12
Yeesu yɛ kɛcɑ́ɑ́ kɛcɑ́ɑ́ mɛwɑi kɛsi
(Mɑtiyee 10:26-27)
1 Kumúŋɛ́ kpɛ-i, pisoi ɑpi cɑ́pinɛ kulúi, ɑi tulu ricuruu pin ɑ́nɑ cɔpɑɑnɛ. Yeesu uu pɛɛ mɛfoí upipirɛtiki mɑɑ rɛ: Ani nɔ́mɛnɛ́círɛ tĩ nɛ Pifɑrisi nkpɔ́nɔ́tɔ pitɛ. Lɛlɛɛ rɛ pi kɛcɑ́ɑ́ kɛcɑ́ɑ́ mɛwɑi yɛ mɛ.
2 Lɛ̃ nnɛ́í lɛɛ m pékɑɑlɛ̃ nɛ lɛ̃ nnɛ́í kɛ úkɑ úu n nyu yɛ́ kɑm ɑi mɛtɛ́í kɛ́mɛɛ léeri, ḿpɑ́ úye uu li yɛnu uu kɔ li ceru.
3 Lɛ̃ nnyɑ, lɛ̃ kɑni yɛ́ mɛyɑɑ ḿ mɑlɛ, mɛtɛ́í-i kɑpi yɛ́ li kõ. Lɛ̃ nnɛ́í kɑni yɛ́ ɑlee kɛ́mɛɛ picɔ ɑtu-i rinwɛ́íwɛ́í, ɑlee nɛ itúhɑɑ kɛcɑ́ɑ́ kɑpi yɛ́ kɛyɑ́ɑ li riyóó.
Uyɛ̃ kɑi m pisɛ rɛ usoi ukɛ́ n wuru
(Mɑtiyee 10:28-31)
4 Nɛ nɔ̃́ pinɛ́sɑ́nɛ símisi rɛ: Áni kɑpɛ pɛpɛɛ yɛ usoi ń kpu, ɑmɑ́ ɑ́pi yɛ pɛɛ fe pikɛ́ linyinɛ licɔ wɑ n wuru.
5 Kɛ́ nɔ́ céési uyɛ̃ kɑi m pisɛ rɛ nɔkɛ́ n wuru. Uléécɑɑ yɛɛ yɛ n fe uu usoi kopu, uu limɛmɑ́ɑ́ nnɑ tɛnɛcirɛ́ kɛ́mɛɛ u sɑ́pɔ kɑi pisɛ rɛ nɔkɛ́ n wuru. Ɛɛɛ, nɛ nɔ́ mɑɑ rɛ uyɛ̃ kɑi pisɛ rɛ nɔkɛ́ n wuru.
6 In nɛ sítɑnkɑ́ sitɛ́ kɑpi yɛ nɛ sinúipi yukɛ-yukɛ sinupũ lɔɔ? Ḿpɑ́ nɛ lɛ̃, Uléécɑɑ úu yɛ kɛ́kɑ kɛcɑ́ɑ́ pɑlɛi.
7 Pi nɔ́nnɛ́nyúpi nnɛ́í ricuruu kɛɛnlɛ. Iwɑmɛ íi kɑpɛ yɛ nɔ́ wɑ. Nɔ Uléécɑɑ inipɛɛ-i ríyu mɑ́lɛ lin sinúipi yukɛ-yukɛ kulúi fe.
Yeesu mɛyɔ́ɔ́ nɛ umɛyulɛ kɛcɑ́ɑ́ nsímɛ́
(Mɑtiyee 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
8 Nɛ nɔ́ mɑɑ rɛ: Úye un pisoi kɛcɔpɛ n ŋmurɛi rɛ u unɛ́kɔ́ lɛ, nɛ̃́ Usoi Kɛpipi ricuruu yɛ́ Uléécɑɑ pileecɑɑtumɛ-i ŋmurɛi rɛ nɛ́ɛ u te.
9 Amɑ́ úye un pisoi kɛyu-i n kɛsi rɛ úu nɛ́ nyu, nɛ̃́ Usoi Kɛpipi ricuruu yɛ́ Uléécɑɑ pileecɑɑtumɛ-i kɛ́si rɛ ɑ́m liute nyu.
10 Úye un Usoi Kɛpipi ricuruu kɛcɑ́ɑ́ nkópɛ n símisi, pi yɛ́ ɑkópɛ nyɛ̃ liute sɑ́rɛi, ɑmɑ́ úye un Nfɑ́ɑsɔnɛ n lɑ́misi, liute ɑkópɛ ɑ́ɑ kusɑ́rɛi we.
11 Pin píyei nɔ́ n tɔrɔi rɛ pi nɛ ɑyómɛyɑ́hɑɑlee-i nɛ́ɛ piyɔ́ɔpi-i nɛ́ɛ kuyu piwɛ́ɛ́sɛ-i pitúhɑɑnɛ nɔ́ sĩ́, ɑ́ni kɑpɛ pírí tónɛ nɛ mmɛ̃ kɑni yɛ́ hɑ ḿ mɑlɛ nɔkɛ́ nɛ kɛtɑhɑi ń le.
12 Nfɑ́ɑsɔnɛ mɛɛ yɛ́ kumúŋɛ́ kpɛ-i mmɛ̃ kɑi m pisɛ rɛ nɔkɛ́ mɑlɛ nɔ́ céési.
Umɑ́mɑ́ niri kɛnyɑ́rũ
13 Unyinɛ uu riwúí kɛcɔpɛ Yeesu mɑɑri rɛ: Sɑ́ɑ, ɑ unɛ́mɑ́rɛcɔ mɑɑ rɛ tɔ́ nɛ uyɛ̃ tɔkɛ́ ikúlɑnlũ kɛ urɔ́sɑ́ɑ uú nɛ rɔ́ n tíyɛ hɔɔnɛ.
14 Yeesu uu rinɔ́ɔ u yɔ́su rɛ: Unɛ́sɑ́nɛ, wóo nɛ́ tĩ́ tɛ kɛ́ nɔ́nnɛ́símɛ́ n túhɑɑnɛ nɛ́ɛ kɛ́ yɛ ikúlɑnlũ nɔ́ hɔ́ɔ́nɛ?
15 Uu pɛɛ lɛ̃ mɛmɑ́ɑ́ pinnɛ́í mɑɑ rɛ: Ani nɔ́mɛnɛ́círɛ tĩ nɛ mɛmɑ́ nnɑ́ɑ́pí. Ḿpɑ́ usoi un íye nsɑ́ m mɑ́, ɑ́i umɛmɑ́ mɛɛ unfɑɑ tesɛ.
16 Uu pɛɛ kɛnyɑ́rũ pi wɑi rɛ: Umɑ́mɑ́ unyinɛ yɛɛ pɛɛ sitẽ mɑ́ sin ilukɛ u wɑi.
17 Uu músu uu nfɑsimɛ́ wɑi rɛ: Íye kɑm wɑinɛ? Kɛwɑi ɑ́kɛ nɛ nɛ́ we kei kɑm yɛ́ inɛ́lukɛ nnɛ́í n súúkɛɛ.
18 Uu lɛ̃ mɛmɑ́ɑ́ umɛcirɛ mɑɑ rɛ: Nɛ ɑnɛ́símɛ forɛsinɛ ɑm ɑmɑ́ɑ mɔ́mti, ɑm kei mɛnɛ́lukɛpipi nɛ linɛ́kɔ́ tɔrɔɔ nnɛ́í súúkɛɛ.
19 Am pɛɛ limɛmɑ́ɑ́ mɛnɛ́círɛ mɑɑ rɛ: Nɛ mɛyíkíyiki nkpéni ilukɛ yɛɛ yɛ́ ɑŋmɛ̃ kulúi nɛ́ n wɑ mɑ́lɛ. Lɛ̃ nnyɑ nɛ́ n wéntɛlɛ̃ nɛn le nɛn níru nɛn mpɔ́ɔnɑrɛ-i we.
20 Amɑ́ Uléécɑɑ uu u mɑɑ rɛ: Pɔ́ uníri nkó! Kɛsinɛ nkɛ́ cirɛ kɛ mpɔ́fɑ́ɑ nn kɛ́tɔ wɑinɛ. Lin lɛ̃ n wɑ, wóo yɛ́ pɛɛ lɛ̃ kɑɑ nní mɛpɔ́círɛ n yikikɛɛ n te?
21 Yeesu uu kpɑ́ rɛ: Limɛcɔ kɑi we nɛ uyɛɛ nní mɛmɑ́ umɛcirɛ n cɑ́pinɛ, ɑmɑ́ úu pɛɛ Uléécɑɑ kɛ́mɛɛ líkɑ mɑ́.
Ani nɛ Uléécɑɑ n tɑ́lɛ̃
(Mɑtiyee 6:24-34)
22 Yeesu uu pɛɛ upipirɛtiki mɑɑ rɛ: Lɛ̃ nnyɑ kɑm nɔ́ mɑɑ rɛ ɑ́ni kɑpɛ yɛ lɛ̃ kɑni yɛ́ n li nɔkɛ́ nɛ nfɑ́ɑ m mɑ́ nɛ ilũ kɑni yɛ́ nɔ́inɛ́piŋɛ kɛcɑ́ɑ́ ń yɑ́rii nfɑsimɛ́ wɑ.
23 Likumúŋɛ́ rɛ nfɑ́ɑ yɛ ilukɛ felɛ, ipiŋɛ in ilũ fe.
24 Ani ɑ́kpɑɑ́ŋ-kpɑɑ́ŋ tipɑí, ɑ́ɑ yɛ lukɛsi ɑ́ɑ yɛ kɔ kpɑsi, ɑ́ɑ kɛlukɛyekei mɑ́ ɑ́ɑ kɔ risímɛ mɑ́, ɑmɑ́ Uléécɑɑ yɛ ɑ kpíniilɛ. Nɔ nɛ mɛyɑ́nsei sinúipi ríyu mɑ́lɛ.
25 Nɔ́ úye yɛɛ yɛ́ fe uu nfɑsimɛ́ wɑi uú hɑ nɛ unfɑɑ ɑŋmɛ̃ ḿpɑ́ nkɑ́ripi kpɑ́sɛ?
26 In tɛ ɑ́ni líkɑ kuwɑi we likɛi síńsɑ́ lɛ̃ kɛ́mɛɛ, yo nnyɑ kɑni pɛɛ litɔ́rɔɔ nní kɛ́mɛɛ nfɑsimɛ́ wɑi?
27 Ani sicɑrɛ sɛɛ yɛ n fɛlɛsi ripɑí nkɛ̃́. Mɛfɛlɛ mɛ̃ ɑ́mɛ yɛ pikɛi píkɑ wɑ ɑ́mɛ yɛ kɔ líkɑ yóõ, ɑmɑ́ kɛ́ nɔ́ símisi rɛ ḿpɑ́ nɛ lɛ̃, uyɔ́ɔpi Sɑlomɔɔ ricuruu nɛ umɛmɑ́ nnɛ́í úu pɛɛ ilũ inyinɛ mɑ́ yɛɛ ń nyɑḿ ɑi mɛfɛlɛ mɛnyinɛ tulu.
28 Nɔ́ pisoi mpí nfɑtɛnɛ ńn piyɛ. In tɛ Uléécɑɑ yɛ mɛyúi mɛɛ nɛni kɛcɑrɛ-i ń we pin kɔ kóso nnɑ mɛ ŋmɑɑsinɛ lɛ̃ sɔnukusɛ, nɔ̃́ kɛcɑ́ɑ́ kúu yɛ́ mɛníŋɛ ripɑíí?
29 Áni kɑpɛ nɔ́mɛnɛ́círɛ nfɑsimɛ́ tɑ̃ tɛ yo kɑni yɛ́ li nɛ́ɛ yo kɑni yɛ́ n ntí. Lɛ̃ ɑ́i kɑpɛ nfɑsimɛ́ nɔ́ n we.
30 Pɛpɛɛ ɑ́pi Uléécɑɑ m pɑkɑrɛlɛ̃ pɛɛ lɛ̃ likɔ́ mɛsɛ́rɛ wɛ́ɛ́si. Amɑ́ Nɔ́unɛ́sɑ́ɑ yɛɛ kɛyómɛcɑɑ-pɔ ń we yɛ nyulɛ lɛlɛɛ nɔ́ ḿ pɑ́rílɛ̃.
31 Uléécɑɑ iyɔɔpi kɑni yɛ́ mɛníŋɛ wɛ́ɛ́si, uu pɛɛ litɔ́rɔɔ nní nnɛ́í mpuri nɔ́ hɛ.
Kɛyómɛcɑɑ mɛmɑ́
(Mɑtiyee 6:19-21)
32 Yeesu uu kɔ upipirɛtiki pimɑ́ɑ kpɑ́ rɛ: Áni kulúi we, ɑmɑ́ iwɑmɛ íi kɑpɛ nɔ́ wɑ. Li we rɛ Nɔ́unɛ́sɑ́ɑ yɛ lɑ rɛ ɑni uiyɔɔpi kɛ́mɛɛ lompɔ.
33 Ani nɔ́linɛ́kɔ́ yɑ́lisi ɑni lisiwóó píwɛkɔɔ́ hɔ́ɔ́nɛntɛ. Ani ɑwóólɔɔ kpɔcirɛ́ mulɛi, ɑni nɔ́mɛnɛ́círɛ mɛmɑ́ cɑ́pinɛ kɛyómɛcɑɑ-pɔ, kei kɑ́mɛ píkɑi m pɔlunɛ. Piyɑɑ ɑ́pi píkɑi mɛ cɑnɛ, ɑpɑpi ɑ́ɑ kɔ mɛ cɑɑinɛ.
34 Likumúŋɛ́ rɛ kei kɛ nɔ́mɛnɛ́mɑ́ ɑmɛ ń we, kei kɛ nɔ́nnɛ́fɑsimɛ́ nn yɛ n we.
Pikɛikɔ́ pɛɛ ɑ́pi yɛ n lɔpilɛ
35 Ani nɔ́mɛnɛ́círɛ n cɑ́pinɛlɛ̃ nɔn nɛ we, ɑni nɔ́ɑnɛ́tɑmpɑ́lɑ sihɑlɛ n télɛ̃, ɑni nɔ́sinɛ́firɑ́ɑ n sɛ́lɛ̃.
36 Ani pikɛikɔ́ pɛɛ piuyɔsɑɑ m mɛ̃́ mɛcɔ n we. Pinɔ́sikpikɛ́ ɑnyɑ̃́ kuu léérinɛ ukɛ́ rinɔnɔɔ rikóḿkóḿ nɔkɛ́ mɛsɛ nɛ mɛsɛ u hɑ́nnɛ ukɛ́ lompɔ.
37 Pínɑrɛkomɛ yɛ pi, pikɛikɔ́ pɛ̃ kɛ ukɛisɑɑ uu yɛ́ n lɛɛmɛ pin nɛ nyɑ́ni. Asei kɑm nɔ́ símisi, u umɛcirɛ nyɔ́ɔnsɛnɛ uu pi tonsɛ, uu ilukɛ pi wɑi rɛ pikɛ́ li.
38 Un kɛsinɛcɔ nɛ likɛpirɛ n kɑ uu pi lɛɛri pin nyɑ́ni, pínɑrɛkomɛ yɛ pi.
39 Ani ńsɔnɛ ceri rɛ in tɛ kɛ́yɔ usɑɑ yɛ pɛɛ nyu ituŋɛ iyɛ-i kɛ uyɑɑ uu n sɔ́nti, u yɛ́ pɛɛ́ n nyɑ́nilɛ úu yɛ́ tíyɛ uyɑɑ ukɛ́ kulee fori ukɛ́ lompɔ.
40 Nɔ́ɔkɛ́ nɔ́mɛnɛ́círɛ mɛsɛ́rɛ n cɑ́pinɛlɛ̃ nɔn nɛ mɛ̃́. Kumúŋɛ́ kpɛ-i kɑ́ni nɛ m músu kɛ Usoi Kɛpipi ɑkɛ pɛɛri.
Ukɛikɔ́ sɔnɛ nɛ ukɛikɔ́ kópɛ
(Mɑtiyee 24:45-51)
41 Piyɛɛ uu pɛɛ u mɑɑ rɛ: Upíimɑ, yɑrɛ tɔ̃́ ŋmɑnɛ nnyɑ kɑɑ kɛnyɑ́rũ nkɛ́ wɑ nɛ́ɛ nɛ pisoi tɔrɔɔ nnɛ́í?
42 Upíimɑ uu rinɔ́ɔ yɔ́su rɛ: Wóo we yɑrɛ ukɛikɔ́ yɛɛ ɑsei n tíkilɛ̃ un kɔ mɛwɛ́ɛ́sɛsɔhɔ mɑ́? Uyɛɛ ukɛikɔ́ uyɛ̃ kɛ úyɔsɑɑ uu yɛ́ nɛ kɛ́yɔ rin-yɑ́ rɛ ukɛ́ kɛ m pɑílɛ̃, uu yɛ upikɛicɔ ilukɛ pɑ kumúŋɛ́ kpɛ-i kɑi m pisɛ.
43 In tɛ úyɔsɑɑ yɛ ukɛikɔ́ uyɛ̃ lɛɛmɛ un mɛsei upikɛi kɛcɑ́ɑ́ we, u únɑrɛkomɛ lɛ.
44 Asei kɑm nɔ́ símisi: Úyɔsɑɑ yɛ ulikɔ́ nnɛ́í u múísɛnɛ rɛ ukɛ́ likɛcɑ́ɑ́ m pɑílɛ̃.
45 Amɑ́ ukɛikɔ́ uyɛ̃ un umɛcirɛ m mɑɑ rɛ: Unɛ́yɔsɑɑ mɛkɑmɛ yɛ nɑ́ŋɑilɛ. Un upikɛicɔ pikpɑ́fii rinkɑ́pɑ́ɑ́, un le un pom,
46 kɛyɑ́ɑ kɛ̃ nɛ ituŋɛ iyɛ̃ kúu nɛ m músu kɛ́mɛɛ kɛ úyɔsɑɑ uú hɑ sɔ́nti. Kei kuu yɛ́ pɛɛ ukɛikɔ́ uyɛ̃ lɑkɑsɛ uu íwɛ u wɑi yɑrɛ kɑpi yɛ pɛpɛɛ ɑ́pi ɑsei n tíkilɛ̃ n wɑ mɛcɔ.
47 Ukɛikɔ́ nkó yɛɛ uuyɔsɑɑ mɛpɔɔlɑ n nyu, ɑmɑ́ úu kɔ pɛɛ píkɑi umɛcirɛ cɑ́pinɛnɛ ukɛ́ nɛ n we, úu kɔ pɛɛ uuyɔsɑɑ mɛlɑ wɑinɛ, pi yɛ́ liute mɛyɑ̃́ fɑpii.
48 Ukɛikɔ́ nkó yɛɛ úu úyɔsɑɑ lilɑlɑ n nyu uu pɛɛ ncɑɑi mɛɛ nɛ ipépi n sɑ́ wɑi, pi yɛ́ liute fíí fɑ́pii. Pin úye mɛyɑ̃́ m pɑ, mɛyɑ̃́ kɑpi liute pisɛnɛ, pin úye mɛyɑ̃́ timmúísɛ, mɛyɑ̃́ kɑpi liute kórunɛ.
Yeesu nnyɑ pisoi yɛ kériinɛnɛ
(Mɑtiyee 10:34-36)
49 Yeesu uu pimɑ́ɑ kpɑ́ rɛ: Nɛ kɑlɛ kɛ́ kɛtẽ kɛcɑ́ɑ́ nnɑ risɛ́. Li nkpɑ́ni yɑrɛ nkɛ́ pɛɛ pisɛ́ mɑ́ɑ́lɛ̃.
50 Li kɔ pisɛ rɛ kɛ́ míni wolɛ. Lɛlɛɛ íwɛ iyɛ̃ kɑm n lenɛ. Mɛyíkíyiki kɑḿ lɑ rɛ liituŋɛ iyɛ̃ ikɛ́ pɛɛ pitulɛ m mɑ́ɑ́lɛ̃.
51 Nɔ músu rɛ nkíŋniŋɛ kɑḿ nɛ kɛteni-i kɑɑ? Nɛ nɔ́ mɑɑ rɛ “ɑɑí”, ɑmɑ́ pikériinɛ kɑḿ nɛ nɔ́ kɑ.
52 Kɑí nɛ nɛni rimpɑ́, kɛ́yɔ kɛɛ pisoi pinupũ m mɑ́ yɛ́ rikénɛ, kuwɛ́lɛ́ kusɛ pitɑɑni, kuwɛ́lɛ́ kucɔ pitɛ́, pin nɛ tɔpu.
53 Usɑ́ɑ yɛ́ nɛ ukɛpipi tɔ, kɛpipi pɔ́ɔ kɔ nɛ usɑ́ɑ tɔpu, úni uú nɛ uukpére tɔpu, ukpére pɔ́ɔ nɛ úni tɔpu, unyɑ́ɑni uú nɛ ufɔsi tɔpu, ufɔsi pɔ́ɔ nɛ unyɑ́ɑni tɔpu.
Ani yɛ mɛconsɛntɛ ɑsei kõ
(Mɑtiyee 16:2-3)
54 Yeesu uu kɔ pisoi pɛɛ n cɑ́pinɛlɛ̃ pimɑ́ɑ kpɑ́ rɛ: Kɑni yɛ ɑhopɛ n yɛ̃́ ɑn kɛtuŋɛlolɛ́-mɛ̃ leeri, nɔ yɛ mɛsɛ nɛ mɛsɛ mɑɑ rɛ: “Ikónɛ yɛ cuuninɛ”. Lɛ̃ kɑi yɛ kɔ mɛsei wɑ.
55 Nɔn kɔ n yɛ̃ tɛ kuyɔ yɛ ituŋɛ kumii-mɛ̃ pepuri, nɔ yɛ mɑɑ rɛ: “Kutói yɛ wɑinɛ”. Lɛ̃ kɑi yɛ kɔ mɛsei wɑ.
56 Nɔ́ kɛcɑ́ɑ́ kɛcɑ́ɑ́ mɛwɑi pikɔ́ mpí! Nɔ yɛ felɛ ɑni kɛtẽ nɛ kɛyómɛ mɛconsɛntɛ ceru. Yo nnyɑ kɑ́ni pɛɛ kumúŋɛ́ nkú-i kɑri nní ń we ɑsei kómɛi mɑ́?
Usoi nɛ uucɛ́cɔ pikómɛinɛ
(Mɑtiyee 5:25-26)
57 Yo nnyɑ kɑ́ni yɛ pɛɛ nɔ́rinɛ́cúruu lɛlɛɛ ɑsei m mɑ́ céri.
58 Usoi un tiyɔ́ɔpipoo pɔ́ n sée, nɔn nsẽ́ timpɛ́nɛ rɛ kɛtúhɑɑnɛ kɑni sĩ́, li pisɛ rɛ pɔkɛ́ riŋmɔ́ɔ́pú ɑni kómɛinɛ ncée kɛcɔpɛ, upɔ́cɛ́cɔ úu kɑpɛ nɛ utúhɑɑnɛ-i pɔ́ n hɑ, utúhɑɑnɛ ukɛ́ pisɔ́ɔ́cɑ pɔ́ rimúísɛ, pisɔ́ɔ́cɑ pɔ́ɔkɛ́ kukpɑniilee-i pɔ́ rinsɑ́pɔ nnyɑ.
59 Asei kɑm pɔ́ símisi, pɔn kukpɑniilee n lõ, ɑ́ɑ leerinɛ kɑ́ɑ riwómɛ nnɛ́í n hɛ́ɛlɛ hɑ́i nɛ kɛ́tɑnkɑ́ tɔrɔɔ-pɔ.