19
Poli na Kile jwumpe yu Efese kànhe e
Mà Apolosi yaha Kɔrɛnti kànhe e, Poli à Azi ɲaɲyi jyiile mà kàre Efese kànhe e, mà sà cyelempyiibii pìi ta wani, maa pi pyi: «Tèni i yii à dá Yesu na ke, yii à Kile Munaani ta la?» Ka pi i u pyi: «Wuu bá sàha ŋkwɔ̀ a Kile Munaani kyaa lógo mà ɲya mɛ.» Ka u u núr'a pi pyi: «Lire sanni i ke, batizeliŋi shiŋi ŋgire pi à pyi yii na yɛ?» Ka pi i u pyi: «Yuhana Batizelipyiŋi mpyi na ŋgemu pyi ke.» Ka u u jwo: «Mpii pi mpyi maha pi toroŋkanni kɛ̂ɛnŋɛ ke, pire Yuhana mpyi maha batizeli lwɔhe e. Ŋka u mpyi maha yi yu sùpyir'á na ŋgemu u sí n‑pa uru kàntugo ke, na pi dá uru na, uru u ɲyɛ Yesu.» Ɲyɛ pi à yire lógo ke, maa nta a batize Kafooŋi Yesu mɛge na. Ka Poli si u cyeyi taha pi ɲùɲyi na, maa Kile ɲáare pi na, ka Kile Munaani si ntîge pi ɲuŋ'i, ka pi i wá na yu shɛɛnre tabɛr'e, maa Kile tùnnture yu. Tire sùpyire mpyi a shiin kɛ ná shuunni kwɔ̀.
Mà Poli yaha kuru kànhe e, u mpyi maha sì na Kile Saanre kani fíniŋi na yu sùpyir'á fyagara baa Kile Jwumpe kàlambage e. U mpyi maha pyiŋkannigii puni pyi bà u lógofeebii si mpyi si ɲɛɛ puru jwumpe na mɛ. U à lire pyi fo mà sà nɔ yiɲyɛ taanre na. Ŋka shinɲyahara mpyi a pi niŋgyigigii waha, maa ɲcyé si ndá Poli jwumpe na, maa Kafooŋi kuni fwɔ́hɔre sùpyire ɲyii na. Ɲyɛ ka Poli si cyelempyiibii yyer'a yîri pi taan, maa ŋkàre ná pi e Tiranusi kàlambage e, maa sà a pi kâlali wani canŋa maha canŋa. 10 Poli à lire pyi mà nɔ yyee shuunni na. Lir'à pyi ke, Yahutuubii ná supyishi maha shi u mpyi Azi kùluni i ke, pire pun'à Kafooŋi jwumpe lógo.
Yahutuubii pi mpyi na jínabii kɔ̀re na yige pifeebil'e ke, pire kani
11 Kakyanhala karigii cyi à sìi sùpya sàha sàa cyi ɲya mɛ, Kile mpyi maha cyire pyi Poli cye kurugo. 12 Vàanɲyi, lire ɲyɛ mɛ sìcuyi yi mpyi a bwɔ̀n Poli na ke, pi mpyi maha yire lwúu maha sì na ntare yampii ná jínacyaanbii na. Lire mpyi maha yampii pyi pi i ɲcùuŋi, maa jínacyaanbii jínabii pyi pi i fwore pi e.
13  Yahutuubii pìi na mpyi wani, pire mpyi maha ɲaare na mâre, marii jínabii kɔ̀re na yige pifeebil'e. Ka pire la si mpyi s'a jínabii kɔ̀re s'a yige pifeebil'e ná Kafooŋi Yesu mɛge e mú. Pi aha jínacyanŋi wà ɲya, pi mpyi maha jwo: «Yesuŋi kyaa Poli maha yu ke, uru mɛge na, yii fworo!» 14 Yahutuubii sáragawwuubii ɲùŋufembwɔhe kà mɛge na mpyi Sikɛva. Uru pyìibii nàmbaa baashuunni mú mpyi maha uru ŋge báaraŋi pyi. 15 Ɲyɛ canŋka, pi à puru jwumpe jwo ná jínacyanŋi w'e, ka jínaŋi si jwo: «Mii à Yesu cè, Poli ɲyɛ sùpyaŋi ŋgemu ke, mii à uru cè mú, ŋka yii de? Mpire pi ɲyɛ yii yɛ?»
16 Nàŋi i jínabii ɲyɛ ke, ka uru si ɲcwo pi na, maa pi kyérege sèe sèl'e fo mà pi bânnaga, ka pi cípyire wuubii si fê a fworo u bage e.
17 Yahutuu yo, supyishiŋi sanŋi yo, shin maha shin u mpyi Efese kànhe e ke, pire pun'à nde kani lógo maa fyá. Ka Kafooŋi Yesu mɛge sí n‑pêe.
18 Mpii pi mpyi a dá Yesu na ke, pire niɲyahamii mpyi na ma na yyéreli sùpyire yyaha na, maa pi kapegigii nimpyiiŋkii yu. 19 Mpii pi mpyi na sìŋkanmpe pyi ke, pire niɲyahamil'à pa ná pi sìŋkanmpe sémɛbil'e, ka pi i mpa pi bínni piye ɲuŋ'i, maa pi súugo sùpyire ɲyii na, maa pire sémɛbii lwɔɔre wà tiye na, ka pi lwɔɔre sí mpa bɛ̂ wyɛ́rɛfyinŋi kampwɔhii beeshuunni ná kɛ (50.000) na.
20 Lire pyiŋkanni na, Kafooŋi jwumpe mpyi na ɲcaali cyeyi yyaha kurugo fwɔfwɔ maa fànha taa.
Ɲyàhaŋguruguŋi u à pyi Efese kànhe e ke
21 Cyire karigii toroŋkwooni kàntugo, mà Kile Munaani yaha l'à Poli yyaha cû, u à li lwɔ́ uye funŋ'i si ntòro Masedoni ná Akayi kùligil'e si raa wá Zheruzalɛmu kànhe e. U mpyi maha yi yu na uru ká nɔ wani, na ur'à yaa u sà fworo Ɔrɔmu kànbwɔhe e mú. 22 Ɲyɛ ka u u u ɲaaraɲɛɛbii pìi shuunni yaha pi à kàre Masedoni i, pire pi mpyi Timɔti ná Erasiti. Ka u yabiliŋi si ntɛ̀ɛn mà tère pyi sahaŋki Azi kùluni i.
23 Kafooŋi Yesu kuni kani mpyi a ɲyàhaŋgurugo nimbwo yîrige lire tèni i. 24 Sɛɛnbuŋi wà na mpyi wani, uru mɛge na mpyi Demɛtirusi, wyɛ́rɛfyinŋi u mpyi na bùu. Yasunŋke mɛge pi maha mpyi Aritɛmisi* ke, uru nàŋi mpyi maha kuru yasunŋke bage shiŋi yaa ná wyɛ́rɛfyinŋi i na mpɛ́rɛli. U ná u báarapyiibii mpyi maha wyɛ́rɛɲyahaga taa uru báaraŋi i. 25 Ɲyɛ canŋka, ka uru nàŋi si u báarapyiibii ná sɛɛnbuubii puni yyer'a bínni maa jwo: «Mii cìnmpyiibii, yii à li cè na ŋge báaraŋi i wuu ɲyɛ na wuu ɲwɔlyiŋi taa. 26 Ŋka nde ŋge Poliŋi ɲyɛ na mpyi ke, yii na li núru maa li ɲaa. U à jwo na sùpyire maha kacyanhigii ɲcyiimu yaa ná pi cyeyi i ke, na cyire ɲyɛ yafyin mɛ. Nde kani ɲyɛ Efese kànhe kanni ɲùŋɔ kyaa mà dɛ, li na ŋko si mpyi Azi kùluni puni ɲùŋɔ kyaa. U s'à shinɲyahara ɲùmbogii kɛ̂ɛnŋɛ ná puru jwumpe e mà kwɔ̀. 27 Ná wuu ɲyɛ a wuye waha mɛ, wuu là nta kuni sí n‑tò, mà bâra lire na, wuu yasunɲcwɔge mɛge ku ɲyɛ Aritɛmisi ke, kuru yasunŋke bage saha sì n‑pa n‑pyi laage e mɛ. Kuru yasunŋke Azi kùluni shiinbii ná kìni shiinbii puni ɲyɛ na sunni ke, pèenɛ saha sì n‑pa n‑taha ku na mɛ.»
28 U à puru jwo ke, mpii pi mpyi wani ke, ka pire lùyiri wuubii si wá na yasunŋke báami maa ŋko fànha na: «Wuu Efese kànhe shiinbii yasunɲcwɔge Aritɛmisi fiige ɲyɛ mɛ!»
29 Ɲyɛ ka pi i kànhe puni ɲyàha a wùrugo ná puru tùnmpe e. Lire mpyi a Poli ɲaaraɲɛɛbii pìi shuunni, Gayusi ná Asitariki ta wani. Masedoni kùluni shiin pi mpyi pire, ka sùpyire si ntíl'a pire cyán a cû mà kàre tafage e. 30 Poli yabiliŋi la mpyi si ŋkàre sùpyire tabinnige e, ŋka cyelempyiibii ɲyɛ a ɲɛɛ mɛ. 31 Azi kùluni fànhafembwoyi yà mú na mpyi wani, yire na mpyi Poli cevee, ka pire si tùnnturo tun u á, na u àha zhà sùpyire tabinnige e mɛ.
32 Lire tèni mpyi a jwumpe ta p'a ɲyaha sùpyire shwɔhɔl'e, wà ná wà wumɔ ɲyɛ a mpyi niŋkin mɛ. Nde na pi mpyi a bínni ke, shinɲyahara na mpyi wani, pi ɲyɛ a mpyi a lire cè mɛ.
33  Yahutuŋi wà na mpyi wani, uru mɛge na mpyi Alɛzandiri. Ka pi i uru ŋɔɔŋ'a kàr'a sà yyéeŋɛ sùpyire yyaha yyére. Ka u u cyɛge tɛ̀g'a sùpyire pyi na ti fyâha. U la mpyi si u Yahutuɲɛɛbii tùbile kɔ̀rɔ sùpyire shwɔhɔl'e. 34 Ŋka sùpyir'à pa ɲcè na Yahutu u ɲyɛ u wi ke, ka pi puni si bínn'a jwo fànha na: «Wuu Efese kànha shiinbii yasunɲcwɔge Aritɛmisi fiige ɲyɛ mɛ!» Maa ŋkwôro lire na fo na ŋko si nɔ lɛrii shuunni fiige na.
35 Sémɛsemɛŋi u mpyi kànhe e ke, uru u à pa jà a sùpyire pyi t'à fyâha, maa jwo: «Efese kànhe shiinbii, sùpyire pun'à li cè na yasunɲcwɔge Aritɛmisi k'à yîri nìɲyiŋi na mà cwo ke, na Efese kànhe ku ɲyɛ kuru ná ku bage kàanmucyafooŋi. 36 Sùpya sì n‑jà yire kyáala mɛ. Lire e ke yii yii funɲyi ɲíŋɛ, yii àha raa karigii pyi ɲùŋɔ kurugo mɛ. 37 Yii à mpii nàmpii cû mà pa naha, mà li ta pi ɲyɛ a yafyin yû yasunŋke bage e mɛ, pi mú ɲyɛ a jwumpimɛ jwo mà yyaha tíi ná wuu yasunŋke e mɛ. 38 Demɛtirusi ná u báarapyiɲɛɛbii la ká mpyi si sùpyaŋi wà cɛ̂ɛgɛ kani là na, pi a sì yukyaala bage e yukyaabii yyére ná lire kani i. 39 Kampyi pabɛrɛ sí na wá yii á, wuu mpìnniŋi canŋke, wuu sí puru cwɔɔnrɔ. 40 Lire baare e nde li nde wuu à pyi amɛ niɲjaa ke, wuu sí n‑jà ɲcɛ̀ɛgɛ ta l'e, ɲaha na yɛ pi aha wuu yíbe, wuu sì n‑jà ɲùŋɔ ta sùpyire kabinnini na mɛ.» 41 U à puru jwo a kwɔ̀ ke, maa sùpyire cye yaha.
* 19:24 Shinɲyahara mpyi na sɔ̂nŋi na kuru yasunŋke na ɲyɛ ceewe ŋgemu u maha pyìibii kaan sùpyir'á, maa sùmaŋi pyi u u ɲwɔge ke. Efɛsi kànhe e kuru yasunŋke tabwɔhe mpyi.