Naˀinbí Sedó Yôesiví Tu̖u̖ / Nanbí Sedó Jôesiví Tun LUKE 20

Jesus óetsikaˀyan toˀḏan ônkꞌûˀ iví tꞌôe iˀa̖míḏí

1 Wí thaa Jesus-di iˀ méesate hayˀi ee in tꞌowa ovâyhá̖ˀoˀ heḏá Jôesi Táḏáví híwó̖ˀdi tun ovâytꞌôeˀoˀ. In owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀindá, in Huḏíyoví khuu dâyhá̖ˀoˀindá heḏá wây-á Huḏíyo tsonnindá ûnpówá, 2 heḏi óetu̖ˀan, “Dítu̖ˀan, háawinnan uví tsonkhuu úmuu háa biˀo waa biˀa̖míḏí? Toˀḏan nä́ˀin taˀgen wônkꞌûˀ?” 3 Jesus-di ovâytu̖ˀan, “Nää-á naaḏá wáˀ wí hä̖ä̖wí wâytsikaˀya̖mí un. 4 Dítu̖ˀâ̖a̖mí, toˀḏan John ônkꞌûˀ tꞌowa ovâypꞌóˀpꞌoeˀa̖míḏí, ti Jôesi Táḏáḏí háa tꞌowaḏi?” 5 Heḏi wíˀnä́ táye dívítu̖máa, “Jôesi Táḏáḏí John ônkꞌûˀ gin gitú̖ḏáhoˀ, Jesus-di dítsikagíˀo, ‘Heḏi háaḏan handi wíˀúvíwä̖yu̖pí háa John natú̖ˀin?’ 6 Hewänbo tꞌowaḏiḏa̖ˀ ônkꞌûˀ gin gitú̖ḏá, nä́ˀin tꞌowa nä́we dijiˀindá naˀin díkꞌusä̖ä̖yú̖-í díháyjíḏí, gá John-dá Jôesi Táḏáví tukheˀbi ûnmuuˀin dívíwä̖yundeḏân.” 7 Heḏiho indi Jesus óetu̖ˀan, “Naˀindá wígínhaginnáhpí toˀwíḏí ônkꞌûˀin.” 8 Heḏi Jesus-di ovâytu̖ˀan, “Heḏáhoˀ, naaḏi wänbo wáˀ wíwâytu̖ˀa̖mípí toˀwíḏí naa dînkꞌûˀin dóˀa̖míḏí nä́ˀi hä̖ä̖wí dóˀoˀiˀ.”

Jesus-di in yä̖ˀḏâapíˀin úuva áaphä̖ä̖ á̖yí̖ˀninbí̖ˀgeḏi ovâytu̖ˀan

9 Ihayḏá Jesus-dá nä́ˀin há̖hkangíˀin óˀgéḏí in tꞌowa ovâytu̖ˀan: “Wí sen iˀúuvaˀáakhä̖hsaa, heḏáháˀ iˀ úuva nava-á wên senäˀ úuva áaphä̖ä̖ á̖yí̖ˀnin dimuuˀin ovâypíyémä́gi, heḏáháˀ wíyá piˀwí nangepiyá namää, heḏi báyékí pꞌóe iwe iwóyí̖ˀ. 10 Iˀ úuva napꞌeˀyin dihayḏi wí tꞌôeˀiˀ óesan iˀ nava iwepiye heḏânho in senäˀ dâynavapíyéˀannindi iˀ úuva nayä̖́muˀiˀ óemä̂äníḏí. Hewänbo indi iˀ tꞌôeˀi óewhä̖́ḏiḏáháˀ manda̖ˀdibo-á óewáybun. 11 Heḏi iˀ sendá wíyá tꞌôeˀi-á óesan, hewänbo indi iˀ wáˀ óewhä̖́ḏi heḏá jänäkí-á óeˀan, heḏi iˀ wáˀ manda̖ˀdibo-á óewáybun. 12 Ihayḏá iˀ powageˀi tꞌôeˀi-á óesan. Iˀ wáˀ óewa̖ˀan, heḏá nava iweḏá óechä̖nu. 13 Heḏiho iˀ sen iˀ nava ûnmuuˀi ginnân iˀánshaaˀan: ‘Hân hîn dáyˀa̖mí? Gá ginnân: Nää-á naví eˀnú donsígíˀi donsaaní. I-áho maḏânho óeˀaˀgeení.’ 14 Hewänbo in dâynavapíyéˀannindi iˀ senbí eˀnú ûnˀä̖ḏi óemûˀ ihayḏá wéˀge dívíhéeˀandi ditú̖, ‘Nä́ˀi-ânkun namuu nä́ˀi hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí ûnjoepuwagíˀoˀiˀ. Jaho âyháyjí heḏânho nä́ˀi hä̖ä̖wí nayä̖́muˀi-á gínmúuníḏí.’ 15 Heḏiho iˀ nava iweḏi óepꞌégiḏi óehay.”

Heḏi Jesus-di in tꞌowa ovâytsikaˀyan, “Hân iˀ nava ûnmuuˀiˀḏi in senäˀ dâynavapíyéˀannin ovâyˀa̖mí? 16 Gá namääḏá iˀḏá ovâyhá̖a̖nú-í, ihayḏá iˀ nava-á wây-á toˀwêndá ovâypíyémä̂äní.” In tꞌowa nä́ˀi ditꞌoe ihayḏá ditú̖, “Haˀwâa wínakhâyˀä̖hpí napúuwíˀin.” 17 Jesus-di tsíhtáye ovâymúndeḏi ovâytu̖ˀan, “Heḏi hân handi nä́ˀi Jôesi Táḏáví taˀnin diwe ûntaˀmuuˀi natundaˀ?:

Iˀ kꞌuu in tewhátehpaaˀin dâyjoegiˀandá

nää shánkí natáyˀi kꞌuu tehpaa béˀḏí napóe.

18 Hä̖ˀi kꞌuu-á wí kꞌuu wí toˀwí eeḏi iˀânchä̖nuḏi nakaanú-íˀi waagiˀbá namuu, heḏi nä́ˀi toˀwí nakanuḏi iví túˀ ikhoejée-í heḏá ipóeˀa̖mí. Heḏi iˀ kꞌuubá ivîˀḏi ûnkeˀtꞌândáho óetꞌä̖́ä̖-í.”

19 In Huḏíyoví khuu dâyhá̖ˀoˀindáḏí heḏá in owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀindáḏí dínhanginná Jesus nä́ˀi híˀ inbí̖ˀgeḏiho ihéeˀannin, heḏiho didaˀ wesebo Jesus óepankáyjíˀin, hewänbo in tꞌowa dâykhunwôedaˀmáaḏí wíˀóepankêˀpí.

Tax wáˀâa i̖ˀgeḏi Jesus óetsikaˀyan

20 In Hudíyo tsonnindi á̖yîngiḏi Jesus óemúndeḏi didaˀ óekáyjíˀin híwó wíˀihíˀmáapíḏí, heḏânho in Rome-ˀinbí tunjó óemangekáaníḏí, nä́ˀi tunjó-á shánkí tsonkhuu imáaḏí. Heḏiho wên senäˀ kaaḏibo ovâywáˀâa Jesus hä̖ä̖wí óetsikaˀyâ̖a̖míḏí. Nä́ˀin senäˀdá hójoˀinda̖ˀ dimuu, hewänbo híwóˀnin dimuu waa dívíkhâymáa. 21 Heḏi nä́ˀin hójoˀin senäˀdi Jesus óetu̖ˀan, “Há̖hkandiˀ, naˀindá gínhanginná u̖-á taˀgeḏa̖ˀ bihéeˀo heḏá ovâyhá̖ˀoˀ, u̖ˀḏá tꞌä̖hkí tꞌowa-á handa̖ˀbá ovâymáa, heḏiho taˀgendá Jôesi Táḏáví khuu i̖ˀgeḏá ovâyhá̖ˀoˀ. 22 Dítu̖ˀan, hânnan nanbí tsontun gíntû̖ˀ, ti híwó namuu in Rome-winbí tsondi Caesar ây-tax-wáˀâa-íḏí háa joe?” 23 Hewänbo Jesus-á wesebo ûnhanginná háa inbí hójoˀi ánshaa dínmuuˀin, heḏiho ovâytu̖ˀan, 24 “Wí denarius chä̖ˀ dînkeeyan. Toví tsꞌay heḏá toví khá̖wä̖́-á eeḏi ûnkꞌóe?” Óetu̖ˀan, “Gá Caesar-víˀinnân.” 25 Heḏi Jesus-di ovâytu̖ˀan, “Heḏáhoˀ, hä̖ä̖wí Caesar-vîˀ ûnmuuˀi Caesar-bá binmä́ä, heḏi wáˀ hä̖ä̖wí Jôesi Táḏávîˀ ûnmuuˀi-á Jôesi Táḏá-á binmä́ä.” 26 Wíḏínkoḏipí wên piháawin híˀ óetu̖hkannamíḏí in tꞌoa ditꞌoe-íḏí, heḏi iví híˀḏí ovâyháaˀandi wíyá háabo wíˀóetu̖ˀanpí.

In Sadducees-di Jesus óetsikaˀyan in dichuuˀin diwáywówápúuwí i̖ˀgeḏi

27 Wên Sadducee tꞌowa Jesus-víˀpiye diˀä̖ä̖ hä̖ä̖wí óetsikaˀya̖míḏí (In Sadducees-á dívíwä̖yundeˀ in tꞌowa dichuuˀin háˀto wíyá diwáywówápúuwíˀin.) Indi óetu̖ˀan, 28 “Há̖hkandiˀ, Moses nä́ˀin tsontun dîntaˀnan: Wí sen âypíḏíbo nachuuḏi iví kwee waˀ ûnwówájiḏá, i senbí tíˀûu ûnkhâyˀä̖ˀ iˀ kwee-áḏí ikhóˀyâ̖a̖-íˀin heḏânho dä̂nˀâykwꞌôeníḏí, iˀ páˀḏâyví khá̖wä̖́ ônhûuwíḏí. 29 Hebo ginnân napóe: Tsé ihay tíˀûuwin senäˀ dijiˀ. Iˀ shánkí páaḏéˀiˀ ikhóˀyâ̖ˀ, hebo âypíḏíbo nachuu. 30 Iˀ eeḏiˀi-á wáˀ iˀ kwee-áḏí ikhóˀyâ̖ˀ, heḏá nä́ˀi sen wáˀ âypíḏíbo-áho nachuu. 31 Ihayḏáháˀ iˀ powageˀi-á wáˀ hanbá ûnpóe. Heḏi handa̖ˀ tꞌä̖hkí in tséḏí dijiˀin tíˀûuwin dínpóe, tꞌä̖hkí wíˀínbo iˀ kwee-áḏí dívíkhóˀyâ̖ˀḏi dichuu dâyˀâykwꞌóḏipíḏíboˀ. 32 Tꞌä̖ˀgeḏá iˀ kwee-á wáˀ nachuu. 33 Nä́ˀin tsé ihay tíˀûuwinho i-áḏí dikhóhtsa̖a̖kwꞌônwän, heḏiho nää naˀin dítu̖ˀan, owáy tꞌowa wíyá diwáywówápóe ihayḏi, toˀwíví kwee-an ûnmúuní?”

34 Jesus-di ovâytu̖ˀan, “Kwiyä̖ˀdáḏí senäˀdáḏí dívíkhóˀyándeˀ waˀ nä́ä oepáa kꞌayḏi diwówájiˀ ihayḏiboˀ. 35 Hewänbo toˀwên Jôesi Táḏá natú̖ makówápiye dimännindá, in chuwa iweḏi ovâywáywówápakhâymáa heḏiho háˀto wíyá dichuu-í, heḏânho ihayḏi senäˀdá kwiyä̖ˀdá wíyá wíḏívíkhóhtsa̖a̖khâymáapí, 36 gá gindiḏi in makówáwin tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀin waaginbá dimúuníḏân. Heḏi Jôesi Táḏáví ây dimuu gá iˀḏá wíyá ovâywáywówápakhâymáaḏân. 37-38 Jôesi Táḏáḏí tꞌä̖hkí tꞌowa ivíˀin ûnmuuˀin ovâymúnde diwówájiˀin dimuu waagibá. Moses wänbo nä́ˀin híwó ithayyan iˀ wä̖́ä̖ˀi phéˀyä̖́vi nakojeˀ niˀgeḏi itaˀnan dihayḏi. Iwe natú̖ Nanbí Sedó Jôesi Táḏá-á Abraham-bí Jôesi namuu, heḏá Isaac-vîˀ-á heḏá Jacob-vîˀ-á, tobá nä́ˀin ho dichuu wänboˀ. Heḏiho dichuu wänbo taˀgendi diwówájiˀ gá Jôesi Táḏá-á in diwówájiˀinbí Jôesi-ân dínmuuḏân, in dichumuuˀinbîˀ-á joe.” 39 Wên in Huḏíyo-ví khuu dâyhá̖ˀoˀindi óetu̖ˀan, “Há̖hkandiˀ, híwó bihéeˀan.” 40 Heḏi diwôedaˀ wíyá hä̖ä̖wí óetsikaˀya̖míḏí.

To-an namuu iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí?

41 Heḏi Jesus-di ovâytsikaˀyan, “Heháaḏan tꞌowa ditû̖ˀ iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesogekhâymáaˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí David-ví ây iweḏiˀiˀḏa̖ˀ ûnmuu? 42-43 Iˀ Psalms nataˀmuu iwe David-bo natú̖:

Naví tsondi hayˀi Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏí óetu̖ˀan,

‘Naví koˀḏíngéḏí ósoge,

heḏi uví hä́nmin dovâytꞌaaní heḏá uví mangá wînkáaní.’

44 Nä́ˀi toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesogekhâymáaˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí David-dibo iví tsondi hayˀi gin óetu̖ˀoˀ. Gin namuuḏá háḏíḏanho David-ví ây iweḏiˀiˀḏa̖ˀ ûnmúuní?”

Jesus iví khä̖geˀnin itu̖ˀan in Huḏíyoví khuu dâyhá̖ˀoˀin waaginbá wíḏimúunípí

45 Waˀḏi tꞌä̖hkí in tꞌowaḏi Jesus ôntꞌôeyandeˀ ihayḏi iví khä̖geˀnin itu̖ˀan, 46 “Nä́ˀin tꞌowa Huḏíyoví khuu dâyhá̖ˀoˀin dimuuˀinbíˀweḏi bíˀá̖yîngiˀan. To whaaḏiˀindi ditoˀondi dijiˀ dâykeeya̖míḏí toˀwên dimuuˀin, heḏá hânho-á ovâyhí̖ˀan tꞌowaḏi aˀgindi ovâysengitu̖ˀâ̖a̖míˀin iˀ búˀ pinge i̖ˀge dijiḏi, heḏá wáˀ in Huḏíyoví méesate eeje heḏá nashánkíˀeeḏináˀ dihayḏá in tsonninbí soge eeḏi dívíkwꞌôeníˀin didaˀ. 47 Kwiyä̖ˀ inbí senäˀ dínchuuˀinbí tewhá ovâykweeḏeˀ, heḏáháˀ thaa tꞌä̖hkí dívíjûusuˀoḏi híwóˀnin dimuu waagi dívípiḏaˀoˀ. Gin dívíˀoḏi Jôesi Táḏáḏí shankí ovâytuhchä̖nukhâymáa.”