11
Aki Masa Jesosi lei dee bakama fëën fa u de begi Gadu.
Mat. 6:9-13, 7:7-11
1 Wan daka hën Masa Jesosi bi dë a wan kamian ta begi. Hën a begi teefa a kaba, nöö hën wan u dee bakama fëën hakisi ën taa: “Masa o, andi mbei ja sa lei u fa fuu begi tu, kumafa Johanisi lei dee bakama fëën?”
2 Hën a taki da de taa: “Antoobi. Mi o lei unu. Te woon begi, nöö sö fuun musu taki:
Ke, u Tata a liba, hii sëmbë musu lesipeki i e.
De musu sabi taa i dë bumbuu limbolimbo.
U begi taa di Tii fii musu paaja a hii goonliba.
3 Nöö u begi i fii da u dee soni u abi fanöudu fuu pasa u libi tide.
4 Nöö u begi i tu, be i puu u a bëë u dee hogi dee u ta du,
leti kumafa u seei ta puu dee otowan fuu a bëë fu dee hogi de ta du u.
Nöö u begi i taa na disa u da dee soni dee sa hai u tja go a di së u hogi e.
Sö fuun ta begi e, dee sëmbë.”
5-6 Hën a toona taki da de taa: “Ee wan sëmbë i a’ wan bunu mati, nöö hën wan sëmbë ko a i a mindi ndeti, nöö joo go a di mati fii. Nöö joo taki dëën taa: ‘Mati, gaantangi baa, mi ko begi i soni. Wan mati u mi kumutu a kamian ko a mi, nöö ma a’ sondi u njan fu mi dëën. Gaantangi, juu mi dii bëëë.’
7 “Nöö di sëmbë o piki i taa: ‘Haika, na toobi mi a di juu aki e. Mi söötö döö go kandi kaa. Mi ku dee mii u mi dë a kamba aki, de ta duumi. Ma sa hopo go tei bëëë da i möön e.’ Ma nöö fu di di fuka fii bigi, nöö joo ta naki di döö kodo ta begi ën nango nöömö.
8 “Nöö mi taki e, kandë an o jabi di döö da i fu di un dë mati hedi. Ma fu di i ta naki di döö nëën hedi nöömö te an sa feni pasi duumi, nöö hën mbei a musu hopo tei di bëëë da i kuma di mëni i abi fanöudu.
9 “Fëën mbei mi taki da unu taa i musu ta begi Masa Gadu nöömö e, nöö a o da i di soni di i ta begi ën. I musu ta suku di soni i abi fanöudu nëën, nöö joo feni ën. I musu ta naki di döö fëën, nöö a o jabi ën da i.
10 Biga di sëmbë di ta begi ën, nöö hën a ta da. Di sëmbë di ta suku nëën, nöö hën o feni. Nöö di sëmbë di ta naki di döö fëën, hën a o jabi ën da.
11 “Wë nöö fa un dë aki, ee di mii fii pidi i wan pisi fisi nöö i sa tei wan sindeki pisi dëën nö? Na seei.
12 Nöö ambë dë a unu mindi aki tu di o tei kukutu labu da hën mii ee a pidi i obo. Nönö, sëmbë an dë e.
13 “Wë nöö fa un ta du hogi so juu seei, ma un sabi taa un musu da dee mii fuunu bumbuu soni, wë nöö unu Tata a liba wë? An sa da unu di Akaa fëën tu nö, te un ta begi ën.”
Aki Masa Jesosi ta taki soni fëën ku dee didibi.
Mat. 12:22-30, 43-45; Maik. 3:20-27
14 Te wan oto daka möön, hën Masa Jesosi puu wan soni bi dë a wan womi liba. Di soni bi tapa di womi buka nöö di Masa Jesosi jakëën puu, nöö wantewante a ko ta fan bumbuu baka. Nöö di soni foombo hii sëmbë.
15 Ma seei so u dee sëmbë kosi Masa Jesosi. De taa: “Fa i si a ta puu dee soni a sëmbë liba aki, nöö na ku wan oto kaakiti möönsö, ma ku di kaakiti u di hedima u dee didibi de kai Belisabo, ku ën wë a ta du ën e.”
16 Nöö hën wanlö sëmbë sai dë kë poobëën luku. Hën de hakisi ën taa: “Wë dee soni dee i ta du aki, nöö ee i da sëmbë u Masa Gadu tuu, nöö lei u wan maaka be u sa sabi taa Gadu dë ku i tuu.”
17 Ma Masa Jesosi sabi fa de ta pakisei ˻taa na sëmbë u Gadu a dë, ma a dë sëmbë u didibi˼. Nöö hën a taki da de taa: “Hiniwan köndë di hopo ta feti ku ën seei, nöö an sa tan e. A o booko. Söseei hiniwan famii di hopo ta feti ku ën seei o kaba a sösö tu.
18 “Wë nöö ee dee didibi hopo ko ta feti ku deseei, nöö unfa i mëni de o du? Na kaba de o kaba a sösö nö? Didibi sa jaka dee otowan fëën go nö?
“Wë nöö di un bai taa ku kaakiti u di hedima fu dee didibi mi ta puu dee otowan fëën,
19 nöö dee sëmbë fuunu dee ta puu soni a sëmbë liba wë? Ambë kaakiti de tei ta du ën? Biga di wan puu nöö u tuu ta puu de. Nöö naandë a o waka mbei dee sëmbë fuunu seei o da unu adjabëë.
20 “˻Nöö un mëni unu seei ku dee lö pakisei dë e.˼ Biga ku di kaakiti u Masa Gadu wë mi ta du dee soni aki. Wë nöö di mi ta du de ku di kaakiti u Masa Gadu, nöö hën da Gadu hopo di Njunjun Tii fëën a unu mindi awaa.”
21 Hën a toona taki da de möön taa: “Un haika. Solanga wan taanga sëmbë dë fëën seekaseeka ku ën feti lai ta luku ën wosu, nöö na wan kodo sëmbë seei sa ko fufuu soni fëën tja go e.
22 Ma te wan oto sëmbë ko di taanga möön hën, nöö a o sa ko kisi ën panjan feti ku ën tee a wini ën. Nöö a o tei hii dee feti lai fëën dee a bi ta mëni u heepi ën seei, ku dee gudu fëën tuu, tja go paati da dee otowan.”
23 Nöö hën Masa Jesosi taki da de möön taa: “Fa u taki dee soni aki, nöö di sëmbë di an kë nama ku mi, nöö hën da felantima u mi kaa e. Söseei di sëmbë di an ta suku sëmbë tja ko da mi, nöö hën ta jaka sëmbë puu a mi.”
24 Nöö hën a taa: “Te wan gadu dë a wan sëmbë hedi, nöö te a kumutu disëën go, nöö a o ta waka ta lontu ta suku kamian ka dee otowan fëën ta libi te a wei. Nöö a o taa: ‘Wë, nönö, ma feni kamian aki u mi tan.’
“Nöö a o bia toona ko a di sëmbë hedi ka a bi kumutu dë seei.
25 Nöö te a ko naandë nöö a o si di kamian limbolimbo hooo. ˻Di sëmbë an feni wan bumbuu soni buta nëën möönsö.˼
26 Nöö paa, tjala! A toona ko a di sëmbë hedi baka. Nöö a o go kai sëbën gadu hogiwan möön leki ën seei, nöö de o ko lai a di sëmbë naandë hedi. Nöö di lö sëmbë naandë, tan fëën o ko dë möön hogi gaanfa möön fa a bi dë a fesi.”
Aki Masa Jesosi ta konda ambë da dee sëmbë sa feni di möön gaan bunu.
27 Nöö fa Masa Jesosi ta fan dë, nöö hën wan mujëë bi sai a dee sëmbë mindi dë hopo bai fan ku ën. A taa: “Womi, di mama fii di pai i, a abi kölöku e, fu di Gadu feni taa hën musu pai i.”
28 Hën Masa Jesosi piki ën taa: “˻Aai, mujëë,˼ ma fa i si u dë aki, nöö dee sëmbë dee ta jei di Wöutu u Masa Gadu ta piki ën buka, nöö de ta feni di möön gaan bunu möön leki di sëmbë di pai mi e.”
Aki Masa Jesosi ta taki soni
u dee sëmbë fëën ten.
Mat. 12:38-42; Maik. 8:12
29 Nöö fa de dë ala, nöö sëmbë ta ko a Masa Jesosi naandë gidjii sö. Hën a taa: “Dee sëmbë u di ten aki, de abi takuhatiböö. Na biibi de kë biibi sö e, ma de ta ko a mi u de feni maaka a mi. Ma ma abi oto maaka u lei de möön leki di maaka u di fesiten tjabukama de ta kai Jona e.
30 “Wë biga leti kumafa Jona bi dë wan maaka da dee sëmbë u Ninifei, nöö söseei Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki dë wan maaka da dee sëmbë u di ten u dë aki tu.
31 “Nöö un haika e. Gaanduwe a fesiten, wan mujëë könu bi kumutu tee a wan longi köndë ko a Jelusalen faa ko jei di köni u Könu Salumon. Ma nöö un dee sëmbë u di ten aki abi wan sëmbë a unu dendu kaa di hei gaanfa möön di fesiten könu dë e, ma tökuseei wan kë haikëën.
“Wë nöö woon si fa a o waka a di Gaan Kuutu Daka di Masa Gadu o kuutu hii sëmbë. Biga di mujëë u taki dë, hënseei o hopo ta kuutu unu e, taa: ‘Mi wë bi kumutu a sö wan longi kamian ko haika di fan u di könu, ma unu bi dë leti a wan möön hebi Sëmbë bandja, ma wan bi kë haikëën möönsö.’
32 “Nöö söseei dee sëmbë u Ninifei dee bi piki di buka u Jona o hopo a di Daka dë fu de kuutu unu tu. Biga de bi bia de libi wantewante fu di de jei di fan fu Jona. Ma aki un ta si wan Sëmbë a unu mindi di hei möön Jona gaanfa, ma töku wan kë piki ën buka.”
Aki Masa Jesosi toona ta lei de ku di oto u di faja möön.
Mat. 5:15, 6:22-23
33 Hën a toona taki da de taa: “Na wan sëmbë o sëndë wan faja te a kaba, nöö a tjubi ën a soni basu e. Ma a o sëndëën buta a wan kamian fu hii sëmbë di o ko a di wosu musu sa si limbo ku ën.
34 “Nöö ee i sëndë wan faja, nöö ee wojo fii bunu nöö i ta si limbo ku ën fii saandi i ta du. Biga di wojo hën da di faja fii sinkii. Ma nöö ee wojo fii booko nöö ee i sëndë faja buta naandë seei, töku ja o si soni. A sösö dungu nöö joo ta dë. Ja o saandi i ta du.
35 “Hën mbei i musu ta köni ku i wojo fu an musu ko dungu. ˻Nöö söseei i musu ta köni fu hogi pakisei an musu dë a i hati.˼
36 Biga leti kumafa i ta si soni bunu te wojo fii dë limbolimbo, nöö söseei ee hati fii dë limbolimbo fii tei Gadu wöutu ta hoi, nöö i o ko dë bumbuu sëmbë te dou.”
Aki Masa Jesosi ta bai helu da
dee Faliseima ku dee
Sabima u Wëti.
Mat. 23:1-36; Maik. 12:38-40; Luk. 20:45-47
37 Di Masa Jesosi fan sö tefa a kaba, hën wan Faliseima kai ën faa ko njan nëën wosu. Nöö hën a go ku ën.
38 Nöö di juu de sindo u de njan, nöö soni u Masa Jesosi toobi di Faliseima. Biga an wasi ˻maun kumafa dee Faliseima ta wasi maun˼.
39 Nöö di Masa Jesosi si taa di soni dë toobi di Faliseima, hën a taki dëën taa: “Un dee Faliseima aki, andi mbei un ta biinga fu sinkii fuunu musu ta dë limbolimbo, ma hatiböö fuunu lai te dou ku hii sootu pei hogi.
40 Un wisiwasi di dë? Un ninga taa Masa Gadu kë fu di sinkii fuunu wanwan nöö musu ta dë limbolimbo nö? Wë di hatiböö fuunu wë?
41 “Wë un musu biinga be hati fuunu dë limbolimbo e, be un ta libi bunu ku hii sëmbë ta heepi dee penama. Biga te un libi sö, nöö an o dë fuun suku fuun ta wasi soni a dee peipei fasi dë möön. Biga hii soni fuunu o ta dë limbolimbo kaa.”
42 Nöö di a taki sö da de te a kaba, hën a taa: “Un dee Faliseima aki, mi bai helu da unu e. Fa un sai dë, un ta mbei taa un dë bumbuu möön hii sëmbë. Un ta paati hii soni fuunu, fii da Gadu di fëën së te dou ku dee pikipiki goon njanjan fuunu tuu kumafa di wëti dë. Nöö di naandë bunu tuu, ma an tjika. Biga wan ta libi bunu ku sëmbë, nöö wan lobi Gadu tu.”
43 Hën a toona taa: “Mi bai helu da unu wan pasi möön e, un dee Faliseima. Biga te un go a keiki, nöö un lobi u sindo a di möön hei kamian u di wosu. Te un ta waka a sitaati, nöö un ta kë hii sëmbë musu ta da unu odi a lanti dendu, kuma un hei möön hii sëmbë.
44 “Nöö mi bai helu da unu e. Un dë leti kuma wan awoo geebi, sëmbë ta waka ta pasa nëën liba söndö de sabi taa ku sö wan hogi soni de ta nama dë.”
45 Nöö di Masa Jesosi taki sö kaa, hën wan u dee Sabima u Wëti hakisi ën taa: “Wë Mësitë o, fa i taki aki, na u i ta kosi tu nö?”
46 Nöö hën Masa Jesosi bia fan ku de awaa, a taa: “Mi bai helu da unu tu, un dee Sabima u Wëti. Biga fa un ta lei lanti dee wëti u Mosesi dë, un ta suku u lai hebi soni a de liba fu de musu tjai, ma unu seei wan ta pooba u tjëën wan pikiwan seei.
47 “Nöö mi bai helu da unu möön e. Biga un ta seeka dee geebi fu dee fesiten tjabukama u Masa Gadu te de hanso. Dee gaan sëmbë fuunu wë bi kii de, nöö unu ta seeka dee geebi.
48 Nöö di soni dë mbei hii mundu ko ta si gbelin taa fa dee gaan sëmbë fuunu bi kii dee tjabukama dë, nöö a bunu a unu. Dee gaan sëmbë bi kii, nöö dee mii ta seeka dee geebi.
49 “Ma antoobi, Masa Gadu sabi fa fuunu. Biga a bi taki a fesi taa a o manda dee tjabukama ku dee futuboi fëën ko da unu, nöö so u de woon kii. So u de woon sitaafu.
50 Fëën mbei, un dee sootu pei sëmbë aki, unu wë Masa Gadu o sitaafu fu hii dee tjabukama fëën tuu dee de bi kii tuwë buuu a goon, fu sensi goonliba seti.
51 Fu kumutu a Abeli te dou ku Sakaliasi di de bi kii a di Wosu u Masa Gadu dendu, leti a di begi tafa ku di möön hebi kamba mindi dë, nöö u de tuu woon kisi sitaafu e.”
52 Nöö hën Masa Jesosi taki da de möön taa: “Mi bai helu da unu möön, un dee Sabima u Wëti. Biga un ta tei dee oto u Masa Gadu tuu ta tapa buta dë fu sëmbë an musu sabi de. Unu seei, wan kë mbei möiti fuun musu sabi de, nöö ee wan sëmbë kë sabi de nöö un ta tapa pasi da de. ˻Biga wan kë lei de a di fasi.˼”
53-54 Nöö hën di Masa Jesosi fan ku de sö te a kaba, hën a kumutu go fëën. Nöö a baka u di dë, hën dee Faliseima ku de Sabima u Wëti seti ta ko nëën ku hatiboonu fasi nöömö ta hakisi ën peipei soni. De ta seti taapu dëën faa musu taki wan soni fu de sa feni ën tja go kaagi da lanti.