12
Iesu aia ema wano dialeno aupe gagalo babawa mampe mo mampo gagaloleidie wane wanase, “Apana dea wain irailene gonaalen. Ita me wain gadawa empidodepia baiwa don ton. Do iraiwa oniempaa duwa wadene diasane wain iraiwa oniepua apanawa witaposane diamona odawa moawa ando wanapu. Ita ene nowa dawo alen. Wain aiaisawa walamawa wiseno irai apanawaida nolawa dewala dea bauta wanauben alepie me irai onieia apanawa mampo mebaa moawa wadepia baiwa. Me alene mo mampo wiseno tane mai wanapona, dia, ita me wadanaitue epaepabobosane taneieno di alen. Ema aupe irai apanawaida nolawa dewala da wanaubeno alene mampo wiseno uwawa epaepabobosaiena. Ita mo mala dewawa rebarebaida mampe dewasane malasaiena. Tauma me nolawa dewala da wanaubeno alene mampo wiseno epanaboleiena. Mo epe dewantoieno aupe irai apanawaida nolawa dewalala uara waaubamono onionia apanawa mampo antoiena. Mo isiwa epaepabobomone tanamoieno anton, ita isiwa epaboiamoiena. Irai apanawaida nolawa dewalala uduudu waaubamontuwan, mai da wampona, dia. Tane dea os wandia, sa ipa me nuawadawada otopaida, newa osowe wanauben iraiwa onieia apanawa mampo. Me wadiaubedie insenase, ‘Ne otonaida mo mampo wisepio wadapue mamposapue oniepudewantopu, mai kadisapu, dia.’ Me ema epe insedie, tane me otopaida mo mampo wiseno muba gagalontone waienase, ‘Tauma irai ema apanawaida otopa wisen. Ane, me wadataitue bosate, aupe dima uduudu me mampea no nubaamba wanalepio taupakawantata.’ Dima mo waiena ruawantone antone irai apanawa otopaida wadanaitue epanaboleiena. Ita wain iraiwa gonaawa adiwe aubeieno nosene winen.
E tauma ambi inseilana irai apanawaida ema segalena mampe dima dewasapi? Ne dialedina, me wisepie iraiwa onieia apanawa bomopitue aupe wain iraiwa oniempaa apanawa da witaposapio oniempa. 10 E buka bedewe giruma ema wisiaitene ewale ateiten, ba dia? Ema epe wadi wadiase,
‘Du wadawadala apanawa seu dea ewanadabue eiena, mai menamopona, dia. Tane seu sa ewadabuasaia eudidalene du awanediposidede.
11 Tane ema ipa Tatamba God insaisawa rua dewasano segalen, mai di segalepona, dia. Ita insaisa sa me dewasana ewaewawa eudidalen no mainimbo.’ ”
12 Pirisi debamau, anaana waeuwalala ita mo eiau gagalo babawa ema etane atentoie Iesu moida wawumone gagalolen, mo me dabuasaia baiwa. Ema bedewe mo inta banuntoiena Iesu wadapaitue kotusapona baiwa. Tane mo apana uaraia sape eneie Iesu adiwentoia sauntone ene di antoiena, mai me wadapaitudepona, dia.
Mo takis manewa itutuwa waitarawantoie Iesu diei
(Matiu 22.15-22; Luk 20.20-26)
13 Walama dawo Iuswa eiau, Parisi isiwa ita Erod sosowa isiwa do waaubamoiena Iesu mampe antopu. Mo menamodia mo antopue laga mampe Iesu waitarasampo me wapikadisapio wadapua baiwa. 14-15 Mo me mampe wimone diane waienase, “Debamamba, no atenten e apana dodomanaida. E manawo apana debamau ita ebousiawaia deawaa os. E mai mida da sawaitipe mo dima etaetawa menamodia rua asiasi waeuwaitipona, dia, tane e God insaisawa rua ulaipa os waeuwaitiana. E ambi inseiana, ide rua no Rom gabemaniwa mampe takis manewa ituta, ba dia?” Tane Iesu mo laga mampe waitarasaia atenlene sipoamone wanase, “E dima baiwa laga mampe waitaraneilana? Ne wapakadisapo wadaneana menalede, ba? Mane nepa wadane wino ewapo.”
16 Mo diamona rua mane nepa wadane mampe wimoieno ewene diamone wanase, “Ewana, ema mida namba ita mida ebowa mane ema osowe winei?” Ita mo leusane waienase, “Rom gabemaniwa ionoidoa namba ita ebowa winei.”
17 Mape Iesu diamone wanase, “Dima Rom gabemaniwa mampea gabeman wanana, tane dima God mampea God wanana.” Mo Iesu gagalowa wandewaleno etane memesanton.
Sadusi apanawa bolala enawisau waitarawantoie Iesu diei
(Matiu 22.23-33; Luk 20.27-40)
18  Ema aupe Sadusi apanawa waitara do Iesu mampe wimoiena. Mo sumanaintoie inseiase apana bolala ando mai bo bedewe enapuwimopue waimompa, dia. 19 Mo Iesu mampe wimone waienase, “Debamamba, no anaanamba Moses ema epe girumalene ituno winede: Apana mona nainaila obampasiawaia bolepio aupe apana sa wambaida tatawa obupa naisepie otootolepi tatawa baiwa. No menanedia anaana sa ipawa atenidantata. Sa baiwa no duduna da dieeto etee waeuwanewo atentata. 20 No dudunamba ema epe: Apana wanwamba 6 do bolauwo waimoie. Tautua nainailene obampasiawaia bolen. 21 Ita tautua wawea tatawa obupa naisene obampasiawaia bolen. Tane wambu natadeawa mampe deawaa segalen, me tatawa obupa naisene obampasiawaia bolen. 22 Ita wanwambu ompu epe os dewantontuwan, mo uduudu obu sa naisene obampusiawaia bonton. Ita ompa osowe obu sa do bolen. 23 I sa apana 7 naimono bontoiena. Sa baiwa no waeuwanewo atentata apana bolala bo bedewe enapuwimopue waimompo i sa apana dainea manainapaida wanalepi?”
24 Iesu mo sipoamone wanase, “Buka bedewe dima girumalena e mai inseipadewaitipe ita do God mukawa mai ateitipe wanleipona, dia. Sa baiwa waitarala surakauaia waile dianeilana, ba? 25 Apana bolala bo bedewe enapuwimopue waimompaa walamawe mo mai nainaintopu, dia, mo ensel uboo waimoia ruau di waimompa. 26-27  E sumanaitile inseilanase bolala mai bo bedewe enapuwimopue waimompa, dia. E inseilakadisaile mai ateitipona! Moses bukawa bedewe ia inilala idia dudunawa e wisiaitene ateiten, ba dia? God Moses ia idia tampe enedio diene wanase, ‘Ne ipa Abraam Godiwa, Aisak Godiwa ita do Iakob Godiwa.’ Insenadewaitana, me mai apana bolala Godiu, dia, tane mo wanwankasalala Godiu.”
Anaana dainea debamawaida?
(Matiu 22.34-40; Luk 10.25-28)
28 Tane anaana waeuwalala wisene Sadusi apanawa Iesu do gagalontoio asisumodie. Me Iesu gagalo dodomana wandewaleno etene baiwa waitarasane wanase, “Anaana dainea debamawaida uduudu bedeuwo?”
29  Ita Iesu leusane wanase, “Anaana uduudu bedeuwo ema dea ipa debamawaida: ‘Israelwa asisudewaitana, Tatamba God dea os wande, mai God da wainipona, diaida. 30  E Tataa God nuaa uduudu, insaisaa uduudu, atena uduudu, ita do mukaa uduudu mampe nuawadawadasane wanempa.’ 31  Tane anaana ema do deawaa debamawaida: ‘Sosoa nuawadawadamona eba nuawadawadaitiana rua.’ Anaana uduudu bedeuwo ema nata ipa debamauida, mai anaana isiwa ruau.”
32 Anaana waeuwalala aia ema etene Iesu diene wanase, “Debamamba, e waadewaiten, Tatamba God dea os wande, mai God da wainipona, dia. Sa ulaipa. 33 Eulena no God mampe amonamba pue pulontonte sunta, ba pulo daitada amonantonte wainenta. Epe dewantonta, sa ipa euda. Tane anaana nata e wamoana, sa ipa debamauida dewamonte wainenta: No God nuamba uduudu, ateinimba uduudu, ita do mukamba uduudu mampe nuawadawadantonte wainenta. Tane do sosomba nuawadawadamonte wainenta, no nuba simbiambantite nuawadawadantitana rua.” 34  Me sipoa wandewalena baiwa Iesu nuawa euleno diene wanase, “E God gonaawa mampeitie wainiana.” Iesu epe wano aupe mai apana da me waitarasapona rua, dia.
Keriso mida Otopa?
(Matiu 22.41-46; Luk 20.41-44)
35 Iesu God duwa bedewe waeuwaleidie apana waitaramone wanase, “Anaana waeuwalala Keriso umanawa waia me ando Dawid mampee wisepie me atanosiwa mulepi. Mo insaisau na wadane epe wai? 36  Aleu kakaiwa Dawid insaisawa waneno wane wanase,
‘Tatamba God ne Tatana mampe wane wanase,
‘Witana on deneuwe aisite wana ne ideita e wenawenaa nanausimope e waa atowe teamopatuwapi.”
37 Dawid Keriso ebowa wadi wadiase, ‘Tatana.’ Tane ambi Keriso me atanosiwaida?”
Apana uaraia Iesu gagaloleidio nuau eudidaleno me asisusaie.
Iesu anaana waeuwalala gagalouleide
(Matiu 23.1-36; Luk 20.45-47)
38 Iesu sape waeuwaleidie wane wanase, “Anaana waeuwalala dewau ewanadewaitana, mai mampoitana, dia! Mo dewau ema epe dewamoie waimoi: Mo garau eubu daumauia taumoie asowawantoie lai. Ita mo maket bolawe laio apana auwadewasamoio mo nuau eudidaleidio ituposintoi. 39 Tane do gagalo duwa bedewe ita oda bedewe bola euwa wanamoio osowe waimoie nuaeuwantoie asowawantoi. 40 Mo obuobu dubu ita puraiwau oniakadisamoie otamoie mampomoi. Ita laga mampe raupari daumauia wamoie lai. Mo epe dewantoia baiwa God matangelawa pokawa debamaia etapu.”
Iesu obu pulowa ituna gagalowaleide
(Luk 21.1-4)
41 Ema aupe Iesu pulo ituia watawa tampe aisidene waine apana uara maneu pulontoio ewadewasamodie. Mauralala uara wimone mane debamaia teamoie. 42 Ita obu nuaparela wisene pulowa mane nepa dubawa nata teamon. 43 Iesu me ewedie wawe alala apamono mampe wimono diamone wanase, “Ne ulaipa dialedina, obu sa pulowa ituna mai apana uduudu pulontoiena rua, me ipa debamawaida itun. 44 Ipawa mo mane osowe maurantone moawa di winakoalala pulontoiena. Tane obu sa abolaleidie wandia dima osowe wampona uduudu pulolentuwan.”
12:1 Aisaia 5.1,2 12:18 Aposel 23.8 12:26-27 Ekisod 3.6 12:29 Diutor 6.4,5 12:31 Liwai 19.18 12:34 Luk 10.25-28 12:36 Sam 110.1