12
Pisama si Isus dig Bataꞌ nu Gapuꞌ Lupaꞌ Pinatay
(Mateo 21:33-46; Lucas 20:9-19)
1 Mendadi, migukit si Isus sambingay tu nga Pariseo kia. Laungen, “Duuni getaw migimula pegimulanan gubas. Benaꞌ mitubusen pemulanay, binaliten dayuni pegimulananen, migengkul seludan tu nga tubig nu gubas saꞌ intesenen, mukaꞌ migbaal pa pagid metaas pegelungan dun. Saꞌ mitubus, pisaꞌupen di nga getawi pegimulananen kia, dayun mipanaw dig lain benwa.
2 Mendadi benaꞌ sumingkuꞌ na su pegimulanan, suminuguꞌ su gapuꞌen di sala tawan sesuguꞌenen meditu nga saꞌup, puꞌ adun elapenen sug daniin gilas tu nilan.
3 Laak dagid kaliꞌ dateng ditu su sinuguꞌ, aba, ginapus nu nga saꞌup, binadas nilan pa pagid dayun piuliꞌ, ndaꞌiduni miwiten pia maikaꞌ.
4 Naa su gapuꞌ nu pegimulanan, suminuguꞌ pa pelum sala tawan sesuguꞌenen. Benaꞌ minateng ditu su sinuguꞌ, bintul nu nga saꞌup di gulu, piksudiꞌan nilan pa pagid.
5 Naa su gapuꞌ nu pegimulanan, suminuguꞌ na pelum di ketelu tawan sesuguꞌenen. Benaꞌ minateng ditu nga saꞌup, binunuꞌ nilan. Naa melaun pai sinuguꞌ, iin nai migbatag ia. Sug duma sinuguꞌ, binadas nilan, mukaꞌ sug duma, binunuꞌ nilan.
6 Mendadi benaꞌ miniben, mibilin laaki sala tawan, ki na bataꞌ nu gapuꞌ pegimulanan kia, ki petailenen gupia. Tigaꞌwan, iin na sungkini sinuguꞌen mangay tu nga saꞌup. Puꞌ maaꞌ laung pa nu gapuꞌ nu pegimulanan dialem delendemanen, ‘Tumuꞌ saꞌ kig bataꞌu na kini, pegbesaan nilan iin.’
7 Laak dagid saꞌ midayag nu nga saꞌup sug bataꞌen kia, miksabutsabut ilan dayun, laung nilan, ‘Aa naa, kiin na tuꞌu sug bataꞌ nu gapuꞌ nu pegimulanan kini. Tala, tumuꞌ petain tain, adun danita na su petenged sia diniin!’
8 Mendadi benaꞌ minateng dia nilan kig bataꞌ kini nu gapuꞌ nu pegimulanan, inukpaꞌan nilan, pinatay nilan tuꞌu. Sug bangkayen dayun, piniglak nilan tug liu nu pegimulanan.
9 “Naa saꞌ maꞌnia,” sinaak ni Isus, “alandun ma dayuni penggulaulaan nu gapuꞌ nu pegimulanan gubas? Iin nai mangay ditu pegimulananen, adun pemunuꞌenen ki nga saꞌup kia. Dayun lain getaw na pelumi pesaꞌupen tu pegimulananen kia.
10 Puꞌ ndaꞌ ba niu mbasa su sinulat ditu Misulat Taluꞌ nu Megbebayaꞌ, maꞌniniꞌ?
‘Kig batu pimilas nu nga megbaal balay,
iini mibaal tampusan gempagen gintudan nug balay.
11 Puꞌ kiin, pigbaal nu Kaunutan Megbebayaꞌ,
kaas leliagen ita dun gupia!’ ”
12 Naa ki nga kaunutan nu getaw Judea, benaꞌ midengeg nilani tinaluꞌ kia ni Isus, pedaap nilan sia iin, puꞌ misimaꞌ nilan puꞌ ilani pisugaten ditu nga saꞌup tu sambingayen kia. Kaas pidaap nilan sia si Isus, laak ndaꞌ nilan megaga daapay, puꞌ mindek ilan tu melaun getaw. Kaas bilengan nilan si Isus, migawaꞌ ilan dia.
Sinaakan si Isus mekatag di Megbayad Buis
(Mateo 22:15-22; Lucas 20:20-26)
13 Naa duuni nga Pariseo mukaꞌ nga sakup ni Herodes, sinuguꞌ ilan nu kaunutan nilan mangay ditu ni Isus lumantugiꞌ diniin, adun sia metaban nilan si Isus di teluꞌenen.
14 Mendadi minadap dini Isus su sinuguꞌ, tautau suminaak ilan, “Naa Sir, misuunan nami puꞌ pektuꞌun mu su metuud. Ndaiꞌ pegisuun mu tu tindeg nu getaw, kaas ndiꞌa mpesuay di metuud, pektuꞌun mu gusay su tantu mauyaꞌan nu Megbebayaꞌ pegbetaden nu getaw. Naa saꞌ maꞌantu, biwang ba ditu Misulat Palinta nu Megbebayaꞌ, megbuis ita ditu tampusan gadiꞌ si Cesar, saꞌ ndaꞌ? Megbuis bami dun, saꞌ ndiꞌ?”
15 Laak dagid misuunan ni Isus puꞌ iini puun nu kesaak nilan diniin kia, su tautau kekesuun nilan. Kaas laungen dinilan, “Baa, mauma pengimanan ma niau? Alap amu selaad selapiꞌ, paitaꞌ niu deliꞌ dinaan.”
16 Tinulunan nilan dayun si Isus selapiꞌ. Sinaak dayun ni Isus dinilan, “Naa, taꞌ taway dun baig lingaw kini? Taꞌ ngalanen bai misulat dadema dini kini?”
Laung nilan, “Dani Cesar.”
17 Kaliꞌ pektaluꞌ si Isus, “Naa saꞌ maꞌantu, kig dani Cesar, bayad da niu diniin. Dayun sug danu Megbebayaꞌ, begay da niu dema ditu Megbebayaꞌ.”
Kaliꞌ medengeg nu nga sinuguꞌ ki tinaluꞌ kia ni Isus, misebuꞌan ilan diniin.
Piglantugiꞌan si Isus mekatag di Ketubuꞌ Puliꞌ nu nga Minatay
(Mateo 22:23-33; Lucas 20:27-40)
18 Naa duun pelumi nga Saduseo mituaꞌ ditu ni Isus. Naa ki nga Saduseo kini, ilani sala pikumpungan ndiꞌ ilan mengintuudan dun puꞌ su nga minatay, metubuꞌ daw puliꞌ. Mendadi, kaliꞌ pembaalbaal sumaak dini Isus ki nga Saduseo,
19 “Naa Sir, duuni palinta dinita pisulat nu Megbebayaꞌ dini Moises, ‘Saꞌ daw matayig laki mikenginsawa na, laak ndaꞌidunig bataꞌen, naa subay sukliin nu pated nu minatay. Iini menginsawa tug balulibun, adun duunig bataꞌ nilan, lepeng bataꞌ nu minatay kitu.
20 Mendadi, duuni pitu tawan mekpated. Minginsawa su gulangbataꞌ dayun minatay, ndaꞌidun paig bataꞌen.’
21 Dayun su keduaꞌ pateden pelum, pinginsawanen sug balulibun dayun minatay, dakus su ketelu pateden.
22 Iin nai migbatag, gikteb nu pitu tawan kia, lumbus minatay, ndaꞌidun da gusayig bataꞌen. Dayun sug libun, minatay dadema.
23 Naa paladpalad saꞌ duun siai metubuꞌ daw puliꞌ genat matay, naa kig libun kia, adin ma dayuni sawanen ditu pitu tawan kia, kagina migelaꞌ ma mayan mpenginsawa nu mekpated kia?”
24 Laak dagid kaliꞌ sembag si Isus, “Baa, gembagel gupiaig lapang niu! Puꞌ ndaꞌ niu mesabut su Misulat Taluꞌ nu Megbebayaꞌ, sampay ndaꞌ niu dadema mesabut su gikteb nu ginuung nu Megbebayaꞌ!
25 Puꞌ saꞌ metubuꞌ na puliꞌ su nga minatay, ndiꞌ nailan meksenlangan, segaga mesama ilan ditu nga sesuguꞌen nu Megbebayaꞌ getaw langit.
26 Mukaꞌ padun, petubuꞌen daan puliꞌ tuꞌu su nga minatay, puꞌ ndaꞌ ba niu mbasa ki sinulat ni Moises dengantu, ditu sinulaten mekatag di sigbet kiin migligaꞌ? Maaꞌ laung nu Megbebayaꞌ dini Moises, ‘Naani Megbebayaꞌ pektemuyen ni Abraham, pektemuyen ni Isaac, mukaꞌ ni Jacob.’ ”
27 Kaliꞌ gusay pektaluꞌ si Isus, “Naa misuunan ta, iini mektamuy tu Megbebayaꞌ su getaw tetubuꞌ, kanaꞌ nu nga minatay.”
Laung pa ni Isus tu nga Saduseo, “Kagina maꞌantu, mipatiꞌ amu daan melapang.”
Su Tampusan Metaas Palinta
(Mateo 22:34-40; Lucas 10:25-28)
28 Naa duuni sala tawan dia mekpetuꞌun di Misulat Palinta nu Megbebayaꞌ. Benaꞌ midengegen su keglantugiꞌ nilan dini Isus, misabuten puꞌ misugatan ni Isus su sembagen dia nga Saduseo mingindan diniin. Mendadi, minangay dia gupid ni Isus suminaak diniin, “Sir, ta palintaay duni tampusan metaas di nga kelaunanen kiin?”
29 Kaliꞌ sembag si Isus, “Inii tampusan metaas di kelaunan palinta, ‘Pekineeg amu gupia, yamu nu nga getaw Israel! Su Kaunutan ta Megbebayaꞌ, salanen da, salabuuk laaki Kaunutan.
30 Saladuaꞌ diniu, petail mu tantu su Kaunutan mu Megbebayaꞌ, saꞌitada pegwakil mu diniin su tibuuk ginaa mu mukaꞌ su tibuuk gimuud mu dakus su tibuuk delendeman mu sampay su gikteb sekeg mu.’
31 Dayun kini pelum ki keduaꞌ metaas palinta, ‘Petail mu dadema sug duma mu. Su kepetail mu diniin, pelepeng mu di kepetail mu dig lawas mu.’ ” Kaliꞌ pagid pektaluꞌ si Isus, “Naa kig duaꞌ buuk palinta kini, ndaꞌidun naig lain palinta metaas pa dun dini.”
32 Benaꞌ mideksuꞌ mektaluꞌ si Isus, suminumpati sala tawan kia mekpetuꞌun di Misulat Palinta, “Aa naa, Sir, metuud lai daan! Metuud gupia ki tinaluꞌ mu kiin, salabuuk laaki Kaunutan Megbebayaꞌ, ndaꞌig lain.
33 Su Megbebayaꞌ, subay petailen tantu nu getaw, saꞌitada pegwakil nu getaw diniin su tibuuk ginaanen mukaꞌ su tibuuk delendemanen, sampay su tibuuk sekegen, dakus subay petailen nu getaw sug dumanen, lepeng di kekpetailen dig lawasen. Tumuꞌ pa petuuden nu getaw kig duaꞌ buuk palinta kini, sabayaꞌ mengilak tu Megbebayaꞌ guliden mukaꞌ sug lumaun betang pengilaken diniin.”
34 Naa benaꞌ mideksuꞌ nu mekpetuꞌun su tinaluꞌen, misimaꞌ ni Isus puꞌ telisebuteni sembag nu getaw kia. Kaas tiluꞌan dayun ni Isus iin, “Sungua na mekesakup tu Keglekaunutan nu Megbebayaꞌ.”
Naa genat itu, ndaꞌidun nai getaw mekakuꞌ sumaak dini Isus.
Su Tinduꞌ nu Megbebayaꞌ Meglekaunutan, kanaꞌ Sapuꞌ laak ni Adiꞌ David
(Mateo 22:41-46; Lucas 20:41-44)
35 Mendadi, saanan pa ni Isus mekpetuꞌun dia Pengedapan tu Megbebayaꞌ, duuni sinaaken tu nga getaw, laungen, “Su nga mekpetuꞌun di Misulat Palinta nu Megbebayaꞌ, mauma dema maꞌniniꞌi pekteluꞌen nilan? Ki gasal nu Tinduꞌ nu Megbebayaꞌ Meglekaunutan, laung nilan sapuꞌ laak daw ni David.
36 Naa, mauma dema maꞌniaig laung nilan, asa si David, iin gupiai pisulat nug Balakat nu Megbebayaꞌ maꞌniniꞌ?
‘Tinaluꞌ nu Kaunutan Megbebayaꞌ ditu Kaunutan ku,
Pegingkuda dini gupidu, dini dapit lintuu,
sampay di gendaw pelebaun ku yaꞌa daagen mu su nga kuntra mu.’ ”
37 Suminaak pa puliꞌ si Isus dinilan, “Kaas ki Tinduꞌ nu Megbebayaꞌ Meglekaunutan, gilal ni David Kaunutan. Mendadi kagina maꞌantu, ki gasalen, sapuꞌ ba laak ni David?”
Mikpegad si Isus mekatag di Tautau Kekesuun
(Mateo 23:1-36; Lucas 20:45-47)
Laak dagid su melaun getaw pelum, benaꞌ midengeg nilan su piktuꞌun ni Isus, liliag ilan mekineeg dun.
38 Mendadi, selian ni Isus mekpetuꞌun, duuni tinaluꞌen maꞌniniꞌ. “Peglengilam amu, adun ndiꞌ amu megelinan nug betad nu nga mekpetuꞌun di Misulat Palinta nu Megbebayaꞌ, ki nga meliag mekpanawpanaw mekseluk melambak suub, sampay mauyaꞌan nilan pegbesaan ilan nu getaw tu nga tebuꞌan.
39 Mukaꞌ saꞌ ditu ilan keglekebibu, pemiliꞌen nilan su pegingkudan nu pegbesaan getaw. Mesama dia simbaan, pemiliꞌen nilan su tampusan metaas gingkudan.
40 Mukaꞌ padun, peglimbungan nilani ngag balulibun, mengagaw ilan tu pimetang nilan, asa petaasen nilan su kenenabi nilan, pekpaitaꞌitaꞌ laak nilan. Naa maꞌnia, midugangan dema tuꞌui kebegat nu ginukuman ditu nga mekpetuꞌun di Palinta kiin!”
Su Ginamut nug Balulibun
(Lucas 21:1-4)
41 Naa pegingkud si Isus diag Balay Pengedapan tu Megbebayaꞌ, dia mesempel nug betangan nu nga getaw gamut nilan. Pegbentayanen su nga getaw megbegay gamut nilan ditu Pengedapan. Saꞌ miglegamut ilan, melaun mekedatuꞌ getaw dia, melaun dademai ginamut nilan.
42 Mendadi, duun pelumig balulibun minateng, pubri gupia, migbetang dadema gamuten, laak duaꞌ laad sinsilyu.
43 Benaꞌ minitaꞌ ni Isus, sinabinen dayun su nga sakupen mekpesempel diniin. Kaliꞌ pektaluꞌ dinilan, “Taman taluꞌu diniu, ki pubri kini balulibun, gembagel pai ginamuten kiin, sabayaꞌ su ginamut nu nga kelaun getaw dini.
44 Puꞌ sug duma getaw, ginamuten su laak kapin nu gimunen. Dagid kig balulibun kini, pia pubri gupia, gilaꞌen da gusay begay sug bataꞌ misukaten.”