19
Jisas na Sakiyas
Jisas i ru Jeriko na i ŋgalauwa e tɨne, mava i ndeghathɨ. E ghembako tɨne amala regha idae Sakiyas. Iye ravwenyevwenye na takis gharamban lenji randeviva. Va nuwaiya i thuwe Jisas, ko kaiwae amalaghɨniye va lolo ubotu, na wabwi laghɨye weinji Jisas mava valɨkaiwae i thuwe. Iya kaiwae i rukuviva e ghamwanji na i vana umbwa umbwara idae sikamo* na i thuwe Jisas kaiwae va i reŋa vara e kamwathɨko iyako.
Mbaŋa Jisas i vutha e valɨvaŋgako iyako, i ghɨmara voro na i dagewe iŋa, “Sakiyas, u yoruku u nja, kaiwae nuwaŋguiya noroke ya yaku e len ŋgolo.” Sakiyas i yoruku i nja, i kulavatha ele ŋgolo weiye le warari laghɨye.
Gharɨgharɨko wolaghɨye inanji gheko thɨ thuwe Jisas i vakatha iyako kaero thɨ liya ghautu thɨŋa, “Amalake iyake iye bobwari na i ru amalake iya tharɨke gharavakatha ele ŋgolo.”
Sakiyas i yondovirɨ na i dage weya Giya, iŋa, “Amalana! Wo u thuwe, lo bigibigike valɨvaŋga ne ya giya weŋgiya mbinyembinyeŋgu na thoŋgo ya mban na e vwataeva weya lolo regha, ne ya vamodo njoghawe vara mbaŋavarɨ na e vwatae.”
Jisas i dagewe iŋa, “Vamoru kaero i mena e ŋgoloke iyake noroke, kaiwae amalake iyake i loŋweghathɨ ŋgoreiya Eibraham. 10 Ghino, Lolo Nariye ya mena na ya tamweŋgi na ya vamoruŋgiya raghaweghawe.”
Rakakaiwo thovuthovuye na rakakaiwo raitharɨ
(Mat 25:14-30)
11 Mbaŋa gharɨgharɨ thɨ vandevandeŋa iyako, Jisas i gotubwe e goghaimbake iyake, kaiwae vama ina Jerusalem ghadidiye, na gharɨgharɨ va lenji renuwaŋa ne e mbaŋako vara iyako Loi le ghamba mbaro i yomara. 12 Iya kaiwae i dage weŋgi iŋa, “Amala regha, iye giyanduŋenduŋe. Va i wareriŋa vanautuma regha, bwagabwaga moli, na thɨ vakatha na iye kiŋ, ko amba i njoghava. 13 Amba muyai i wa, i kula vathaŋgiya le rakakaiwo theyaworo na i giya gol gethɨra iya weŋgi na i dage weŋgi iŋa, ‘Hu vakaiwoŋa manike iyake na i mbuthu ghaghad ya njoghama.’ ”
14 “Ko iyemaeŋge ghambae gharɨgharɨniye vavana thɨ botewoyathu na thɨ variyeŋgiya toto gharawo vavana na thɨ rereghambawe, thɨŋa, ‘Ma nuwameiya amalake iyake i tabo na lama kiŋ.’ ”
15 “Amalama kaerova thɨ vakatha na kiŋ na kaero i njoghama. Iŋa na le rakakaiwoko theyaworoko thɨ rakamenawe, kaiwae nuwaiya i ghareghare gheviya thɨ rovaidi lenji kune e tɨne.”
16 “I vivako i mena i dagewe iŋa, ‘Amalana, len golɨma gethɨrama mendava i rokaiwo na ya vaidiya gethɨyaworova na e vwataeva.’ ”
17 “Ghagiyako i gonjoghawe iŋa, ‘I thovuye moli, ghen rakakaiwo thovuye ghen! Kaiwae emunjoru ghamba vareminje ghen e bigibigi nanasiye, ya woraweŋge na u mbaroŋaŋgiya ghembaghemba ghembayaworo!’ ”
18 “Rakakaiwoko theghewoniye i mena na iŋa, ‘Amalana, len golɨma mendava u woveŋgoma mendava i rovakathava gethɨlima na e vwataeva.’ ”
19 “Ghagiyako i gonjoghawe iŋa, ‘Ghen ne u mbaroŋaŋgiya ghembaghemba ghembalima.’ ”
20 “Rakakaiwoko reghava i mena na iŋa, ‘Amalana, u wonjoghao len golɨke. Va ya wothuwele e kwama tɨne. 21 Va ya mararuŋge kaiwae ghanɨthanavu i vurɨgheghe. U woraŋgiya budakaiya mava u worawe na u tɨgha budakaiya mava u kabu.’ ”
22 “Ghagiyako i gonjoghawe iŋa, ‘Rakakaiwo raithara ghen! Ghalɨŋana tembe i njogha na i wonjoŋaŋgeva. Kaero u ghareghare ghino wothanavu i vurɨgheghe, ya mbana budakaiya ghino mava ya bigirawe na ya tɨgha mava ghino ya kabu. 23 Buda kaiwae mava u bigiraweya lo manina e beŋɨk na mbala menda ya njoghama na ya mban njogha weiye vavanava na e vwataeva?’ ”
24 “Amba i dage weŋgiya iyava thiya ndeghathɨko gheko iŋa, ‘Hu mbana maninawe na hu giyawa rakakaiwona iya gethɨyaworona inawe.’ ”
25 “Ko iyemaeŋge thɨ dagewe, thɨŋa, ‘Amalana, gethɨyaworo kaero inawe!’ ”
26 “I gonjogha weŋgi iŋa, ‘Ya dage e ghemi, thela i vakaiwoŋa wagiyaweya ghabebeko, ghino ya vatabowe, ko thela ma e ghavareminje, othembe nasiye moli inawe, ya bigivaowe. 27 Ko iyemaeŋge, iya thiyema wothɨghɨyaŋgima, iya thɨ botewo ya tabo na lenji kiŋɨma, hu vaŋgumenaŋgi gheke na hu gaboŋgi e maraŋgu.’ ”
Jisas i ru Jerusalem
(Mat 21:1-11; Mak 11:1-11; Jon 12:12-19)
28 Jisas i utuŋa iyake na e ghereiye, i viva weŋgi thɨ voro Jerusalem. 29 Mbaŋa i vurɨthaiŋgiya Betepage na Betani, Olivɨ e ghanji Ou, amba i variyeŋgiya gharaghambu theghewo e ghamwanji, 30 i dage weŋgi iŋa, “Hu wa e ghembana e ghamwamina. Mbaŋa ne vohu ru, ne hu vaidiya doŋɨki nariye, thɨ ŋgarɨrawe na ma mbaŋa regha lolo i thawe. Hu raka ghathiyona na hu vaŋgumena gheke. 31 Thoŋgo lolo regha i vaitoŋga, ‘Buda kaiwae hu raka doŋɨkina nariye?’ hu dagewe, huŋa, ‘Giya nuwaiya.’ ”
32 Me variyeŋgima thɨ wa na vethɨ vaidi ŋgoreiya me dagema weŋgi. 33 Mbaŋa thɨ rakaraka ghathiyoma, tatanuwaganji thɨ vaito thɨŋa, “Buda kaiwae hu raka doŋɨkina nariye?”
34 Thɨ gonjogha weŋgi, thɨŋa, “Giya nuwaiya.”
35 Thɨ yovaŋguya doŋɨkiko nariye weya Jisas, thɨ bigiraweya ghanjikwama ghayaboyabo e vwatae, na thɨ vaŋguvoreŋa Jisas i yakuwe. 36 E le loŋga tɨne, gharɨgharɨ thɨ yevɨŋgiya ghanjikwamakwama e kamwathɨko.
37 Mbaŋa kaero inanji Jerusalem ghadidiye, ŋgora kamwathɨ i nja Olivɨ e ghanji Ou, gharaghambu ko ghanjiwabwi laghɨye thɨ vata ago weya Loi na thɨ tarawe e ghalɨŋanji laghɨye, le vakatha ghamba rotaele laghɨlaghɨye iyava thɨ thuwe e maranjiko kaiwae:
38 thɨŋa, “Loi ghare weya kiŋɨke iya i mena Giya e idaeke. Ra wovavwenyevwenyeŋa Loi e buruburu na le gharemalɨlɨ i mena weinda.”+
39 Parisi vavana e wabwiko tɨne thɨ dage weya Jisas thɨŋa, “Ravavaghare, u dage tenɨŋgiya ghanɨraghambu na thɨ loŋga kubaro.”
40 I gonjogha weŋgi iŋa, “Ya dage e ghemi, thoŋgo thiyeke thɨ loŋga kubaro, varɨvarɨke ne thɨ yaro.”
Jisas i randa Jerusalem kaiwae
41 Mbaŋa vama i mena Jerusalem ghadidiye na i thuwe ghembako, i randa kaiwae, 42 na iŋa, “Thoŋgo mbema u ghareghare vara noroke budakai ne i womena gharemalɨlɨ, ko iyemaeŋge mane u thuwe kaiwae i rothuwele e ghen. 43 Mbaŋa tene i mena mbaŋaniye ne ghanɨthɨghɨya thɨ meghɨliŋaŋge, ne thɨ gana tenɨŋge, thɨ ndetenɨtenɨŋge na thɨ ndembiyeŋge e valɨvaŋga regha na regha. 44 Mbema ne thɨ mukuwaŋge vara na thɨ gabovaoŋgiya gharɨgharɨ nanji e tɨnena. Mane te varɨ reghava i ndendeghathɨ e ghambae, kaiwae ma menda u ghareghare mbaŋa Loi le mena e ghen.”
Jisas i ru e Ŋgolo Boboma tɨne
(Mat 21:12-17; Mak 11:15-19; Jon 2:13-22)
45 Amba Jisas ve ru e Ŋgolo Boboma ghayayao tɨne na i vagege raŋgiyaŋgiya rakunekune, 46 na i dage weŋgi iŋa, “Gharorori ŋgoreiye, ‘Lo ŋgoloke iye ŋgolo ghamba naŋgo,’+ ko iyemaeŋge hu vakatha ŋgoreiya rakaivɨ lenji ghamba kubaro.”
47 Mbaŋa regha na regha Jisas i vavaghare e Ŋgolo Boboma ghayayao tɨne. Ko iyemaeŋge ravowovowo laghɨlaghɨye, mbaro gharavavaghare na gharɨgharɨ lenji randeviva nuwanjiya thɨ unɨghɨ; 48 iyemaeŋge mava thɨ vaidiya lenji kamwathɨ thovuye regha na valɨkaiwanji thɨ vakathawe, kaiwae gharɨgharɨko wolaghɨye nuwanjiya moli thɨ vandeŋe le utuko.
* 19:4 Sikamo iye umbwa regha. Yaŋgayaŋgae i ghanagha thɨ rakaraŋgi, na ghavanavana i maya. Mbaŋaviye thɨ kabu kamwathɨ e ghadidiye. Va i mbuthu wagiyawe Israel e tɨne. Umbwako gharɨgharɨ va thɨ vakaiwoŋa ndɨghe kaiwae na tembe ŋgoreiyeva timba kaiwae. 19:13 Gol gethɨra lolo regha modae manjala umboto kaiwo kaiwae. + 19:38 Sam 118:26 + 19:46 Ais 56:7; Jer 7:11