Pilipai
Lenji Leta
Pol Le Rorori
Utu iviva
Pol le vaghɨliya theghewoniye e tɨne va i wa e ghembake iyake, Pilipai, ina Masedoniya ele valɨvaŋga. Pol le kaiwo na le vavaghare kaiwae gharɨgharɨ vavana thɨ loŋweghathɨ ko amba ekelesiya ina Pilipai e tɨne. (Hu thuweya Vakatha 16:11-40). Le vaghɨliya theghetoniye e tɨne tembe ve thuweŋgiva ekelesiya Pilipai e tɨne (Vakatha 20:6). Va i ri gheko i wa Jerusalem, ko amba i wa Rom le kot kaiwae. Theghathagha umboiwo ve yaku e thiyo Rom e tɨne. Ghayamoyamo ŋgoreiye va e mbaŋako iyako iyava i roriya letake iyake na i variye weŋgiya ekelesiya Pilipai e tɨne.
Pol le rɨghe laghɨye na i variya letake iyake kaiwae va nuwaiya i vata ago weŋgiya ekelesiya Pilipai e tɨne lenji mwaewo kaiwae, iyava thɨ variye weya amalaghɨniye (1:15; 4:10-19). Pol tembe nuwaiyava i vavurɨghegheŋgi na thɨ gharenja (2:1-11), na ghanjithanavu ŋgoreiya raloŋweloŋweghathɨ ghanjithanavu. Ravavaghare vavana thɨŋava thoŋgo Pilipai mbe thɨ ghambu vara Mosese le Mbaro amba ne valɨkaiwae Loi i wovathovuthovuyeŋaŋgi, ko iyemaeŋge Pol i woraŋgiya weŋgi mbe ra loŋweghathɨ eŋge Krais ambane Loi i worumwarumwaruŋainda (3:1-11). Iya kaiwae Pol i vavurɨghegheŋgi na thɨ ndeghathɨ vurɨgheghe loŋweghathɨ emunjoru moli e tɨne.
Renuwaŋa laghɨye regha letake iyake e tɨne iye warari. Pol mbe ghamberegha vara le warari na le gharematuwo i govambwara, na i dage weŋgiya Pilipai iŋa, “Mbaŋake wolaghɨye hu warari, kaiwae kaero hu yaku weya Giya.”
1
1 Ghino Pol ya roriya letake iyake weiŋgu Timoti, ghime Krais Jisas le rakakaiwo, wo variye na i ghaona e ghemi ekelesiya Pilipai, weimiyaŋgiya lemi randeviva na ghanjirathalavuŋgi. Ghemi Loi le gharɨgharɨ kaiwae kaero hu yaku weya Krais Jisas.
2 Wo naŋgo weya Loi Ramanda na ghanda Giya Jisas Krais gharenji e ghemi na lenji gharemalɨlɨ i riyevanjara gharemina.
Pol i naŋgo weya Loi Pilipai kaiwanji
3 Mbaŋake wolaghɨye thoŋgo ya renuwaŋaŋga, ya vata ago weya lo Loi,
4 na mbaŋake wolaghɨye thoŋgo ya naŋgo taulaghɨna ghemi kaiwami, weiŋgu lo warari ya naŋgonaŋgo.
5 Lo warari rɨghe kaiwae, i ri mbaŋaniye va hu loŋweghathɨ, weiŋguyaŋgiya ghemi ra vethalathalavuinda na ra vakavakatha Toto Thovuye kaiwoniye gheghad noroke.
6 Na ya ghareghare wagiyawe kaiwoke thovuye iyake Loi iya kaerova i woraweya rɨghe e yawalimina, mbene i vakatha valawe vara gheghad mbaŋaniye Krais Jisas ne i njoghama.
7 Ghemi mbe ghareŋgu vara weŋga mbaŋake wolaghɨye, na i thovuye moli e ghino ya renuwaŋa ŋgoreiyako kaiwami. Kaiwae othembe e mbaŋake inaŋgu e thiyo tɨne na ya vamanjamanjalaŋa Toto Thovuye weŋgiya rathɨghɨya buda kaiwae i emunjoru na ma e ghanumoghegheiwo, vambe weiŋguyaŋgi vara ghemi ra vethalathalavuinda e kaiwoke iya Loi, weiye le mwaewo va i wogiyake e ghino.
8 Loi i ghareghare, emunjoru moli mbe ghareŋgu vara weŋga taulaghɨna ghemi ŋgoreiya Krais Jisas i gharethovuŋga laghɨye.
9 Ya naŋgonaŋgo kaiwami na gharethovu thanavuniye mbe i mbuthumbuthu vara e yawalimina, na tembe ŋgoreiyeva Loi ghaghareghare i laghɨye e gharemina na lemi renuwaŋa i rumwaru,
10 na mbala hu tuthi e thanavuke wolaghɨye na iyaŋganiya i thovuye moli hu vakavakatha. Mbala ma e lemi tharɨ o e ghamiwonjowe regha mbaŋa Krais Jisas ne i njoghama.
11 Thanavu thovuye moli une iye i mena weya Krais Jisas i riyevanjara gharemina, na iyake kaiwae gharɨgharɨ thɨ yavwatatawana na thɨ tarawe Loi.
Pol ghaŋgarɨŋgarɨ i vakatha Toto Thovuye i voru
12 Lo bodaboda, nuwaŋguiya hu ghareghare, vuyowoke iya thɨ yomarake e ghino i vakatha Toto Thovuye ma i voru eŋge.
13 Sisa ghayayao gharagatɨgat, weinjiyaŋgiya ghembako gharɨgharɨniyeko wolaghɨye, kaero thɨ ghareghare Krais kaiwae iya ya ruke e thiyo.
14 Na reghava, lo ru e thiyoke i vakathaŋgiya oghaghanda lemoyo lenji loŋweghathɨ weya Giya kaero i vavurɨgheghe, na weinji lenji gharematuwa, ma thɨ mararu thɨ ndethɨna Loi utuutuniye.
15 Ŋgoreiye, gharɨgharɨ vavana thɨ yamwanja kaiwaŋgu na nuwanjiya thɨ kivwalaŋgo na thɨ vavaghareŋa Krais utuutuniye, ko vavana thɨ warari eŋge kaiwaŋgu na thɨ vavaghare.
16 Thiyeke iyake lo ru e thiyo une i yomara gharɨgharɨ lemoyo thɨ ghareghare Toto Thovuye emunjoru, iya kaiwae thɨ gharethovuŋgo na thɨ vavaghareŋa Krais.
17 Ko thiya vavanama, ma renuwaŋa thovuye e tɨne na thɨ vavaghare. Thɨ utuŋa Krais utuniye kaiwae nuwanjiya thɨ wovoreŋa idanji na thɨ kivwalaŋgo, na thɨ munjeva thɨ vatabo wovuyowoke mbaŋa amba inaŋguke e thiyo tɨne.
18 Ko e ghino ma bigi ŋgoreiye, ya warari eŋge. Othembe thoŋgo lenji renuwaŋa i thovuye o lenji renuwaŋa i tharɨ e ghino, Krais utuniye iya thɨ utuŋako, iyako kaiwae ya warari moli.
Mbwana, lo warari mbene i tubwembele vara,
19 kaiwae ya ghareghare lemi naŋgona une na Jisas Krais Une le thalavu kaiwae Loi ne i rakayathuŋgo na ya raŋgi e thiyoke tɨne.
20 Lo renuwaŋa e ghareŋguke laghɨye mane ya monjinaŋa bigi regha, ko mbaŋake wolaghɨye na mbe e mbaŋakeva iyake weiŋgu lo gharematuwa na lo vakathake wolaghɨye e tɨnenji ya wovavwenyevwenyeŋa Krais, othembe ne riwaŋgu i thovuye o ya mare.
21 Iya kaiwae, e ghino thoŋgo riwaŋgu thovuye, Krais kaiwaya iyako. Na thoŋgo ya mare, kaero ne ya thovuye moli.
22 Ko thoŋgo mane ya mare, valɨkaiwae ne ya kaiwo na une ve yomara. Iya kaiwae ma ya ghareghare iyaŋganiya ne ya tuthi.
23 Renuwaŋa theghewo thɨ momodɨŋgo. Nuwaŋguke nuwaiya moli ya iteta yawalɨke iyake na va yaku weiŋgu Krais. I thovuye moliya iyako.
24 Ko ghemi ghamithalavu kaiwae valɨkaiwae moli mbowo ya yaku e yambaneke.
25 Ya ghareghare wagiyawe wokaiwo mbe inawe, na ya ghareghare mbowo ya yaku e yambaneke weiŋguyaŋgiya ghemi na ya thalavuŋga lemi loŋweghathɨna i vurɨgheghe na hu warari.
26 Na mbaŋa ne ya njoghaona e ghemi lemi warari i laghɨye moli weya Krais Jisas ghino kaiwaŋgu.
27 Bigi laghɨye regha iyake: yawalimina ghaloŋgaloŋga hu njimbukiki vakatha na ŋgoreiya Krais utuniye thovuye le woraŋgiya. Na othembe thoŋgo ya ghaona ya thuweŋga, o ya bwagabwaga moli e ghemi na mbema ya loŋweŋge utunimi, ne ya ghareghare lemi renuwaŋa regha hu ndeghathɨ vurɨgheghewe, na hu rovurɨgheghe na regha hu vakathaŋgiya gharɨgharɨ thɨ loŋweghathɨgha Toto Thovuye.
28 Iya kaiwae thava hu mararuŋgiya ghamithɨghɨya. Thoŋgo hu vakatha ŋgoreiyako, ghamithɨghɨyaŋgi ne thɨ ghareghare ma e lenji vurɨgheghe na nevole i mukuwoŋgi, na ne thɨ ghareghare ghemi hu vaidiya ghamivamoru kaiwae Loi i thalavuŋga.
29 Hu ndeghathɨ vurɨgheghe kaiwae Loi i vatomwe na hu kaiwo Krais kaiwae. Ma mbe i vatomweŋge na hu loŋweghathɨgha amalaghɨniye, ko tembe ŋgoreiyeva ne hu vaidiya vuyowo amalaghɨniye kaiwae.
30 Kaerova hu thuweŋgo ya rogaithɨ, e mbaŋake iyake hu loŋweya utuniŋgu mbe ghinoke ya rorogaithɨ. Rogaithɨniye mbe reghaeŋge ghemi tembe hu rorogaithɨweva.