩⅩⅥ สรฺวฺวานฺ มนุชานฺ วิสฺฤชฺย ยีเศา คฺฤหํ ปฺรวิษฺเฏ ตจฺฉิษฺยา อาคตฺย ยีศเว กถิตวนฺต:, เกฺษตฺรสฺย วนฺยยวสียทฺฤษฺฏานฺตกถามฺ ภวาน อสฺมานฺ สฺปษฺฏีกฺฤตฺย วทตุฯ
ⅩⅩⅩⅦ ตต: ส ปฺรตฺยุวาจ, เยน ภทฺรพีชานฺยุปฺยนฺเต ส มนุชปุตฺร:,
ⅩⅩⅩⅧ เกฺษตฺรํ ชคตฺ, ภทฺรพีชานี ราชฺยสฺย สนฺตานา:,
ⅩⅩⅩⅨ วนฺยยวสานิ ปาปาตฺมน: สนฺตานา:ฯ เยน ริปุณา ตานฺยุปฺตานิ ส ศยตาน:, กรฺตฺตนสมยศฺจ ชคต: เศษ:, กรฺตฺตกา: สฺวรฺคียทูตา:ฯ
ⅩⅬ ยถา วนฺยยวสานิ สํคฺฤหฺย ทาหฺยนฺเต, ตถา ชคต: เศเษ ภวิษฺยติ;
ⅩⅬⅠ อรฺถาตฺ มนุชสุต: สฺวำยทูตานฺ เปฺรษยิษฺยติ, เตน เต จ ตสฺย ราชฺยาตฺ สรฺวฺวานฺ วิฆฺนการิโณ'ธารฺมฺมิกโลกำศฺจ สํคฺฤหฺย
ⅩⅬⅡ ยตฺร โรทนํ ทนฺตฆรฺษณญฺจ ภวติ, ตตฺราคฺนิกุณฺเฑ นิกฺเษปฺสฺยนฺติฯ
ⅩⅬⅢ ตทานีํ ธารฺมฺมิกโลกา: เสฺวษำ ปิตู ราเชฺย ภาสฺกรอิว เตชสฺวิโน ภวิษฺยนฺติฯ โศฺรตุํ ยสฺย ศฺรุตี อาสาเต, ม ศฺฤณุยาตฺฯ
ⅩⅬⅣ อปรญฺจ เกฺษตฺรมเธฺย นิธึ ปศฺยนฺ โย โคปยติ, ตต: ปรํ สานนฺโท คตฺวา สฺวียสรฺวฺวสฺวํ วิกฺรีย ตฺตกฺเษตฺรํ กฺรีณาติ, ส อิว สฺวรฺคราชฺยํฯ
ⅩⅬⅤ อนฺยญฺจ โย วณิกฺ อุตฺตมำ มุกฺตำ คเวษยนฺ
ⅩⅬⅥ มหารฺฆำ มุกฺตำ วิโลกฺย นิชสรฺวฺวสฺวํ วิกฺรีย ตำ กฺรีณาติ, ส อิว สฺวรฺคราชฺยํฯ
ⅩⅬⅦ ปุนศฺจ สมุโทฺร นิกฺษิปฺต: สรฺวฺวปฺรการมีนสํคฺราหฺยานายอิว สฺวรฺคราชฺยํฯ
ⅩⅬⅧ ตสฺมินฺ อานาเย ปูรฺเณ ชนา ยถา โรธสฺยุตฺโตลฺย สมุปวิศฺย ปฺรศสฺตมีนานฺ สํคฺรหฺย ภาชเนษุ นิทธเต, กุตฺสิตานฺ นิกฺษิปนฺติ;
ⅩⅬⅨ ตไถว ชคต: เศเษ ภวิษฺยติ, ผลต: สฺวรฺคียทูตา อาคตฺย ปุณฺยวชฺชนานำ มธฺยาตฺ ปาปิน: ปฺฤถกฺ กฺฤตฺวา วหฺนิกุณฺเฑ นิกฺเษปฺสฺยนฺติ,
Ⅼ ตตฺร โรทนํ ทนฺไต รฺทนฺตฆรฺษณญฺจ ภวิษฺยต:ฯ
ⅬⅠ ยีศุนา เต ปฺฤษฺฏา ยุษฺมาภิ: กิเมตานฺยาขฺยานานฺยพุธฺยนฺต? ตทา เต ปฺรตฺยวทนฺ, สตฺยํ ปฺรโภฯ
ⅬⅡ ตทานีํ ส กถิตวานฺ, นิชภาณฺฑาคาราตฺ นวีนปุราตนานิ วสฺตูนิ นิรฺคมยติ โย คฺฤหสฺถ: ส อิว สฺวรฺคราชฺยมธิ ศิกฺษิตา: สฺวรฺว อุปเทษฺฏาร:ฯ
ⅬⅢ อนนฺตรํ ยีศุเรตา: สรฺวฺวา ทฺฤษฺฏานฺตกถา: สมาปฺย ตสฺมาตฺ สฺถานาตฺ ปฺรตเสฺถฯ อปรํ สฺวเทศมาคตฺย ชนานฺ ภชนภวน อุปทิษฺฏวานฺ;
ⅬⅣ เต วิสฺมยํ คตฺวา กถิตวนฺต เอตไสฺยตาทฺฤศํ ชฺญานมฺ อาศฺจรฺยฺยํ กรฺมฺม จ กสฺมาทฺ อชายต?
ⅬⅤ กิมยํ สูตฺรธารสฺย ปุโตฺร นหิ? เอตสฺย มาตุ รฺนาม จ กึ มริยมฺ นหิ? ยากุพฺ-ยูษผฺ-ศิโมนฺ-ยิหูทาศฺจ กิเมตสฺย ภฺราตโร นหิ?
ⅬⅥ เอตสฺย ภคินฺยศฺจ กิมสฺมากํ มเธฺย น สนฺติ? ตรฺหิ กสฺมาทยเมตานิ ลพฺธวานฺ? อิตฺถํ ส เตษำ วิฆฺนรูโป พภูว;
ⅬⅦ ตโต ยีศุนา นิคทิตํ สฺวเทศียชนานำ มธฺยํ วินา ภวิษฺยทฺวาที กุตฺราปฺยนฺยตฺร นาสมฺมาโนฺย ภวตีฯ
ⅬⅧ เตษามวิศฺวาสเหโต: ส ตตฺร สฺถาเน พหฺวาศฺจรฺยฺยกรฺมฺมาณิ น กฺฤตวานฺฯ