6
Jesús en Nazaret
1 Ja'nrëbi, Jesús yua barubi sani, baguëre concuabi conjënna, baguë yijana goji'i.
2 Go'ini, ti'anni, yo'o yo'oma'i umugusebi bain ñë'ca huë'ena sani, bainni coca yihuo bi'rabi. Yihuo bi'raguëna, ai jai jubë bainbi ai achajën rëinjën, sa'ñeña coca cahuë:
—¿Baguë coca ye'yose'e queaca ye'yeni masiguë'ne baguë? Ai masi ëjaguëbi ye'yoguëna, ¿nebi baguëni ye'yore'ne? Baguë ta'yejeiye masiguë ëñoguëna, ¿nebi baguëte coñe'ne?
3 Ro bainguë se'ga ba'iguëbi ro María mamaquë'bi ba'iji. Baguë yo'jecua Santiago, José, Judas, Simón, baguë romi yo'jecua'ga, si'acuabi ënjo'on bain, mai naconi ba'icua'ë, cahuë.
Ja'nca cajën, baguë cocare achaye güejën, baguëte te'e ruiñe ëñamajën baë'ë.
4 Ja'nca ba'ijënna, Jesusbi bacuani cabi:
—Riusu bain raosi'cua banica, si'acuabi bacuani te'e ruiñe ëñajën bojoyë. Bacua te'e huë'e bain, bacua se'gabi bacuani gu'aye ro'tajën, bacuani te'e ruiñe ëñamajën ba'iyë, cabi.
5 Ja'nca caguë, yua baguë ta'yejeiye masiye baru bainni masi güeseye gare poremaji'i. Rau ju'in hua'na, te'e hua'na se'gare baguë ëntë sarañabi pa'roni huachobi.
6 Baru bainbi yua baguëni recoyo ro'taye güecua sëani, ja'an se'gare yo'oye poreguë, gue ro'taye beoye bacuani ëñabi. Ja'nrëbi jë'te, yequë huë'e joboña cueñe ba'iguëna, baguë yua baruanna sani, bainni coca yihuobi.
Jesús envía a los discípulos a anunciar el reino de Dios
7 Ja'nrëbi, Jesús yua baguëre concuare si'a sara samucuare choini, bacuani cabi:
—Mësacua yua huati hua'ire etoye porecuabi saijë'ën caguë, bacuare samu baincua jubëanre cuencueni, tinruanna saicuare re'huabi.
8 Ja'nca re'huani, bacuani coca yihuoguë cabi:
—Mësacua yua bonsere sama'ijë'ën. Bonse turubë, aon, curi, ja'anre sama'ijë'ën. Mësacua ro'ojën sai turubëan se'gare sajë'ën.
9 Guëon ju'i pe'perëanre ju'ijë'ën. Te'e ëntë sara can ju'ijë'ën. Samu caña sama'ijë'ën.
10 Mësacua yua huë'e jobona ti'anni, ba huë'e jobobi saiye tëca te'e huë'e se'gare ba'ijë'ën.
11 Yequërë baru bainbi mësacuani bojomajën, mësacua coca quëani achoyete achaye güejën ba'itoca, barubi quëñëni saijë'ën. Saijën, bacuabi ëñajënna, mësacua guëon ba'i ya'ore cue'nconi tonjë'ën. Ja'nca yo'otoca, bacuabi bacua gu'a jucha yo'ose'ere masiyë. Ja'nca yo'ocua banica, Sodoma, Gomorra, ja'anruan bain bënni senjoja'ñe'ru, bacua yua quë'rë ta'yejeiye bënni senjosi'cua ba'ija'cua'ë, yihuoguë cabi Jesús.
12 Ja'nca caguëna, bacuabi sani, Riusu cocare bainni quëani achohuë:
—Mësacua gu'a jucha yo'ojën ba'ise'ere beorure jo'cani, mame recoyo re'huani ba'ijë'ën, quëani achojën saë'ë.
13 Ja'nca quëani achojën, gu'a huati hua'ire ai ta'yejeiye etoni saojën, olivo hui'yabebi jañuni tonjën, rau ju'incua ai ta'yejeiye huachojën baë'ë.
La muerte de Juan el Bautista
14 Ja'nca yo'ojënna, bain ta'yejeiye ëjaguë Herodes hue'eguëbi achabi. Si'a bainbi Jesús yo'oye porese'ere achani masihuë. Herodesbi ja'anre achani, coca cabi:
—Juan Bautizaguë'bi ba'iji baguë. Junni huesësi'quëta'an, baguë yua go'ya raimaquë. Ja'nca go'ya raiguëbi baguë ta'yejeiye masini ëñoñe poreji, cabi.
15 Caguëna, yequëcuabi:
—Riusu ira bainguë raosi'quë Elías'bi ba'iji, cahuë.
Cajënna, yequëcuabi:
—Banji. Yequë'bi. Riusu ira bain raosi'cua ba'icua, te'eguëbi ba'iji, cahuë.
16 Cajënna, Herodesbi achani cabi:
—Banji. Juan'bi ba'iji. Baguë sinjobëte tëyoye guansehuë yë'ë. Guanseguëna, yurera go'ya raji'i baguë, cabi.
17 Herodes yua ru'ru Juanre preso zeanni, ya'o huë'ena guaoye guansebi. Herodías ro'ina ja'nca yo'obi. Ja'ango yua Herodes yo'jeguë Felipe rënjo ba'isi'cobi ba'igona, Herodes yua bagote tëani babi.
18 Tëani baguëna, Juanbi baguëni bëinguë cabi:
—Më'ë yo'jeguë rënjore sëani, bagote tëani baye porema'iñë më'ë, cabi.
19 Caguëna, Herodíasbi yua Juanni bëingo, Baguëni huani senjoza cagoreta'an, Herodesbi ënsebi.
20 Juan ba'iyete ëñani, re'o bainguë, jucha beo hua'guë ba'iguëna, Herodesbi ja'anre masiguë, bagote ënsebi. Juanbi Riusu cocare quëani achoguëna, Herodesbi ro huesë ëaye achaguëta'an, baguëni bojoguë achabi.
21 Ja'nca bagote ënseguëna, jë'te ba'iguëna, Herodíasbi Juanni huani senjoñe poreyete ro'tago. Herodes të'ya raisi tëcahuë'ru ba'iye ti'anguëna, Fiestare yo'oza caguë, baguë yo'je ëjacua, baguë soldado ëjacua, Galilea ëjacua, bacuare choini, aon fiestare yo'obi.
22 Ja'nca yo'oguëna, Herodías mamaco, romi zingobi fiesta yo'oruna cacani pairagona, Herodes, baguë choisi'cua naconi, bacuabi bagoni ai ëa ëñani bojohuë. Pairani tëjigona, Herodes yua bagoni cabi:
—Më'ëbi gue gu'a ma'carëanre sentoca, më'ëna ro insiyë yë'ë.
23 Ro coquema'iñë yë'ë. Më'ëbi yëtoca, yë'ë guanse jobore cuencueni, jobo ba'iye tëca më'ëna ro insiyë yë'ë, cabi.
24 Caguëna, bagobi etani, bago pë'cagoni senni achago:
—Mamá, ¿guere señe'ne yë'ë? senni achago.
Senni achagona, Herodíasbi sehuogo:
—Juan Bautizaguë sinjobëte senjë'ën, sehuogo.
25 Ja'nca sehuogona, ba romi zingobi ja'ansirën Herodesna go'ini, baguëni sengo quëago:
—Juan Bautizaguë sinjobëte tëyojë'ën. Tëyoni ja'nrëbi, guëna re'ahuana tëoni, yurera'rë yë'ëna rani ëñojë'ën, cago sengo bago.
26 Ja'nca sengona, Herodesbi ai sa'nti hua'guë runji'i. Ja'nca ruinguëta'an, baguë ganreba case'e'ru tin yo'oye yëmaji'i, baguë gajecua achasi'cuare sëani.
27 Ja'nca ba'iguëna, Herodes yua ja'ansirën soldadote choini, Juan sinjobëte tëyoni rajë'ën caguë guansebi.
28 Guanseguëna, soldadobi ya'o huë'ena sani, Juan sinjobëte tëyoni, guëna re'ahuana tëoni, Herodesna rani jo'cabi. Jo'caguëna, Herodes yua ba romi zingona insiguëna, bago'ga sani, bago pë'cagona jo'cajaco'ë.
29 Jo'cagona, ja'nrëbi, Juanre consi'cuabi baguë huani senjose'ere achani, baguë ga'nihuëte injën raë'ë. Rani, baguë ga'nihuëte sani tanhuë.
Jesús da de comer a cinco mil hombres
30 Ja'nrëbi jë'te, Jesús bain cuencueni saosi'cuabi se'e baguëna ñë'ca rani, bacua yo'ojën ba'ise'e, bacua ye'yojën ba'ise'e si'aye baguëni quëani achohuë.
31 Quëani achojënna, Jesusbi bacuani cabi:
—Re'oji. Yureca raijë'ën. Bain beoruna sani, bëani huajëñu, cabi.
Ai jai jubë bainbi ëñajën, raijën ba'ijënna, Bacuare conñu cajën yo'ojën, bacuabi yuta bacua aon aiñe poremaë'ë. Ja'nca sëani, Jesusbi bëani huajë cocare bacuani cabi.
32 Cani, bacua se'gare sabi. Sani, yoguna cacani, bain beo re'otona saë'ë.
33 Saijënna, ai jai jubë bainbi bacuare ëñani, Jesusre masini, bacua saija'runa ma'abi ru'ru sani ti'anhuë. Si'a joboña bainbi sani, baruna ti'anni ëjohuë.
34 Ëjojënna, ja'nrëbi, Jesusbi ti'anni, yogubi etani mëni, ai jai jubë bain raisi'cuani ëñabi. Ja'nca ëñani, bacuare ai oire babi. Oveja hua'na cuiraguë beocua'ru ba'iye ëñoñë bacua caguë, bacuani ai ba'iye coca yihuo bi'rabi.
35 Yihuoni na'ijaiguëna, baguëre concuabi rani, baguëni coca cahuë:
—Yua na'iji. Ën re'oto yua bain beo re'oto sëani,
36 bainre go'i güesejë'ën. Bacua yua cueñe ba'i huë'e jo'borëanna sani, bacua cainruan, bacua aon aiñe, ja'anre cu'eja'bë caguë, bacuare go'i güesejë'ën. Aon beocua'ë bacua, cahuë.
37 Cajënna, Jesús sehuobi:
—Mësacua se'gabi bacua aonre aonjë'ën, sehuobi.
Sehuoguëna, bacua senni achahuë:
—¿Yua yëquëna sani, samu cien denario so'coña ro'iye aonre coni rani bacuani aoñe yëguë më'ë? senni achahuë.
38 Senni achajënna, Jesusbi sehuoguë senni achabi:
—¿Mësacua jo'jo aonbëan quejeibëan baye'ne? Sani ëñajë'ën, cabi.
Caguëna, sani ëñani rani quëahuë:
—Te'e ëntë sarabëanre bayë. Samu ziaya hua'ire'ga bayë yëquëna, quëahuë.
39 Quëajënna, Jesusbi si'a bainni guanseguë cabi:
—Mësacua yua jubëan ñë'cani, re'o tayahuëanna bëani huajëjë'ën, cabi.
40 Caguëna, yequëcua cien ba'icua'ru ba'iye, yequëcua cincuenta ba'icua'ru ba'iye, jubëan ñë'cani bëahuë.
41 Bëajënna, ja'nrëbi, Jesús yua ba te'e ëntë sara jo'jo aonbëanre, ba samu ziaya hua'ire inni, mëiñe ëñani, Riusuni bojoguë, Surupa cabi. Cani, aonbëanre jë'yeni, baguëre concuana insibi, bainni aoñete. Insini, güina'ru, ba samu ziaya hua'ire inni jë'yebi, si'a hua'na aiñete.
42 Ja'nca jë'yeni aonni, si'a hua'nabi anni yajihuë.
43 Anni yajirena, ja'nrëbi, Jesusre concuabi ba aon anni jëhuasi mi'chirëanre chiani, ziaya hua'i mi'chirëanre chiani, si'a sara samu jë'eñana bu'iye ayahuë.
44 Ba aon ainsi'cua, ëmëcua se'gare cuencueto, cinco mil baë'ë.
Jesús camina sobre el agua
45 Ja'nrëbi jë'te, Jesusbi baguëre concuani guanseguë cabi:
—Mësacua yua yoguna cacani, Betsaida huë'e jobona je'enni, ru'ru saijë'ën. Yë'ëbi yua bainre bacua huë'eñana go'i güeseyë, guanseguë cabi.
46 Caguëna, baguëre concuabi saë'ë. Saijënna, baguë yua bainre go'i güeseni, ja'nrëbi cubëna mëni, Riusu naconi ujabi.
47 Ujaguë na'iguëna, ñami ti'anguëna, Jesusbi cubëte te'e hua'guë ba'iguëna, baguëre concuabi jobo zitarate ba'ijën, go'iye tutuguëna, ai jëja ro'ajën, ro guajahuë.
48 Guajajën ñatajaijënna, ñata ñami ba'iguëna, Jesusbi ëñani, bacua ba'iru tëca zitara canja'an ganiguë raji'i. Rani, bacuare tayojeiye saiye'ru ëñoguëna,
49 bacuabi ëñani, Huatibi raiji ro'tajën,
50 ai quëquëreba quëquëjën, ai jëja güihuë. Güijënna, Jesusbi bacuani cabi:
—¡Mësacua jëja recoyo bajë'ën! ¡Yë'ë'ë! ¡Quëquëye beoye ba'ijë'ën! cabi.
51 Cani ja'nrëbi, bacua yoguna cacaguëna, tutubi carajaji'i. Carajaquëna, bacuabi gue ro'taye beoye ai ëñajën rën'ë.
52 Ëñajën rëinjën, Jesús ta'yejeiye yo'oni ëñoguë ba'ise'e, bain jubë aonguë ba'ise'e, ja'anre te'e ruiñe ye'yemaë'ë. Yuta bacua ye'yeni si'a recoyo ro'taye ai carabi bacuare.
Jesús sana a los enfermos de Genesaret
53 Ja'nrëbi, zitarate je'enni, Genesaret yijana ti'anhuë. Ti'anni, yogute gueonni,
54 mëijënna, bain hua'na baru ba'icuabi Jesusre ëñani masihuë.
55 Masini ja'nrëbi, si'a ca'ncoñabi bacua ju'incuare camañare uinjënna, Jesús ba'irute quëajënna, baguëna cuanni rahuë.
56 Ja'nca rajënna, bacuare huachobi. Si'a baru ba'i huë'e joboñana ti'anni, huë'e joboña ca'ncoñana ti'anni ba'iguëna, bacua rau ju'incuare rani, bacua huë'e jobo ma'a yëruhuana uanni ëjoni, Jesusbi raiguëna, Më'ë can na'mi se'gare pa'roni huajëja'bë cajën, Jesusni sen'ë. Senjënna, si'acua baguëni pa'rocuabi huajë hua'na go'ya raë'ë.