31
1 Jatian jaskara iikin, Jacobnin ninkata iká iki, Labánman bakebo yoyo ikana. Ja yoyo ikana iká iki neskati: “Ja Jacob riki, non papan jatíbi jawékibo iboataanan, kikinbires icha jawékia baneta”, iki ikana.
2 Jainxonribi ja Jacobnin, jawen rayós Labán ointaanan onanna iki, moa ipachoai keská jakonshaman jisáma.
3 Jaskara iken, ja Jacob Ibon yoia iki, neskáakin: “Ja mia jain ikátiai, min anibaon mainko moa karibatanwe, jainra min kaibobo jake. Mia jain kaaitianra, ea mibé jain kati jake”, akin.
4 Jaskáakin Diossen yoia, Jacobnin Raquel betan Lea kenamaa iki. Ja kenamaa joax, yoinabo ikainko nokókana iki.
5 Jain moa nokókanketian, jato yoia iki: —Rama netebaon maton papa en oinna riki, ea joá benátian iantana keskáma; eki jakonmarestaniara en oinnai. Jaskara ikenbira, ja nokon anibaon Dios ebébi iki.
6 Mato rabekanbira akonkin onanke, ja maton papan yonoa, jawen teebo jakonhakin axoni, nokon koshibobi keyónon kaman, ea ikonbiresi teeta.
7 En jaskáakinbo jawen tee axonabira, ja maton papan ea akonbireskin parana iki. Jainxonribira ichabiresakinribi ea paranbea iki, jan jatí ea kopíati yoia keská senenhayamakin. Ja maton papan ea jaskáboainbira, ea Diossenbi koirana iketian, ea jan jaweayamaa iki.
8 Ja maton papan aká iki, ea yoikin: ‘Ja mia teeta kopí, en mia jan kopíati yoinabo riki, ja meskó keska raniabo’, akin. Jaskáakinbo ea yoiketian, ja yoinabaon bakeaa, meskó keska raniabo pikota iki. Jaskarabo pikókenbi, ea meniamaa iki. Jatian japekáora, ea yoiribia iki: ‘Mia teeta en jan mia kopíati yoinabo riki, seré raniabo’, akin. Ea jaskáaketian, ja yoina bakenabo serébires raniabo pikota iki.
9 Jaskáaxonbora, maton papan carnero itibo bichintaanan, ja yoinabo nokona inon ixon, ea Diossen menia iki —akinra aká iki.
10 Jatian jaskara iikinra, ja carnerobo jimititian, namá meran en oinna iki neskara: Ja carnero awin jimiabo iketianra aká iki, rani sionya itan meskó keska rania carnerobaon, jawen awin akin.
11 Jatian ja namá meranbi, Diossen ángelnin nokon janen ea kenaa iki, jatianra en neskáa iki: “Eara neno iki”, akin.
12 Ja namá meran en jaskáaketianra, ja ángelnin ea neskáa iki: “Ramapari bochiki oinhinabainwe. Jatianra min ointi iki, ja rani sionyabo itan ja meskó rania carnerobaon, jawen awin akaitian; jaskara yoinabora iti jake, ja mina itibo. Jaskara iketianra en oinke, ja min rayós Labánman mia jaskáabo.
13 Earibi riki, ja Betelhain oxaxon min namánontian, namá meran mia jan oinmayantana Dios. Jishaman jain oxaxon min aká iki, jan tepikaini mia oxaa makan bitaanan, jaki xeni chikokin. Ja makanki xeni min jaskáa riki, jain ikax mia ebé nokoanana onanti inon ixon min aká. Ja Betelhainxonribira min ea yoia iki, westíora jawéki ea axonti. Jaskara iken, rama moa nato mainmeax pikókaini, ja jainoax mia pikóni mainko katanwe”, akin.
14 Jatianra Raquel betan Lean yoia iki: —Jatíbitian nona iti non papana non bitira moa jawebi yamake.
15 Jainxon ja non papanribira, wetsabobires keskáakin noa shinanai. Jainoax iká iki, nonbobi maroi. Ja noa biti kopi mia akonbireskin teemaxon aká iki, jawebi noa meniamakin.
16 Jaskara iketianra, ja Diossen non papa bichina jatíbi yoinabo, moa nona ikax, non bakebaonaribi iki. Jakopíra, jatíbi mia Diossen yoiaibo min axonresti jake —akin.
Labanhibakeax Jacob jabata
17 Ja jaskara jain iitira, moa Jacob kaa iki. Ja moa kanoxonra, jawen bakeboyabi jawen awinbo, camellonin jato peyásanpakea iki.
18 Jaskati ja jain jawen papa Isaac iká Canaán main kakinra, ja Padán-aramhin inontian bia jatíbi jawen yoinabo, moa Jacobnin boá iki.
19 Ja jawen papa Labán, yoinabo rapéstei wetsanko kaketianra, Raquelnin, ja xobomea ja rabiti aká jawékibo jawen papa yometsoabaina iki.
20 Ja Labánra iká iki, arameo joni. Jaskara ikenbira Jacobnin, jatíbi jawen jawékiboyabi moa jabati kakinbi jawebi yoiamaa iki.
21 Jaskati jatíbi jawen jawékia jabati kakin, Éufrates paro shitabaina iki. Ja paro shitabaini kaax, Galad janeya manan ikáori kaa iki.
22 Jatian moa kimisha nete Jacob kaibata pekáopari, Labán yoikana onanna iki; moa Jacob jabati kaibata yama.
23 Jaskara onantaanan, jawen kaibobo tsinkiax, Jacob chibani Labán kaa iki. Jatian ja chibani kanchis nete senen kaxon nokokana iki, Galaad janeya mananman tsamákana.
24 Jatian ja ikanainko kaax nokota yamé oxaketianra, namá meran Diossenbi Labán yoia iki: “Enpari mia yoinon ea ninkáxonwe, Labanma: Ja Jacob jakonmaareskin yoyo ayamawe”, akin.
25 Jaskati kaxon, Galaad janeya mananman jato Labánman nokoa iki. Jato jain nokoax, Labán ja ioaboyabi jato betanbi jain iakea iki.
26 Jaskati moa jatoiba iakexon, Labánman, Jacob neskáakin notsina iki: —¿Jaweaki mia jaskatarin? ¿Jaweatikaya min ea paranarin? ¿Jaweati nokon bake ainbo rabé bekin, reteanantiainxon jato yatanxon bekanai keskáakinres, jato jabákinkin min ea beenanarin?
27 ¿Jaweaki ea yoiaxmabi jonéshoko jabati joaxki mia iitai? Ea keshanax mia joáitianra, mia eibakeax pikotaitonin rarokin, jakonshaman shinanyanxonres tanporayabi, arpabo axonhanan mia non raankeana iki.
28 Jainxon nokon bababoyabi ja nokon bake ainbo rabé, ja jayá jonon ixontanibobi min ea jato bexémayamaa iki. Ja min ea jaskaa jawéki riki, onanma jonibo ikax jaskákanai keskáakinres min aká.
29 Mia jaskákirana iketianra, mia ramiatibo en shinanna iki. Jaskarabo en shinankebira, nato yamébi ea oxaketian, namá meran min anibaon Diossen ea yoiwanke neskáakin: ‘Ja Jacob nokoanan, jakonhakinreskaya yoitanwe’, akin.
30 Jaskara iken, ja min papa ikatiain karíbakasai ikaxkayara, ja enbi jawéki dios ataanan en rabiai jawékinin mia yometsotima iká iki. ¿Jawe keská kopíkaya jaskaraton min ea yometsoaarin? —akin aká iki.
31 Jaskáaketian jawen awin Raquel yometsoa ikenbi onanyamaxon, Jacobnin neskáakin Labán yoia iki: —Ja min bake ainbo rabé, min ea bichinaketian rakékinra, en mia keshanyamaa iki.
32 Ikaxbi jawerato neno ikábo, ja min diosboya iken, ¡Mawábanon! Ja jawéki, mia beenankonkana ikax, ja jan bea joni mawáti jake. Jaskáti jawékira, ja neno ebé ikábaonbi onanke: ea yoiwe min jawe jawéki jaketian, botanwe —akin. Ikaxbira Raquelnin ja rabiti akábo yometsoa Jacobnin onanyamaa iki.
33 Jatian jaskáati yoia, ja Jacobnin carpa xobonkopari Labán jikia iki; jawen jawéki benai. Japekáo kaax, Lean carpa xobonko jikiribia iki. Jatian ja kimisha itin, jaton yanka yonotibaon carpa xobon jikixonbi, jawe jawékibi ja rabiti aká nokoyamaa iki. Jaskati xobobotiibi benaatankinbi jawe jawéki nokoyamaax, senennainbi jawen bake Raquelnin xobon jikiribia iki.
34 Jatian jaskáakin jan boá ikax, jawen papan benaboai ointaanan, Raquel ja rabiti aká jawékibo boá tsinkitaanan, camello pekaten iká jan yakáti naman niaax, janbi peyakaa iki.
35 Jaskati ja jawékininbi peyakaxon, Raquelnin jawen papa neskáakin yoia iki: —Ea weniamaitian oinnax sináyamawe, Papá. Noa ainbobo jaskatai keskábii, jimiaxa ea iitai —akin. Jaskáakin yoia, jatíbiain benakinbi Labánman merayamaa iki, janbi rabiti aká jawékibo.
36 Jatian ja Labánman ayorakin jawen jawéki benai ointaanan, Jacob sináxon neskáa iki: —¿Jawekeska atimayora jawéki en aká iketiankayaki, mia jaskáyorai? ¿Jaweatiki joni reteaibo akanai keskáakin, ea neno kaman benakin min ea chibana?
37 Moara nokon jawékiainbo min rebéstankin benake. Jawekeska ixonra, ja min jawékibobira moa min nokoke. Ramapari jatíbi ja min nokoa jawékibo, neno ikábo bebon bexon tsamaniwe; abákanon tsonakayarin ixon, jabaon yoikin.
38 Ja ea miiba rabé chonka baritia senen teenontianra, jakonhaxonres min yoinabo mia koiranxonkin, westíoratanibi en mia pianaanama iki. Jainxon ja min carneroboyabi, ja min cabra bakenaiboribi en akonkin mia koiranxona, westíorabi mawatamaribi iki.
39 Pimis yoinanin, min carnerobo retekenbi, mia bexonyamakin, en mia kopíaresa iki. Jainoax neten iamaxon yamébo min yoinanin yometsokankebi, min eares kopíamaa iki.
40 Ja ea mibé ikax ikonbiresi teenontianra, bari xanan aká ea kikinni onitsapita iki. Jatian yamébiribi, matsin aká onitsapikin en oxábo tenea iki.
41 Jatian ja rabé chonka baritia senen ea miiba teenontianra, chonka chosko baritia min bake ainbo rabé kopí, en mia teexona iki. Jainoax sokota baritia senenbiribi, min yoinabo kopí ea teeta iki. Jaskáshamaankinbo en mia teexonabira, ea jakonhakin kopíakashamai kopí, min meskóakinbores yoia iki.
42 Jaskara ikenbira, ja nokon papashoko Abraham betanbi Isaacnin Dios jakon ixon, ea noibaxon akinna iki. Jaskati kikinbiresi paxkinyonon kaman teetaitian, ea Diossen akinnabo oinnama ixon, itan namáketian Diossen notsinama ixonra, moabires jawebioma inonbi min ea raankeana iki —akin Jacobnin aká iki.
Jacob itan Labánman ja senenhabekonti joi aká
43 Jaskáaketian Labánman Jacob yoia iki: —Nato ainbo rabéra nokon bakebo iki; nato bakeshokobora, nokon bababobiribi iki. Jainoax jatíbi neno iká jawékiboyabi, nato yoinabora, nokonabiribi iki. Jakopíra, timenbires en mia ramiati shinanama iki. Jaskara iketianki, rama ja nokon bakeboya jaton bakebo, en jaweati iki. Enra jabo mato bichinti atipanyamake.
44 Jaskara iken, neripari jowé, non rabéxonbi moa jakoni janoxon shinanbekonon —akin.
45 Jaskáaketian Jacobnin, westíora ani makan bixon jain chankana iki, ja jatíribi beshé makanbo jaki koshiti.
46 Jainxon jawen kaibobo yoia iki: —¡Makanbo tsinkikanwe! —akin. Jatian jatíxonbi westiora tsamá anoxon makanbo tsinkikana iki, jainxonra ja makan tsamainxon pikana iki.
47 Jatian ja makanbo moa jaskáyontaanan, rabéxonbi jaton joinbiribibo jane menikana iki. Ja Labán arameo joni ixon aká iki, jawen joinbiribi, “Jegar Sadutá”, akin. Jatian Jacobninbiribi hebreo joni ixon aká iki, “Galaad”, akin; jaskáakinbora jane menikana iki.
48 Ja moa jaskáakin senenhayonax, Labán iká iki neskati: —Nato makanbo non jaskáakin tsamana riki, ja oinnaitiibi non jaskáakin shinanbekoni jawéki, noa jan shinanmati. Ja kopí riki, jawen jane Galaad —iki.
49 Jainoax jawen wetsa janeribi riki, Mizpá. Jatian Labán iríbaa iki neskati: —Jaskara shinan non rabéxonbi abékona iketianra, moa ochokananbekonax noa oinhananyamaibi, Diossenbi noa ointi jake.
50 Ikaxbi jawekeska ixon min ati iki, eara nenoa tsonbi oinyamake iki ixon, wetsa ainbo oinxon nokon bake ainbo rabé ramiataanan jato potakin. Jaskarabo shinanxon, nokon bake rabé min jaskáabira, jaweranoa inonbi noa rabébi Ibo Diossen noa oinke —akin.
51 Jatian Labánman, Jacob yoiboresa iki: —Oinwe, nato makan beshébo tsinkianan en chankana napon, ani makan en nichina.
52 Ja jawéki riki, ja senenhabekonti joi non aká, ja oinnaitiibi ja non aká jawéki, noa jan shinanmai. Ja kopíra, moa rabéxonbi akonkin shinanxon abékona ikax, jawekeskataxbi moa ramiananti noa yamake.
53 Abánon ja Abrahamman Diossen, itan Nacornin Diossenbi, noaki jaweatiki ixon jan oinkin —akin. Jatianra Jacobnin jawen papa Isaacnin rabipaoni Dios janebainhana yoia iki, enra senenhai, akin.
54 Jaskata pekáo, ja manamanxonbi Jacobnin yoina Dios retexona iki. Jaskáaxon jawen kaiboboribi pii bekanti jato kenaa iki. Ja piá pekáo, ja manamanbi iakeax, jainbi oxakana iki.
55 Jatian nete xabáketian, yamékirishoko wenixon Labánman jawen bake ainbo rabéyabi, jawen bababo bexépakea iki. Jato bexékin senenhaxon, Diossen jakon shinan jato menitaanan, moa jakiribi jawen itinko Labán karíbaa iki.