GUX BHAIꞌM KAIꞌCHDHAM ÑIꞌOOK NA BHAAN TU AꞌGA GUCH XOIꞌKAM NAT TU UAꞌNAK GU
JUAN
1
Nat maaꞌnkam jup jum duuk yaꞌ oilhimɨk guch Xoiꞌkam na jaꞌxbuiꞌp jir gɇꞌkam na gu Dios
Bɨjɨk dɨr jumai pux jaiꞌch na jaꞌxbuiꞌp jir gɇꞌkam na gu Dios, nam gook dɨt maap pum kɇkɇɇ. Baꞌ guiꞌ miꞌ dhɨr bha jaꞌk jup jich mattuꞌn na jax jir tuꞌm kam gu Dios. Guiꞌ mɨt baꞌ gook dɨt bap duu gu Dios dhi oiꞌñgaꞌn, gam bɨɨx na jɨꞌk tuꞌ yaꞌx chu jaiꞌch. Nix chuꞌ kux jaiꞌch yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn bhaan nat cham guiꞌp duu, na mɨt guꞌ pu gook dɨt maaꞌn ñiꞌook xip duuk jup tu duu bɨɨx. Gu jumai jir diꞌ pɨx guiꞌ na ja maak gu iiꞌmdaꞌ nam kɨꞌn dudua bɨɨx gu jaꞌtkam. Jir diꞌ pɨx ɨp nam kɨꞌn jix chu maax kɨr ji biꞌyaꞌ, na guꞌ guiꞌ na iiꞌmdaꞌ tu maak joidham gɇꞌ tanoor. Sia tu tonniꞌñ mu jaꞌp ja bui gu jaꞌtkam nam jix chu tukgam kɨr jup tuꞌiiꞌ, baꞌ cham jɨꞌxdhaꞌ tu saaꞌ gux chukgam dhiꞌ na joidham gɇꞌ tanoor.
Baꞌ pu kaiꞌñkam pɨx bha joot gu Dios maaꞌn gu maaꞌnkam Juan tɨɨgim, na sap baꞌ ya jaꞌp ba ja mattudaꞌ gu jaꞌtkam na jax jir tuꞌm kam guiꞌ na joidham gɇꞌ tanoor, nam sap baꞌ cham xijaichdhaꞌ noꞌt yaꞌ ba ai, dai nam ba tɨ jɨɨꞌñdhaꞌ buiñor bɨɨx ja jujur kɨꞌn. Ku guꞌ gu Juan cham tuꞌr jupaabkamuꞌn ji, guꞌ jaꞌpji nat jax dhuuk pɨx bhaan matgɨr ji nat bam ai na paiꞌ dhuuk naiꞌ ji chu aꞌagaꞌ guiꞌ na joidham gɇꞌ tanoor. Nat baꞌ bɨɨpɨꞌ xi chu mattuda gu Juan nat baꞌ moo miꞌ dhɨr dɨɨlh naiꞌp ji chu aꞌgaꞌ guiꞌ na joidham gɇꞌ tanoor, nam baꞌx chu maax kɨr ji biꞌyaꞌ gu jaꞌtkam.
10 Guꞌ ji na mɨt guꞌ cham kɨɨgalh gu jaꞌtkam nat yaꞌ tɨi ba ai maaxik maaꞌnkam jup jum duuk, na mɨt guꞌ cham xim gaa ja jujur am bhaan nam iam ba machiaꞌ gɨt na dhiꞌ pɨx jir diꞌ guiꞌ nat jup duu dhi oiꞌñgaꞌn gio na jɨꞌk tuꞌx chu jaiꞌch bhaan. 11 Yaꞌ tɨi ai ja bui gu Israel kam jaꞌtkam nam paiꞌ saak tɨ jɨɨgiꞌñdhaꞌ buiñor guch Gɨꞌkoraꞌ. Pu cham kɨɨgalh jamɨt, tuꞌ pɨx ɨlh jamɨt ja jaaxmakar. 12 Jɨꞌmaꞌn siamri tɨ jɨɨꞌñ jamɨt buiñor nam jɨꞌk joidham kɇɇ na jax tu aꞌga. Daipuiꞌ baꞌx joiꞌndak xi ja aagiꞌñ nam cham tuꞌ maiꞌ ka suulhgix, nam guꞌ sap bar maamraꞌn gu Dios. 13 Ku guꞌ na puiꞌ jɨꞌ ja tɨtda nam bar maamraꞌn, cham tuꞌ jax kaiꞌñkam jup ja tɨtda ji na jax gu jaroiꞌ noꞌ mɨt ba xim ja joojoi gook dɨt maaꞌn gu tɨyaa nam maap oiꞌñchai mɨkkat ba ja tɨgiaꞌ gu aꞌaalh nam ja maamar jum tɨɨtɨꞌndaꞌ, guꞌ jaꞌpji noꞌt jaroiꞌ ba tɨ jɨɨꞌñ buiñor guiꞌ na joidham gɇꞌ tanoor na baꞌr maraaꞌn kaꞌ gu Dios.
14 Na guꞌ maaxik yaꞌ xi oilhimɨk guiꞌ na joidham gɇꞌ tanoor maaꞌnkam jup jum duuk. Jir diꞌ pɨx gu jumai na jaꞌxbuiꞌp jir gɇꞌkam na guch Gɨꞌkoraꞌ. Aach jaiꞌ dhɨt jix bhaiꞌx maat, nach guꞌ bɨɨmaꞌn oipimɨk na jɨꞌx juugɨt yaꞌ oilhimɨk. Jix bhaiꞌ tɨɨgɨk jachich na cham tuꞌr jaꞌppɨx maaꞌnkam, nat guꞌ cham jɨꞌxkat iatdaꞌ tu aꞌgimɨk, dai na joidham jix chu joiꞌgɨꞌndaꞌ pɨx. 15 Pu dhiꞌ pɨx nɨidhat jup kaiꞌch gu Juan janoꞌ nap ja tɨtda gu jaꞌtkam:
―Guꞌjani nañ aagɨt jup kaiꞌch nat muni ba ai, nañ jup jam tɨtda bo na jumai bha jim gatuuk dɨr na giilhim jir gɇꞌkam, na pu ni jɨꞌx kuñ jir jupaabkamuꞌn. Na guꞌ guiꞌ bɨjɨk dɨr pux jaiꞌch, sia kuñ guꞌ aañ tɨir bɨɨpɨꞌ kam paꞌ gu yaꞌ maaxik.
Jaꞌpni bo na ja tɨtda. 16 Jir sɨlhkam dho na giilhim jir gɇꞌkam, puiꞌ ku baꞌ giilhim jir jix bhaiꞌkam gio nax chu joiꞌgɨꞌn. Jaiñ na guꞌ aach nach jɨꞌk ba tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor, gammɨjɨ pɨx jix bhaiꞌ ba tu tatdaꞌ na guꞌch aꞌm tɨ nɨidhim. 17 Noꞌ chakui yaꞌ aayaꞌ gɨt, chakui machiaꞌ ich gɨt na jax jaꞌk jix bhaaiꞌ nach dhuuji jir jix bhabhaiꞌkam kaꞌ gam nach jix chu joiꞌgɨꞌndaꞌ. Nach guꞌ cham maatɨt kɇɇkɇt na jax kaiꞌñkam jup jum kaiꞌchdhaꞌ mi uꞌuan taꞌm nat paiꞌ tu uaꞌnak gu Moisees, daipuꞌ na jax jaꞌk jix aaꞌ guch Gɨꞌkoraꞌ nach chuiꞌñgɨdaꞌ nach baꞌ siamri pux maatɨt paꞌ kɇɇkɇꞌ. Janoꞌ ji na paiꞌ dhuuk maaxik yaꞌ xi oilhimɨk guch Xoiꞌkam na chich baꞌ bhaiꞌ ji maat na bach aagiꞌñ. 18 Noꞌ chakui jich aagiꞌñdhaꞌ gɨt, pu chakui machiaꞌ ich gɨt. Guꞌ ji nat guꞌ siamri xich joiꞌndak bhaiꞌ xich guguuxdharak, sia ku jaꞌxbuiꞌp jir gɇꞌkam na guch Gɨꞌkoraꞌ, na guꞌ dɨɨlh gu Dios cham jɨꞌxkat yaꞌ paiꞌm maaxdhaꞌ maaxik nach gɨt iam jup ba machiaꞌ na jax jir tuꞌm kam.
Gu Juan jaꞌtkam bopkondam na ba ja mattudaꞌ gu jaꞌtkam na jax jir tuꞌm kam guch Xoiꞌkam
(Mt. 3:11‑12; Mr. 1:7‑8; Lk. 3:15‑17)
19 Baꞌ gu Judea kam jaꞌtkam nam bhammɨ oiꞌñkaꞌ Jerusaleen, mu ja joot jamɨt jɨꞌkchi guiꞌ nam mu jaꞌp jir gɇꞌgɇrkam kaꞌ chichiop nam paiꞌ tu daandaꞌ, gio jaiꞌ guiꞌ nam jir bopxiꞌñ gu Lebii nam jir tutpilh kaꞌ, nam sap tɨkkapuꞌ gu Juan jaꞌtkam bopkondam nar tuꞌp tuꞌm daꞌ. Baꞌ guiꞌ mu ɇɇk jup ba tɨkka am, jup tɨtda am:
―Aach jaꞌpnich chɨɨdak bhach joot jamɨt gu gɇꞌgɇrkam nap sap jich aagiꞌñdhaꞌ nap jir tuꞌp tuꞌm daꞌ na pich baꞌ yaꞌ pɨx ba ji kaiꞌñcha nap ja bopkon gu jaꞌtkam cham jum ɨlhdham.
20 Baꞌ guiꞌ cham jax ji chɨꞌɨɨk jup xi ja aagiꞌñ, jup ja tɨtda:
―Dho guꞌ aañ pur cham tuꞌ ji moo gux matgam. Cham tuꞌ na pim jax jum aaꞌndaꞌ nañ aañ jir diꞌ guch Xoiꞌkam guiꞌ na saak bha jootsaꞌ guch Gɨꞌkoraꞌ jix dhaam dɨr.
21 Baꞌ giop xi chɨkka am jix bhaiꞌ pɨx na sap baꞌ ja aagiꞌñdhaꞌ, jup tɨtda am:
―¿Jaꞌp moo gux gɨꞌm jir tuꞌp tuꞌm daꞌ ap jiñ jaduuñ? ¿Kaꞌ aap aar diꞌ gu Eliiyas guiꞌ na saak bɨjɨk ya jaꞌp bhaankamuꞌn tu aꞌgimɨk guch Gɨꞌkoraꞌ nat saak bɨɨx tukgaꞌn bɨnkam baidhak jix dhaam jaꞌk?
Baꞌ gu Juan jup ja tɨtda:
―Cham tuꞌr diꞌ iñ, jir jumai iñ ji aañ.
Baꞌ gio bhaiꞌp ji chɨkka mɨt, jup tɨtda am:
―¿Kaꞌ aap aar diꞌ guiꞌ na saak jaiꞌchdhɨlhiaꞌ gatuuk na bhaankamuꞌn jup tu aꞌgaꞌ guch Gɨꞌkoraꞌ jaꞌp na jax gu bɨjɨk dɨr kam?
Baꞌp ja tɨtda:
―Chaam. Jir jumai iñ ji matgam.
22 Gio mɨt moop ka xi chɨkka, jup tɨtda am:
―Gi noꞌp moop xich aagiꞌñ jiñ jaduuñ nap jir tuꞌp tuꞌm daꞌ, nach baꞌ ja aagiꞌñdhaꞌ guiꞌ na mɨt bhach joot nap cham tuꞌ jaꞌp pɨx yaꞌ puiꞌ tu bua.
23 Baꞌ guiꞌp ja tɨtda:
―Aañiꞌ dhor diꞌ guiꞌ na saak mu jaꞌp gampɨx jix chu gak kɨr ba tu ja aꞌgiꞌñdhaꞌ gu jaꞌtkam nat jax tu uaꞌnak gu Isaiiyas guiꞌ na bɨjɨk ya jaꞌp bhaankamuꞌn tu aꞌgimɨk guch Gɨꞌkoraꞌ, nap ja tɨtdaidhaꞌ bo saak: “Gor jix kɨɨꞌ bim duuñ na pim miꞌ puiꞌ ba jimiaꞌ na jax jix aaꞌ guch Gɨꞌkoraꞌ. Bam aajim na paiꞌ dhuuk bha jim. Jaꞌp ji buusniaꞌ na pim jix bhaiꞌ ba tɨ kɨɨꞌmpigaꞌ miꞌ na paiꞌ bhɨɨyaꞌ.”
24 Baꞌ guiꞌ na mɨt mu ja joot gu gɇꞌgɇrkam nam pariseos jum tɨɨtɨꞌndaꞌ, 25 jup tɨtda am ɨp gio gu Juan:
―Jaꞌpnich baꞌ tɨip kaiꞌchɨt jiñ jaduuñ nap jich aagiꞌñdhaꞌ na jax jir jum duukam nap baꞌ ja bopkon suudaiꞌ kɨꞌn dhi jaꞌtkam, nap puiꞌ saak cham jir diꞌ guch Xoiꞌkam, ni gu Eliiyas, nix chuꞌ gu jumai na saak jaiꞌchdhɨlhiaꞌ.
26 Baꞌp ja tɨtda gu Juan:
―Dho guꞌ dhiꞌ cham pɨk tuꞌm aꞌga ji nañ yaꞌ tu bopkon dhi suudaiꞌ kɨꞌn, matgam jumai yaꞌ oirɨ ji na pim aapiꞌm chakui maat nar gɇꞌkam. Guꞌ dhiꞌ nañ yaꞌ puiꞌ tu bua na pim bhaan pɨx machiaꞌ ji. 27 Pu kani gɨt na guꞌ bhaiꞌ ka jim gatuuk dɨr, sia ku guꞌ gu xib cham paiꞌm mamxiꞌñ. Ku guꞌ aañ cham tuꞌr jupaabkamuꞌn ji nañ iam tuꞌ suuskaꞌn jup ba kookoxdhaꞌ gɨt, sia kuñ guꞌ tɨir bɨɨpɨꞌ kam paꞌ gu yaꞌ maaxik.
28 Jaꞌpni tum duu mummu miaꞌn Betaania jaꞌpni dhɨr jaꞌk xiaꞌlhbui na paiꞌ bhɨix gu Jordaan Ak, na paiꞌ oirɨt ka ja bopkon gu jaꞌtkam gu Juan.
Gu Jesuus nach aꞌmkam mukiaꞌ sia ku jaꞌxbuiꞌp jir gɇꞌkam na gu Dios
29 Baꞌ buimgidhak miꞌ ba ai gu Jesuus na paiꞌ ja bopkon suudaiꞌ kɨꞌn gu jaꞌtkam gu Juan. Baꞌ nat ba tɨɨ gu Juan na muiꞌ ba jim gu Jesuus, jup ja tɨtda gu jaꞌtkam:
―Dhiꞌñir diꞌ na muni dhɨr bhaiꞌ ba jim guiꞌ nat Dios bha joot nach aꞌmkam mukiaꞌ bɨɨx na jɨꞌk jaꞌtkam yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn, na baꞌ puꞌñi dhuuji tu namkix kaꞌ guch uaꞌtulhdharaꞌ. Dhiꞌ puiꞌ ji buusan na jax maaꞌn gux kɨɨꞌ kasnir, na guꞌm makgartaꞌ gatuuk. 30 Dhiꞌ pɨx aagɨt jup kaiꞌch iñ takaab nañ jup jam tɨtda bo: “Jumai bha jim ji matgam gatuuk dɨr na giilhim jix ioꞌm jir gɇꞌkam, cham tuꞌ puiꞌ na aañ, na pu ni jɨꞌx kuñ jir jupaabkamuꞌn, na guꞌ guiꞌ bɨjɨk dɨr pux jaiꞌch, sia kuñ guꞌ aañ tɨir bɨɨpɨꞌ kam paꞌ gu yaꞌ maaxik.” 31 Aañ puiꞌ chakuip maatɨt jia na jax baꞌ moo tuꞌm jir diꞌ, puiꞌ ku ñich baꞌ moo xiñ jotmaꞌn na ñich bha ja bopkonam gu Israel kam jaꞌtkam, na baꞌ miꞌ dhɨr puꞌñi ba matgilhiaꞌ na jax chuꞌm jir diꞌ.
32 Jix bhaiꞌ moo xi ja aagiꞌñ, jup ja tɨtda:
―Jix maatɨt jañ moop jam tɨtda, na ñich guꞌ tɨɨ gux Dhuuduꞌ kam jix Uañ Iiꞌmdaꞌ nat bhammɨni dhɨr bhaiꞌ ji chɨm jix dhaam jaꞌp tuꞌm na giodaꞌ, bhaiꞌ baꞌ naiꞌ jim tajaa bhaan. 33 Dhiꞌ ñich baꞌ bhaan ba maat na dhiꞌr diꞌ, na guꞌp jiñ chɨtda guiꞌ nat bhañ joot nañ yaꞌ ja bopkonaꞌ gu jaꞌtkam: “Gu jaroiꞌ na bhaan tɨmnɨi gux Dhuuduꞌ kam jix Uañ Iiꞌmdaꞌ bhaiꞌ jim tajaanaꞌ, dhiꞌr diꞌ kaꞌ guiꞌ na ja tajaañdhaꞌ gux Dhuuduꞌ kam jix Uañ Iiꞌmdaꞌ gu jaꞌtkam. Baꞌ jaꞌp ji buusniaꞌ na ja bopkonaꞌ suudaiꞌ kɨꞌn.” 34 Xib jañ dho gi baꞌ moo bax maat ji na dhiꞌr diꞌ, baꞌ aañ yaꞌ pu jam tɨtda, na dhiꞌ Dios jir Maraaꞌn.
Guiꞌ nam bɨɨpɨꞌ ba kaichgɨdaꞌ gu Jesuus
35 Baꞌ buimgidhak na gio mup ba oirɨ gu Juan ja bɨɨm gook guiꞌ nam kaichuꞌ, 36 ba tɨɨ gu Jesuus na gama jaꞌk jaꞌp ba jimchuꞌ. Baꞌp ja tɨtda guiꞌ nam kaichuꞌ:
―Dhiꞌr diꞌ na muni jaꞌp ba jim guiꞌ nañ jam aagiꞌñ takaab na jaꞌp ji buusan na maaꞌn gux kɨɨꞌ kasnir nat Dios bha joot nam matgartaꞌ gatuuk jich aꞌmkam.
37 Baꞌ gu gook jaꞌtkam nam kaichuꞌ gu Juan, pu mɨjɨ xi oi mɨt gatuuk dɨr gu Jesuus na mɨt jax kai na puꞌñi jɨꞌ kaiꞌch gu Juan. 38 Baꞌ nammɨ gama jaꞌk na ba jimchuꞌ gu Jesuus, ba ja tɨɨ nam gatuuk dɨr mu oiꞌñ gook gu jaꞌtkam, baꞌp ja tɨtda:
―¿Tuꞌ pim gaagim jiñ jaaduñ?
Baꞌ guiꞌp kaiꞌch am:
―Chaam tuꞌ. Yaꞌ chich pɨx bham tɨkkam nap paiꞌ kioñ jaduuñ.
39 Baꞌ gu Jesuus jup ja tɨtda:
―Dho mummuni. Pu kani gor maik na pim baꞌ tɨ tɨgiaꞌ.
Baꞌ guiꞌp ma oi mɨt mu kiaꞌmiꞌñ gu Jesuus. Miꞌm baꞌ xi dharaat alhio, na guꞌ pu puiꞌ ba jurnim, dumaalh pɨx ba duu na mɨt mu ai.
40 Guiꞌ jɨꞌ gook jaꞌtkam nam kaichgɨt gu Juan na mɨt oi gu Jesuus, Anrees tɨɨꞌ maaꞌn nar jaꞌnniꞌñ gu Simoon Peegro. 41 Baꞌ xim jotmaꞌn gu Anrees nat gaagam gu jaꞌnniꞌñ Simoon. Baꞌ nammɨ gama jaꞌk tɨɨgɨk ba aagiꞌñ, jup tɨtda:
―Ampɨx maat jachich dho gi ji baꞌ guch Xoiꞌkam guiꞌ na saak Dios bha jootsaꞌ. Kani maik jach tɨɨꞌmpuꞌ.
42 Baꞌ muiꞌ ba baiꞌñchuꞌ gu Anrees gu jaꞌnniꞌñ Simoon mu na paiꞌ kio gu Jesuus na baꞌ tɨgiaꞌ. Baꞌ nam jax kiaꞌpɨx mu ji aajim, jup tɨtda gu Jesuus gu Simoon:
―¡Aa guꞌ aapiꞌ jip tuiꞌdhiꞌ jia Simoon nap jir maraaꞌn gu Juan! Xib dɨr jaꞌp moo Peegro jup ba tɨɨꞌkaꞌ. ―Peegro jaꞌp kaiꞌñkam jup jum kaiꞌch: Jodai.
Gu Jesuus na ba guguuxdhaꞌ gu Piliip gio gu Natanail nam ba kaichgɨdaꞌ
43 Baꞌ buimgidhak ma jii gu Jesuus maaꞌn kap na paiꞌ Galilea bhaan bipioꞌ. Bhammɨ pɨx ji chɨɨ gu Piliip na oirɨ. Baꞌp tɨtda:
―Bañ kaichgɨdaꞌ ap jiñ jaduuñ.
44 Gu Piliip jir Betsaida kam nar paiꞌ kam gu Anrees gio gu Peegro. 45 Gu Piliip jup ma gaagam gu Natanail, jummɨ gama jaꞌk nat ba tɨɨ jup tɨtda:
―Ampɨx maat jachich dho gi ji baꞌ xib guiꞌ na saak bha jimdaꞌ jix dhaam dɨr nat jax tu uaꞌnak gu Moisees gio gu jaiꞌ nam bɨjɨk ya jaꞌp bhaankamuꞌn tu aꞌgimɨk guch Gɨꞌkoraꞌ nam dhiꞌ aagɨt jup kaiꞌch. Gu Jesuus bak jir diꞌ, maraaꞌn gu Josee Nasareet kam.
46 Baꞌ bhaiꞌ ji ñio gu Natanail, jup kaiꞌch:
―¿Siamri aa chi moo bhaiꞌ dhɨr jup ba ji buusniaꞌ ja bui gu Nasareet kam jaꞌtkam gu tuꞌ nar jix kɨɨꞌp jum duukam?
Baꞌp tɨtda gu Piliip:
―Dho na baꞌ. Kani gɨt maik jach tɨɨꞌmpuꞌ nap baꞌñ jɨɨgiꞌñdhaꞌ.
47 Baꞌ nam kiaꞌpɨx mummu ji aajim, jup ja tɨtda gu Jesuus guiꞌ na miꞌ ja bɨɨm jup tuꞌiiꞌ kaixdhat gu Natanail:
―Dhiꞌjani nat yaꞌni ba ai na tuꞌ sɨlhkam jir Israel kam, na jax chuꞌm jix kɨɨgalhiꞌñ guñ Gɨꞌkoraꞌ, na cham paiꞌ dhuuk iatdaꞌ tu aꞌga.
48 Baꞌ gu Natanail jup kaiꞌch:
―¿Jax jap baꞌ duukat moop jix maat jiñ jaduuñ nañ jax jir tuꞌm kam, nach guꞌ chakuich mamaat?
Baꞌ gu Jesuus jup tɨtda:
―Dho nañ guꞌ aañ pu bɨɨpɨꞌ dɨr jum nɨiꞌñ jia nap jax mu daa iigɨx bɨtaꞌ nat baꞌ dhi Piliip mu ɇɇk bhaiꞌp bam baidhak.
49 Baꞌp kaiꞌch ɨp gio gu Natanail:
―Xib jañ dho gi bax maat ji nap aap jir diꞌ gu Maraaꞌn gu Dios jiñ jaduuñ. Tɨɨꞌ nap guꞌ jax bɨxchuꞌx chu matdaꞌ. Aap bak baꞌ yaꞌ bar gɇꞌkam kaꞌ ja bui gu Israel kam jaꞌtkam.
50 Baꞌ gu Jesuus jup tɨtda:
―Ku guꞌ cham tuꞌr daipuꞌ ji gu xib nañ jax jum tɨtda. Bɨxchuꞌ ka tɨgiaꞌ ap ji matgam jix bhaiꞌm duukam noꞌp moo cham oodat xiñ kaichuꞌ. Tɨɨꞌ nap guꞌ bɨɨx jum jur kɨꞌn ba tɨ jɨɨgiꞌñ jiñ bui na ñich puiꞌ xim tɨɨꞌn nañ pu bɨɨpɨꞌ dɨr jum nɨiꞌñ nap mu daa iigɨx bɨtaꞌ.
51 Baꞌ miꞌ dhɨr jup ja tɨtda gu Jesuus bɨɨx nam jɨꞌk miꞌp tuꞌiiꞌ:
―Tuꞌ sɨlhkam jañ yaꞌ pu jam tɨɨdaꞌ, na kam aajim na pim paiꞌ dhuuk ja tɨgiaꞌ gu noonbiꞌñ guñ Gɨꞌkoraꞌ nam bhɨjɨmmɨni dhɨr bhaiꞌ ji chɨɨtmiꞌndaꞌ, sɨlh jiimdaꞌ am paiꞌ nañ jup tuiꞌkaꞌ aañ nat bhañ joot, na guꞌ cham xiim ka kupioꞌkaꞌ dhix dhaam.