6
Ɨ̃ipata ewate trigo k'ɨmɨ chak'eerã p'edap'edaa
(Mt 12.1-8; Mr 2.23-28)
1 Judiorã ɨ̃ipata ewate Jesús nipaji trigo k'ãide. Ma wãyaa wãde chi k'õp'ãyoorãpa trigo k'ɨmɨ chak'eerã oromaa p'aneejida. Jua jãde sirat'ɨdap'eda, chi trigo tau chak'eerã k'opachida.
2 Mãga unudak'ãri, ũk'uru arii p'anadap'edaa fariseorãpa iidijida:
—¿Sãap'eda parãpa oo p'anɨma ajida, tachi ũraade jara bɨ oonaadamerã? Ɨ̃ipata ewate mimiadaik'araa bɨda a bɨ.
3 Jesupa k'awaji chi k'õp'ãyoorãpa ne-inaa k'achia ooda-e paji ma trigo tau k'odak'ãri. Mapa p'anauji:
—¿Parãpa Ak'õre Ũraa p'ãdade leeda-e p'anɨk'ã aji, Rey Davidpa ooda chonaarãweda jarrapisiadaidak'ãri chi k'õp'ãyoorã ome?
4 T'ĩuji Tachi Ak'õre te ne-edee oodade mãik'aapa ataji pan awara bɨdap'edaa Tachi Ak'õre-it'ee. Mãgɨ́ pan ũk'uru k'oji mãik'aapa teeji chi k'õp'ãyoorãmaa auk'a k'odamerã. Mãga oojida, p'aareerãpapai mãgɨ́ pan k'odaipia baji mĩda. Tachi Ak'õrepa ãra miapi-e paji mãga oodap'edaa k'aurepa.
5 Jesupa ichiaba mãgaji:
—Ɨ̃ipata ewate mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema jua ek'ari bɨda aji.
Eperã jua chiwa bada
(Mt 12.9-14; Mr 3.1-6)
6 Awaraa ɨ̃ipata ewate Jesús t'ĩuji Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede mãik'aapa jarateemaa beeji. Mama baji eperã jua juaraarepema chiwa bɨ.
7 Moisepa p'ãda jarateepataarã fariseorã ome Jesús ɨmɨatee k'inia p'anajida. Mapa ak'ɨ p'anajida Jesupa ma k'ayaa bɨ jɨpai maa-e pɨrã jɨpa-e pai ma ewate.
8 Mamĩda Jesupa k'awaji ãrapa k'ĩsiadap'edaa. Mapa ma jua chiwa bɨmaa jaraji:
—P'irabáiji mãik'aapa jõmaarã esajĩak'a ak'ɨnɨ̃ béeji.
Aramãgá ma eperã ɨt'a ak'ɨnɨ̃ beeji.
9 Mãpai Jesupa mãgaji apemaarãmaa:
—Mɨa parãmaa ne-inaa iidiit'ee. ¿K'ãata oodaipia bɨma aji, ɨ̃ipata ewate; ne-inaa pia maa-e pɨrã ne-inaa k'achia? ¿Eperã k'aripadaipia bɨk'ã piunaamerã maa-e pɨrã piupidaipia bɨk'ã? aji.
10 T'ẽepai mãɨrãmaa ak'ɨji. Maap'eda ma eperã jua chiwa bɨmaa mãgaji:
—Pɨchi jua jĩrupáde aji.
Mãpai jua jĩruji. Aramata jɨpa beeji.
11 Mamĩda mãɨrãpa mãga unudak'ãri, audú k'ĩraudachida mãik'aapa pedeeteemaa p'aneejida Jesús peepit'aadait'ee.
Jesupa k'õp'ãyoorã doce jɨrɨt'erada ichi ome nipapataadamerã
(Mt 10.1-4; Mr 3.13-19)
12 Maapai Jesús ee nok'odee wãji ɨt'aa t'ɨ̃de. Mama ewariji ɨt'aa t'ɨ̃maa.
13 Ãstaawa pak'ãri, ichi ome nipapataarã t'ɨ̃ji. Mãɨrãdepema jɨrɨt'eraji doce mãik'aapa ãra t'ɨ̃ bɨji apóstoles.
14 Nãgɨɨrã paji: Simón, Jesupa ichiaba t'ɨ̃ bɨda Pedro; chi ɨ̃pema Andrés; Santiago; Juan; Felipe; Bartolomé;
15 Mateo; Tomás; Alfeo warra Santiago; Simón Celote apatap'edaa;
16 Santiago warra Judas mãik'aapa Judas Iscariote; ma t'ẽepai Jesús traicionaada.
Jesupa eperãarã chok'araarãmaa jarateeda
(Mt 4.23-25)
17 Ma k'õp'ãyoorã jɨrɨt'erap'eda, Jesús edaa cheji ma ee ɨt'ɨa bɨdeepa ãra ome mãik'aapa pachejida eujã jewedaade. Mama chip'e p'anajida iru ome nipapatap'edaarã mãik'aapa awaraa eperãarã chok'ara: Judea eujãdepemaarã, Jerusalén p'uurudepemaarã, p'usa ide p'anɨ Tiro p'uurudepemaarã Sidón p'uurudepemaarã ome.
18 Che p'anajida Jesús pedee ũridait'ee mãik'aapa irua ãchi k'ayaa jɨpamerã. Mama bɨde Jesupa netuara merãtɨa iru beerã ichiaba jɨpak'ooji.
19 Eperãarã jõmaarãpa Jesús k'ap'ɨa t'õbai k'inia p'anapachida, iru juapa ãchi jõmaweda jɨpak'ooda perã.
Jesupa jarateeda t'ãri o-ĩa p'anapataadamerã
(Mt 5.1-12)
20 Maap'eda Jesupa ichi ome nipapataarãmaa ak'ɨji mãik'aapa mãgaji:
—T'ãri o-ĩa p'anɨ, parã chi chupɨria chedeerã. Tachi Ak'õre k'awa k'inia p'anadairã, irudeerã p'anadait'ee.
21 T'ãri o-ĩa p'anɨ, parã chi jarrapisia jõnɨɨrã, parãmaa Tachi Ak'õrepa nek'opiit'ee perã. Ichiaba t'ãri o-ĩa p'anɨ, parã chi ɨ̃raweda jẽe jõnɨɨrã t'ãri p'uapa, t'ẽepai Tachi Ak'õrepa parã ëipiit'ee perã.
22 T'ãri o-ĩa p'anɨ eperãarãpa parã k'ĩra unuamaa iru p'aneedak'ãri; yiaraa iru p'aneedak'ãri; parãmaa ik'achia pedeedak'ãri, maa-e pɨrã parã ãpɨte pedee k'achia jaradak'ãri mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepemade ijãapata perã.
23 Mãga oodak'ãri, t'ãri o-ĩa, k'ãiwee p'anéetɨ, Tachi Ak'õrepa ne-inaa pi-ia teeit'ee perã, parã iru truade panadak'ãri. Chonaarãweda ichiaba mãgá ne-inaa k'achia oopachida Tachi Ak'õre pedee jarapataarãmaa.
24 Mamĩda ¡aai, Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëiit'eepɨ parã, chi p'arat'ara beerã, na p'ek'au eujãdepai o-ĩa p'anadait'ee perã!
25 ¡Aai, Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëiit'eepɨ parã, chi ɨ̃raweda bi jãwaa p'anɨɨrã, t'ẽepai jarrapisia p'aneedait'ee perã!
¡Aai, Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëiit'eepɨ parã, chi ɨ̃raweda ëi jõnɨɨrã, t'ẽepai jẽe jõnadait'ee perã t'ãri p'uapa!
26 ¡Aai, Tachi Ak'õrepa k'achiadee pëiit'eepɨ parã, chi jõmaarãpa t'o p'anapataarã! ¡Mãga oopachida Judea eujãdepemaarã chonaarãpa, seewata Tachi Ak'õre pedee jarapatada apatap'edaarã ome!
Jesupa jarateeda k'ĩra unuamaa iru p'anapataarãde
(Mt 5.38-48; 7.12)
27 —Mamĩda parã, mɨ pedee ũri p'anɨɨrãmaa mɨa jara bɨ: Parã k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã k'inia iru p'anapatáatɨ mãik'aapa ãramaa ne-inaa pia óotɨ.
28 Pia óotɨ ãrapa parã k'achia oopata pari. Ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ pãchimaa ik'achia jarapataarã pari.
29 Eperãpa pɨ k'ĩra tarramaa sĩru pɨrã, auk'a oonáaji irumaa. Ma k'ãyaara chi apema k'ĩra tarra ak'ɨpíji, auk'a sĩmerã. Ichiaba eperãpa pɨchi ɨ̃rɨpema p'aru jɨ̃ bɨ jãri ataru pɨrã, ichiaba pɨchi camisa t'ãri pia téeji.
30 Apidaapa pɨmaa ne-inaa iidiruta pɨrã, téeji. Ichiaba pɨ net'aa jãri ataruta pɨrã, iidináaji waya pɨmaa teemerã.
31 Óotɨ apemaarãmaa parãpa k'inia p'anɨk'a ãchia parãmaa oodamerã.
32 ’Parãpa k'inia iru p'anɨ pɨrã pãchi k'inia iru p'anapataarã aupai, ¿ne-inaa pipɨara oomaa p'anɨk'ã? P'ek'au k'achia ooyaa beerãpa paara mãga oopata.
33 Parãpa ne-inaa pia oo p'anɨ pɨrã pãchi pia oopataarãmaa aupai, ¿ne-inaa pipɨara oomaa p'anɨk'ã? P'ek'au k'achia oopataarãpa paara mãga oopata.
34 Ichiaba pãchi net'aa presta pëiruta pɨrã, ma pari awaraa net'aa jitait'ee aupai, ¿ne-inaa pipɨara oomaa p'anɨk'ã? P'ek'au k'achia oopataarãpa pida prestapata ãchi pitapai, ma pari ne-inaa jitadait'ee.
35 Parãpa pãchi k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã k'inia iru p'anapataadaipia bɨ mãik'aapa ãra pia oopataadaipia bɨ. Ãramaa net'aa prestadaipia bɨ, nɨda-ee ne-inaa jitadait'ee ma pari. Mãga ooruta pɨrã, Tachi Ak'õrepa ne-inaa pia teeit'ee parãmaa mãik'aapa parã Ak'õre Waibɨa warrarã p'anadait'ee. Iruata ne-inaa pia oopari gracias jaradak'aarãmaa mãik'aapa t'ãri k'achia-idaa beerãmaa paara.
36 Maperã awaraarã chupɨria k'awáatɨ pãchi Ak'õre Waibɨapa ooparik'a.
Awaraarãpa oopata ãpɨte ik'achia jaradaik'araa bɨ
(Mt 7.1-5)
37 —Awaraarãpa ne-inaa oopata ak'ɨnáatɨ jaradait'ee ne-inaa k'achia oomaa p'anɨ. Mãgá Tachi Ak'õrepa auk'a oo-e pait'ee parã ome. Ne-inaa k'achia aupai jɨrɨnáatɨ pedee k'achia jaradait'ee awaraarã ãpɨte, maa-e pɨrã Tachi Ak'õrepa auk'a jɨrɨit'ee parãpa ne-inaa k'achia oopata aupai jarait'ee, p'anadak'ãri iru k'ĩrapite. Chĩarapa parãmaa ne-inaa k'achia ook'ãri, perdonáatɨ. Mãgá Tachi Ak'õrepa parãpa ne-inaa k'achia oopata perdonaait'ee.
38 Awaraarãmaa téetɨ. Mãgá Tachi Ak'õrepa parãmaa teeit'ee. T'ãri pia teedak'ãri awaraarãmaa, ma pari irua audupɨara teeit'ee parãmaa. Irua parãmaa ooit'ee parãpa oopatak'a awaraarãmaa.
39 Ichiaba Jesupa nãga nepɨrɨji jarateeit'ee, chi k'õp'ãyoorãpa k'awaa wãdamerã oodait'ee irua jara bɨk'a.
—P'ananáatɨ chi wãara k'awada-e p'anɨɨrãk'a. Mãgɨɨrã tau p'ãriu beerã́k'apɨ p'anɨ awaraa tau p'ãriu beerã atee k'inia p'anadak'ãri awara ãyaa. ¿Ãchi omee weda uriade baainada-e paik'ã?
40 Mɨ ũraa k'awaa wãdak'ãri, pia p'anapataadait'ee. Estudiante apida ichi jarateepari k'ãyaara k'awaara bɨ-e. Mamĩda jõmaweda estudia aupak'ãri, ichi jarateepari jĩak'a uchiai.
41 ’¿K'ãare-it'ee ak'ɨ bɨma nejarra pɨchi auk'aa tau jãde bɨ, mamĩda unu-e bɨ pak'uru pɨchi tau jãde bɨ?
42 Pɨchi tau jãde pak'uru iru bɨ pɨrã, ¿sãga pɨchi auk'aamaa jaraima: “Ɨ̃pema, mɨmaa ẽepíji jã nejarra pɨchi tau jãde bɨ”? ¡Seewata pɨa chĩara k'aripa k'inia bɨ, irua oo bɨ ak'ɨk'ãri! Naapɨara ẽt'aipia bɨ ma pak'uru pɨchi tau jãde bɨ. Mãpaipɨ pia unui ma nejarra pɨchi auk'aa tau jãde bɨ mãik'aapa mãgá iru k'aripai.
Pak'uru k'awaapata chi nejõdeepa
(Mt 7.17-20; 12.34-35)
43 —Nejõ bɨɨrɨ pia bɨpa nejõ k'achia chauk'aa. Jõdee nejõ bɨɨrɨ k'achia bɨpa nejõ pia chauk'aa.
44 Nejõ bɨɨrɨ chaa k'awapata chi nejõdeepa. Eperãarãpa higojõ orodak'aa pak'uru ɨɨrɨ-idaa bɨdeepa. Ichiaba uva orodak'aa mãgee pak'urudeepa.
45 Mãga pɨk'a eperã t'ãri pia bɨpa pedee pia jarapari, k'ĩsia pia iru bairã ichi t'ãride. Jõdee eperã t'ãri k'achia bɨpa pedee k'achia jarapari, ichi t'ãride k'ĩsia k'achia iru bairã. Ma k'ĩsia jõma uchiaru ichi t'ãrideepa ichi it'aipa jarapari.
Jesupa te oopataarãde nepɨrɨda
(Mt 7.24-27)
46 —¿K'ãare-it'ee parãpa mɨ t'ɨ̃jarapatama: “Tachi Waibɨa, Tachi Waibɨa”, mamĩda ooda-e p'anɨ mɨa jara bɨk'a?
47 Mɨa jarait'ee k'aik'a bɨ chi mɨmaa cheru ũriit'ee mɨ pedee mãik'aapa oopariit'ee mɨa jara bɨk'a.
48 Mãgɨ́ eperã te oo bɨ́k'ata bɨ. Naapɨara irua edú k'orop'eda, chi te bɨɨrɨ mãu ɨ̃rɨ bɨpari. Maap'eda to chek'ãri, wee jira beepari ma te bɨɨrɨ sudamãi. Mamĩda p'oyaa mimik'api-e, basa mãu ɨ̃rɨ bɨda perã. Mãgɨ́ eperãpa ichi te mãgá basa mãu ɨ̃rɨ pia oopari perã, jõ-e pait'ee.
49 Jõdee chi mɨ ũraa ũrip'eda, oo-e bɨpa mɨa jara bɨk'a nãga pɨk'a bɨ. Ichi te ook'ãri, te bɨɨrɨ pariatua supari ipu nãusaade, basa wẽe. Maap'eda to chek'ãri mãik'aapa wee jira beek'ãri ma te bɨɨrɨ sudamãi, ma te t'eedaipari mãik'aapa jõmaweda jõdaipari, chi te chipari paara.