Māārkō
Taayta
Siriintēēt, yēē /kikēēsirē āk wōlēē /kikēēsirēē: /Kiisōōtyinē kule kisirē ꞉Māārkō lōkōōywēchu bo soboontaab Yēēsu āk yiisyēēnyii. Ku āybēēryoo ꞉Māārkō, kinyōōr bārooyinto nyēē kikas Yēēsu ānkuyēbchi yiit ng'aleekyii ām Yēērusālēēm ānkōōyēnchi. Nto lētuunoo, chokunoomnyo ꞉Māārkō āk Bāwulō ākoo Barnaaba ām baanta nyēē kyoomtootē ng'ālyoontēētaab Yēyiin. Kiyēētyēēchinoot ꞉inee Bētērō ām bēsyōōsyēk chēē chaang' nyēē /kiisōōtyinē kule ng'aleek chēē chaang' chēē kisir kurubta keey āk Yēēsu ku chēē kirārchinē ꞉Bētērō.
/Kikēēsirchinē kitaabuuni biikaab Kiriistō choo kimā Yuutayeek. Mēēnkētāktōōs ꞉kēnyiit nyēē /kikēēsirēē nteenee /kiisōōtyinē kule imuuchē ku kwēēnuutaab kēnyiitaab 45 ākoy 55 KK. ‑/Mākiinkētē mbo kubooyiit man yoo /kikēēsirē kitaabuuni bo Māārkō /kumanaakeesir nyēbo Mataayo nto /kikiikeesir. /Kēēbērē kitinyē man ꞉booyik choo kisimkunam ng'ālyoontēētaab Yēyiin yoo kimwoowēēch kule kitaabuutaab Mataayo ꞉nyēbo taay /keesir. Yoo /kākiikuykuuchiin kitaabuunechu tukwaay, tookunoot kule kiinkētē ꞉Māārkō kiyēē mii kitaabuutaab Mataayo ānkiyēyiisyēē ng'aleek alak chēbo kitaabuunaata. Manaatwech ꞉Māārkō komoswookik choo mānāmē keey āk biiko choo mā Yuutayeek. Ibānyboonyē komoswookik choo nāmē keey āk ātēbuutēkaab Yuutayeek choo kitōsōsyinē bichoo kōōnkēt.
Kiyēē mii āriit āk nyēē āmu: Ng'āloolēē ꞉Māārkō miisin kiyēē kiyey ꞉Yēēsu kusiir kiyēē kimwa. Ikiimē kurubta keey āk kāāmuukēywēēkaab Yēēsu kooraraach, kootyaakta ānkōōsoob biich. Ikwēnyē miisin kule Yēēsu ku Motwooriintēētaab Yēyiin ānku Lakwanyii. Ibooru ꞉tukuukaab kwōng'uut, kāāsoobsēēt, kaatyaaktaayeetaab biiko ām wōlēē mii ꞉tāmirmirook chēē miyootēch, kāāmuukēywēēkyii kunyōōchi biiko kaat choolwookātēēng'waa, kule inee ku lakwataab Yēyiin.
Toowunēē ꞉kitaabuuni lōkōōywēkaab yiisyēētaab Yēēsu ām wōlēē mii ꞉biiko yoo kyoomu kule kāākuchō ꞉bāytooyiisyēētaab Yēyiin kōōrēēt. Twēchē ꞉Māārkō kunyil chēē chaang' kule /kikēēkwērtoochi Yēēsu *murtooywoontēēt kuyēk kēēlto nyēē kēēchoomnyo Yēyiin āk biiko. /Kikiing'woonchi Yēēsu kubo ng'ōōkiswookikyoo (kas kur. 8:31; 9:31; 10:33-34, 45). /Kikiibanybaany miisin ng'aleekaab wiikiit nyēbo lētuut nyoo /kikēēkwērtoochinē Yēēsu murtooywoontēēt /ankiiteryeechee ng'eeteenyii bo meet āk yoo /kikēēyibē kuwo barak.
Kāroomēch ꞉lōkōōywēchu ām wōlēē mii ꞉biiko tukul ām kōōrēēt āmēēbērē Yuutayeek baateey. Ibooru ꞉ng'ālyoontēēt ‘Kiriistōōs’ ām kuutiitaab Kirikiik āk ng'ālyoontēēt ‘Maasyaak’ (Meesaaya) ām kuutiitaab Iburaneek kule ‘nyēē ng'aabaat’, ānkwoorōōru chiito nyēē kiikuchōb ꞉Yēyiintēēt ānkōōkoochi yiisyēēt nyēē kiikutōōlchi. /Kēēyēyiisyēē kaaynaani kurubta keey āk nyoo ityooktooy biich āk bāytooyiintēēt nyoo kiikukanyaan ꞉Yuutayeek ām kēnyiis chēē chaang' ānku nyoo twekaat miisin ām kiyēē kimwoowu ꞉wōōrkooyikaab Yēyiin ām Kiirootyeet nyoo bo Kēny. Ibooru ꞉komoswookik chēē chaang' choo twēchē ꞉Kiirootyeet nyoo Lēēl nyoo bo Kēny kule mēēbērē kimuru buch ꞉chōōnēētaab Kiriistō, nteenee kimiitē chōbuutēkaab Yēyiintēēt kung'eetee kēnyiis āk kēnyiis. /Kēēyēyiisyēē ng'ālyoontēēt ‘wēritaab’ ām kuutiitaab Iburaneek ām kēēlto nyēē baraay āmā baateey lakwataab anum ām yyootēēt. I-ārōōru kērkēēyinto ām ātēbuutēk ām kwēēnuutaab ‘wēēriit’ āk ‘kwaan’. Mii mbo ꞉kērkēēyinto nyēē wuu nyooto yoo /kākēēlē ‘leekweet’ kuuyu kēēyēku ꞉tukul lōkōkaab Yēyiin kubo kule inee ꞉nyēē kiyēyēēch ankeekerkeeye āk inee ām kēēlto ake. Yēku ꞉biiko tukul lōkōkaab Yēyiin ām tāmirmiryēēt yoo kēēyēnchi Yēēsu, ng'ālyoo nyēē ibooru kule /kiikēēnyōōchi kaat choolwookātēēng'waa ānkōōkōōwut bāytooyiisyēētaab Yēyiin.
1
Kiyeyta ꞉Yoowaana kēēltaab Yēēsu
(Mataayo 3:1-12; Luuka 3:1-18; Yoowaana 1:19-28)
1 Lōkōōywēk ꞉chu chēē kāroomēch chēbo Lakwataab Yēyiin, Yēēsu *Kiriistō.
2 Kikiikumwooy ꞉Yēyiin kēny kubununēē wōōrkooyoontēēt Isaaya kule,
“+Māāyooktē kiiyookiintēēnyuu
koonto wokuyēytoowuung' kēēlto.”
3 /Kikeesir subak kule,
“Miitē ꞉kuut nyēē kuuru ām suurkwēēn kule,
‘Ōchōb keey,
ānkōōchuulchi Mokoryoontēēt kēēlto.’ ”
4 Kiiyookiintoonoo ku Bātisāniintēēt Yoowaana. Kyoomtooy ām kōōr nyēē suurkwēēn kule māchāktōōs ꞉biiko kuweek ām miyootyēēt /ankeebatisan, sukunyōōchi ꞉Yēyiin kaat.
5 King'ēētyēē ꞉biiko chēē chaang' Yēērusālēēm ākoo komoswookik tukul chēbo Yēēmēētaab Yuuteeya bokukas lōkōōywēchoo bo Yoowaana. Nto yu kābokumwooy choolwookātēēng'waa /keebatisanee āynēētaab Yoortaan.
6 Kikiilaach ꞉Yoowaana sireet nyēē /kikiikwoorunēē sabureekaab *tembes, ankumootee keey anweetaab suwe. Kyoomē taalamik ākoo kimnyeteet.
7 Kimwoochinootē biiko kule, “Yoo kaawaany kāānēētiisyēēnyuu, mākuchō ꞉chiito ake nyēē boonto kāāmuukēywēēk kubiira nyēē ‑maayemaat ārēēkyi kwēyōōnik.
8 Kaabatisaneenaak ꞉anii bēēko, nteenee makubatisaneenaak ꞉inee Tāmirmiryēētaab Yēyiin.”
/Kikeebatisan Yēēsu
(Mataayo 3:13-17; Luuka 3:21-22)
9 Nto mii bēsyēēt ake, kuchōōnēē ꞉Yēēsu Nāāsārēēt ām Yēēmēētaab Kalilaaya ankubatisanee ꞉Yoowaana āynēētaab Yoortaan.
10 Yu kāloong'unēē bēēko, kukas barak kuyootāktōōs ānkurēkyi ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin nyēē wuu chēēbtuukē.
11 Yooto, kumwooy ꞉Yēyiin ām barak kule, “Inyiing' lakwanyuu nyēē āchāmē, ānkāāng'ērēkyinē.”
/Kikeetyem Yēēsu ām suurkwēēn
(Mataayo 4:1-11; Luuka 4:1-13)
12-13 Kukwēryoot bakeenke ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin Yēēsu ākoy suurkwēēn, wōlēē kimii ꞉nkicheek tyoong'iikaab wuuyēēt. Kiibuur ꞉Yēēsu wōlooto bēsyōōsyēk artam āmāmii ꞉kiy nyēē kyoomē. Kutyem *꞉Kēniintēēt, kumii wōlooto. Yu kāwēēchi keey ꞉Kēniintēēt, kukwa ꞉malayikaanikaab Yēyiin ānkuyēētyēēchi.
Kitoow ꞉Yēēsu kwaamtaat lōkōōywēkaab Yēyiin
(Mataayo 4:12-17; Luuka 4:14-15)
14 Nto mii bēsyēēt ake yu /kabokeerat Yoowaana, kooyeey ꞉Yēēsu Yēēmēētaab Kalilaaya kwaamtaat lōkōōywēk chēē kāroomēch chēē kikwoonēē wōlēē mii ꞉Yēyiin.
15 Kimwooyē kule, “Kaakuyit ꞉bēsyēēt! Kāākuyityook ꞉bāytooyiisyēētaab Yēyiin! Oweeksee choolwookātēēng'woong' ānkōōyēnchi Lōkōōywēchu Kāroomēch.”
Rubiikaab Yēēsu chēbo taay
(Mataayo 4:18-22; Luuka 5:1-11)
16 Nto mii bēsyēēt ake, kumii ꞉Yēēsu kuwēēsyētootēē sakaramteetaab Tōōliilēētaab Kalilaaya, kukas biiko āyēēng' chēē kimii kuwiirchinē nēētiinēk bēēko kunāmē *burburiinēk. Bichooto ku Simōōni ākoo ng'eetaabkaamet Antereeya.
17 Kukuur ꞉Yēēsu icheek kule, “Orubwaa! +Maaneetaak wōlēē ōyisuntooy biiko.”
18 Kubākooktooy bakeenke nēētiinēkwaa bo burburiinēk ānkurubē Yēēsu.
19 Yu keenaata ꞉Yēēsu taay kisich, kukas biiko alak āyēēng' kumii mwēēnkēēng'waa kuyēytooy nēētiinēkwaa. Bichooto ku Yāākōbō ākoo ng'eetaabkaamet, Yoowaana wērichoo bo Sebetaayo.
20 Kukuur ꞉Yēēsu nkicheek. Kukāsē kuu nyooto, kubākookyinē kwaan mwēēng' āk biiko chēē kimii kuyēchinē yiisyēēt ankurub Yēēsu.
Kāāmuukēywēēkaab Yēēsu
(Luuka 4:31-37)
21 Kiwo ꞉Yēēsu ākoo rubiikyii Kaabernaam. Nto mii bēsyēētaab *Sabaato, kōōwut ꞉tukul *kōōtaab saayeet ankooneet ꞉Yēēsu biiko ng'ālyoontēētaab Yēyiin.
22 Kiilat ꞉biiko wōlēē kiinēētitooy ꞉Yēēsu. Kimēēnēētē kuu wōloo kiinēētitooy ꞉kāānēētikaab kiruutēk, nteenee kiinēētē ām kāāmuukēywēēk.
23 Kimii kōyooto bo saayeet ꞉chiito ake nyēē kiiyiimē *꞉tāmirmiryēēt nyēē miyaat.
24 Kubōlchi ꞉tāmirmiryoonoo Yēēsu kule, “Imāchēēnēēch nee ōō, Yēēsu nyēbo Nāāsārēēt? Imāchē ibakacheech? Ntēē ānkētiing'! Inyiing' ꞉nyoo ichurtaat ānkiiboontē kāāmuukēywēēkaab Yēyiin.”
25 Kōōburyoong'to ꞉Yēēsu kule, “Siis, ankiichuwunee chiichi!”
26 Yu kāmwooy kuu nyooto, kōōsimsiim ꞉tāmirmiryoonoo miyaat chiichoo. Kōōnchō ankuchuwunee chiichoo.
27 Kiilat ꞉biiko tukul /ankeeteebee keey kule, “Ng'al nee ꞉chu? Boonto ꞉Yēēsu kāāmuukēywēēk chēē imuuchē kōōnēētiisyēē ām kēēlto nyēē lēēl, āk chēē ibēbēētēē tāmirmirook chēē miyootēch ānkukāsyi!”
28 /Kikyaamtaatee ng'aleechaa Yēēmēētaab Kalilaaya kumukuul.
Kiisoob ꞉Yēēsu biiko chēē chaang'
(Mataayo 8:14-17; Luuka 4:38-41)
29 Yu kang'eetee ꞉Yēēsu ākoo rubiikyii *kōōtaab saayeet, kuba kaab Simōōni.
30 Kimnyoonē ꞉cheebyoosyeetaab biikooy bo Simōōni. Yu /kākēēmwoochi Yēēsu kule mnyoonē ꞉cheebyoosyaanaa,
31 kuwo ankunam āwut kōōyyo. Kusob ꞉cheebyoosyeet ānkubāyiis.
32 Yu kararakta ꞉asiista, kukāākubēk ꞉āsiiswēkaab *Sabaato, kōōmutyi ꞉biiko Yēēsu biiko tukul chēē kimnyoontōōs āk chēē kiiyiimē ꞉tāmirmirook chēē miyootēch.
33 Kibokōōruruukyi keey ꞉biiko chēē chaang' kurkat saang' ām kōyooto kimii ꞉Yēēsu.
34 Kiisoob ꞉Yēēsu biiko chēē chaang' chēē kiboonto bōōrwoonik chēē kimakerkeey ānkōōbēbēēto tāmirmirook chēē chaang' chēē miyootēch. Kiker koong' ꞉Yēēsu tāmirmiroochoo kuuyu kiinkētē ꞉icheek wōlēē wuu ꞉inee.
Kyaamtaatee ꞉Yēēsu lōkōōywēk Kalilaaya tukul
(Mataayo 4:23-25; Luuka 4:42-44)
35 Yu kāng'ēēyēn ꞉kōōrēēt, kung'eet ꞉Yēēsu ānkuwo wōlēē kimālēēkitēē ꞉chii wokusaay Yēyiin.
36 Nto bērē kusēw mbo ꞉Simōōni kule mēēkumii ꞉Yēēsu, kucheeng'aat.
37 Yu kunyōōr, kumwoochi kule, “Mii kuchēēng'iing' ꞉biiko.”
38 Kulē ꞉Yēēsu, “Māchāktōōs keebe komosta ake waa-amte lōkōōywēkaab Yēyiin, kuuyu chooto ꞉chēē kyāāchōōnchinē.”
39 Kyaamtaatee ꞉Yēēsu lōkōōywēk kooriikaab saayeet ām Kalilaaya tukul, ānkōōbēbēētootē tāmirmirook chēē miyootēch kung'ēētyēē biiko.
Kiisoob ꞉Yēēsu chii nyēē kiboonto makereen
(Mataayo 8:1-4; Luuka 5:12-16)
40 Kichōōnchi ꞉chiito ake Yēēsu bēsyēēt ake ꞉nyēē kiboonto *makereenik. Kukutunyēē taayeetaab Yēēsu ānkumwoochi kule, “Mokoryoontēēt, yoo ichāmē, isooboo sāātililiitu kuuyu ānkētē kule imuuchē.”
41 Kuriiree ꞉Yēēsu. Yooto, kōōyokooyto āwut kutiiny chiichoo ānkulēēnchi, “Āchāmē. Kunyi, itililiitu!”
42 Kusob ꞉chiichoo bakeenke.
43 Yu kāsob, kōōkāloonchi ꞉Yēēsu kule,
44 “‑Mēēmwoochi chii ake tukul ng'aleechu. Nteenee iwē ānkuwēēboorchi keey *kibkōrōs kukasing', siitooku kule 'kēētililiitu. Iyib tukuuk chēē ibirchinēē Yēyiin kōōnkōy /sikēēyēwuung' kōrōsēēk kuu wōloo kimwooytooy *꞉Muusa ām kiruutēk.”
45 Ānkoo kuwuu nyooto, kiwo ꞉chiichoo ankwaamtaat lōkōōywēchoo. Ki yoo kēēwut ꞉Yēēsu kiriing' ake tukul, kōōruruukyinē keey ꞉biiko, kumāchē /kiisoob. Kiyey ꞉ng'aleechaa kut mēēkōōwutē ꞉Yēēsu kiriinkōōsyēchoo kukāsē ꞉biiko. Ānkoo kiibuurchinē keey ꞉Yēēsu taban wōlēē mālēēkitēē ꞉chii, kitākukwoonchinē ꞉biiko ām komoswookik tukul.