13
Ɲɛɛnuguŋi bàtaage
(Marika 4.1-20; Luka 8.4-15)
1 Kuru canŋke yabiliŋi i, Yesu à fworo bage e maa ŋkàr'a sà ntɛ̀ɛn baŋi ɲwɔge na.
2 Ka shinɲyahara si mpa bínni u taan, li ɲyɛ a pa ɲwɔ mɛ, ka u u jyè a tɛ̀ɛn bakwɔɔge k'e lwɔhe ɲuŋ'i, ka sùpyire si yyére kùmpoge na.
3 Ka u u ti kâla karii niɲyahagii na ná bàtaay'i.
4 U à jwo: «Ɲɛɛnuguŋi wà u ná fwor'a kàre ɲɛɛmɛ tanuguge e. Mà u yaha u u sùmashiŋi wàa fini fiige, wà à cwo kuni ɲwɔge na, ka saɲcyɛɛnre si mpa uru jò.
5 Ka wà tacwugo si mpa bɛ̂ ná kafaafoge e, pworo niɲyahara mpyi kuru cyage e mɛ. Ka uru si fyîn wahawaha, ɲaha na yɛ u mpyi a jyè ɲìŋke e sèl'e mɛ.
6 Ɲyɛ canŋk'à pa fworo ke, ka yifyinre si fàan maa waha, ndìre kuuŋi na.
7 Ka wà tacwugo si mpa bɛ̂ ŋgurotaha na, ka ŋgure si yîr'a uru cû.
8 Ŋka wà tacwug'à pa bɛ̂ ná ɲìŋke niɲcɛnŋke e, maa fyîn, maa lyɛ, maa se. Sùmacire tà à sùmapyaŋi se mà nɔ ŋkuu ŋkuu (100) na, tà mpyi beetaanre taanre (60) tà mpyi beɲjaaga ná kɛ kɛ.
9 Ŋgemu la ká mpyi si karii yyaha cè ke, urufoo u u niŋgyigigii cyán sèl'e.»
10 Ka Yesu cyelempyiibii si file u na, maa u yíbe: «Ɲaha na mu ɲyɛ na bàtaayi yu sùpyir'á yɛ?»
11 Ka Yesu si pi pyi: «Karigii cyi à yyaha tíi ná Kile Saanre e, ná cyi à ŋwɔhɔ ke, yii á cyire ɲcèŋ'à kan, u sí ɲyɛ a kan sùpyire sannt'á mɛ.
12 Ɲaha kurugo yɛ ŋgemu u à yaaga cè ke, là sí n‑bâra urufoo u taceŋke na sèl'e. Ŋka ŋgemu u ɲyɛ u ɲyɛ a yaaga cè mɛ, urufoo bá na sɔ̂nŋi na ur'à nimbileni ndemu cè ke, lire sí n‑shwɔ urufoo na.
13 Lire kurugo mii na bàtaayi yu pi á, ɲaha na yɛ pi ɲyiigil'à cwôro, ŋka pi ɲyɛ na ɲaa mɛ, niŋgyigigii na ɲyɛ pi á, ŋka pi ɲyɛ na núru mɛ, pi ɲyɛ na karii yyaha cìni mɛ.
14 Kile tùnntunŋi Ezayi mpyi a jwumpe mpemu jwo ke, pur'à fûnŋɔ pi kàmpanŋke na. U mpyi a jwo:
“Yii sí raa núru, ŋka yii sì raa yafyin yyaha cìni mɛ.
Yii ɲyiigii sí n‑cwôro ŋka yii sì raa yafyin ɲaa mɛ.
15 Yii li cè, nte sùpyire niŋgyigigil'à waha,
pi à pi niŋgyigigii tò, maa pi ɲyiigii tò,
bà pi si mpyi pi àha raa ɲaa s'a núru mɛ,
pi yákilibii mú ká raa karii yyaha cìni mɛ.
Ɲaha kurugo yɛ pi la ɲyɛ sì núru mpa mii yyére, mii i pi shwɔ mɛ.”
16 Ŋka yii pi ke, yii wuun'à ɲwɔ, ɲaha na yɛ yii na ɲaa yii ɲyiigil'e, maa núru yii niŋgyigigil'e.
17 Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, nde yii à ɲya maa ndemu lógo ke, Kile tùnntunmii niɲyahamii ná Kile ɲwɔmɛɛcuvee niɲyahamii la mpyi si lire ɲya, si li lógo. Ŋka pi ɲyɛ a jà a li ɲya, maa li lógo mɛ.
18 Ɲyɛ kuru bàtaage k'à jwo mà yyaha tíi ná ɲɛɛnuguŋi i ke, yii ku ɲwɔhe lógo.
19 Kuni ɲwɔge na, sùmashiŋi tacwug'à pa bɛ̂ ke, kuru ku ɲyɛ mu à jwo shinŋi u à Kile Saanre kani jwumpe lógo, maa mpyi u ɲyɛ a pu yyaha cè mɛ, ka Sitaanniŋi si mpa pu wwû u funŋ'i ke.
20 Kafaafoge ɲuŋ'i sùmashiŋi tacwug'à pa bɛ̂ ke, kuru ku ɲyɛ mu à jwo sùpyire t'à Kile jwumpe lógo maa ntíl'a ɲɛɛ pu na ná funntange e ke.
21 Ŋka pu ɲyɛ a jà a ndìre le t'e mɛ, ti ɲwɔmɛɛni kɛ̀ngɛmɛ ɲyɛ a pɛn mɛ. Kawaa, lire ɲyɛ mɛ yyefugo kyaa ká ti ta Kile jwumpe kurugo, ti maha fworo Kile kuni i.
22 Ŋgure shwɔhɔl'e sùmashiŋi tacwug'à pa bɛ̂ ke, kuru ku ɲyɛ mu à jwo sùpyire t'à Kile jwumpe lógo, ka diɲyɛŋi karigii funmpɛɛnre ná nàfuuŋi lage si pu cwɔ̂nrɔ, pu ɲyɛ a jà a yasɛrɛ pyi mɛ.
23 Ɲìŋke niɲcɛnŋke na sùmashiŋi tacwug'à pa bɛ̂ ke, kuru ku ɲyɛ mu à jwo sùpyire ti ɲyɛ na Kile jwumpe núru maa pu yyaha cìni ke. Tire sùpyire na ɲyɛ sùmaseŋɛ fiige, sùmacire tà à sùmaŋi se mà nɔ ŋkuu ŋkuu (100) na, ka tà si se mà nɔ beetaanre taanre (60) na, ka tà si se mà nɔ beɲjaaga ná kɛ kɛ na.»
Ɲyɛ̀pege bàtaage
24 Ɲyɛ Yesu à núr'a bàtaage kà jwo pi á na: «Kile Saanre à fworo nde kani kurugo: faapyiŋi wà à sùmashi niɲcɛnŋɛ nûgo u kɛrɛge e.
25 Mà sùpyire yaha ŋɔɔmpe na numpilage e, u zàmpɛnŋi wà à pa ɲyɛ̀pege kà shi wà kɛrɛge e maa núr'a kàre.
26 Ɲyɛ ka ku ná sùmaŋi si fyîn maa lyɛ siɲcyan.
27 Kɛrɛge foo báarapyiibil'à sà kɛrɛge ta amuni ke, ka pi i sà u pyi “Ɲùŋufooŋi, sùmashiŋi mu mpyi a nûgo ma kɛrɛge e ke, taha u bà mpyi a ɲwɔ mɛ? Ɲyɛ̀pege sí ku wá kɛrɛge e ke, taa kur'à yîri ke?”
28 Ka kɛrɛge foo si jwo “Mii zàmpɛnŋi wà u à ŋke báarapege pyi amɛ.” Ka báarapyiibii si u pyi “Mu la ɲyɛ wuu u sà ku kɔ̀ɔng'a wwû sùmaŋi shwɔhɔl'e la?”
29 Ka kɛrɛge foo si jwo “Yii ku yaha wani, lire baare e, ku takɔɔnge e yii sí raa sùmaŋi kɔ̀ɔnge ná k'e.
30 Yii ku ná sùmaŋi yaha u a lyɛge siɲcyan, sùmakwɔngigii ká nɔ, mii sí yi jwo sùmakwɔɔnbil'á pi i kuru ɲyɛ̀pege kwɔ̀n a yige sùmaŋi i, pi pwɔ pwɔ pi i ku súugo fɔlɔ, pi i nta a sùmaŋi kwɔ̀n a le na bwùunni i.”»
Kile Saanre maha sìi nimbilere maa mpêre
(Marika 4.30-34; Luka 13.18-21)
31 Ɲyɛ Yesu à núr'a bàtaage kà jwo pi á. U à jwo: «Kile Saanre na ɲyɛ mu à jwo mutaridi cige pyà nàŋi wà à ŋgemu nûgo u cikɔɔge e ke.
32 Kuru cige pyàŋ'à yîlege cire sannte puni wuŋi na. Ŋka u aha nûgo, u maha fyîn maa mpyi cibwɔhɔ mà tòro kaɲyɛge yawyɛɛre puni taan, fo saɲcyɛɛnre maha ti shèere yaa ku ŋkéɲyi i.»
33 U à núr'a bàtaage kà jwo pi á na: «Kile Saanre na ɲyɛ mu à jwo bwúuruŋi yîrigeyirige yaani. Ceewe ká li nimbilere le farini mbyìmɛ niɲyaham'i mà cwɔ̀nhɔ, li maha puru mbyìmpe niɲcwɔnhɔmpe puni yîrige.»
34 Ɲyɛ Yesu à puru jwumpe puni jwo bàtaay'i sùpyir'á. Bàtaayi jwumpe baare e, u mpyi na pabɛrɛ yu ná t'e mɛ.
35 Lire e jwumpe Kile tùnntunŋi mpyi a jwo ke, pur'à fûnŋɔ, u mpyi a jwo:
«Bàtaayi mii sí raa yu pi á,
karigii cyi à ŋwɔhɔ fo diɲyɛŋi tasiige e ke, cyire mii sí raa yu pi á.»
Yesu à ɲyɛ̀pege bàtaage ɲwɔhe jwo
36 Ɲyɛ Yesu à kwɔ̀ puru jwumpe na ke, maa jyè bage e, ka u cyelempyiibii si file u na, maa jwo: «Bàtaage mu à jwo mà yyaha tíi ná ɲyɛ̀pege e sùmaŋi shwɔhɔl'e ke, kuru yyaha jwo wuu á.»
37 Ka u u pi pyi: «Sùmashiŋi niɲcɛnŋi nùgufooŋi u ɲyɛ Supyaŋi Jyaŋi.
38 Kɛrɛge e sùmashiŋi niɲcɛnŋ'à nûgo ke, kuru ku ɲyɛ diɲyɛŋi. Sùmashiŋi niɲcɛnŋi u ɲyɛ mpii pi à ɲɛɛ Kile Saanre na ke, ɲyɛ̀pege ku ɲyɛ Sitaanniŋi fyèɲwɔhɔshiinbii.
39 Zàmpɛnŋi u à ɲyɛ̀pege wà sùmaŋi shwɔhɔl'e ke, uru u ɲyɛ Sitaanniŋi. Sùmakwɔɔnre ti ɲyɛ diɲyɛŋi tèekwooni, sùmakwɔɔnbii pi ɲyɛ Kile mɛ̀lɛkɛɛbii.
40 Pyiŋkanni na ɲyɛ̀pege maha ŋkɔ̀ɔng'a wwû sùmaŋi shwɔhɔl'e maa ku súugo ke, amuni li mú sí n‑pyi diɲyɛŋi tèekwooni.
41 Kuru canŋke Supyaŋi Jyaŋi sí u mɛ̀lɛkɛɛbii tun. Yaaga maha yaaga ku ɲyɛ na sùpyire ɲùŋɔ kyánge Kile na, ná mpii pi maha Kile Saliyaŋi kɛ̀ɛge ke, pi sí pire puni cwɔɔnrɔ n‑yige Kile Saanre e,
42 si ŋgà nafugombaage e. Wani pi sí raa mɛɛ súu s'a ŋkyànhigii kùru.
43 Ŋka mpii pi à Kile ɲwɔmɛɛni cû ke, pire sí raa bɛ̀ɛnmpe yige canŋa ɲyii fiige pi Tuŋi Saanre e. Ŋgemu la ká mpyi si karii yyaha cè ke, urufoo u u niŋgyigigii cyán sèl'e.»
Nàfuuŋi niŋwɔhɔŋi ná kɔ́ɔnŋi kani
44 Kile Saanre na ɲyɛ sahaŋki mu à jwo nàfuu ŋgemu u à ŋwɔhɔ kɛrɛge k'e ke. Nàŋi wà à sà fworo uru nàfuuŋi na taŋwɔhɔge e, maa u yal'a ŋwɔhɔ sahaŋki. U funntanga wuŋi, maa ŋkàr'a sà u cyeyaayi puni pɛ́r'a tɛ̀g'a kuru kɛrɛge shwɔ.
45 Kile Saanre à fworo nde kani kurugo: cwɔ̀hɔŋi wà u mpyi na kɔ́ɔn nisinaŋa caa.
46 U à kɔ́ɔnbile loŋgara wu ɲya ke, maa ŋkàr'a sà u cyeyaayi puni pɛ́rɛ, maa li shwɔ.
Nde li sí n‑pyi diɲyɛŋi tèekwooni i ke
47 Kile Saanre à fworo nde kani kurugo: fyacuumpii pìi mpyi a cwò wà lwɔhe e, ka uru cwòŋi si fyaabii shiŋi puni cû.
48 U à ɲî ke, ka pi i u dìr'a yige kùmpoge na, maa ntɛ̀ɛn maa fyaabii niɲcɛnmpii cwɔɔnr'a le yaleŋke e, maa tɔ̀ɔn baa wuubii wà.
49 Ɲyɛ amuni li mú sí n‑pyi diɲyɛŋi tèekwooni i. Kile mɛ̀lɛkɛɛbii sí shinpiibii cwɔɔnrɔ si ŋgwû shincɛnmpil'e,
50 si pi wà nafugombaage e. Wani pi sí raa mɛɛ súu s'a ŋkyànhigii kùru.
51 Yesu à puru jwo ke, maa u cyelempyiibii yíbe na pi à mpe jwumpe lógo la? Ka pi i jwo: «Ɔɔn, wuu à pu lógo.»
52 Ka Yesu si jwo: «Kile Saliyaŋi cyelentuŋi cye k'à le mà yyaha tíi ná Kile Saanre e ke, uru maha kàla nivɔnŋɔ ta maha bâra niɲjyeŋi na maha yaha uye e, mu à jwo nàfuɲuŋɔ na yige na ŋkaan.»
Yesu kànhe shiinbil'à cyé u na
(Marika 6.1-6; Luka 4.16-30)
53 Yesu à kwɔ̀ puru jwumpe na ke, maa yîri wani,
54 maa ŋkàre u tukanhe na. U à nɔ wani ke, maa jyè pi Kile Jwumpe kàlambage e, maa sùpyire kâlali. U kàlaŋi pyiŋkanni mpyi a sùpyire kàkyanhala fo pi na ŋko: «Di u à pyi maa mpyi yákilifoo yɛ? Di u à pyi maa kakyanhala karigii pyi yɛ?
55 Taha cíkyangaŋi tooyo wuŋi bà u ɲyɛ u wi mɛ? Taha u nuŋi bà u ɲyɛ Mariyama mɛ? U cìnmpyiibii bà pi ɲyɛ Yakuba ná Yusufu ná Simɔ ná Zhude mà?
56 U ná pùcɛribii pi ɲyɛ nu na ke, pire ɲyɛ naha ná wuu e mà? Di u s'à pyi maa jà na ɲcyii karigii pyi yɛ?»
57 Ɲyɛ tire sɔ̀nŋɔr'à pi pyi pi à ɲùŋɔ tugo Yesu na. Ka Yesu si jwumpe lwɔ́ maa jwo pi á: «Kile tùnntunŋɔ maha le ɲjire e cyeyi puni i fo u tukanhe ná u tupyɛnge yɛ!»
58 Ɲyɛ pi dánabaare kurugo, Yesu ɲyɛ a kakyanhala karii niɲyahagii pyi wani mɛ.