Inyila Isa
Annabi Luki naxan sɛbɛxi
Masenyi nde yi Kitaabui xa fe ra
Kitaabui naxan xili «Inyila Isa,» a dɔxɔ naani na a ra. Namiɲɔnmɛ naani nan Isa xa taruxui sɛbɛ Ala Xaxili Sɛniyɛnxi saabui ra. E xili Matiyu, Maraki, Luki, nun Yaya.
Luki naxa yi Kitaabui sɛbɛ ɲɛ tongo saxan ɲɔndɔn Isa xa faxɛ xanbi. A naxa Isa xa fe birin mato alako a xa dɛntɛgɛ kamalixi ya xaran duniɲa bɛ. A naxa a sɛbɛ Girɛki xui ra. Muxu bara a madangi Soso xui ra alako Sosoe nɔma a kolonde a fanyi ra.
Yi Kitaabui xa masenyi singe findi Isa bari ki nan na. Ala bara Isa xɛɛ duniɲa ginɛdimɛdi Mariyama saabui ra. Isa xa duniɲɛigiri kui, a naxa xaranyi gbegbe ti mixi bɛ. A man naxa kaabanakoe gbegbe raba. Luki na birin masenxi nɛ a xa Kitaabui kui. A dɔnxɔɛ ra, a dɛntɛgɛ sama nɛ Isa xa faxɛ, nun a xa marakeli xa fe ra.
Na birin nɔma won nakolonde nde na Isa ra. A lɔnni naxan fixi won ma yi Kitaabui kui, a nɔma won malide duniɲɛigiri kui. Ala xa na raso won xaxili ma. Amina.
Inyila Isa
Annabi Luki naxan sɛbɛxi
1
Annabi Luki xa masenyi fɔlɛ
1 Mixi wuyaxi bara kata e xa dɛntɛgɛ sa fee ma naxee dangixi muxu tagi.
2 E a sɛbɛxi nɛ alɔ muxu fan a mɛxi mixie ra ki naxɛ, naxee a birin to kabi a fɔlɛ, e man fa findi xibaaru fanyi xa masenyi kawandilae ra.
3 Na kui, n fan to bara na fe birin mato ki fanyi naxee rabaxi kabi a fɔlɛ, n bara a maɲɔxun fe fanyi ra, n xa a birin sɛbɛ i bɛ, n ba Teyofilo.
4 N yi rabaxi nɛ, alako i xa a kolon, a i xaranxi naxan na, a findixi nɔndi nan yati ra.
Malekɛ xa masenyi Annabi Yaya xa fe ra
5 Yudaya mangɛ Herode xa waxati, sɛrɛxɛdubɛ nde nu na naxan xili Sakari. A nu na Abiya xa sɛrɛxɛdubɛ lanxundɛ nan kui. A xa ginɛ Elisabɛti fan kelixi Haruna bɔnsɔɛ nɛ.
6 E firin birin nu tinxin Ala ya i. E nu ɲɛrɛma Ala xa sɛriyɛ nun yaamari birin ma sɛniyɛnyi kui.
7 Di yo mu nu na e yi ra barima Elisabɛti mu nu nɔma di baride, e firin birin man nu bara fori.
8 Sakari xa lanxundɛ wali tɛmui to a li, a naxa sɛrɛxɛdubɛ walie suxu Ala ya i.
9 Alɔ sɛrɛxɛdubɛe nu darixi a ra ki naxɛ, Sakari booree nu bara a sugandi Ala xa mali ra, a tan nan xa so hɔrɔmɔbanxi kui surayi gande Ala ya i.
10 Surayi gan tɛmui, ɲama birin nu na salife tande.
11 Na tɛmui, Marigi xa malekɛ nde naxa mini Sakari ma surayi sɛrɛxɛbade yirefanyi ma.
12 Na naxa Sakari tɛrɛnna, a naxa a gaaxu ki fanyi.
13 Kɔnɔ malekɛ naxa a masen a bɛ, «Sakari, i naxa gaaxu, barima Ala bara i xa duba suxu. I xa ginɛ Elisabɛti fama di xɛmɛ sɔtɔde i bɛ. I xa a xili sa Yaya.
14 Na findima sɛɛwɛ nun ɲɛlɛxinyi nan na i bɛ, mixi gbegbe fan ɲɛlɛxinma nɛ a barife ra,
15 barima a binyɛ sɔtɔma nɛ Ala ya i. A mu wɛni nun sese gbɛtɛ minma naxan mixi siisima. Ala Xaxili Sɛniyɛnxi luma nɛ a ma kabi a na a nga tɛɛgɛ tɛmui naxɛ.
16 A Isirayila di gbegbe ragbilenma nɛ e Marigi Ala ma.
17 Sɛnbɛ nun Ala Xaxili Sɛniyɛnxi fima nɛ a ma alɔ a fi Annabi Eliya ma ki naxɛ. Marigi a xɛɛma nɛ a ya ra, a xa babae bɔɲɛ rafindi e xa die ma, a yunubitɔɛe ya rafindi tinxintɔɛe xa fahaamui ma. A sigama nɛ ɲama xɔn ma Marigi ya ra alako a xa e ya rafindi a ma.»
18 Na kui, Sakari naxa malekɛ maxɔrin, «N yi fe kolonma di? N tan bara fori a nun n ma ginɛ.»
19 Malekɛ naxa a yaabi, «Yibirila nan n tan na, naxan tima Ala ya i a xa yaamari rabafe ra. A n xɛɛxi nɛ yi xibaaru fanyi masende i bɛ.
20 Na kui, a mato, i boboma nɛ, i mu nɔ wɔyɛnde han yi fee sa rabama lɔxɔ naxan ma, barima i mu laxi n ma masenyi ra, naxan sa kamalima a waxati.»
21 Ɲama to nu na Sakari mamɛfe tande, e naxa kɔntɔfili Sakari bufe ma hɔrɔmɔbanxi kui.
22 A to mini a mu nɔ wɔyɛnde e bɛ, e naxa a kolon a a laamatunyi nan toxi hɔrɔmɔbanxi kui. A boboxi ra a nu katafe a xa masenyi ti e bɛ a bɛlɛxɛe ra.
23 Sakari to gɛ a xa sɛrɛxɛdubɛ wali ra, a naxa siga a xɔnyi.
24 Na waxati dangi xanbi, Sakari xa ginɛ Elisabɛti naxa tɛɛgɛ. A naxa a ya manɔxun mixie ma kike suuli. A naxa a fala,
25 «Marigi yi nan nabaxi n bɛ, a to a ya ragoroxi n ma a xa fonisireya kui! A bara yaagi ba n ma, mixie tagi.»
Malekɛ xa masenyi Isa xa fe ra
(Matiyu 1:18-25)
26 Elisabɛti xa tɛɛgɛ to kike senni li, Ala naxa malekɛ Yibirila xɛɛ Galile bɔxi taa nde ma, naxan xili «Nasarɛti».
27 A a xɛɛ ginɛdimɛdi nde nan xɔn ma, xɛmɛ nu bara naxan xa kote dɔxɔ. Na xɛmɛ nu fatanxi Dawuda bɔnsɔɛ nɛ, a nu xili Yusufu. Ginɛdimɛdi fan nu xili Mariyama.
28 Malekɛ to siga a xɔn, a naxa a masen a bɛ, «I kɛna, i tan Marigi hinnɛxi naxan na. Marigi na i fɛ ma!»
29 Mariyama naxa ifu na wɔyɛnyi ma. A mu nu a kolon yi findixi xɛɛbui mɔɔli yo ra.
30 Malekɛ naxa a masen a bɛ, «Mariyama, i naxa gaaxu, barima Ala bara hinnɛ i ra.
31 A mato, i fama tɛɛgɛde di xɛmɛ ma. I na a bari, i xa a xili sa Isa.
32 A binyɛ sɔtɔma, a xili fala Ala Xili Xungbe Kanyi xa Di. Marigi Ala fama nɛ a benba Dawuda xa mangɛya fide a ma.
33 A findima nɛ Yaxuba bɔnsɔɛ xa mangɛ ra abadan, danyi yo mu luma a xa mangɛya ma.»
34 Mariyama naxa malekɛ maxɔrin, «Yi fe nɔma rabade di, n to fa findixi ginɛdimɛdi nan na?»
35 Malekɛ naxa a yaabi, «Ala Xaxili Sɛniyɛnxi nan fama i ma, Ala Xili Xungbe Kanyi sɛnbɛ fa i xun ma. Na nan a toxi, i fama yi di naxan baride, a findima sɛniyɛntɔɛ ra, a xili fala Ala xa Di.
36 A mato, i barenyi Elisabɛti fan bara tɛɛgɛ di xɛmɛ ma a xa foriɲa kui. E nu a xili falama dibaritare, kɔnɔ a furi kike senni nan a ra yi ki.
37 Sese mu na Ala mu nɔma naxan nabade.»
38 Mariyama naxa a yaabi, «Marigi xa konyi nan n na. A xa raba n bɛ alɔ i a falaxi ki naxɛ.» Na xanbi, malekɛ naxa keli a xun ma.
Mariyama sigafe Elisabɛti xɔnyi,
nun Mariyama xa masenyi
39 Na tɛmui Mariyama naxa siga mafuren taa nde Yudaya geya yire.
40 A to so Sakari xɔnyi, a naxa Elisabɛti xɛɛbu.
41 Elisabɛti to Mariyama xa xɛɛbui mɛ, diyɔrɛ naxa a ramaxa a tɛɛgɛ, Ala Xaxili Sɛniyɛnxi fa goro Elisabɛti ma.
42 A naxa a fala a xui itexi ra, «Ala bara baraka sa i ma dangi ginɛ birin na, a bara baraka sa i xa di ma naxan na i tɛɛgɛ.
43 N tan yi hɛɛri sɔtɔxi di, n Marigi nga xa fa n xɔnyi?
44 A mato, n to i xa xɛɛbui mɛ, n ma diyɔrɛ bara a ramaxa n tɛɛgɛ sɛɛwɛ ra.
45 Sɛɛwɛ na i bɛ, i tan naxan laxi a ra a Marigi xa masenyi kamalima nɛ, a naxan masen i bɛ.»
46 Mariyama naxa fa a masen,
«N nii birin Marigi matɔxɔma!
47 N xaxili bara sɛɛwa Ala n Nakisima ra,
48 a to a ya ragoroxi a xa konyi magoroxi ma.
Keli yi waxati ma han waxati naxan birin sa fama,
mixie n xili falama nɛ ‹sɛɛwatɔɛ›,
49 barima Sɛnbɛ Kanyi bara fe xungbee raba n bɛ.
A xili sɛniyɛn.
50 A kinikinima waxati birin mixie ma,
naxee gaaxuma a ya ra.
51 A xa walie bara a sɛnbɛ masen.
A bara yɛtɛ igboe rayensen.
52 A bara mangɛe ba e xa kibanyie kui,
a mixi magoroxie xa fe ite.
53 A bara kaamɛtɔɛe rawasa se fanyi ra,
a bannamixie rasiga e yi igeli ra.
54 A bara a xa konyi Isirayila mali,
a mu nɛɛmuxi kinikinide a ma.
55 A kinikinima nɛ Iburahima nun a xa die ma abadan,
alɔ a a fala won benbae bɛ ki naxɛ.»
56 Mariyama naxa lu Elisabɛti yire kike saxan ɲɔndɔn, a fa gbilen a xɔnyi.
Yaya bari ki
57 Elisabɛti xa di bari tɛmui to a li, a naxa di xɛmɛ sɔtɔ.
58 A dɔxɔbooree nun a barenyie to a mɛ a Marigi bara kinikini a ma ki fanyi, e nun Elisabɛti naxa sɛɛwa.
59 A xi solomasaxan lɔxɔɛ, mixie naxa fa diyɔrɛ sunnade. E nu waxi di xili safe a baba Sakari xun ma,
60 kɔnɔ a nga naxa a fala, «Ade, a xili sama nɛ Yaya.»
61 E naxa wɔyɛn a bɛ, «Mixi yo mu na i xa mixie ya ma yi xili na naxan xun ma.»
62 E naxa tɔnxuma raba di baba bɛ e xa a kolon a wama a xili xa sa ki naxɛ.
63 Sakari to walaxɛ maxɔrin, a naxa a sɛbɛ, «A xili Yaya.» E birin naxa kaaba.
64 Keren na, Sakari nɛnyi naxa keli, a wɔyɛn, a so Ala tantufe.
65 E dɔxɔboore birin naxa gaaxu na fe ma. Yudaya geya bɔxi birin ma, mixie nu na fee nan ifalama.
66 E to a mɛ, birin nu e ɲɔxɔ saxi yi fee xɔn ma, e nu a fala, «Yi di findima nde ra?» E a kolon Marigi bɛlɛxɛ nu na a xun ma.
Sakari xa masenyi
67 Ala Xaxili Sɛniyɛnxi naxa goro a baba Sakari ma, a naxa yi masenyi ti Ala xili ra,
68 «Tantui na Ala bɛ, Isirayila Marigi Ala!
A bara fa a xa mixie xunmatode, a e xunsara.
69 A bara Marakisima Sɛnbɛma rakeli
a xa konyi Dawuda bɔnsɔɛ ya ma,
70 alɔ a nu a masenxi ki naxɛ tɛmui dangixi,
a xa namiɲɔnmɛ sɛniyɛntɔɛe saabui ra.
71 A a masen nɛ, a a won nakisima won yaxuie yi ra,
a won ba won xɔnmae birin bɛlɛxɛ.
72 A bara kinikini won benbae ma,
a bara ratu a xa saatɛ sɛniyɛnxi ma.
73 A laayidi nan tongo won benba Iburahima bɛ,
74 a a won bama won yaxuie bɛlɛxɛ,
alako won xa nɔ a batude bɔɲɛsa kui,
75 won xa nɔ ɲɛrɛde sɛniyɛnyi nun tinxinyi kui,
won ɲɛrɛ a ya i won ma simaya lɔxɔɛ birin.
76 I tan, n ma di,
i xili falama nɛ Ala Xili Xungbe Kanyi xa Namiɲɔnmɛ,
barima i sigama nɛ Marigi ya ra kirae yailande a bɛ,
77 alako Marigi xa mixie xa kisi kolon,
e naxan sɔtɔma e xa yunubie na xafari.
78 Na kisi kelima won Marigi Ala xa kinikini xungbe nan ma.
A naiyalanyi xɛɛma won ma keli ariyanna,
79 alako a xa yanba mixie bɛ naxee na dimi kui,
naxee dɔxɔxi faxɛ xa dimi kui,
alako a xa won naɲɛrɛ bɔɲɛsa kira xɔn.»
80 Na kui, di naxa mɔ, a nu sɛnbɛ nun xaxili sɔtɔ. A naxa sabati wula i han a a yɛtɛ masen Isirayila bɛ lɔxɔ naxɛ.