Ya Mangêd ya Habi tungkol kan Apo Jesu-Cristo ya inhulat ni apostol
Juan
Paunan habi
Ya Mangêd ya Habi tungkol kan Apo Jesu-Cristo ya inhulat ni apostol Juan, ay inhulat ta êmên ya balang makamwang hên laman hên habaytsi ya hulat, ay maniwala kan Apo Jesu-Cristo, ya impangakon Mámiligtas, ya Anak ni Apo Namalyari. Ha êmbayro ay magkamain hilan biyay ya ayn angga (Juan 20:31).
Ya pamaêg ni apostol Juan kan Apo Jesu-Cristo di ha unan hulat na ay ‘ya Habi.’ Impamwang ni apostol Juan ya Hi Apo Jesu-Cristo ay habaytoy ‘Habi’ ya kalamo ni Apo Namalyari paubat hên una. Impamwang na êt di ha hulat na, ya pito kanlan kapapaêpapah ya dinyag ni Apo Jesu-Cristo ya ampamaptêg ya hiyay habaytoy impangakon Mámiligtas, ya Anak ni Apo Namalyari.
Nakahulat ha kapitolo 13 angga ha 17 ya tungkol ha mangêd ya pamakilamo ni Apo Jesu-Cristo ha tagahonol na hên haton yabi bayo ya dinakêp. Ya yabin habayto ay disperas hên pagkapako na ha koros, kabay pinataniêh nay nakêm lan tagahonol na, ta êmên hila nakal-an ha balang malyari. Ha kapitolo 18 angga ha kapitolo 21 ay impamwang no ay-êmên yan dinakêp, haka ya tungkol ha pagkapako na ha koros. Impamwang êt bayro ya pangabiyay nan oman, haka ya pagpahlêk na ha tagahonol na, nayari yan nabiyay oman.
Bayri êt ha inhulat ni apostol Juan, ay impamwang ya an-idigalo ni Apo Jesu-Cristo, ay biyay ya ayn angga kanlan ampaniwala ya hiyay dann, kaptêgan, haka biyay (Juan 14:6).
Kabooan hên pinakalaman
Umpisan hulat 1:1-18
Hi Juan Bautista haka ya tagahonol ni Apo Jesu-Cristo 1:19-51
Ya pamanoro ni Apo Jesu-Cristo 2:1-12:50
Hi Apo Jesu-Cristo ha balayan Jerusalem 13:1-19:42
Hi Apo Jesu-Cristo ay nabiyay oman 20:1-31
Minghan ya êt nagpahlêk ha probinsyan Galilea 21:1-25
1
Ya Habi ya ayn kaatag no alwan hi Apo Jesu-Cristo
1 Hên haton kauna-unaan hên a pon dinyag ya hata langit, haka luta ay main nanan Habi. Habaytoy Habi ay atsi bayro hên kalamo ni Apo Namalyari, haka hiyay Apo Namalyari.
2 Hiyay kalamo ni Apo Namalyari paubat hên una.
3 Hiyay nanyag hên kaganawan ya atsi bayri. Ayn hinon nadyag no alwan gawan kana.
4 Hiyay ubatan hên biyay haka hiyay maialimbawa ha atáng ya ampamahawang ha ihip hên balang miha.
5 Habaytoy hawang ay anhumawang ha luta ya nanad dinumiglêm gawan ha kasalanan. A ya napahambut ha kariglêman.
6 Amêhên, main lalaki ya in-utoh ni Apo Namalyari, ya nag langan Juan.
7 In-utoh na ya hên mamipamwang hên tungkol ha hawang, ta êmên ya balang miha ay maniwala kanan habayto ya ampamahawang hên kaihipan.
8 Alwan hi Juan ya hawang, noa, hiyay in-utoh hên mamipamwang hên tungkol ha hawang.
9 Ya pêtêg ya hawang, ay habaytoy nilumatêng di ha luta ya ampamahawang ha kaihipan hên balang miha.
10 Hiyay nanyag hên hata luta hên hato pon, haka hiyay nilumatêng di ha luta. Noa, a la ya awud nabalayan.
11 Agyan hilay Israelita ya kamag-anak na, ay a nananggap kana hên nilumatêng ya kanla.
12 Noa, hilangan ya nananggap kana, haka naniwala kana, ay dinyanan nan tungkulan hên mag-in anak ni Apo Namalyari.
13 Ya pangianak kanlan anak ni Apo Namalyari, ay alwan nanad pangianak tawo, haka alwan gawan ha kalabayan lan miahawa hên magkamain anak, noa, gawan ha kapangyarihan ni Apo Namalyari.
Ya Habi ya ayn kaatag no alwan hi Apo Jesu-Cristo, ay nag-in tawo
14 Ya Habi ay nag-in tawo, haka napaidi di ha luta. Ya hinabi na ay panay pêtêg haka hiya ay panay maingaloên. Nahêlêk naên ya panga-Diyos na. Yabay ya panga-Diyos hên kamiha-mihaan Anak ni Apo Namalyari, ya Tatang na.
15 Nangaral hi Juan Bautista hên tungkol kanan hata Habi ya nag-in tawo. Habaytsi ya pamipamwang na, hên intoro na hi Apo Jesus, ya wana, “Yabay ya hinabi ko kamoyu ya ‘main lumatêng ya makapangyarihan kangko, gawan atsi yay na, hên a ko pon in-anak.’ ”
16 Kaganawan tamo ay ampakinabang ha kahampatan nakêm ni Apo Jesu-Cristo, ya hadyay maingaloên.
17 Ya Kautuhan ni Apo Namalyari, ay impamwang ni apo Moises kanlan Israelita, noa, ya kaptêgan, haka ya ingalo ni Apo Namalyari, ay impamwang ni Apo Jesu-Cristo.
18 Paubat hên haton lagi, ay ayn êt nakahêlêk kan Apo Namalyari, no alwan bêngat hi Apo Jesu-Cristo ya kamiha-mihaan nan Anak. Hiyay Apo Namalyari, haka hiyay panay nan kalamo. Hiya ya namipamwang kan Apo Namalyari, ya Tatang na.
Ya panoro ni Juan Bautista
(Mateo 3:1-12; Marcos 1:1-8; Lucas 3:1-18)
19 Amêhên, hilay Israelita, ya ampamaala ha balayan Jerusalem, ay namiutoh hên ungno kanlan pari la, haka ungno kanlan Levita ya ampanawop kanlan pari, ta êmên hila mangotáng kan Juan Bautista no hino ya.
20 Hinabi ni Juan ya kaptêgan, ya wana, “Alwan hikoy Mesias, ya Cristo, ya pinili ni Apo Namalyari hên mag-in habaytoy Mámiligtas ya impangako na.”
21 “No êmbayro, hino ka awud?” wanla. “Kayno hika hi Propeta Elias!” “Alwa.” wani Juan. “Kayno hika ya Propeta ni Apo Namalyari, ya an-êngganan naên!” “Alwa.” wanan oman ni Juan.
22 Wanlay na êt, “Habiên mo awud no hino ka, ta êmên naên maipamwang kanlan namiutoh kannaên. Hinoy mahabi mo ya tungkol ha sarili mo?”
23 Amêhên, hinabi ni Juan, “Hiko ya inungkat ni Propeta Isaias, ya wana,
‘Main ampan-angaw ha logal ya kabalah-balahan, ya wana kanlan kal-atan ya naka-tsipon, “Il-an yoy nakêm yo ha pamanlumatêng hên Panginoon,
Ya nanad ha pamil-an hên dann ha pamanlumatêng hên mihay matag-ay ya manungkulan.” ’
Habaytoy hinabi ni Propeta Isaias ya tungkol kangko.”
24 Hilay nangotang, ay in-utoh lan Pariseo.
25 Nangotang hilay na êt kan Juan, ya wanla, “Awta ampamawtismo ka? Alwan hika awud ya Mesias, ya Cristo, ya impangakon Mámiligtas ya pinili ni Apo Namalyari hên mamaala. Alwa ka etaman hi Propeta Elias. Haka alwan hika ya Propeta ni Apo Namalyari ya an-êngganan naên.”
26 Kabay hinabi ni Juan, ya wana, “Lanêm ya ampangibawtismoan ko, noa, main di hên kalamo yo, ya a yo kilala.
27 Agyan nuna kon nilumatêng kana, ay mangokal man hên hêêl pag-apin bitsih na, ay ayn akon karapatan ta matag-ay ya tungkulan na.”
28 Habayto ay nalyari ha baryon Betania, ha lipay hên Ilog Jordan. Yabay ya ilog ya pinamawtismoan ni Juan.
Hi Apo Jesus ay Biseron Tupa ni Apo Namalyari ta idin nay lawini na ha ikakangêd tamo
29 Hên humonoy allo, ay nahêlêk ni Juan hi Apo Jesus ya andumani kana. Kabay wana kanlan kalamo na, “Hêlkên yo! Atsi di ya Biseron Tupa ni Apo Namalyari. Hiya ya ayn kasalanan, ya mamialíh kasalanan lan tawo di ha luta.
30 Yabay ya hinabi ko kamoyu ya ‘main lumatêng ya makapangyarihan kangko, gawan atsi yay na, hên a ko pon in-anak.’
31 Agyan hiko, ay a ko ya muwang no hino yan taganá hên hato. Êmbayro man, ay atsi ko di, hên ampamawtismo ta êmên ya ipamwang ha Israelita.”
32 Habaytsi ya pamipamwang ni Juan Bautista, “Nahêlêk ko ya Espiritu ni Apo Namalyari ya inumaypan ubat ha langit, hên nanad ha mihay pati-pati, haka nagmana ya kana.
33 Hiko man, hên una, ay a ko muwang no hino yan taganá. Noa, hi Apo Namalyari, ya namiutoh kangko hên mamawtismo ha lanêm, ya naghabi kangko, hên êmên di, ‘Mahêlêk mo ya Espiritu ko ya umaypa haka magmana ha mihay lalaki. Hiyay mamawtismo ha pamahapat hên Espiritu ko.’
34 Nahêlêk ko ngan ya nalyari, kabay an-ipamwang ko ya hiya ya Anak ni Apo Namalyari.”
Hilay unan tagahonol ni Apo Jesus
35 Ha humonol ya allo, ay atsi yay na êt ha lanêm hi Juan Bautista haka ya lowa kanlan tagahonol na.
36 Hên naikit na ya ampita bayro hi Apo Jesus, ay wana, “Hêlkên yo! Hiyay Biseron Tupa ni Apo Namalyari. Hiya ya halanggo tamo.”
37 Nagilam lan loway tagahonol ni Juan ya hinabi na, kabay hinumonol hila kan Apo Jesus.
38 Hên namalingay hi Apo Jesus ay nahêlêk na hilay anhumonol kana haka na hila kinotang, ya wana, “Main kaw hên labay?” Kabay hinabi la, “Rabi, antoy ampaidyanan mo?” (Ya labay habiên hên Rabi ay Mánoro.)
39 Wani Apo Jesus kanla, “Kihonol kaw kangko, ta hêlkên yo.” Mag-aalas quatro hên maapon hên habayto. Nakihonol hila kana ta hinlêk lay ampaidyanan na. Nagdahêl hila tana kana.
40 Ya miha kanlan lowa, ya nakagilam hên habi ni Juan Bautista, haka nakihonol kan Apo Jesus, ay hi Andres, ya kapotoh pohêl ni Simon Pedro.
41 Habayto hi Andres, ay una nan tinapol hi Simon, ya kapotoh pohêl na, ta wana kana, “Natapol naên ya Mesias, ya pinili ni Apo Namalyari hên mag-in Mámiligtas!” (Ya labay habiên hên Mesias ha habin Griego ay Cristo.)
42 Pinakilamo ni Andres hi Simon kan Apo Jesus. Hinlêk ni Apo Jesus hi Pedro, bayo wana, “Hika hi Simon, ya anak ni Juan. Banhagan la kan Cefas.” (Ya labay habiên hên Cefas ay bato. Habayto ay Pedro ha habin Griego.)
Ya hinabi ni Apo Jesus kan Felipe haka Natanael
43 Ha humonoy allo, ay naihipan ni Apo Jesus hên maniraw ha probinsyan Galilea. Natapol na hi Felipe, haka wana kana, “Kihonol ka kangko.”
44 Hi Felipe ay taga-Betsaida ya balayan lan Andres haka Pedro.
45 Tinapol ni Felipe hi Natanael, bayo wana kana, “Natapol naên ya Mesias, ya Cristo, ya impangakon Mámiligtas ya pinili ni Apo Namalyari hên mamaala, ya inungkat ni apo Moises ha Kahulatan ya impahulat kana ni Apo Namalyari. Hiya ya inungkat etaman ha inhulat lan kaatag ya mámipamwang ni Apo Namalyari. Hiya hi Jesus, ya taga-Nazaret, ya anak ni Jose.”
46 Amêhên, wani Natanael kan Felipe, “Yarin main mangêd ya ubat ha balayan Nazaret, ya pêpêrad ya tawo?” Kabay wani Felipe kana, “Kihonol ka kangko ta hêlkên mo.”
47 Hên nahêlêk ni Apo Jesus ya andumani kana hi Natanael, ay wana, “Hêlkên yo! Atsi di ya mihay pêtêg ya Israelita ya a ampanloko.”
48 Kabay wani Natanael, “Ay-êmên mon namwangan ya laman nakêm ko?” Amêhên, wani Apo Jesus, “Bayo ka binaêg ni Felipe ay nahêlêk kata ha hilong hên poon igos.”
49 Kabay wani Natanael, “Mánoro, hika ya Anak ni Apo Namalyari! Hika ya Poon hên bansan Israel.”
50 Wani Apo Jesus kan Natanael, “Ampaniwala ka kangko gawan nahêlêk kata ha hilong hên poon igos. Igit pon di ya kapapaêpapah ya mahêlêk mo.”
51 Wani Apo Jesus kanla, “Pakagilamên yo, lumatêng ya allo, ay mahêlêk yoy nakaloat ya langit, haka hilay anghel ni Apo Namalyari ya lumakat haka lumohan bayro, hên palako kangko, ya Taga-Langit, ya In-anak Tawo.”