6
Sarere âi bo meme sop aregât den.
1 Akto Sarere âi bo meme sop siân Yesu olop maliŋe kalam ginŋângen ariyi. Arim olop mali yâkŋe kalamânba sot bâikŋe konok konok are mem hâkŋe digim neyi.
2 Hain akbiâ Parisaio luâk arekŋe yekmâ hin dâyi, “Ye wangât hain aktâi? Uŋak âi meme sopŋe bo aregât âi membiâ ârândâŋ bo aktâp.”
3 Hain dâmbiâ Yesuŋe hin dâm makyeŋgiep, “Ye bo nâŋgâi me? Dawidi akto luâklupŋe mop miawak yeŋgimbo agi are nâŋgâi me bo?
4 Yâkŋe hin agi. Dawidiŋe Anutugât sumbe kat kat emetŋân âgâm sot Anutugât pat dâm kali are mem nem bikŋe luâklupŋe yeŋgimbo olowâk neyi. Sot are luâk aŋgâ yeŋgât pat borâm sumbe kat kat luâk are yeŋgâlâk dâm magi. Ainba yâkŋe hanâk mem neyi.
5 Aregât keiŋe makmâ miawaktere nâŋgâŋet. Nâ Anutuŋe huŋgun niŋdo luâk akmâ geân Sarereân âi bo meme aregât kautŋe akmâ mandân.” dâep.
Sarere siân Yesuŋe luâk siâ heŋgemgoep.
6 Akto Sarere siân den emetŋân âgâm den makyeŋgiep. Makyeŋgimbo luâk siâ talep aregât bâtŋe bungen âmâ kamunŋe agep.
7 Hain akto Mosegât den kârikŋe makyeŋgimini akto Parisaio luâk arekŋe, “Yesuŋe luâk ire mem heŋgemgowerâp me bo?” dâm aregât ekmâ âmâ denân katbaen dâm aregât damungom tali.
8 Akto Yesuŋe yekmâ nâŋgâm âmâ luâk bâtŋe kamunŋe are hin magaŋep, “Agatmâ kin.” dâmbo agatmâ kilep.
9 Kindo damungom kili are hin makyeŋgiep, “Sarere âi bo meme sopŋân wan me wan âlepŋe me bâleŋe akbaen are luâk heŋgem yeŋgumaen me hilip yeŋgumaen aregât makniŋbiâ nâŋgâwe.” dâep.
10 Hain dâm tâŋâk yekto den hâuŋe bo magaŋi. Yân kinbiâ bâtŋe kamunŋe are ekmâ hin magaŋep, “Bâtge mem agat.” dâmbo bâtŋe mem agato âlepŋe agep.
11 Akto are ekmâ hin magaŋgi goaŋgi agi, “Sarere âi meme sopŋe boân ina âi ire mendo ârândâŋ bo aktâp. Aregât gain gain akne.” dâm Yesugât kuk bâleŋe akmâ kili.
Yesuŋe Aposololupŋe meyegep.
12 Akto sop siân emet dâgâwerâm akto Yesuŋe gimbâŋe siân Anutu magaŋberâm âgâep. Âgâmbo Anutu olop den akbela emet hauŋdo
13 luâk olop mali hutyeŋânba keiân lâuwâ are mem oloŋ yegep. Oloŋyekmâ âmâ Aposolo yeŋgonlep.
14 Dâ kotyeŋe ikiŋeâk ikiŋeâk âmâ hin. Simoŋ kotŋe siâ Petoro emiŋe Anderea, Yakobo, Yohane, Pilipo, Batolomaio,
15 Mataio, Toma, Yakobo siâ are Alipaiogât nanŋe akto Simoŋ siâ Roma yeŋgât hâkâŋ agi are yeŋgâlân gâtŋe akto
16 Yudasi are Yakobogât nanŋe akto Yudasi siâ Karioto kepian gâtŋe arekŋe âmâ beirâ Yesugât gasalupŋe makyeŋgimbo kombiâ moep.
17 Yâk meyekmâ gimbâŋe kautŋângenba gem hân ukuleŋân arim luâk âmbâle dondâ penâyeŋgiyi. Penâyeŋgimbiâ luâk dondâ yâk yeŋgâlân togom menduguyi. Akto Yudaia hânângenba akto Yerusalem kepiangenba akto Tiro akto Sidoŋ kepia are haru dâtŋân talewângenba togom mendugu akbiâ den potatmâ yeŋgiep. Akto kundat agi are yeŋgât makto âlepŋe agi.
18 Akto sinduk baniara bâleŋande kautyeŋân miep are watyekto arimbiâ âlepŋe agi.
19 Hain akmâ Yesugât kârikŋeŋande heŋgemnengumbo howaim âlepŋe akne dâm kili.
Yesuŋe den dâtŋe makyeŋgiep.
20 Akto Yesuŋe ikiŋe hamiŋân gâtŋe yekmâ hin dâep, “Ye puligât umburuk akmâ manmai aregât Anutuŋe damunyeŋe akberâm aktâp. Aregât yeŋgât nâŋgâre âlepŋe aktâp.
21 Sop hinŋeâk iregât âmâ mop mandâi. Dâ hâmbâi âmâ Anutuŋe wan me wangât egâliaŋ akmai are yeŋgimbo ârândâŋ akbiap. Aregât yeŋgât nâŋgâre âlepŋe aktâp. Sop hinŋe âmâ okotyeŋe nâŋgâm indem mandâi yeŋe âmâ hâmbâi biwiyeŋe heroŋe akbiap aregât yeŋgât nâŋgâre âlepŋe aktâp.
22 Luâk âmbâle bikŋande luâk akmâ geân nâŋgât hâkâŋ akmai aregât ye yekbiâ gembiâ hogom nâŋgâyeŋgim watyekmai
23 aregât yeŋgât hâu âlepŋe hâmbâi Humoŋe himbimân wan katyeŋgiep are tatâp aregât biwiyeŋe heroŋe humo nâŋgâm manbi. Amâ bâgilupyeŋande yeŋe aktâi dop hainâk akmâ Anutugât hoŋ bawa agaŋmâ mali.
24 Woe, niŋemaŋe puli siâ siâ tat yeŋgiâp aregât emelâk âlepŋe yeŋaet hâu meyi. Ye hâmbâi âmâ bâleŋân arim âi girâp akbai.
25 Woe, uŋak âmâ sot humo nem unsambe manmâ heroŋe aktâi. Dâ hâmbâi âmâ bâleŋân arim mop manmâ âi girâp akbai. Akto uŋak âmâ giriŋmâ heroŋe maroŋe kakŋân mandâi. Dâ hâmbâi âmâ indem umatŋân manbai.
26 Woe, ulikŋân luâk bikŋande agatmâ den mem hin hiaŋgim dâyi, “Nen Anutuŋe den dâm maknengiâp are makmâ miawaktenŋe nâŋgâm lokoŋet.” dâmbiâ âmâ bâgilupyeŋande heroŋe akyeŋgiyi. Heroŋe akyeŋgimbiâ Anutuŋe bo huŋgun yeŋgiep, yânâk agatmâ hiaŋgi den dâyi aregât dosayeŋe yeŋgiep. Aregât uŋak iregât âmâ luâk âmbâle kâmot humo arekŋe yeŋgât nâŋgâm heroŋe akyeŋgimbiâ âmâ hanoko akbi.
Gasa are gala akyeŋgiwei.
27 Gârâmâ nâ hin maktere nâŋgâŋet. Yeŋe gasalupyeŋe yeŋgât nâŋgâm gala akyeŋgiwi. Akto yeŋgât hâkâŋ akmai are mem gala katyekbi.
28 Akto ye bâleŋe akyeŋgimai are heroŋe akyeŋgiwi. Akto makmâ hâkâŋ yekmai yâk yeŋgât akmâ Anutu ulilaŋbi.
29 Luâk siâŋe ondopge hogombo are ondopge bikŋe waŋben. Luâk siâŋe gâŋgât ito meŋgiŋberâm kârikŋe akto âmâ iripânge biken are waŋben.
30 Luâk siâŋe puli siâ siâgât ulit giŋdo are waŋbiat. Akto luâk siâŋe puli siâ siâ are meŋgiŋdo aregât purik katmâ niŋ bo dâwiat.
31 Yeŋe wan me wan siâ siâ aknengiŋet dâm aregât ukenŋe akmai dop hainâk akyeŋgiwai.
32 Luâk âmbâle bikŋande ye han kalem akyeŋgimai yâk han kalem purikatmâ akyeŋgiwai amâ hâu gain gain miawakyeŋgiwiap? Amâ luâk bâleŋande galalupyeŋe han kalem akyeŋgimai gai.
33 Akto bikŋande gala akyeŋgimai yâk gala akyeŋgiwai amâ hâu gain gain miawakyeŋgiwiap? Amâ luâk bâleŋande hain akmai aten.
34 Akto hâuŋe purikatmâ nengiŋetdâm wan me wan yeŋgiwai amâ Anutuŋe hâu wan hinan purikatmâ yeŋgiwiap? Amâ Anutugât den bâlâk manmai yâkŋe galalupŋe hin dâm siâ me siâ yeŋgimai, “Maleine yekâ hainâgâk hâuŋe nengiwi.” dâmai.
35 Bo. Ye hain bo akbi. Ye gasalupyeŋe gala akyeŋgiwi. Hâuŋe bo yeŋgiwai yâk hanâk heŋgemyeŋgum siâ me siâ yeŋgiwi. Hain akmâ maleine hâuŋe umatŋe membai. Hain akmâ Humo yâkgât nan barat akmâ manbai. Yâkŋe âmâ luâk gulip akto metŋe yâk hanâk han kalem akyeŋgimap.
36 Eweyeŋande han kalem manmapgât yeŋe hainâk han kalem olop manbi.
37 Akto yeŋe yâk yeŋgât den borâm hâre yeŋgimbiâ âmâ hainâk Anutuŋe dosayeŋe bo kat yeŋgiwiap. Dâ dosayeŋe hepun yeŋgimbiâ âmâ hainâk Anutuŋe dosayeŋe hepun yeŋgiwiap.
38 Puli me wan me wan akyeŋgimbiâ âmâ Anutuŋe hainâk akyeŋgiwiap. Gârâmâ Anutuŋe lugum totokombo humo akto yeŋgiwiap. Are âmâ yeŋe yeŋgimai dop hainâk Anutuŋe yeŋgiwiap.” dâep.
Yesuŋe den umatŋe dâm makyeŋgiep.
39 Yesuŋe den hain dâm makyeŋgim den ginŋe hin dâm makyeŋgiep, “Dewunyetŋe bok bokŋe lâuwâ siâŋe yetŋeâk oloŋ akmâ dâp mesokmâ siângen arim hememân hâkoko akbiandat.
40 Akto den siâ makbe. Nanaŋ âmâ tiksaŋe bo ewangimap. Nanaŋ are wan me wan nâŋgâm heŋgemgom âmâ tiksa aregât dop akmap.
41 Akto den siâ makbe. Gâŋe galagaet dewunŋân lâwin uneŋe tatâp are ekmâ guge dewungân lâwin papaŋe tatâp aregât bo nâŋgaŋgim galagaet dewunŋân tatâp aregâlâk hin dâmenâ ârândâŋ bo akbiap,
42 “Gala, dewungân gagap tatâp are meŋgiŋbe.” Gâ hiaŋgi luâk. Guge dewungân lâwin papaŋe tatâp are soŋ meakmenâ âlepŋe akto âmâ galagaet dewunŋân lâwin uneŋe tatâp are memenâ ârândâŋ akbiâp.
Lâwin keiŋe keiŋe.
43 Akto den siâ makbe. Lâwin keiŋe keiŋe aregât koaŋe ikiŋeâk ikiŋeâk kinmap. Lâwin koaŋe âlepŋande lâwin bâleŋân bo kinmap. Akto hainâk lâwin koaŋe bâleŋande lâwin âlepŋân bo kinmap.
44 Giat bunŋande kewu bo akmap. Akto kânden bunŋande ham bo akmap. Bunŋaet keiŋe ya ekmâ nâŋgâmai are.
45 Luâk siâgât biwiŋân wan me wan bâleŋe me âlepŋe pikmâ yendâp aregât lauŋânba âlepŋe me bâleŋe miawakmap. Aregât luâk âlepŋe siâ biwi irakŋe manmapgât bunŋe biwiŋânba agak meme âlepŋeâk miawakmap. Dâ luâk bâleŋe siâ biwi heleŋ manmapgât bunŋe biwiŋânba agak meme bâleŋeâk makmap.
Emet kârikŋe akto yeukŋe aregât keiŋe.
46 Yeŋe lau yeŋandeâk, “Humonenŋe, Humonenŋe.” dâm nogonmâ âmâ nâŋe den makyeŋgiman are bo lokomai are amâ ârândâŋ bo akmap.
47 Siâŋe nâŋgât denne nâŋgâm lokom manmap are âmâ dop hin dâre nâŋgâŋet.
48 Luâk siâŋe emetŋe ketugum tetembeŋe kâlep anuŋdo gembo totokombo kârikŋe agep. Kârikŋe akto âmâ emetŋe are ketugumbo ârândâŋ akmâ tato âmâ wâriŋ humo mendo tu seru kârikŋe akto emet are kârikŋe akmâ bo kâwulakmâ kilep. Luâk hain arekŋe dop hain aktâp.
49 Dâ siâŋe denne ire nâŋgâm âmâ hepulep aregât dop âmâ luâk siâ emet ketugum âmâ tetembeŋe yân hanâk yogan yogan kakŋân anuŋdo kilep. Ain âmâ tu seru humo pando âmâ yogan yogan akmâ kâwulakmap.” dâep.