7
Jesús sana al criado de un oficial romano
1 Cani, bainre yihuoni tëjini, ja'nrëbi Capernaum huë'e jobona sani baji'i Jesús.
2 Ba'iguëna, romano bainguë soldado jubë ëjaguëbi baguë yo'o conguëbi rau neni ju'inguë ba'iguëna, baguëte ai oire baguë,
3 Jesús ba'iyete achani, Yë'ë yo'o con huaguëni huacho raija'guë caguë, judío ëja bainni caguë guansebi: Jesusni quëajaijë'ën: Yë'ë yo'o con hua'guëbi rau neni ju'inguëna, huacho raija'guë caguë guanseni saobi.
4 Saoguëna, bacuabi Jesusna sani, baguëni si'a jëja senni achahuë:
—Romano ëjaguëbi ai re'oye yo'oguëre sëani, baguëte conjë'ën.
5 Yëquëna jubë judío bainni ai re'oye conguë, yëquëna ñë'ca huë'ere yo'oye guanseni, si'aye roji'i. Ja'nca sëani, baguë yo'o conguëte huacho raijë'ën, senni achajën cahuë.
6 Ja'nca cajënna, bacua naconi saji'i. Sani, ti'an bi'rani, yuta so'orë ba'iguëna, romano ëjaguëbi baguë gaje hua'na naconi Jesusna coca raobi:
—Ëjaguë, më'ëni ro guaja choë'ë yë'ë. Më'ë yua ai ta'yejeiye ëjaguërebare sëani, yë'ë huë'ena cacayete më'ëni choiye ti'anma'iguë'ë yë'ë.
7 Yë'ë'ga sani, më'ëni choiye ti'anma'iguë'ë yë'ë. Ja'nca ti'anma'iguëre sëani, yë'ë huë'e ti'anma'ijë'ën. Më'ë guanse coca se'gare caguëna, yë'ë yo'o con hua'guëbi huajë raija'guë'bi. Ja'an se'gare yo'ojë'ën caguë saoyë yë'ë.
8 Ja'nca caguë saoguëbi yequëcua yë'ë ëjacuani sehuoye bayë yë'ë. Yequëcua soldado hua'nare guanseye bayë yë'ë. Yequëni, Saijë'ën catoca, baguë saiji. Yequëni, Raijë'ën catoca, baguë raiji. Yë'ë yo'o con hua'guëre'ga, Yë'ë case'e'ru yo'ojë'ën catoca, te'e ruiñe yo'oji baguë. Yë'ë case'e'ru te'e yo'ocua sëani, më'ë raima'iguë huacho coca guanseye se'ga cajë'ën, caguë raobi.
9 Caguë raoguëna, Jesusbi achani, romano ëjaguë case'ere ai bojoguë, bain be'tejën raicuana bonëni cabi:
—Ja'an soldado ëjaguëbi yë'ëni ai recoyo ro'taji. Si'a Israel bain recoyo ro'tayete ëñato, baguë recoyo ro'taye'ru ro'taye ti'anma'iñë si'acua, cabi Jesús.
10 Caguëna, judío ëja bainbi romano ëjaguë huë'ena go'ini ëñato, baguë yo'o con hua'guëbi gare huajë raisi'quë baji'i.
Jesús resucita al hijo de una viuda
11 Ja'nca ba'iguëna, ja'nrëbi, Jesús yua yequë huë'e jobo, Naín huë'e jobona saji'i, baguëre yo'o conjën ye'yecua naconi. Ai bain jubë be'tejën saë'ë.
12 Sani, huë'e jobo caca sa'rona ti'anni ëñato, bain hua'nabi ju'insi'quëni tanza cajën, etajën baë'ë. Ju'insi'quë pë'cago hua'jeni ba'igobi gaña hua'guëni hueansi'co baco'ë. Ai bain jubëbi bagore conjën saë'ë.
13 Ja'nca saijënna, Jesusbi ai oiguë, bagoni cabi:
—Oima'ijë'ën cabi Jesús.
14 Cani ja'nrëbi, baguëre tan ganjoguna ti'anni pa'roguëna, bagu sacuabi nëcajaë'ë. Nëcajaijënna, ja'ansi'quëbi ju'insi'quëni coca cabi:
—Huëijë'ën, mami, yë'ëbi cayë më'ëre, cabi Jesús.
15 Caguëna, ja'nrëbi ba bonsëguë junni uinguëbi huëni bëani, coca ca bi'rabi. Coca ca bi'raguëna, baguëte ba pë'cagoni ëñobi.
16 Ëñoguëna, si'a bainbi ai ëñajën rëinjën, Taita Riusuni ai bojojën cahuë:
—Riusu Raosi'quë ai ta'yejeiye ëjaguëbi maina ti'an raji'i. Baguë bainna rani, maini ai oiguë conji. Baguë bainrebare re'huani, maire tëani baza caguë raisi'quë'bi, cajën bojohuë bacua.
17 Cajën bojojënna, ja'nrëbi yequëcuabi achani, baguë yo'ose'ere si'a Judea huë'e joboñana quëani achojaë'ë.
Los enviados de Juan el Bautista
18 Quëani achojaijënna, Juanre concuabi achani, Juanna sani, si'aye quëahuë. Quëarena, Juan yua baguëre yo'o concuare samucuare choini, bacuani guanseguë cabi:
19 Mësacua yua Jesusni senni achajaijë'ën. ¿Më'ë yua Riusu Raoja'guëreba cani jo'casi'quë ba'iguë'guë? Ba'ima'itoca, ¿Riusubi yequëre raoja'guë'guë? Ja'an cocare baguëni senni achani rani quëajë'ën caguë, bacuare saobi.
20 Saoguëna, bacuabi Jesusna sani ti'anni, baguëre senni achahuë:
—Yëquëna yua Juan Bautizaguë raosi'cua'ë. Më'ëni coca senni achaye guansebi: ¿Më'ë yua Riusu Raoja'guëreba cani jo'casi'quë ba'iguë'guë? Ba'ima'itoca, ¿Riusubi yequëre raoja'guë'guë? Jesusni senni achahuë.
21 Ja'nca senni achajën ëñato, Jesusbi ai bain hua'nani huachoguë baji'i. Yequëcuabi rauna ju'injënna, yequëcuabi huati hua'ire bajënna, yequëcuabi ñaco ëñama'ijënna, Jesusbi si'acuare huachoguë baji'i.
22 Ja'nca huachoguë, bacuani sehuobi:
—Mësacua yua Juanna go'ini, mësacua ëñase'e, mësacua achase'e, ja'an si'ayete baguëni quëajaijë'ën. Ñaco ëñama'icuabi ñaco huajëyë. Ira ca'mi rau bacuabi huajë raiyë. Ganjo achama'icuabi ganjo huajëyë. Guëon garasi'cuabi se'e ganiñë. Junni huesësi'cuabi go'ya raiyë. Bonse beo hua'na'ga Riusu bojo güese cocare te'e ruiñe achaye poreyë.
23 Ja'nca sëani, yë'ëni jo'caye beoye recoyo ro'tajën ba'itoca, ai bojoreba bojojën ba'ija'cua'ë. Ja'anre Juanna quëajaijë'ën caguë, bacuare Juanna saobi.
24 Saoni, gotena, Jesusbi bain jubëni Juan ba'iyete quëa bi'rabi:
—Mësacuabi beo re'otona sani, Juanre ëñañu cajën, ¿neni ëñañe ro'tare'ne? “Ro jëja beo hua'guë, jë'je sahua tutu taonse'e'ru ba'iguëte ëñajaiñu” cacuata'an, ai jëja recoyo babi Juan.
25 ¿Mësacua neni ëñañe ro'tare'ne? “Ëjaguë caña ju'iguëte ëñajaiñu” cacuata'an, ja'nca ju'imaji'i. Ëjaguë caña ju'icua yua me'najeiñe ba'icua, ja'ancua yua ta'yejeiye ëja bain huë'eña se'gare ba'iyë.
26 ¿Mësacua neni ëñañe ro'tare'ne? “Riusu coca quëani achoguëte ëñajaiñu” catoca, mësacua te'e ruiñe ro'tahuë. Aito. Riusu coca quëani achocua si'acua'ru quë'rë ta'yejeiye ëjaguë ba'iguëni mësacua ëñahuë.
27 Riusu ira coca toyani jo'case'ere ëñato, yua Juanre ñaca toyani jo'case'e ba'iji:
Bain ëjaguë rai ma'are re'huacaija'guë caguë, yë'ë coca quëani achoguëte bainna ru'ru saohuë yë'ë, cani jo'cabi Riusu.
28 Ja'nca cani jo'caguëna, mësacuani ganreba quëayë yë'ë. Juanbi yua Riusu coca quëaye raosi'cua si'acua'ru quë'rë ta'yejeiye ëjaguë ba'iji baguë. Ja'nca ba'iguëta'an, Riusu ba'i jobona ëñato, baru ba'iguë quë'rë yo'je ba'i hua'guëbi Juanre quë'rë ta'yejeiye ëjaguëbi ba'iji, caguë quëabi Jesús.
29 Ja'nca quëaguëna, bain hua'na, impuesto curi cocua ja'ancua yua Juanna sani bautiza güesesi'cua ba'ijën, ja'ancuabi achani, Riusubi te'e ruiñe yo'oji cajën baë'ë.
30 Ja'nca cajën ba'ijënna, fariseo bain, ira coca ye'yocua naconi, bacuabi yua Juan bautizayete güejën, Riusu insini jo'caja'ye, baguë coñete gare gu'a güejën senjohuë.
31 Güejën senjojënna, Mai Ëjaguë Jesusbi bacuani quëabi:
—Yureña bain ba'iyete ¿queaca quëaye'ne yë'ë?
32 Zin hua'na sa'ñeña huere yo'ocua'ru ba'iyë. Ja'nca ba'ijën, bacua gajecuani güijën cayë: “Yëquënabi jurihuëte juijënna, ¿mësacua guere yo'ojën pairamate'ne? Yëquënabi sa'ntiye gantajënna, ¿mësacua guere yo'ojën oimate'ne?” güijën cayë zin hua'na.
33 Ja'nca güijën cajënna, yureña bainbi güina'ru yo'ojën ba'iyë. Juan Bautizaguëbi rani, baguë aon aiñe jo'caguë, bisi ëye jo'cha uncuye beoye ba'iguëna, mësacuabi Ro hue'nhue huati hua'guë'bi baguëte cajën baë'ë.
34 Ja'nrëbi yë'ë, Riusu Raosi'quëreba ba'iguëbi rani, aonre anni, gonore uncuguëna, mësacuabi yeque coca yë'ëre cajën, “Aon ain huati'bi. Jo'cha güebe huati'bi. Gu'a bain, impuesto curi cocua, ro bacua gajeguë'ru ba'i'te” yë'ëre ja'nca cajën ye'ere gu'a güeyë mësacua.
35 Ja'nca cacuata'an, Riusu masiyete ye'yeye yënica, Riusu bain baguë ba'iyete masicuare ëñani masijë'ën quëabi Jesús.
Jesús en casa de Simón el fariseo
36 Ja'nrëbi, fariseo bainguë Simón hue'eguëbi Jesusre choiguëna, Jesusbi baguë huë'ena sani, baguë naconi bëani aon anji'i.
37 Aon ainguëna, yeco gu'a romigo ba'igobi ja'ansi huë'e jobore ba'igo yua Jesús ba'iye, fariseo huë'ere aon ainguë ba'iye, ja'anre achani, bago yua ma'ña sën re'core inni, alabastro gata ro'rohuëna bu'iye tëca queoni ayani,
38 fariseo huë'ena saco'ë. Sani ti'anni, Jesús yo'je, baguë guëoña ba'iruna rëanni, ai oco'ë. Oni, bago oise'ebi baguë guëoñana ai meoni tonni zoago. Zoani, bago rañababi cuenani, baguë guëoña ai muchani, bago ma'ña re'core baguë guëoñana jañuni zoani tongo.
39 Ja'nca yo'ogona, ja'an fariseo bainguë Simonbi bago yo'ose'ere ëñani ro'tabi: “Ënquë yua Riusureba Raosi'quë banica, bago gu'aye yo'ogo ba'iyete masire'abi. Bagoni ëñani, gu'a romigo ba'iyete masini ënsere'abi” ro'taguë ëñaguë ñuji'i.
40 Ro'taguë ñu'iguëna, Jesusbi cabi:
—Simón, më'ëni coca quëaye yëyë yë'ë cabi.
Caguëna,
—Cajë'ën, Ëjaguë sehuobi.
41 Sehuoguëna, ye'yo cocare baguëni quëabi Jesús:
—Curi presta ëjaguëbi curi prestaguëna, samucuabi baguëni ro'ija'cua baë'ë. Yequëbi quinientos denario so'coña ro'ija'ye baji'i. Yequëbi cincuenta denario so'coña ro'ija'ye baji'i.
42 Si'a jubëbi baguëni ro'iye porema'icua ba'ijënna, ba ëjaguëbi bacua ro'iyete se'e senmaji'i. Mësacua yua gare yë'ëre ro'iye beoye ba'ijë'ën caguë, bacuani huanë ye cocare cani tonbi. Ja'nca huanë yeye caguëna, ¿jaroguëbi ba ëjaguëni quë'rë ta'yejeiye ai yëguë'ne? senni achabi Jesús.
43 Senni achaguëna, Simón sehuobi:
—Baguëni quë'rë ro'ija'ye ba'isi'quëma'iguë sehuobi.
Sehuoguëna, Jesusbi
—Te'e ruiñe sehuohuë më'ë cabi.
44 Cani, ja'nrëbi ba romigona bonëni ëñani, Simonni se'e cabi:
—Ënconi ëñani ro'tajë'ën. Yë'ëbi më'ë huë'ena caca rani ba'iguëna, më'ëbi yë'ëni bojoguë conmaë'ë. Yë'ë guëoñare zoaye ocore gare guansemaë'ë më'ë. Ënco'ga bago oise'e se'gabi yë'ë guëoña jo'caye beoye zoani tongo, bago rañababi cuenago, ja'an se'ga yo'ogo.
45 Më'ëbi yë'ëni gare oiye beoye ëñani saludaguëna, ënco'ga yë'ë ti'ansirënbi yë'ëni ai bojogo, yë'ë guëoñare muchago gare jo'caye beoye yo'ogo.
46 Më'ëbi hui'yabe re'core guansemaë'ë, yë'ë sinjobëna queoni jañuñete. Ënco'ga ma'ña re'core rani, yë'ë guëoñana queoni jañuni tongo.
47 Ja'nca yo'ogobi yë'ëni ai ta'yejeiye ai yëreba yëgo sëani, bago ai gu'a jucha huanë yese'ere bainni masi güesego. Yequëcua'ga choa ma'carë se'ga gu'aye yo'oni huanë ye güesejën, yë'ëni ta'yejeiye yëma'icua ba'iyë cabi Jesús.
48 Cani ja'nrëbi, ba romigona bonëni cabi:
—Mami, më'ë gu'a jucha yo'ogo ba'ise'e si'ayete huanë yeyë yë'ë cabi.
49 Caguëna, yequëcua ba aon aiñete choisi'cuabi yua sa'ñeña bëin coca ca bi'rahuë:
—¿Ënquë, bain juchare huanë yeye caguë, gueguëguë'ne? sa'ñeña senni achajën cahuë.
50 Cajënna, Jesusbi bagoni cabi:
—Yë'ëni si'a recoyo ro'tani bojogo sëani, Riusu ba'i jobona ti'anni ba'ija'go'ë më'ë. Yureca jucha beogo, bojogo saijë'ën cabi.