13
Luâkŋe sot koaŋe kâmelep.
Akto sop ain Yesuŋe emet are hepunmâ sopanmâ arim bâtgum ginŋân talep. Ain tato luâk âmbâle dondâŋe yâkgâlân togom gam ândeaŋi. Hain agi aregât waŋga siân âgâep. Akto luâk âmbâle togoyi are bâtgum dâtŋân kinbiâ makyeŋgiep. Waŋga kâlegen kinmâ den ginŋe dondâ makyeŋgiep are hutŋân den ginŋe siâ ikiŋaet pat hin dâm makyeŋgiep, “Luâk siâŋe seŋgo alekŋe mem âi pâiŋângen ariep. Hain akmâ arim mem biken biken pando giep. Dâ seŋgo alekŋe bikŋe âmâ dâwân ge yiep. Are lâutŋe dowâk togo nem meteyi. Dâ bikŋe âmâ hân kât kâlegen hân dondâ bo ain ge yiep aregât dowâk pâtkombo kâmŋe dowâk gambo dewutâ kârikŋe pando kândârâŋe tâlâwâk aregât dipkom moep. Dâ bikŋe âmâ hele kândârâŋe kâlegen ain ge yiep arekŋe sopŋân pâtkom kâmŋe gambo hewukŋe âkâ hainâk gam kârikŋe akmâ sot tigimbo bunŋe bo agep. Akto seŋgo alekŋe bikŋe âmâ hân kelurâ amboŋande mem bandikoep ain ge yiep are bikŋande pâtkom agatmâ bunŋe âlepŋe agep. Dâ bikŋande amâ pâtkom agatmâ bunŋe âlepŋe dondâ agep. Gârâmâ ye den ire nâŋgâm biwiyeŋân katmâ heŋgemgom manbiâ bunŋe yeŋgâlân miawakbiap.” dâep.
10 Hain dâmbo luâk âmbâle dondâ arimbiâ luâklupŋande Yesu hindâm aikoyi, “Amâ wangât den ginŋeâk makyeŋgiât?” dâmbiâ hin makyeŋgiep, 11 “Ye Anutuŋe damunyeŋe akmap aregât keiŋe yoŋâk malep are miapŋân makyeŋgiman. Dâ luâk âmbâle bikŋe Anutuŋe bo damunyeŋe akmap are Anutugât den patgât keiŋe miawâk bo makyeŋgiman. 12 Aregât luâk âmbâle bikŋande siâ me siâ are damun akmâ mem manmai are siâ me siâ siâkâ yeŋgire sambe miawagaŋbiap. Dâ bikŋande âmâ siâ me siâ bâlensiâ are mem manmai are mendere yân manbai. 13 Aregât den ginŋeâk makyeŋgiman. Amâ yâkŋe âmâ ekmâ âmâ bo ekmâ nâŋgâwai. Akto nâŋgâwerâm hâumgowai arekŋe keiŋe bo nâŋgâwai. 14 Aregât den siâ Yesaiaŋe ulikŋân kulemgoep bikŋe bunŋe aktâp. Amâ hin,
Anutuŋe hin dâep, “Luâk âmbâle yu mandâi amâ ondopyeŋande nâŋgâwai. Dâ hanyeŋande âmâ bo nâŋgâm kotgâwai. Akto dewunyeŋande ekbai. Dâ ekmâ âmâ bo heŋgemgowai. 15 Luâk kâmot irekŋe hanyeŋe kârikŋe akto ondopyeŋe bokbokŋe akto dewunyeŋe âmâ bogep. Amâ dewunyeŋande siâ me siâ ekmâ ondopyeŋande nâŋgâm heŋgemgom âmâ han biwiyeŋe purikatmâ heŋgemgombiâ nâŋe mem heŋgemgomyekbomgât wan me wan bo ekmâ nâŋgâm heŋgemgowai.” Anutuŋe hain dâep.
Yesaiaŋe den yu kulemgoep are bunŋe aktâp.
16-17 Den bunŋe makyeŋgiwe. Ulikŋân Anutugât propete akto luâk âmbâle bikŋe Anutugât dewunŋân agak meme âlepŋeâk akmâ mali arekŋe wan me wan uŋak yeŋe ekmâ mandâi hainâk ekberâm ukenŋe humo nâŋgâm mali. Dâ amâ bo egi. Akto den pat âlepŋe makyeŋgire nâŋgâi ire gai nâŋgâwerâm ukenŋe humo nâŋgâm mali. Dâ amâ bo nâŋgâyi. Aregât ye âmâ wan me wan ekmai aregât nâŋgâm heroŋe humo akmai. Akto den pat âlepŋe makyeŋgire nâŋgâmai aregât heroŋe humo nâŋgâm manmai.
Sot kâmelep aregât keiŋe.
18 Akto nâŋe luâk siâŋe seŋgo palepgât den ginŋe maktân aregât keiŋe amâ hin. 19 Seŋgo palep amâ Anutuŋe damunyeŋe akbiapgât den dopŋe makyeŋgiman. Akto dâwân mesokto ge yiep are amâ den maktere bo nâŋgâmbiâ ainâk Bâleŋe Amboŋande dowâk togom den âlepŋe biwiyeŋân gewop dâm den pat are kondo bo akmap. Hain are. 20 Dâ seŋgo bikŋe hân kât kâlegen ge yiepgât maktân are amâ luâkŋe hin akmai. Den pat âlepŋe maktere âlepŋe nâŋgâm manmai. Akto ire amâ âlepŋe dâm heroŋe akmâ getek mem manmai. 21 Dâ den biwiyeŋân bo gem heŋgemgoep aregât getek manmâ umatŋe siâŋe me nâŋgât dengât Anutugât gasa togombiân hamep akmâ den are hepunbai. 22 Dâ koaŋe hele hewukŋe kândârâŋân yiep ain palep hân aregât dopŋe amâ luâk âmbâle hin akmai. Luâk âmbâle den makyeŋgire are nâŋgâm kinmâ hin dâmai, “Den ire lokowaen.” dâmai âmâ benŋe sikumgât me puligât me hâkgât ukenŋe aregât nâŋgâm han lâuwâ akbiâ sikumŋe kambiamyeŋe oloŋdo den âlepŋe hepunmâ sikum aregâlâk nâŋgâmai. Hain nâŋgâm agak meme âlepŋe bo akmâ bunŋe bo akmai. 23 Dâ hân âlepŋân palep hân aregât dop amâ luâkŋe hin akmai. Yâk âmâ den pat âlepŋe nâŋgâm kotgâm heŋgemgom mem manmâ agak meme âlepŋe bunŋe akmai. Dâ bikŋande âmâ hain akmâ agak meme âlepŋe dondâ akmai. Den dopŋe maktân aregât keiŋe amâ hain.” dâep.
Sot âlepŋe aregât hutŋân hele pâtkomap aregât den.
24 Akto Yesuŋe den dopŋe siâ hin makyeŋgiep, “Himbimân manmap yâkŋe damunyeŋe akbiap aregât den dopŋe hin. Luâk siâŋe seŋgo alekŋe mem âiângen arim kâmelep. 25 Hain kâmeto bo akto emetŋân âgâmbo emet dâgâep. Emet dâgâmbo ainâk hârok asiŋ yembiâ âmâ gasaŋe togom seŋgo kâit aregât alekŋe mem togom seŋgo hutŋân kâmelep. 26 Hain akmâ arimbo hilâm siân amâ seŋgo kâmŋe gambo bunŋe miawakto seŋgo kâit bunŋe bo are âkâ pâtkoep. 27 Pâtkombo luâk aregât hoŋ bawalupŋe arekŋe humoyeŋe hin magaŋi, “Apo, seŋgo alekŋe kâmelen aregât gain gain seŋgo kâit dondâ hutŋân pâtkoâp?” dâyi. 28 Hain dâmbiâ kalam amboŋe arekŋe hin makyeŋgiep, “Maktâi amâ nâŋgât gasa siâŋe togom seŋgo kâit kalep.” dâep. Hain dâmbo âi luâklupŋande hin magaŋi, “Akto gain gain nâŋgât? Nenŋe ari seŋgo kâit are hindâne me?” dâyi. 29 Hain dâmbiâ hin makyeŋgiep, “Hain bo. Hepunŋet. Ageine mesokmâ koaŋe âlepŋe hindâ yekbâi. 30 Gârâmâ hepunbiâ hain yendo titnan bunŋe miawakto âlepŋe ainâk ire seŋgo, ire bo dâm nâŋgâm kepilâwai. Aregât hâre hâre luâklupne hin makyeŋgiwian, Arim hele wan bunŋe bo are hindâm dâgâm mendugum kâlâwânâk panbiâ oâk. Dâ seŋgo bunŋe olop are orem nâŋgât sot emetŋân menduguwei. Hain dâwian.” dâm makyeŋgiep.”
Lâwin koaŋe akto kâtembe aregât den.
31 Yesuŋe den dopŋe siâ hin dâm makyeŋgiep, “Himbimân manmap yâkŋe damunyeŋe akbiap aregât den dopŋe hin. Lâwin koaŋe siâ kotŋe wesem are âi luâk siâŋe koaŋe are mem arim ikiŋe kalamŋân kâmelep. 32 Koaŋe amâ bâlensiâ dondâ. Dâ pâtkom âmâ humo akmâ lâwin siânba are hârok ewangiyekmap. Hain akmâ lâwin humo akto lâutŋe togom bât bâtŋân panmai.” dâep.
33 Hain makyeŋgim benŋe den dopŋe siâ hin dâm makyeŋgiep, “Anutuŋe damunyeŋe akberâm aktâp amâ kâtembe dop hinare. Âmbâle siâŋe kâtembe bâlensiâ mem hamân golaŋgoep. Akto kâtembe bâlensiâ arekŋe ham hârok mâŋgimbo ukenŋe agep.” dâep.
Yesuŋe den dopŋeâk magep.
34 Yesuŋe hain dâm den dopŋânâk luâk âmbâle togoyi are makyeŋgiep. Dâ den miapŋân amâ bo makyeŋgiep. 35 Akto den dopŋe siâ makyeŋgiep amâ ulikŋân propete siâŋe kulemgoep are bunŋe miawagep hin kulemgoep,
“Nâŋe den ginŋeâk hârok makyeŋgiwian. Akto wan me wan Anutuŋe ulikŋânbak heambukto yem âgâep den are makmâ miawakyeŋgire nâŋgâwai.”
Hain kulemgoep den are bunŋe akto Yesuŋe den ginŋeâk makyeŋgim malep.
36 Akto Yesuŋe luâk âmbâle kâmot humo are hepun yekmâ emelan âgâep. Akto hoŋ bawalupŋande âgâm magaŋmâ hin dâyi, “Seŋgo kâitŋe kalam kâlegen pâtkoepgât maktât are nenâkâ keiŋe maknengimenâ nâŋgâne.” dâyi. 37 Hain dâmbiâ Yesuŋe den ginŋe aregât keiŋe hin makyeŋgiep, “Luâk seŋgo alekŋe kâmelep amâ luâk akmâ geân nâ. 38 Dâ kalam amâ kepia hârok. Dâ seŋgo koaŋe âlepŋe amâ luâk âmbâle Anutuŋe damunyeŋe akberâm aktâp are. Dâ hele bâleŋe amâ Bâleŋe Amboŋaet luâk âmbâle. 39 Dâ gasaŋe togom kalam kâlegen hele bâleŋe koaŋe kâmelepgât maktân amâ Hiaŋgi Amboŋe yâk. Dâ kalamân sot bunŋe memegât maktân amâ hâmbâi sop humoân miawakbiap aregât maktân. Dâ are âmâ aŋeloŋe mendugum kâlâwân ombaigât maktân amâ hâmbâi dop hainâk hân himbim bo akbiandat sop ain miawakbiap. 40 Dâ hele bâleŋe hindâm kâlâwân ombaigât maktân amâ dop hainâk hâmbâi miawakbiap. 41 Amâ luâk akmâ geân nâŋe aŋelolupne huŋgun yeŋgire wan me wanŋe luâk biwiyeŋe mem bâlimap are akto luâk agak meme bâleŋe akmai are oloŋyekmâ kâlâwân panyekbiâ gewai. 42 Gem indem hâk hilâlâm humo nâŋgâm elewetyeŋe igim kinmâ manbai. 43 Akto sop ain luâk âmbâle agak meme âlepŋeâk akmâ manmai are âmâ Eweyeŋaet dewunŋân dewutâ dewunŋe hinare akmâ pagalem kinbai. Gârâmâ ye den ire biwiyeŋân katmâ nâŋgâm manbei.
44 Akto Anutuŋe damunyeŋe akberâm aktâp are âmâ luâk siâŋe tâwât dewunŋe kalam kâlegen heambukto yiep hainare. Akto luâk siâŋe tâwât dewunŋe are ekmâ benŋe yâkâ hainâk lâuwâŋe heambugep. Hain akmâ aregât mâruŋe dondâ akmâ wan me wan mem arimbo luâk bikŋande puligoyekbiâ puli are mem arim tâwât dewunŋe egep are memberâm kalam are puligoep.
45 Anutuŋe damunyeŋe akberâm aktâp are âmâ sikum luâk siâŋe kune âlep âlepgât undâgâtmap hainare. 46 Luâk arekŋe kune siâ âlep âlepŋe dondâ ekmâ âmâ ikiŋandeân siâ siâ mem arim yeŋgimbo puli waŋbiâ puli arekŋe kune delem are puligoep.
47 Akto siâ gai hainâk Anutuŋe damunyeŋe akberâm aktâp amâ hin. Âi luâk bikŋande ŋalu ŋalu panbiâ haru kâlegen gembo iŋan bâleŋe âlepŋe hârok oloŋyegi. 48 Oloŋyekbiâ pikbiâ ginŋângen oloŋbiâ giep. Hain akmâ iŋan âlepŋe âmâ kepilâmbiâ kondo siân giep. Dâ iŋan bâleŋe amâ pali. 49 Hainâgâk hâmbâi himbim hân ire bo akbiap sop ain âkâ hainâk akbai. Aŋeloŋe gem luâk bâleŋe luâk âlepŋe yeŋgât hutyeŋe tete manmai are mem kepilâ yekbai. 50 Hain akmâ kâlâp humo om yemap ain panyekbai. Akto sop ain âmâ hâk hilâlâm nâŋgâm elewetyeŋe igim indem kamboŋmâ yembai.” dâep. 51 Akto Yesuŋe aiyeŋgum hin dâep, “Den keiŋe hârok makyeŋgiân are âlepŋe nâŋgâi me bo?” dâmbo, “Âlepŋe nâŋgâen.” dâyi. 52 Akto hin makyeŋgiep, “Mosegât den tâmbâŋe makmâ hulaŋmai areyeŋgâlân gâtŋe siâ himbimân manmap yâkŋe damunyeŋe akbiapgât keiŋe makyeŋgire nâŋgâmap âmâ hin akmap. Itoânba sikum tâwât irakŋe akto wan tâmbâŋe lândem katmap.”
Nasarete kepian gâtŋande Yesu hâkâŋe agi.
53 Yesuŋe den ginŋe are hârok makmâ metem hân are hepulep. 54 Hepunmâ ikiŋe kepiaŋân arim den emetŋe âgâm den pat âlepŋe makyeŋgiep. Hain akto luâk âmbâle arekŋe otneyeŋe arimbo sân sân mem hin dâyi, “Luâk ire amâ niŋande hekalaŋdo nâŋgâ nâŋgâŋe miawagaŋmap akto kulem keiŋe keiŋe mendo miawakmap? 55 Imâ nengâlân gâtŋe, eweŋe Yosepe emet ketugu ketugu âi meminep akto memeŋe amâ ingâtŋe Maria are akto emilupŋe amâ Yakobo siâ akto Yosepe akto Simoŋ siâ akto Yudasi 56 akto garilupŋe amâ in mandâi aregât yâk siâ me siâ hârok are yâgâtenba mem miap palep?” 57 dâm nâŋgâmbiâ bâliep. Hain akbiâ Yesuŋe hin makyeŋgiep, “Anutugât Propete siâŋe hân siân siân arim makyeŋgimbo denŋe nâŋgâm heŋgemgomai. Dâ ikiŋe kepiaŋân âgâm makyeŋgimbo âmâ hâkâŋ akmâ hamiaŋmai.” dâep. 58 Hain dâm kepia ambolupŋande biwiyeŋe yâkgâlân bo katmâ âmâ hâkâŋ agi aregât yâk yeŋgâlân gâtŋe konok konok mem heŋgem yeŋguep.