Kokoyey citaabu jinaa
Citaaboo fahamandiroo
Izirayel kokoyey waatoo kaŋ sintin Samiyel citaabu hinkantoo ra, nga cindoo bara Kokoyey citaabu jinaa woo ra. Cee jinaa, kokoyey citaabu jinaa nda hinkantoo kul manʼti kala citaabu folloku. Citaaboo woo hantumkaa mana bayrandi.
Hayaa kaŋ ir ga dii a citaaboo woo ra ti takaa kaŋ nda Sulaymaana goro kokoytaraa ra nga baaba dogoo ra, nda Dawda buuyanoo, nda kokoyoo Sulaymaana goyey, nda gandaa kaŋ ga fay ihinka, nda ngi kokoyey fillaa.
Irkoy ga albarka daŋ kokoy ra kaŋ nga hunburaa goo binoo ra. Amma kokoy kaŋ na duma bere Irkoy se ka koy koy tanayaŋ gana, nga gandaa ga halaci nga teegoy futey maaganda.
Gandaa jere faa kaŋ ti Izirayel laamaa, nga kokoyey mana hanga Irkoy. Gandaa jere faa kaŋ ti Žuda laamaa, nga kokoy boobo dira Irkoy ašariyaa fondaa ra.
Irkoy annabey, sanda Ilyasu nda Alyasu ga gaabandi ka borey lakkaley zumandi i masi hun Irkoy bande ka koy tooru gana.
Annabey wey bayrandi kaŋ ka Irkoy fondaa gana mma kate gomni ga. Ka wanji ka Irkoy gana mma kate torro.
1
Adoniya baa nga ma tee kokoy
Kokoyoo Dawda žen, a duu jiiri boobo. I ga gumtaafeyaŋ kʼa gum, woo kul, hargu si hun a ga. Nga tamey nee a se: «Ir koyoo, naŋ ir ma hondiyaw kaŋ si aru bay ceeci ma ne, ir kokoyoo, a ma goro ni jere ka ni saajaw. Nda a ga kani ni gandoo ra, hargoo ga hun ir koyoo, ir kokoyoo ga.» I koy yaara Izirayel gandaa kul ra ka hondiyaw kaŋ ga hanse ka boori ceeci. I duu Šunem boro hondiyaw, maaɲoo ti Abišag. I kate nda a kokoyoo do. Hondiyaa woo ga hanse ka boori. A kaa ka goro kokoyoo jere, kʼa saajaw. Amma kokoyoo mana marga nda a.
Waatoo woo, izʼaroo kaŋ Dawda duu a nga wandoo Hagit ga, kaŋ maaɲoo ti Adoniya tun ka nga boŋ daŋ hayey jine. A nee: «Agay no ma tee kokoy!» A na bari torkayaŋ ceeci, nda bari zurandikaw, nda aru woyguu (50) kaŋ ga zuru a jine. Za Adoniya huru aduɲɲa ra, baaboo mana bay ka futu a ga wala ka nee a se: «Macin se nʼna woo tee?» A goo nda kunturu kaŋ ga hanse ka hennay sanda nga armaa Absalom kaŋ dumaa ga a hayandi. A koy šelaŋ ka waafaku nda Seruya* izʼaroo Žowab nda sargari juwalkaa Abiyatar. I hanga Adoniya kʼa faaba. Amma sargari juwalkaa Sadok, nda Yehoyada izʼaroo Benaya, nda annabi Nataŋ, nda Šimeyi, nda Reyi, nda Dawda wongaarey sii Adoniya bande.
Han foo Adoniya na alman buunayaŋ, nda alman beeriyaŋ, nda adabba beeri naasayaŋ koosu Zohelet tondi hondoo jere kaŋ goo En-Rogel jere. Nga armey kaŋ ti kokoyoo izʼarey, a nʼi kul hoyandi nda Žuda borey kaŋyaŋ ti kokoyoo tamey. 10 Amma annabi Nataŋ, nda Benaya, nda wongaarey, nda nga armaa Sulaymaana, a mana yadda ka borey wey cee.
Nataŋ nda Batšeba kay Sulaymaana se
11 Kaŋ woo teendi, Nataŋ nee Sulaymaana ɲaa Batšeba se: «Mana maa kaŋ Hagit izʼaroo Adoniya tee kokoy, ka gar ir koyoo Dawda mana haya kul bay woo se? 12 Sohõ kaa, ay ga ni hoyray nda šenni foo kaŋ ga kate ni hundoo ma hallasi, ni izʼaroo Sulaymaana hundoo ma hallasi. 13 Koy kokoyoo Dawda do, ma nee a se: ‹He ay koyoo, ay kokoyoo, manʼti ni no ka žee ni koŋŋaa se ka nee kaŋ nga izʼaroo Sulaymaana ga tee kokoy ni dumaa ga, nga no ma huru kokoytaraa ra ni dogoo ra? Adiši, macin se Adoniya kaa ka goro kokoytaraa ra?› 14 Waati kaŋ nʼgoo ma šelaŋ kokoyoo se, agay hunday ga kaa ka tonton ni šennoo ga.»
15 Woo ga, Batšeba koy kokoyoo do hugoo kunehere ra. Waatoo woo kokoyoo hanse ka žen. Šunem boro woysoogo kaŋ ti Abišag, nga no ma kokoyoo saajaw. 16 Batšeba sonbu ka gunguma kokoyoo se. Kokoyoo nee a se: «Macin no nʼga baa?» 17 A nee: «Ay koyoo, ni hunday ka žee Abadantaa, ni Koyoo maaɲoo ga ni koŋŋaa se ka nee: ‹Ni izʼaroo Sulaymaana ga tee kokoy ay dumaa ga, nga no ma huru kokoytaraa ra ay dogoo ra.› 18 Amma nga ne, sohõ Adoniya ka tee kokoy, ka gar ni, ay koyoo, ay kokoyoo si haya bay a se. 19 A na haw yaaru boobo, nda adabba beeri naasa boobo, nda alman buuna boobo koosu. A na kokoyoo izʼarey kul hoyandi, nda sargari juwalkaa Abiyatar, wongu-izey jineboraa Žowab, amma a mana ni tamoo Sulaymaana cee. 20 Ka gar, ay koyoo, ay kokoyoo, ni ga Izirayel kul moɲey goo, hala ma boraa har i se kaŋ ga fuulaa zaa ay koyoo, ay kokoyoo dumaa ga. 21 Nda manʼti woo, han kaŋ ay koyoo, ay kokoyoo koy nga hayragey gar alaaharaa, waatoo din i ga agay nda ay izʼaroo Sulaymaana tee goy futu teekaw.»
22 Batšeba mma goo ma šelaŋ kokoyoo bande kaŋ annabi Nataŋ huru kate. 23 I nee kokoyoo se: «Nga ne, annabi Nataŋ kaa.» Annabi Nataŋ huru kokoyoo do, a na nga ndumoo sinji laboo ra ka gunguma kokoyoo se. 24 A nee: «He ay koyoo, ay kokoyoo, ni no ka nee Adoniya se kaŋ a ga tee kokoy ni dumaa ga, kaŋ nga no ma goro ni dogoo ra wala? 25 Zama hõ a zunbu ka koy ka haw yaaru boobo, nda adabba beeri naasa boobo, nda alman buuna boobo koosu. A na kokoyoo izʼarey kul hoyandi, nda wongu-izey jineborey, nda sargari juwalkaa Abiyatar. Nga ne, i ga ŋaa ka haŋ a jine kʼa saabu ka cebe a se kaŋ ngi goo a bande. 26 Amma agay kaŋ ti ni tamoo, a manʼay cee, a mana sargari juwalkaa Sadok cee, a mana Yehoyada izʼaroo Benaya cee, a mana ni tamoo Sulaymaana mo cee. 27 Ay koyoo, ay kokoyoo da ka woo kayandi wala? Macin se boraa kaŋ ga goro kokoytaraa ra ni dumaa ga, manʼa har ir se, ir kaŋ ti ni tamey?»
Dawda bayrandi kaŋ Sulaymaana no ma huru nga dogoo ra
28 Kokoyoo Dawda na annabi Nataŋ zaabi ka nee: «Wa Batšeba cee kate ya ne.» I nʼa cee, a huru ka kay kokoyoo jine. 29 Kokoyoo žee ka nee: «Ay ga žee nda Abadantaa kaŋ ga huna maaɲoo, nga no kʼay kaa almasiibawey kul ra. 30 Takaa kaŋ nda ay žee ma ne Abadantaa, Izirayel Koyoo maaɲoo ga ka nee: ‹Šikka sii ni izʼaroo Sulaymaana no ma kaa ka tee kokoy ay dumaa ga, nga no ma huru kokoytaraa ra ay dogoo ra,› woo, ay gʼa tee hõ.» 31 Batšeba hanse ka gunguma kokoyoo jine ka nee: «He ay koyoo, ay kokoyoo Dawda, ma huna abada!»
32 Woo banda ga, kokoyoo Dawda nee: «Wa sargari juwalkaa Sadok cee kate a ma kaa, nda annabi Nataŋ, nda Yehoyada izʼaroo Benaya.» I nʼi cee, i huru kate kokoyoo do. 33 Kokoyoo nee i se: «War ma agay, war koyoo tamey zaa war bande kʼay izʼaroo Sulaymaana kaarandi agay hunday lanbaana woyoo ga kʼa ka koy hala Gihoŋ hari hundogoo do. 34 Nda war too no din, sargari juwalkaa Sadok nda annabi Nataŋ ma jii doori boŋoo ga kʼa tee kokoy Izirayel se. War ma hilli hẽenandi ka nee: ‹Kokoyoo Sulaymaana kaboo ma gay a ra!› 35 Woo banda ga, war ma hanga a bande ka žigi ka koy no din kʼa hurandi, war mʼa gorandi ay kokoy gorodogoo ra. Nga no ma tee kokoy ay dumaa ga, zama nga no ay gʼa gorandi a ma tee Izirayel nda Žuda gandawey se boŋkoyni.» 36 Yehoyada izʼaroo Benaya nee kokoyoo se: «Amin!» A nee: «Ay koyoo, ay kokoyoo Koyoo kaŋ ti Abadantaa, ma yadda ni šennoo ga! 37 Takaa kaŋ nda Abadantaa cindi ay koyoo, ay kokoyoo bande, a ma cindi Sulaymaana mo bande taka follokaa. A ma Sulaymaana kokoytaraa jer ka bisa ay koyoo, ay kokoyoo Dawda wanoo.»
Sulaymaana yonandi ka tee kokoy
(Taarikey 1na 29.21–25)
38  Sargari juwalkaa Sadok, nda annabi Nataŋ, nda Yehoyada izʼaroo Benaya, nda Keret borey, nda Pelet borey ka Sulaymaana žigandi kokoyoo Dawda lanbaana woyoo boŋ, kʼa ka doo ka koy Gihoŋ hari hundogoo do. 39 Sargari juwalkaa Sadok na hilloo kaŋ ra jiyoo goo zaa Irkoy hukkumoo ra. A na Sulaymaana yon. Woo banda ga, i na hilli hẽenandi, jamaa kul nee: «Sulaymaana kaboo ma gay a ra!» 40 Jamaa kul hanga a bande ka žigi, i ga laati kar, i ga hanse ka ɲaali, ngi kaati beeroo na laboo jijirandi.
Sulaymaana yaafa Adoniya se
41 Adoniya nda borey kul kaŋ kaa hoyandidogoo ra maa kaatoo, woo gar i ŋaa ka ben. Waatoo kaŋ Žowab maa hilloo jindoo, a nee: «Macin ti kaati beeroo woo koyraa ra?»
42 A goo ma šelaŋ da kaŋ nga ne, sargari juwalkaa Abiyatar izʼaroo Žonataŋ ne ka kaa. Adoniya nee: «Kaa, zama boro henna ti ni, šikka sii kaŋ alhabar henna no ni kate a.» 43 Žonataŋ na Adoniya zaabi ka nee a se: «Kalaa! Manʼti alhabar henna no ay kate de! Ir koyoo, ir kokoyoo Dawda ka Sulaymaana tee kokoy 44 ka sargari juwalkaa Sadok, nda annabi Nataŋ, nda Yehoyada izʼaroo Benaya, nda Keret borey, nda Pelet borey sanba a bande. I na Sulaymaana kaarandi kokoyoo lanbaana woyoo boŋ. 45 Sargari juwalkaa Sadok nda annabi Nataŋ nʼa yon a ma tee kokoy Gihoŋ hari hundogoo do. Waatoo kaŋ i hun no din, koyraa kul ɲaali cere ra, woo ti kaati beeroo kaŋ war maarʼa. 46 De mo Sulaymaana huru fuulaa ra ka ben. 47 Kokoyoo tamey mo huru kate kʼir koyoo, ir kokoyoo Dawda foo, i nee a se: ‹Yala ni Koyoo ma Sulaymaana noo maa ka bisa ni, a ma nga kokoytaraa jer ka bisa ni wanoo!› Kokoyoo sujudu nga kanidogoo ra, 48 a nee: ‹Albarka ma bara Abadantaa, Izirayel Koyoo se kaŋ na boro gorandi ay kokoy gorodogoo ra, ka naŋ ay moɲey ma dii woo hõ.› »
49 Kaŋ Adoniya nda hoyandikey kaŋ goo a bande maa woo, i kul hunbur, i tun, boro foo kul koy nga fondaa ra. 50 Adoniya hunbur Sulaymaana, a tun ka koy sargari tonadogoo hilley dii. 51 Boroyaŋ nʼa deede Sulaymaana se ka nee: «Adoniya hunbur ni, ir kokoyoo hala nongu kaŋ ra a koy sargari tonadogoo hilley dii, a nee kaŋ ni, ir kokoyoo ma žee nga se hõ kaŋ nʼsi ni tamoo wii nda takuba.» 52 Sulaymaana nee: «Nda a na nga boŋ tee laadirante, ba nga boŋ hinbiroo ize foo si kaŋ ganda, haya kul si duu a, amma nda a na goy futu tee, a ga buu.»
53 Woo banda ga, kokoyoo Sulaymaana na boroyaŋ sanba i mʼa zumandi sargari tonadogoo ga. Adoniya kaa ka gunguma kokoyoo Sulaymaana jine. Sulaymaana nee a se: «Koy ni hine ni hugoo do.»
* 1:7 1.7 Samiyel 1na 26.6. 1:50 1.50 Ka sargari tonadogoo hilley dii: woo ga cebe kaŋ boraa nka nga boŋ talfi Irkoy ga hala nga hundoo ma hallasi.