13
/Kikiiyookto Barnaaba āk Sāwulō
Kimii ām kaniseetaab Antyookya ꞉biiko chēē *wōōrkooyik āk kāānēētik. Bichooto ku: Barnaaba, Simiyōōn nyēē /kikēēkuurē ām kaayneet ake kule Kibtuuy, Lukiiyō nyēbo kōōrēētaab Kurēēn, Māānāyēēn nyoo kinērē ākoo *Ērōōtē Antibaas, nto ake ku Sāwulō.+
Nto mii bēsyēēt ake, kumii ꞉bichooto tukul kusiltooy Yēyiin ānkukirē kwoomiis, kumwooy ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin kubununēē wōōrkooyoontēēt ake kule, “Ōtāboonwoo Barnaaba āk Sāwulō kubo yiisyēēt nyēē !kāākwēchi icheek.”+ Kunyoo, kumii ꞉bichoo kukirē kwoomiis ānkusooyē, kutiinyēē Barnaaba āk Sāwulō āwunnyēk ānkōōyookto.+
Kumii ꞉Barnaaba āk Sāwulō Kubrō
Yu kāākōōyookto ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin mbo Barnaaba, kuba ākoy Selewukyaa. Kibeetee mwēēnkēēt ām wōlooto ākoy kuyit Kubrō. Yu kayit *kiriinkēēt ake nyēē /kikēēkuurēē Salaami ām Kubrō, kwaamtaat ng'ālyoontēētaab Yēyiin ām kooriikaab saayeet bo Yuutayeek. Kiboontootē keey Yoowaana nyoo kiyēētyēēchinootē icheek.+
Kibeesyetaatee ꞉icheek komosaata bo Kubrō tukul ākoy yēēt ake yēē /kikēēkuurēē Bāāfō. Kinyoorta wōlooto chēēbsookēyoontēēt ake nyēē ki Yuutāyiin nyēē /kikēēkuurēē Araab Yēēsu. Kiyibē keey ꞉chiichoo kule *wōōrkooyoo. Kiyēētyēēchinē ꞉chiichi bāytooyiintēētaab yēēmoonooto nyēē /kikēēkuurēē Sērkiiyō Bāwulō. Ki ng'oom ꞉bāytooyiintoonoo miisin. Kimwaayta /bokēēkuurchi Barnaaba āk Sāwulō kuuyu kimāchē kule kuyēbchi yiit ng'ālyoontēētaab Yēyiin. Kaayneetaab chēēbsookēyoontoonoo nyēbo Kirikiik ku Elimaas. Kikwiil ꞉Elimaas Barnaaba āk Sāwulō ankusyeem kumaas kāāsōōtēywēēkaab bāytooyiintoonoo simēēyēnchi ng'aleekwaa.+ /Kikiinyiityi Sāwulō (nyoo /kibokēēkuur lētuunoo kule Bāwulō) Tāmirmiryēētaab Yēyiin, ānkōōrōōtoot Elimaas. 10 Yooto, kumwoochi kule, “Ibooyē ꞉inyiing' Kibrōkōsyoontēēt! Iyēku buunyoo ām wōlēē mii ꞉kiy ake tukul nyēbo manta! Ibērbēēriisyē 'ankiicham imoosē biiko. Ām nee yu 'kiicham i-ābuchē ng'ālyoontēētaab Yēyiin? 11 Makoorabaachiing' ꞉kāāmuukēywēēkaab Yēyiin ikor.” Ām areet akeenke, kuker chiichoo ꞉chēēbkēēruut āk mēēnānēēt. Kutorobēnoot kule nto nyōōr chii nyēē kanam āwut sukōōrēētoot. 12 Yooto, kōōyēnchi ꞉bāytooyiintoonoo Yēyiin, yu kawokukas kiyēē kiyeyakay ām wōlēē mii ꞉chēēbsookēyoontēēt. Kiilat miisin ām kāāmuukēywēēk kurubta keey āk Mokoryoontēēt.
Kumii ꞉icheek Antyookya ām yēēmēētaab Bisiitya
13 Nto mii yoo, kuwēētēē ꞉Bāwulō mwēēnkēēt kung'eetee Bāāfō kuboontootē keey chōōrōōnuutēkyii ankuba ākoy Beerka ām yēēmēētaab Bamfulyaa. Kibakaaktee icheek ꞉Yoowaana yooto ankooyeey Yēērusālēēm.+ 14 Yu kāng'ēētyēē ꞉icheek Beerka, kuba ākoy Antyookya ām yēēmēētaab Bisiitya. Nto mii yēē ki bēsyēētaab *Sabaato, kōōwut ꞉icheek *kōōtaab saayeet nyēbo Yuutayeek ānkōōbuur ng'wēny. 15 Yooto, /keesuman ng'aleek kukwaanee ꞉kitaabuunekaab Muusa āk chēbo *wōōrkooyikaab Yēyiin. Nto mii yoo, kumwoochi ꞉biiko chēē kiiyyoonkyinē kōyooto bo saayeet chiito ake wokuteebee Bāwulō āk Barnaaba, yoo mii ꞉ng'ālyoo nyēē māchē ꞉icheek kōōkiimēē biiko.+
16 Yooto, kung'eet ꞉Bāwulō ānkōōtōrōōr āwut. Nto yityo, kumwoochi kule, “Biikyoo bo *Isrāyēēl āk akweek Kirikiik choo ōyēnchinē Yēyiin, oyeb yiit. 17 Kikwey ꞉Yēyiintēētaab Isrāyēēl mbo kuuko ankuyey kuyēk sērē yoo kitākumii Miisir ankoong'eetee wōlooto ām kāāmuukēywēēkyii.+ 18 Kimuytoochi ng'aleekaab bichoo kumii suurkwēēnēēt ām kēnyiisyēk chēē kimāchē kuyitē artam.+ 19 Kiikarbuus ꞉Yēyiin bōrōryōōsyēk tisab chēē kiminyē Kanaan ānkurōōbchi biikyii kōōroonooto.+ 20 Kiyib ꞉ng'aleechaa tukul kēnyiisyēk chēē yitē bokolwookik ang'wan āk konom. Yu kāwokukeeyta ꞉yoo, kukōōn ꞉Yēyiin kubāytooyiis ꞉kiirwookik. Kibāytooyiis ꞉ake kōōkēērē ꞉ake ākoy bēsyēēt nyēē kichokubāytooyiisyē *꞉wōōrkooyoontēēt Sāmwēēl.+ 21 Kimākyi keey ꞉biiko bāytooyiintēēt nyēē nyeeng'waa. Yooto, /kiikoochi bichooto Sāwulō araab Kiis nyoo kichōōnēē kōōtaab Beenchamiin. Kibāytooyiis ꞉Sāwulō kēnyiisyēk artam.+ 22 Yu /kābokiinēm Sāwulō ām bāytooyiisyēēt, kookeeree ꞉Yēyiin *Tāwuti. King'alaalee ꞉Yēyiin Tāwuti nyēē karaam kumwooyē kule, ‘Kaakwey Tāwuti araab Yēēsē, kuuyu chii nyēē chāmē ꞉mooyēēnyuu. Makuyey kiy ake tukul kuu wōlēē āmāktooy.’+ 23 Kiyey ꞉Yēyiin kurutunēē *꞉Kāārārookiintēēt kōōtaab Tāwuti sukooraraach Isrāyēēl kuu yoo kikiikukuurtoowēēch. Nyooto ku Yēēsu.+ 24 Kisimkwoomchi ꞉Yoowaana biikaab Isrāyēēl kutēē yēē tēē, kumānāāchō ꞉Yēēsu, kule kuweek ꞉tukul ām miyootyēēt /ankeebatisan.+ 25 Nto kumiitē ꞉Yoowaana kōōwoong'tooy yiisyēēnyii, kumwoochi biiko kule, ‘Ōsōōtē ꞉akweek kule anii ku ng'oo? Mā ꞉anii Kāārārookiintoonoo, nteenee, mii kuchōōnii ꞉nyēē ‑māāyēmē mbo ārēēkyi kwēyōōnik.’+
26 Mbo ng'eetaabiya, kēēyibwook ꞉acheek lōkōōywēchu bo kaararaacheet akweek keseniisyekaab Abraam āk choo mā Yuutayeek choo ōywēyē Yēyiin. 27 Manaachamta ꞉biikaab Yēērusālēēm āk bāytooyikwaa kule *Kāārārookiintēēt ꞉Yēēsu, yooto kōōtiilchi meet. Nteenee kiityiich ꞉yuutēyu ng'aleekaab *wōōrkooyikaab Yēyiin choo /kikēēsumānē *Sabaato ake tukul.+ 28 Ānkoo kimāmii ꞉lēēlis nyēē kiimuuchē kuyey /kiitiilchi Yēēsu meet, kiikiimchi ꞉bichoo *Bilaato kule kubakach Yēēsu.+ 29 Yu keewaany ꞉icheek kuyeyee Yēēsu kiy ake tukul kuu wōloo kimwooytooy ꞉siruutēk, /bokiirēēkunēē kēētoo /kikēēwuuytoochinē /ānkubokiitōōr kochong'.+ 30 Nteenee koong'eetee ꞉Yēyiin Yēēsu meet.+ 31 Kikas ꞉biiko ām bēsyōōsyēk chēē chaang' ꞉choo kibēēsyētootē tukul kung'eetee Kalilaaya ākoy Yēērusālēēm. Bichooto ꞉chēē mii kumwoochinē biiko kurubta keey āk inee.+
32-33 Kiyēē kēēmiitē kyoomwook ku lōkōōywēk chēē kāroomēch kule kaakootyiich ꞉Yēyiin ām wōlēē kēēmiitē ꞉acheek keseniisyek, kiyēē kikiikukuurtoochi mbo kuuko kule mākōōyook wōōrkooyoontēēt nyēē wuu Muusa. Nto nyooto ku Yēēsu. /Kēēng'āloolēē mbo yuutēyu ām kitaabuutaab Tyēēnwookik kurkeetaab āyēēng' yoo mwooyē kule,
‘Inyiing' lakwanyuu.
Kāāyēku ꞉anii kōōn ra.’+
34 Nto kurubta keey āk ng'eeteetaab meet bo Yēēsu nyēē mākoy kunun ꞉bōōrnyii, mwooyē ꞉Yēyiin kule,
‘+Maayey kuyityiin ꞉ng'aleechaa /kiikoosēē keey
choo kyāākuurtoochinē *Tāwuti.’
35 Mwooyē mbo ꞉siruutēk ām yēēt ake subak kule,
‘‑Mēē-āsyinē chiing'uung' nyoo churtaat kunun.’
36 Kunyoo, yu keewaany ꞉Tāwuti kuyey kiyēē kimākyinē ꞉Yēyiin ām bēsyōōsyēkyii, kume. Yooto /kēēmuchi wōloo /kikēēmuchi mbo kuukaanyii. Kinunchi ꞉bōōrnyii wōlooto.+ 37 Nteenee manaanun ꞉bōōrtaab nyoo kiing'eetee ꞉Yēyiin meet. 38-39 Kunyoo ii, mbo ng'eetaabiya, āmāchē āboorwook kule /kēēnyōōwook kaat ām choolwookātēēng'woong' kubununēē Yēēsu. Yoo kēēyēnchi ꞉chii ake tukul Yēēsu, kuchurtooy ām taayeetaab Yēyiin, ng'ālyoo nyēē mēēmuuchāktōōs /keeyey kubununēē kiruutēkaab Muusa.+
40 Ōriib keey ām kiyēē kiikung'oor *꞉wōōrkooyikaab Yēyiin sukung'eet māyēyākiis ꞉ng'aleechaa ām wōlēē ōmiitē. /Kikēēmwooy kule,
41 ‘Okaste baa, ꞉akweek choo ōmōōntooyiisyē.
Kookas ng'aleechu ankoolat, ānku +mōōbootyē,
kuuyu ‑mōōchāmtooy kiyēē āyēyē kutōōmiitē kōōrēēt
ānkoo /kākēērārwook.’
42 Yu kimii ꞉Bāwulō ākoo Barnaaba kung'ēētyēē *kōōtaab saayeet, /kēēmwoochi kule, “Tookwaa *Sabaato nyi chōōnii, bōō-āmwēēch ng'aleechu.”
43 Kiiyēnchi ꞉Yuutayeek chēē chaang' āk Kirikiik Yēēsu ankurub mbo Bāwulō. Kiirwookyinoot ꞉Bāwulō āk Barnaaba bichoo kōōkiimchinē kōōkēnēē keey chamateetaab Yēyiin.+
44 Nto yitu ꞉Sabaato nyoo kiikēērē, kōōruruuch keey ꞉biikaab *kiriinkēēt tukul bokuyēbchi yiit ng'ālyoontēētaab Yēyiin.+ 45 Yu kakas ꞉kāāntōōyikaab Yuutayeek kuu nyooto, kōōtuuyiityi moo. Kikwiil kiyēē kimii ꞉Bāwulō kumwooyē. 46 Yooto, kumwoochi ꞉Bāwulō ākoo Barnaaba bichooto ām nyikanateet kule, “Ki nyēēng'woong' akweek ng'ālyoontēētaab Yēyiin. Nteenee kuuyu kootay ꞉akweek ra ānkōōyibē keey kule mānyoolchook *꞉soboontaab kibchuulyo, kēēwēēkyi kāāsōōtēywēēkyoo wōlēē mii ꞉bichu mā Yuutayeek.+ 47 Kimwooy ꞉Yēyiin kule,
‘Kaayeyiing' iyibchi biiko choo mā Yuutayeek lēbkēēyyēēt
sukung'eet /kiimuuch /kiiraraach biiko ām komoswookik tukul chēbo kōōrēēt.’
48 Nto bērē kukas ꞉biiko choo kimā Yuutayeek ng'aleechaa kibo Bāwulō, kung'ērēkiis miisin. Kikoonyit ng'ālyoontēētaab Yēyiin ankookaasee keey Yēēsu ꞉tukul choo /kikiikeetool kunyōōr soboontaab kibchuulyo.+
49 Kiyestee ꞉ng'ālyoontēētaab Yēyiin yēēmoonooto kumukuul. 50 Nteenee kiiwuruur ꞉Yuutayeek chēēbyōōsōōkaab Kirikiik chēē kitookunootiin chēē kikiikurub ng'aleekaab Yuutayeek āk booyik chēē kitookunootiin ām kiriinkoonoo. Kiyey ꞉bichoo wōōrōōryēēt kut /keekwetee Bāwulō ākoo Barnaaba yēēmoonooto. 51 Kiitaarta ꞉icheek tēērtit ām kērēēnkōōkwaa sukōōsōōtēē keey ꞉bichoo ānkutākyi keey *kiriinkēēt ake nyēē /kikēēkuurēē Ikonnyaa.+ 52 Nteenee king'ērēkiis ꞉choo kiiyēnchi Kiriistō /ānkiinyiityi Tāmirmiryēētaab Yēyiin.
+ 13:1 Ēfēēs. 4:11; 1Kōōr. 12:10, 28-29; 14:1-6, 29-32 + 13:2 Yēyuut. 2:17; 8:29; 10:19; 16:6-7; 20:23; 21:4, 11 + 13:3 Mat. 6:16-17; Yēyuut. 6:6 + 13:5 Yēyuut. 13:14; 14:1; 17:1-2, 10, 17; 18:4, 19; 18:26; 19:8; 12:12 + 13:8 2Tēm. 3:8 + 13:13 Yēyuut. 12:12, 25; 13:5; 15:37, 39 + 13:15 Yēyuut. 15:21 + 13:17 Chuy. 1:7; 6:6-7; Kiruu. 5:15; 7:6-8 + 13:18 Chuy. 16:35; Kāāyiit. 14:26-35; Kiruu. 1:24-40; Tyēēn. 95:10; Ibu. 3:3-19 + 13:19 Kiruu. 7:1; Choos. 14:1; Tyēēn. 78:55 + 13:20 Kiir. 2:16; 1Sām. 3:20 + 13:21 1Sām. 8:5, 19; 10:21-24; 11:15 + 13:22 1Sām. 16:1, 12; 13:14 + 13:23 Isa. 11:1; Cherem. 23:5; Mat. 1:1; Luuka 2:11 + 13:24 Luuka 3:3 + 13:25 Luuka 3:15-16, 19-20 + 13:27 Yēyuut. 3:17-18 + 13:28 Luuka 23:4, 14-15, 21-23, 47 + 13:29 Luuka 23:50-56; 24:44 + 13:30 Yēyuut. 4:2 + 13:31 Yēyuut. 1:8 13:32-33 Tyēēnwookik 2:7 + 13:32-33 Kiruu. 18:15-18; Yēyuut. 3:22-26; 7:37 13:34 Isa. 53:3 13:35 Tyēēn. 16:10 + 13:36 Yēyuut. 2:29 + 13:38-39 Luuka 24:47; Yēyuut. 2:38; 10:43; Room. 3:28; 5:1; 7:5-6; 10:1-13 13:41 Aabak. 1:5 + 13:43 Yēyuut. 11:23; 14:22; Room. 3:24; Kala. 1:6; 5:1 + 13:44 Yēyuut. 17:2 + 13:46 Yēyuut. 3:26; 18:6; Room. 1:16; 2:9 13:47 Isa. 49:6 + 13:48 Yēyuut. 11:18 + 13:51 Luuka 9:5; Yēyuut. 18:6