21
Saanŋi Yesu à jyè Zheruzalɛmu kànhe e
(Marika 11.1-11; Luka 19.28-40; Yuhana 12.12-19)
Mà pi yaha pi i byanhare Zheruzalɛmu kànhe na, pi mpyi a nɔ Bɛtifajye kànhe na, Olivye cire ɲaŋke kàmpanŋke na. Ka Yesu si u cyelempyiibii pìi shuunni tun, maa pi pyi: «Kànhe ku ɲyɛ yii yyaha na ke, yii a sì k'e. Yii aha sà nɔ wani, yii sí n‑tíi pi ta pi à dùfaanɲcwo ná u pyà pwɔ wani. Yii i yi sànha, yii pa ŋkan na á. Wà ha yà jwo yii na, yii i urufoo pyi “Yi kyaa li ɲyɛ Kafooŋi na, u aha ŋkwɔ̀ yi na, yi sí n‑pa.”»
Yesu à yire dùfaanɲyi cya, bà tèecyiini Kile tùnntunŋi jwumpe si mpyi si fûnŋɔ mɛ. U mpyi a jwo: «Yii yi jwo Siyɔn kànhe shiinbil'á na:
“Yii wíi! Yii saanŋi wá na ma yii yyére,
u ɲùŋk'à pi sèl'e,
u à dùg'a tɛ̀ɛn dùfaanŋa ɲuŋ'i*,
dùfaannuŋi pyìge kà ɲuŋ'i.”»
Ɲyɛ ka cyelempyiibii mú shuunni si ŋkàre, nde Yesu mpyi a jwo ke, maa sà lire pyi. Pi à pa ná dùfaannuŋi ná u pyìge e ke, maa pi vàanɲyi yà taha ku na, ka Yesu si dùg'a tɛ̀ɛn na ŋkɛ̀ɛge.
Sùpyire niɲyahara mpyi kuni ɲwɔge na, ka ti niɲyahara si ti vàanntinɲyi yà wwû mà pìli pìli Yesu yyaha na kuni i, ka pìi si weyi kwɔ̀n kwɔ̀n a pìli kuni i. Sùpyire ti mpyi Yesu yyaha na ná nte ti mpyi u kàntugo ke, tire puni mpyi na ŋkwúuli maa ŋko:
«Yabwɔhe! Dawuda Tuluge Shinŋi wi!
Ŋgemu u ɲyɛ na ma Kafooŋi Kile mɛge na ke, Kile u jwó le u á§!
Pèente ti taha Kile na nìɲyicyeyi puni i.»
10 Ɲyɛ Yesu à pa jyè Zheruzalɛmu kànhe e ke, ka kànhe puni si yîr'a taha, fo pi na piye yíbili: «Taha jofoo u wà urufoo yɛ?» 11 Ka sùpyire si pi pyi: «Yesu wi, Kile tùnntunŋi u à yîri Nazarɛti i, Galile kùluni i ke.»
Yesu à cwɔ̀hɔmpii kɔ̀r'a yige Kileɲaarebage ntàani na
(Marika 11.15-19; Luka 19.45-48; Yuhana 2.13-22)
12 Ɲyɛ ka Yesu si ŋkàre Kileɲaarebage ntàani na. Mpii pi mpyi na pɛrɛmpe ná zhwoŋi pyi wani ke, maa pire kɔ̀re, maa wyɛ́rɛfaabii tàbalibii ná sanmpanmpɛrɛbii yatɛɛnɲyi ŋɔɔŋ'a cyán cyán*. 13 Maa pi pyi: «“Mii bage sí n‑pa a yiri Kileɲaarebaga.” Yire y'à sémɛ Kile Jwumpe Semɛŋi i. Ŋka yii pi ke, yii à ku kɛ̂ɛnŋ'a pyi “nàŋkaalii tabinniga”.»
14 Ka fyinmpii pìi ná dìshiyifeebii pìi si file u na Kileɲaarebage e, ka u u pire cùuŋɔ. 15 Ɲyɛ Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii ná Kile Saliyaŋi cyelentiibil'à cyire kakyanhala karigii ɲya tapyige e, maa nàŋkopyire ɲya ti i yu fànha na: «Yabwɔhe! Dawuda Tuluge Shinŋi wi!» ke, ka pire lùuni si yîri§, 16 maa Yesu pyi: «Ɲje pi ɲyɛ na yu ke, taha mu wá na yi núru mɛ?» Ka Yesu si pi pyi: «Mii naha na yi núru. Taha yii sàha ŋkwɔ̀ a mpe jwumpe kâla Kile Jwumpe Semɛŋi i na “Kile à u pèente jwumpe le nàŋkopyire ná jiriŋwɔrɔ pyìibii ɲwɔyi i*” mɛ?»
17 Ka Yesu si yîri pi taan, maa fworo kànhe e, mà kàre Bɛtani kànhe e, maa shwɔ̀n wani.
Yesu à fizhiye cige láŋa
(Marika 11.12-14, 20-24)
18 Kuru canŋa nùmpanŋa, Yesu ninuruŋi na ŋkɛ̀ɛge Zheruzalɛmu i, ka katege si u ta. 19 Ka u u fizhiye cige ɲya kuni na, maa file ku na. Wyɛɛre baare e, u ɲyɛ a yasɛrɛ ta ku na mɛ, maa jwo ku na: «Ma hà zìi núru yasɛrɛ se ɲya mɛ!» Ka cige si ntíl'a waha.
20 Cyelempyiibil'à lire ɲya ke, ka li i pi bilibili fo pi à yíbe na: «Di ŋke fizhiye cig'à pyi maa waha tèenuuni i yɛ?» 21 Ka Yesu si pi pyi: «Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, yii aha nta yii à dániyaŋi pyi ná funŋɔ niŋkin i, nde mii à pyi ŋke fizhiye cige na ke, yii sí lire fiige pyi, lire kanni bà mɛ, yii aha jwo ŋke ɲaŋke ku kò a yîri ku tatɛɛnge e ku sà ɲcwo baŋi i, lire sí n‑pyi. 22 Yii aha Kile ɲáare yaaga maha yaaga kurugo ná dániyaŋi i ke, yii sí kuru ta.»
Pi à Yesu yíbe u fànhe tatage kyaa na
(Marika 11.27-33; Luka 20.1-8)
23 Ka Yesu si jyè Kileɲaarebage e, maa sùpyire kâlali. Mà u yaha lire na, ka Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii ná Yahutuubii kacwɔnribii si shà u yyére, maa u yíbe: «Ná kuni ndire e mu na ɲcyii karigii pyi yɛ? Jofoo u à kuni kan mu á, mu u a cyi pyi yɛ?»
24 Ka Yesu si pi pyi: «Mii mú sí yii yíbe kyaa niŋkin na, yii aha mii ɲwɔ shwɔ, lire tèni i, ŋge u à kuni kan mii á, mii u a ɲcyii karigii pyi ke, mii sí n‑ta urufoo cyêe yii na. 25 Mii à jwo yo, jofoo u mpyi a Yuhana Batizelipyiŋi tun u pa a sùpyire batizeli yɛ? Kile laa, sùpyire?»
Ɲyɛ ka pi i ŋkàr'a sà piye taanna maa jwo: «Wuu aha jwo na Kile u mpyi a Yuhana tun, u sí n‑jwo na ɲaha na wuu sí ɲyɛ a ɲɛn'a dá u na mà yɛ? 26 Wuu sí ká jwo na sùpya u mpyi a u tun, sùpyire sì li yaha wuu na mɛ, ɲaha na yɛ pi pun'à tɛ̀ɛn ná l'e na Yuhana na mpyi Kile tùnntunŋɔ.» 27 Pi à piye taanna a kwɔ̀ ke, maa núr'a kàr'a sà Yesu pyi: «Shinŋi u mpyi a u tun ke, wuu ɲyɛ a cè mɛ.»
Ka Yesu si pi pyi: «Ɲyɛ l'aha mpyi amuni, ŋge u à kuni kan mii á, mii u a ɲcyii karigii pyi ke, mii mú sì uru cyêe yii na mɛ.»
Jyafeebii shuunniŋi kani
28 Ka Yesu si núr'a jwo: «Ɲaha shi yii ɲyɛ na sɔ̂nŋi mpe e yɛ? Nàŋi wà u ná mpyi ná jyafee shuunni i, maa jwo niɲcyiiŋ'á “Na jya, sà báara na ɛrɛzɛn cikɔɔge e niɲjaa.” 29 Ka jyafooŋi si jwo “Mii nàha na sì mɛ.” Ŋka kàntugo yyére, u à pa ntɛ̂r'a núru, maa ŋkàre cikɔɔge e. 30 Ka tufooŋi si puru ninumpe taha jyafooŋi shɔnwuŋ'á, ka uru si jwo “Baa, mii sí n‑kàre” ŋka u ɲyɛ a pa ŋkàre mɛ. 31 Pire shiin shuunniŋi i, u ŋgire u à tufooŋi ɲyii wuuni pyi yɛ?»
Ka pi i jwo: «Jyafooŋi niɲcyiiŋi.» Ka Yesu si pi pyi: «Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, múnalwɔɔre shwofeebii ná fwòrobacyeebii sí n‑jyè Kile Saanre e yii yyaha na. 32 Ɲaha kurugo yɛ Yuhana Batizelipyiŋi à pa ntìiŋi kuni cyêe yii na, yii ɲyɛ a ɲɛn'a dá u na mɛ. Ŋka múnalwɔɔre shwofeebii ná fwòrobacyeebil'à ɲɛn'a dá u na. Yii sí pi à lire ɲya ke, yii ɲyɛ a ɲɛn'a tɛ̂r'a núru maa dá u na mɛ.»
Ɛrɛzɛn kɔɔge faafeebii bàtaage
(Marika 12.1-12; Luka 20.9-19)
33 Ka Yesu si núr'a jwo: «Yii bàtaage kà lógo sahaŋki. Pyɛngefooŋi wà u ná ɛrɛzɛn cikɔɔgɔ yaa, maa ku kwûulo, ɛrɛzɛn lwɔhe maha wwû wyige ŋkemu i ke, maa kuru tùgo, maa ŋkubaga yaa cikɔɔge kàanmucyafooŋi mɛɛ na. Lire kàntugo maa faafee lwɔ́ a yaha k'e, u ná pire s'a ku yasɛɛre táali piye na, maa nta a kàre kùlutɔɔnl'e. 34 Ɲyɛ ɛrɛzɛnŋi yasɛɛre tèekwɔɔnn'à pa nɔ ke, ka u u u báarapyiibii pìi tun u cikɔɔge faafeebil'á pi sà uru nàzhan yasɛɛre shwɔ pi a ma. 35 Ka faafeebii si pire báarapyiibii cyán a cû, maa wà bwɔ̀n, maa wà bò, maa u sanŋi wà ná kafaayi i. 36 Ka cikɔɔge foo si núr'a báarapyiibii piibɛrɛ tun pi á, pire mpyi a ɲyaha mà tòro niɲcyiibii na, ka faafeebii si pire pyi niɲcyiibii fiige. 37 Ka cikɔɔge foo si ŋkànha a u yabiliŋi jyaŋi tun pi á, maa jwo “Pi sí n‑sílege mii jyaŋi na.” 38 Ŋka faafeebil'à cikɔɔge foo jyaŋi ɲya ke, maa wá na yu piy'á “Cikɔɔge foo koolyiŋi u ɲyɛ ŋge. Yii a wá, wuu u bò, kɔɔge sí n‑pyi wuu wogo.” 39 Ka pi i jyafooŋi cyán a cû mà wà cikɔɔge kàntugo, maa u bò.»
40 Ɲyɛ Yesu à puru jwo ke, maa sùpyire yíbe: «Numɛ, cikɔɔge foo ká mpa, ɲaha u sí n‑pyi ku faafeebii na bɛ?» 41 Ka pi i u pyi: «Cikɔɔge foo sí pire shinpiibii puni bompere bò, si cikɔɔge kan piibɛril'á, mpiimu pi sí raa ku yasɛɛre kaan u á ti tèewwuuni i ke.» 42 Ka Yesu si jwo: «Ɲje y'à sémɛ Kile Jwumpe Semɛŋi i ke, taha yii ɲyɛ a yire kâla mɛ? Y'à sémɛ:
“Bafaanribil'à cyé kafaage ŋkemu na ke,
kuru k'à pa mpyi bage kafaage sèe woge bage mbìini na.
Kafooŋi Kile u à lire pyi,
l'à pyi kakyanhala wuu ɲyii na.”
43 Lire kurugo mii sí yi jwo yii á: yii sí n‑yige Kile Saanre e, si supyishiŋi wabɛrɛ lèŋɛ t'e, mpiimu pi sí raa Kile ɲyii wuuni pyi ke. [ 44 Ɲyɛ shin maha shin u à cwo kuru kafaage ɲuŋ'i ke, urufoo sí n‑kyɛɛgɛ n‑kyɛɛgɛ, kuru kafaage sí ká ɲcwo shin maha shin ɲuŋ'i ke, ku sí urufoo cwɔ̀nhɔnɔ.]»
45 Ɲyɛ Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii ná Farizhɛɛnbil'à Yesu bàtaayi lógo ke, ka pi i nta a cè na pire kyaa na u mpyi. 46 Ka pi i wá na ɲcaa si u cû, ŋka pi mpyi na fyáge sùpyire yyaha na, ɲaha na yɛ sùpyire mpyi a tɛ̀ɛn ná l'e na u na ɲyɛ Kile tùnntunŋɔ.
* 21:5 Saanwa ká dùgo dùfaanŋa na, lire li mpyi yyeɲiŋke ná maye ntìrigeŋi saɲcyɛɛnni. 21:5 Zakari 9.9 21:8 Saanŋi pi ɲyɛ na mpêre ke, pi maha ɲcyii karigii pyi si u bɛ̂ (2 Saanbii 9.13). § 21:9 Zaburu 118.26 * 21:12 Yahutuubii pi mpyi maha yîri cyeyi yabɛre e ke, wyɛ́rɛfaabii mpyi maha pire wyɛ́rɛŋi fare Kileɲaarebage wuŋi na. Lire pyiŋkanni na, wyɛ́rɛɲwɔge ku mpyi a yaa k'a sârali Kileɲaarebage e ke, pi mpyi maha jà a kuru sâra, maa núr'a jà a ntɛ̀gɛ pyi. Yatɔɔre ti maha yaa ti jà a pyi sáraga ke, pɛ́rɛmpyiibii mpyi maha tire pɛ́rɛli pir'á. Pi mpyi maha ti lwɔɔre dùrugo. 21:13 Ezayi 56.7 21:13 Zheremi 7.11 § 21:15 «Nde l'à pi lùuni yîrige ke»: lire bà li ɲyɛ na Yesu à pɛ́rɛmpyiibii kɔ̀rɔ kanna mɛ, ŋka u à fyinmpii ná dìshiyifeebii yaha pi à jyè Kileɲaarebage e. Lire na mpyi kafuun Yahutuubil'á. * 21:16 Zaburu 8.3 21:19 Ŋke fizhiye cige ku ɲyɛ ná weɲyahayi i yasɛrɛ baa ke, kuru na ɲyɛ Yahutuubii ɲùŋufeebii fiige, mpiimu pi à fyìnmɛ tò wwomɔ na ke. 21:42 Zaburu 118.22,23