12
Yesu baa dɩ gyambatɩmma kɩ gyɩma
Matiwu 10.26-27
Gyamaa hʋ gyɩ aa ko laŋŋɩ Yesu lee gyɩ bɩ kyalla, lee hʋ buloŋ gyɩ su abee nala, haalɩ ba kɩ fɩrɩgɩ dɔmɔŋ lee buloŋ. Ɛɛ rɛ Yesu laa sɩya basɩ tɩya ʋ hatɩnna hʋ a baa, “Ma gyɩŋ tɩya ma tɩɩ ma weliŋ abee Farasiima hʋ wɩya, beewɩya ba yaa minaafigi tɩmma rɛ. Ba wɩdagɩya kɩɩ gɛɛ rɛ anɩɩ sɩbʋl. (Dɩ ɩ rɛ kpaa ʋ mʋhʋ mɛ we kɩna tɩyaŋ, ka ba aa sii pʋʋsɩ rɛ). Wɩɩ buloŋ aa faŋa, ʋ sɩ ko lɩɩ lɩgyalɩɩ dɩ nala nɩɩ ʋ. Wɩɩ hʋ buloŋ mɛ ba aa basa bilhuu tɩyaŋ, ba sɩ nɩɩ ʋ pʋlʋŋ tɩyaŋ. Wɩɩ hʋ buloŋ mɛ ba aa miŋse basɩ dɩya tɩyaŋ, ba sɩ gyɩŋ heeli basɩ ʋ salnɩ nyuni tɩyaŋ.”
Ma kɩ fá Wɩɩsɩ aŋ ta kɩ fáá nihuwobiŋ
Matiwu 10.28-33
Ɛɛ rɛ Yesu bɩl baa, “Ŋ kyaŋsɩ, ŋ basɩ kɩ tɩya ma rɛ, ma ta kɩ fáá nal hʋ aa sɩ wuwo kpʋ ma teŋbiye dʋŋ, aŋ bɩ sɩ wuwo yaa ma wɩbɔŋ buloŋ pɛ. Ŋ sɩ daga ma nal hʋ aa maga dɩ ma kɩ fá. Ma kɩ fá Wɩɩsɩ, beewɩya ʋ rɛ kaŋ dee ʋ aa sɩ wuwo kpʋ ma, aŋ bɩl kaŋ dee mɛ ʋ aa sɩ wuwo kpa ma we diŋ tɩyaŋ. Ŋ basɩ kɩ tɩya ma rɛ, ʋ rɛ maga dɩ ma kɩ fá ʋ. Ma aa kpa kokosi bɔnɔŋ nɛ a yallɩ kobo balɩya dʋŋ. Amɛ Wɩɩsɩ kɛ bee yeŋŋi ba tɩyaŋ kɩdɩgɩ mɛ wɩya. Ɛɛwɩya, ma ta leŋ dɩ wɩɩ buloŋ wɩya yaa ma kambɩŋ, beewɩya Wɩɩsɩ paalɩ gyɩŋ ma nyupʋna mɛ gba nyʋwa rɛ. Wɩɩsɩ lee tɩyaŋ, ma kɩdɩgɩ buloŋ kaŋ tɔnɔ te kokogyamaa rɛ. Wɩtɩɩ rɛ ŋ basɩ kɩ tɩya ma, nal hʋ buloŋ aa sɩ suri ʋ nyʋwa gyamaa tɩyaŋ a baa dɩ ʋ yaa ŋ hatɩnna rɛ, Mɩyaŋ Nihuwobiŋ Biye mɛ sɩ basɩ gɛɛ tɩɩ tɩya ʋ Wɩɩsɩ malɩkasɩ sɩya tɩyaŋ. Amɛ nal hʋ mɛ buloŋ aa vɩya ŋ wɩya gyamaa tɩyaŋ, Mɩyaŋ Nihuwobiŋ Biye mɛ sɩ vɩya ʋ wɩya Wɩɩsɩ malɩkasɩ sɩya tɩyaŋ. 10 Nal hʋ buloŋ aa basɩ wɩbɔŋ a tɩya mɩyaŋ Nihuwobiŋ Biye, Wɩɩsɩ sɩ kpa kyɛ ʋ, amɛ nal hʋ buloŋ aa tʋʋsɩ Wɩɩsɩ Wiyesi Welii hʋ, Wɩɩsɩ bɩ sɩ kpa kyɛ ʋ tɩɩna.
11 Dɩ ba aa rɛ kaŋ ma gyʋʋ Gyuuma wɩɩkyʋwaldɩɩsɩ, koo a kaŋ ma mʋ kuworo abee nɩhɩyasɩ sɩya dɩ ba di ma sarɩya, ma ta leŋ dɩ ma bembiye kɩ sii abee gɛɛ ma aa sɩ basɩ a laa ma tɩɩ, koo wɩɩ kɛ buloŋ ma aa sɩ basɩ. 12 Saŋa hʋ tɩɩ tɩyaŋ, Wɩɩsɩ Wiyesi Welii hʋ rɛ sɩ daga ma wɩɩ hʋ ma aa sɩ basɩ.”
Yesu maga kɩna tɩɩna kɩdɩgɩ aa yaa bambugi namaga
13 Yesu fa aa basɩ wɩya kɩ tɩya nɩgyamaa hʋ tɩyaŋ, baal kɩdɩgɩ sii basɩ tɩya ʋ a baa, “Nɩhɩyawʋ, á kuwo sʋba rɛ aŋ ka ʋ kyaŋ. Ŋ aa sʋla ɩ dɩ ɩ basɩ tɩya ŋ maana dɩ ʋ kaŋ kyaŋ hʋ kpaa, a kpa ŋ tol tɩya ŋ.” 14 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ʋ a baa, “Ŋ bagyʋwa, aŋnɛ rɛ lɩɩ ŋ dɩ ŋ di ma wɩɩ no sarɩya, koo dɩ ŋ kaŋ ma kuwo kyaŋ kpaa ma.” 15 Ɛɛ rɛ Yesu mɩɩgɩ basɩ tɩya nala hʋ a baa, “Ma gyɩŋ tɩya ma tɩɩma weliŋ, a pɔ dɩ ma ta kaŋ tɩbal ma kɩna kyɛyɩ tɩyaŋ. Dɩ nal lɛ kyo ʋ kaŋ kɩna mɔɔgɛɛ buloŋ mɛ, amɛ kɩna hʋ daa aa tɩya ʋ mɩɩbol.”
16 Doŋ nɛ Yesu yaŋ maga namaga no tɩya ba a baa, “Baal kɩdɩgɩ rɛ gyɩ we doŋ a kaŋ kɩna weliŋ a biŋ ʋ baga. Ʋ baga hʋ kɩna mɛ yaa weliŋ. 17 Ɛɛ rɛ ʋ gyɩ kɩ bɩɩnɩ ʋ tɩya tɩyaŋ a baa, ‘Ɛɛ rɛ ŋ sɩ yaa? Ŋ bɩ kaŋ lee ŋ aa sɩ we ŋ kɩna no buloŋ.’ 18 Doŋ nɛ ʋ liisi ʋ tɩya tɩyaŋ a baa, ‘Nyɛ rɛ ŋ sɩ yaa! Ŋ sɩ kyeŋŋi ŋ busolo ŋ aa kana, aŋ marɩ saa kɩbala, a yaŋ kpa ŋ panyʋwa kɩna hʋ buloŋ a we doŋ. 19 Aŋka dɩ ŋ yaŋ basɩ tɩya ŋ tɩɩ a baa, ‘Ŋ yaa nyusʋŋtɩɩna rɛ! Ŋ biŋ kɩna rɛ yʋga. Ŋ sɩ yaa bɩŋgyamaa dɩ ŋ bɩ kyɛɛ kɩŋ buloŋ lɔlɔ. Ŋ sɩ ta gyɩya, a di kɩna aŋ nyʋwa vɔgɔ abee teŋfɩyɛlʋʋ.’ 20 Ɛɛ rɛ Wɩɩsɩ basɩ tɩya ʋ, ‘Ɛɛ dɔŋ bambugi! Tebine no buloŋ ŋ sɩ laa ɩ mɩɩbol ɩ lee. Ka dɩ á na nal hʋ aa sɩ tɩŋ kɩna hʋ ɩ aa kyɛɛ biŋ.’ 21 Yesu aa maga namaga hʋ teŋ, ʋ baa, ‘Nala hʋ buloŋ aa kyɛɛ kɩna biŋ ba tɩɩ wɩya, ba kɩɩ gɛɛ rɛ anɩɩ baal no, beewɩya ba bɩ yaa kɩna tɩmma Wɩɩsɩ sɩya tɩyaŋ.” ’
Yesu daga nala dɩ ba yelli Wɩɩsɩ
Matiwu 6.25-34
22 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ʋ hatɩnna hʋ a baa, “Ɛɛwɩya, ŋ basɩ kɩ tɩya ma rɛ, ma ta leŋ kɩdiiliye hʋ ma aa sɩ di a kaŋ mɩɩbol wɩya kɩ dɔŋ ma, a ta leŋ dɩ gannɩ hʋ mɛ ma aa sɩ kpa we ma tenni wɩya mɛ kɩ dɔŋ ma. 23 Ma mɩɩbol lɛ yaa sɩfɩyaŋ a te kɩdiiliye, ma tenni wɩya mɛ yaa sɩfɩyaŋ a te gannɩ. 24 Ma na digibiisi! Ba bee pala, ba bɩ kaŋ busolo mɛ a kɩ we kɩdiiliye, ka Wɩɩsɩ kɩ dɩyɛsɩ ba. Amɛ Wɩɩsɩ sɩya tɩyaŋ, mamaa rɛ kaŋ tɔnɔ kɩŋkaŋ buloŋ a te digibiisi. 25 Dɩ mamaa rɛ leŋ kɩna no wɩya kɩ dɔŋ ma kɛ, ma kɩbee rɛ sɩ wuwo kuu ɛɛ wɩya a kaŋ kyɛdɩgɩ mɛ gba pɛ ʋ mɩɩbol tɩyaŋ, dɩ ʋ kyɛsʋʋ rɛ pele. 26 Dɩ mamaa rɛ yaŋ bɩ sɩ wuwo kaŋ kyɛdɩgɩ mɛ pɛ ma mɩɩbol tɩyaŋ dɩ ma kyɛyɛ rɛ pele, bee rɛ tɩŋ ma leŋ kɩna no wɩya kɩ dɔŋ ma? 27 Ma na tɩɩfɩɩla! Ba bee tʋŋ tʋma, ba bɩ sʋwa gannɩ mɛ kɩ laalɩ, amɛ ba weliye rɛ kɩŋkaŋ. Saŋa hʋ Kuwori Solomɔn fa aa we ʋ mɩɩbol tɩyaŋ, ʋ fa kaŋ kɩna rɛ weliŋ. Amɛ ʋ gannɩ mɛ gba fa bɩ weliye maga tɩɩfɩɩla no. 28 Wɩɩsɩ rɛ aa leŋ ɔhɔ nyʋ, a waa, a weliye, ka ba aa bee pɩɩsɩ aŋ hɩla, ba kpa diŋ nyɔgɔ ta. Dɩ Wɩɩsɩ rɛ aa wuwo leŋ ɔhɔ weliye gɛɛ, bee rɛ tɩŋ ma kɩ bɩɩnɩ anɩɩ ʋ bɩ sɩ wuwo tɩya ma ma teŋbii kɩna? Ma bɩ laa Wɩɩsɩ di yʋga! 29 Ɛɛwɩya, ma ta leŋ dɩ kɩna hʋ ma aa sɩ di abee kɩna hʋ ma aa sɩ nyʋwa wɩya dʋŋ kyɩl ma. 30 Nala hʋ aa bɩ gyɩŋ Wɩɩsɩ dʋnɩya no tɩyaŋ, ba aa rɛ aa lʋga kɩ kyɛ kɩna no. Ma Kuwo Wɩɩsɩ gyɩma anɩɩ ma aa kyɛ kɩna no rɛ. 31 Ɛɛwɩya, ma laa sɩya leŋ dɩ Wɩɩsɩ koro hʋ wɩya kyɩl ma. Ʋ sɩ kpa ma kɩkyɛɛlɩya buloŋ pɛ tɩya ma.”
Wɩɩsɩbee dʋwa
Matiwu 6.19-21
32 Ɛɛ rɛ Yesu bɩl baa, “Ma nala hʋ aa tɩŋa ŋ, ma bɩ yʋga, amɛ ma ta leŋ dɩ kambɩŋ kaŋ ma. Ma Kuwo Wɩɩsɩ teŋ fɩyɛla rɛ ʋ aa sɩ leŋ ma di wɩɩsɩbee koro. 33 Ma kpa ma kɩna buloŋ yallɩ a kpa molbiye hʋ tɩya nyaaba. Ma kɩ kyɛ kɩna hʋ aa bee kyogi a biŋ ma tɩɩ Wɩɩsɩbee tɩyaŋ. Doŋ nɛ ba bɩ sɩ teŋ, beewɩya gaal tuwo doŋ aa sɩ gaa ba, tuyi mɛ tuwo doŋ aa sɩ di ba. 34 Lee hʋ ɩ sɩfɩyaŋ kɩna aa wee, doŋ nɛ ɩ hakɩla mɛ aa we.
35 Ma kɩrɩsɩ ma tɩɩ ma weliŋ, a yaa siri pɔ wɩɩ hʋ buloŋ aa sɩ ko ma tɩyaŋ. 36 Ma kɩɩ gɛɛ anɩɩ dɩya tʋŋtʋnnɩ weliye aa kyol ba fɩŋtɩŋsɩ a hɔŋ kɩ gyegili ba dɩya tɩɩna dɩ ʋ lɩɩ hafalɩɩ gbɩyala ko. Dɩ ʋ rɛ ko saŋa buloŋ mɛ, a ŋmaa boro hʋ, ba sɩ kaŋ suri tɩya ʋ lagɩ lagɩ. 37 Ʋ sɩ yaa wɩwelii rɛ a tɩya tʋŋtʋnna hʋ dɩ ba dɩya tɩɩna hʋ rɛ ko puu ba dɩ ba hɔŋ kɩ gyegili ʋ. Wɩtɩɩ rɛ ŋ basɩ kɩ tɩya ma, ʋ sɩ wuri ʋ gabal, aŋ leŋ dɩ tʋŋtʋnna hʋ hɔŋ dɩ ʋ yaa kɩdiiliye tɩya ba dɩ ba di. 38 Dɩ ʋ rɛ mɩɩgɩ ko tekere koo saŋa kɛ buloŋ, aŋ ko puu ba dɩ ba hɔŋ kɩ gyegili ʋ, ʋ sɩ yaa wɩwelii rɛ kɩŋkaŋ a tɩya ba. 39 Ma bɩɩnɩ wɩɩ no na weliŋ! Dɩ nal lɛ gyɩŋ saŋa hʋ gaala aa sɩ ko gaa ʋ dɩya kɩna, ʋ sɩ bara doo a hɔŋ pɔ ʋ dɩya hʋ dɩ gaala hʋ ta ko gaa ʋ kɩna. 40 Ma mɛ yaŋ yaa siri, beewɩya, mɩyaŋ Nihuwobiŋ Biye sɩ ko saŋa hʋ tɩyaŋ ma aa bɩ yɩyɛla.”
Tʋŋtʋnnɩ hʋ aa kaŋ wɩtɩɩ abee tʋŋtʋnnɩ hʋ aa bɩ kaŋ wɩtɩɩ
Matiwu 24.45-51
41 Ɛɛ rɛ Piita pɩyɛsɩ Yesu a baa, “Tɩɩna, á dʋŋ nɛ ɩ maga namaga no kɩ tɩya koo, ɩ maga kɩ tɩya nal buloŋ nɛ?” 42 Ɛɛ rɛ á Tɩɩna Yesu mɩɩgɩ pɩyɛsɩ ba a baa, “Kɩbee rɛ yaŋ yaa tʋŋtʋnnɩ hʋ aa kaŋ wɩtɩɩ abee wɩgyʋŋ? Ʋ rɛ yaa nal hʋ ʋ nɩhɩyawʋ aa lɩya dɩ ʋ kɩ deŋ ʋ dɩya, aŋ pɛ kɩ tɩya ʋ tʋŋtʋnnɩ dɔŋtɩŋsɩ mɛ kɩdiiliye saŋa hʋ ʋ aa maga dɩ ʋ tɩya ba. 43 Dɩ tʋŋtʋnnɩ hʋ rɛ aa yaa wɩya hʋ ʋ nɩhɩyawʋ aa daga ʋ dɩ ʋ yaa, ʋ teŋ sɩ fɩyɛlɩ saŋa hʋ ʋ nɩhɩyawʋ hʋ aa sɩ mɩɩgɩ ko. 44 Wɩtɩɩ rɛ ŋ basɩ kɩ tɩya ma, ʋ nɩhɩyawʋ hʋ sɩ kpa ʋ kɩna buloŋ we tʋŋtʋnnɩ no nosi tɩyaŋ dɩ ʋ kɩ deŋ. 45 Amɛ dɩ tʋŋtʋnnɩ hʋ rɛ ko liisi ʋ tɩya tɩyaŋ anɩɩ ʋ dɩya hʋ tɩɩna sɩ pɩɩsɩ, ka dɩ ʋ piili kɩ dɔgɩsɩ ʋ tʋŋtʋnnɩ dɔŋtɩŋsɩ hʋ, ba baala abee haana buloŋ, aŋ kɩ di kɩdigalma, a nyʋwa sɩŋ kɩ bugo, 46 Kyɛɛ hʋ tʋŋtʋnnɩ no aa bɩ yɩyɛla abee saŋa hʋ ʋ aa bɩ gyɩma, haŋ kyɛɛ hʋ rɛ ʋ nɩhɩyawʋ hʋ sɩ mɩɩgɩ ko. Doŋ tɩyaŋ nɛ ʋ sɩ kana ʋ, a dɔgɩsɩ ʋ weliŋ, aŋ kile ʋ ta, a leŋ dɩ ʋ na tʋwara hʋ nala hʋ aa bɩ laa Wɩɩsɩ di aa sɩ na. 47 Tʋŋtʋnnɩ hʋ aa gyɩŋ wɩɩ hʋ ʋ nɩhɩyawʋ aa kyɛ dɩ ʋ yaa aŋ bɩ yaa siri dɩ ʋ yaa haŋ wɩɩ hʋ, ʋ nɩhɩyawʋ hʋ sɩ vɩɩrɩ ʋ kɩŋkaŋ. 48 Amɛ tʋŋtʋnnɩ hʋ aa bɩ gyɩŋ wɩɩ hʋ ʋ nɩhɩyawʋ aa kyɛ dɩ ʋ yaa, aŋ yaa wɩɩ hʋ aa maga dɩ ba vɩɩrɩ ʋ mɛ, ba sɩ vɩɩrɩ ʋ mʋhʋ. Dɩ ba kpaa kɩna yʋga a tɩya nal dɩ ʋ kɩ deŋ, ba sɩ kɩ kyɛ kɩna yʋga rɛ a lɩɩ ʋ lee. Dɩ ba kpaa kɩna yʋga kɩŋkaŋ mɛ a tɩya nal dɩ ʋ kɩ deŋ, ba sɩ kɩ kyɛ kɩna yʋga kɩŋkaŋ a lɩɩ ʋ lee.”
Nala sɩ kuu Yesu wɩya a porigi dɔmɔŋ
Matiwu 10.34-36
49 Ɛɛ rɛ Yesu bɩl baa, “Ŋ ko dɩ ŋ we dʋnɩya diŋ nɛ. Ŋ kɛ wɩkyɛɛlɩɩ rɛ fa gba yaa dɩ diŋ hʋ fa piili kɩ di lagɩlagɩ no. 50 Nɩɩfori kɩdɩgɩ rɛ we doŋ ba aa sɩ fo ŋ. Dɩ ba aa rɛ bɩ foo ŋ teŋ, ŋ hakɩla bɩ sɩ pɩŋ lɩdɩgɩ. 51 Ma bɩɩna anɩɩ fɩyɛlʋʋ rɛ ŋ kaŋ ko dʋnɩya? Fɩyɛlʋʋ daa! Ŋ ko rɛ dɩ nala kuu ŋ wɩya a porigi dɔmɔŋ. 52 A lɩɩ gyɩnaŋ kaŋ kɩ mʋ, dɩ dɩɩdɩgɩ nala rɛ yaa bɔnɔŋ a we doŋ, ba sɩ porigi dɔmɔŋ, dɩ boto kɩŋ yaa kɩdɩgɩ, dɩ balɩya kɩŋ mɛ yaa kɩdɩgɩ. Nala boto hʋ sɩ yaa nyʋʋdɩgɩ, a kaŋ nala balɩya hʋ kɩ kaa kaasɩ. 53 Kuwoma bee ba biibaala sɩ gʋla kɩ kaa dɔmɔŋ, dɩ nɩmma bee ba toliye mɛ gʋla kɩ kaa dɔmɔŋ. Balama nɩmma bee ba biihaana sɩ gʋla kɩ kaa dɔmɔŋ.”
Ʋ maga dɩ ma gyɩŋ saŋa hʋ wɩya no aa sɩ yaa rɛ
Matiwu 16.2-3
54 Ɛɛ rɛ Yesu bɩl basɩ tɩya nala hʋ a baa, “Dɩ mamaa rɛ ko na taala sɩŋ ma dosɩɩ tɩyaŋ, ma aa baa dɩ duwoŋ aa kyɛ dɩ ʋ nɩɩ rɛ. Duwoŋ mɛ kɔnɩ aa nɩɩ rɛ. 55 Dɩ mamaa rɛ bɩl ko na puwo lɩɩ fuwomemii dɩɩlaŋ, ma aa baa dɩ lee sɩ nɩma. Lee mɛ kɔnɩ aa nɩma rɛ. 56 Minaafigi tɩmma! Ma aa wuwo deŋ taŋha rɛ a deŋ wɩɩsɩnyuu mɛ a wuwo daga wɩɩ hʋ aa sɩ yaa. Bee rɛ yaŋ tɩŋ ma bɩ sɩ wuwo gyɩŋ wɩya hʋ aa yaa dʋnɩya tɩyaŋ lagɩlagɩ no memii?”
Dɔmɔŋ mɩɩgɩ marɩɩ
Matiwu 5.25-26
57 Ɛɛ rɛ Yesu bɩl baa, “Ma aa gyɩŋ wɩɩ hʋ aa maga dɩ ma yaa, bee rɛ tɩŋ ma aa bee yaa ʋ? 58 Dɩ nal lɛ sama ɩ, a kana ɩ kɩ mʋ sarɩya lidiilii, yaa kuwokeri dɩ ma basɩ wɩɩ hʋ we dɔmɔŋ ŋmanɩɩ tɩyaŋ aŋ na pele. Dɩ gɛɛ daa, ʋ sɩ kana ɩ tarɩ mʋ sarɩdiil lee, dɩ ʋ mɛ kpa ɩ we porisi noŋ tɩyaŋ dɩ ba kana ɩ mʋ tɔ dɩya tɩyaŋ. 59 Ŋ basɩ kɩ tɩya ma rɛ, ba bɩ sɩ lɩɩ ɩ dɩya no tɩyaŋ, see dɩ ɩ tuŋ kyɩŋ hʋ ba aa kere tɩya ɩ teŋ.”