7
Stiven imi tebe Juda kasel imi afaligal sang baga-emsa uta ko
Kale hetpris ko age tinum amem miton iyo Stiven imi bogobe-nala e, “Kalip imi weng boyo aafen bele o?” agela e, Stiven isiik bogo-nala e, “Aatumal so baabal so ibaa. Nimi weng umaak bogobelan o ageta kale, tinangku-silipta. Sugamiyok uyo numi afalik Abraham iyo no abiip Haran unin-tem ke kafin Mesopotemia kal bom-bala e, abiil tigiin kayaak God iyo tal tama Abraham iyo atama e, bogobe-nala e, ‘Abraham kabaa. Kapmi bagan so igalak so iyo imka-nalapta, no bagan maak kafalepkelan-temi kuunaal o,’ agela e bole, Kaldia kasel imi bagan uyo kupkaa no abiip Haran kugol bom-bala bii, imi aalap iyo kaanata, God iyo daala tal numi bagan kal albup koyo tal bii-se kuta, God iyo Abraham iyo ilami kafin aligaap umaak kopmin-tem, bagan katip umaak kafalepmin-tem kuta, Abraham imi bogobe-nala e, ‘Biilan-temu uyo, kafin koyo kapso kapmi man ilop so ulimal ilipmi amiit kopman-temi o,’ agela kuta, bogobela uyo, Abraham iyo man binim ko. Kale God iyo bogobe-nala e, ‘Biilan-temu uyo, kapmi man ilop iyo kafin migik kugol bom-bilip e, kafin kasel iyo tebe bogobe-nilip e, “Ibo fital man o,” age imdaak tama sok de imolipta, bisop ogok ke-bilip e, kuguup mafak mafak uyo kupka-e-bilipta, nuubipta, atol ulumi kup 400 koyo dakan kelan-temip ko. Kale biilan-temu uyo, nagal tebe kafin kasel imdaak tamalan-temip iyo inoli atul kup umtal daalip e bole, kapmi man ilop iyo kafin boyo kupkaa tal bagan kagal bom-nilipta, nimi deng tebe-bom aman duganeman-temip ko. Kale ibo kapmi man tinum unaak so mulubal imi man tinum unaak so imi kaal uyo ukan kebelipta bii, fito-nilipta, utamipta e, God iyo numi bogobe-nala e, “Kapmi bogopkeli boyo kanuman-temi o,” agesa kalaa agelin o,’ age God iyo kam age bogobela nuubata, Abraham iyo man tinum Aisak iyo dola bii, am ifaan kal kela e, imi kaal uyo ugaa dupkan kebela bii-nala e, Aisak iyo Jekop iyo do bii imi kaal uyo ugaa dupkan kebela e, bii Jekop iyo numi tinum miit tuluun kal fogo-nala e, bii imi kaal uyo ukan kebesa o,” age Stiven iyo kamok kamok imi baga-ema ko.
9-10 Age-nala e, Stiven iyo weng maak kamok kamok imi bogobe-nala e, “Jekop imi man bilip iyo imi niing Josep iyo titine-bom-nilip e, tinum migik imi dobelip mo-nilip e, dep no kafin Isip daalip kale, mufekmufek mafak uyo bemi diim abelu kuta, God iyo tebe Josep iyo tiin mo-bom-bala tambaliim bom-nalata, tal Isip umi King Fero imi tibit diim mola e, King Fero iyo Josep imi daga-nala e, ‘Kabo nimi ilam maak dobi umi magam uyo bogopne-namap aga o?’ age dagalata, God imi aget fugunin tambal uyo Josep imi kopmata, Josep iyo king imi weng uyo tambaliim yan kepmata, king iyo deng tebe-nalata, ulaa dula kamok ke-nalata, Isip kasel iyo tiin mo-nala e minte, king imi am kutam umi mufekmufek uyo tiin mo no kesa ko.
11 “Kale Isip so Kenan so kafin alop boyo iman tebok mitam tuluta, ogen uta umtal daa-nilip e minte, numi olal iyo dogobeta iman umaak ku-nilipta, une-nimip binim kelip e, 12 Jekop iyo tinangkulata, ‘Isip bota iman unan-kalin uyo albu o,’ agelip kalaa age-nalata, ilami man bilip iyo imdala no Isip no iman mo kulep tal-bom siit-nilip e, 13 asok aaltam no Isip tamipta, Josep iyo ilami sang uyo kupkem daa bogobe-nala e, ‘Niyo ipmi niing Josep nita kale, kaansaali kale, kalbi kuba,’ agela e bole, Fero iyo tinangku-nalata, utamata e, Josep imi figal so niing so umdii kulbip kalaa agela kale, 14 Josep iyo weng kwaala yang imi aalap Jekop imi diim abelu e, Jekop so alugum ilami man so man ilop so ilimi kup 75 iyo olabe-nala e, ‘Aatum ulimal ibo nimi finang tilin o,’ agela e, 15 aalap Jekop ulimal iyo top Isip unip ko.
“Kale bii-nala e, kaana e minte, imi man iyo kaan no kelipta, 16 imdep no abiip Sekem met-nilipta, ilimi afalik imi kuung tem mobesa kutam kal iman-nuubip kale, kuung tem boyo siin uyo Abraham yagal ilami tisol uyo kulu Sekem kayaak Hamo imi man ilop bilip imi kobe mosa o,” age Stiven iyo kamok kamok imi baga-ema ko.
Stiven imi tebe Moses imi sang baga-emsa uta ko
17 Kale Stiven iyo weng maak kamok kamok imi bogobe-nala e, “Jekop imi man bilip iyo kaanipta, Israel kasel iyo kafin Isip kugol bom-bilipta bii, man fogolip tinum miit uyo sengan abe-buluta, kwep top diipmu e, kota God imi weng sugamiyok Abraham imi kwep daabe-nala, ‘Son-temu uyo, kafin Kenan koyo kapmi man ilop imi kobelan-temi o,’ agesa uyo mep so tulu kale, 18 kota tinum migik maak iyo mitam Isip bomi king kela kuta, king beyo Josep imi ogok tambal ke-bii-se uyo utamsaala kale, 19 beyo numi olal imi fomtuup bogobe-nala e, ‘Man tinum dolan-temip iyo kulep yang sep tolipta, kaanamin o,’ age-nala e, at kom fogo-balata, kanumip kale, 20 kanu-balata, Moses imi ogen uyo Moses iyo dolu e, God iyo atamata, man beyo man kasagim tambal kup tebela kalaa age-nalata, imi deng uyo taban-be kale, amalap iyo ilimi am kutam kal ifan-bii kayop asuno ke-nilipta, 21 dep yang ok kan tem daalipta bole, King Fero ilami man unang uyo tal atamta, dep no-nuluta, ulumi man dolin ke-nuluta, ifemu ko. 22 Kale Moses iyo skul ke-bom-nala e, Isip tinum imi kuguup min, aget fugunin min uyo dagaa ku-nalata, weng tambal uyo baga-bom-nala e minte, bemi kuguup tambal uyo dital fagaa telela-bom no kem-nuuba o,” age Stiven iyo kam agan-kala ko.
23 Age-nala e, Stiven iyo weng maak bogobe-nala e, “Moses iyo bii-nala e, imi atol uyo 40 ke-nalata, imi aget uyo fuguno-nala e, ‘Niyo king imi am uyo kupkaa no nimi duup-afin Israel kasel iyo itaman o,’ age-nalata, 24 no bom-nalata, itamata e, Isip tinum maak tebe Israel tinum iyo saal dagan-be kalaa age-nala e, Israel tinum imi ilunom-nalata, alop ke-nilipta, Moses isiik tebe-nalata, Isip tinum beyo angko tiibela kaana ko. 25 Kale Moses imi aget fugunin uyo, ‘Nimi duup-afin iyo nitamipta e, God iyo, Moses beyo daali no Israel kasel iyo talaa imdala unin o age-nalata, Moses iyo daala tal-nalata, Isip tinum beyo angkola kalaa nagelan-temip o,’ agela kuta, bilip iyo tele utamin-tem kale, 26 silip nala e, Israel tinum alop maak dinan-bilipta, Moses iyo tal itam-nalata, fegelebelita, alop iyo kupkaa kwek dii-nilipta, tambal nin o age-nalata, bogobe-nala e, ‘Nugumal ibaa. Alop ibo Israel kasel kale, tinum miit maagup kale, intaben o ageta duup so dinan-bilip o?’ agela kuta, 27 tinum ipkum saal dagan-be beyo tebe-nalata, Moses iyo bagaa daala yang iina e, bogobe-nala e, ‘Waantap ita bogopke-nalata, kabo Israel kasel numi tiin molin min, yegemin tinum o kageba a? 28 Kale kabo, amsin Isip tinum angkolap kaan-maansa ulutap kep-naman o age-nalapta aga o?’ agela e, 29 Moses iyo tinangku finano-nalata, bilii daage no Midian kasel imi bagan kugol bom-nalata, unang ku-nala e, man tinum alop fogola o,” age Stiven iyo kam agan-kala ko.
30 Age-nala e, aa mungkup Stiven iyo weng maak bogobe-nala e, “Moses iyo kugol bii-nala e, atol ulumi kup 40 dakan ke-nalata bole, iyo tinum binim iibaan kugol bom-nala e, tal Sainai Tigiin umi mep so tal tama e, at katip maak moba uyo at kenan-bo kale, ensel maak tal at dong tem kwegal alba kale, 31 Moses iyo at uyo utam-nalata, aget yamyam uyo taga-bom-nalata, yang at kenan-bo umi mep so uyo yangta, utaman o age una kale, Bisel ilami bon tem weng uyo bogobe-nala e, 32 ‘Niyo kapmi olal imi God kale, Abraham so imi man Aisak so imi man ilop Jekop so ulimal imi God nita o,’ agela e bole, Moses iyo tinangku-nalata, bamban keng keng ke-bom finan-bom kalaak fena e, 33 Bisel iyo bogobe-nala e, ‘Kabo nimi mep so kaa mobap koyo amem tem kale, kanubelu bole, kapmi yaan ilom uyo daala kupkan ke-nalapta o ageta ko. 34 Niyo itamita e, nimi unang tinum Israel kasel iyo Isip kasel tebe kuguup mafak uyo kupka-e-bilip kalaa age-nili e minte, imi yen ugan-bilip uyo tinangku no ke-bii kale, malaak-nilita, dong dogopmita, waalanin o ageta tili kale, fen molapta, kamdali asok Isip no nimi unang tinum iyo kulep talaal o agan-bii o,’ age Bisel iyo bogobela o,” age Stiven iyo kam agan-kala ko.
35 Age-nala e, aa mungkup Stiven iyo weng maak bogobe-nala e, “Siin uyo Israel kasel bilip iyo Moses iyo dupka-nilip e, bogobe-nilip e, ‘Waantap ita bogopke-nalata, “Kabo Israel kasel numi tiin molin min, yegemin tinum o,” kageba o?’ agelip nuubata kuta, God iyo ensel maak daala tal at katip kenan-bo umi iibak tem kwegal bom-nalata, Moses imi bogobe-nala e, ‘Kabo asok no Isip unaal o,’ agelata, Moses iyo Isip no-nalata, Israel kasel imi talaa imdala bilii unemin tinum e minte, kamogim no ke-nalata bole, 36 Isip uyo kupkaa ilep kafal ke-nalata, imtamo daage no yol ok Isak Ok kumun mep so kugol bom siit-nalata, yak abe no tinum binim iibaan kugol bom-balata bii, atol ulumi kup 40 kota dakan ke-se kale, bilip imi Isip ke-bii-silip so iibaan ke-bii-silip so uyo, Moses iyo suun kup kuguup ugulumi migik migik ko age mirakel uyo kafale-bii-se kale, 37 Moses yagal Yesus imi sang uyo Israel kasel bilip imi bogobe-nala e,
‘God iyo ulaa nimdu-nalata, nimdala talta imi weng kem uyo ipmi baga-em-nak-bii kale, son-temu uyo, ulutap mungkup ipmi tinum iyo maak ulaa dubelata, mitam profet ke-nalata, God imi weng kem uyo ipmi baga-eman-tema o,’
agesa ko. 38 Kale numi olal iyo tinum binim iibaan kugol angge ko alula kolip kota, Moses yagal iso bom-nalata, tam Sainai Tigiin tam tamata, God imi ensel imi bogobelata, ita God imi suun weng uyo Moses imi baga-e-balata, tinangku-nalata, yagal kwep malaak-nalata, Israel unang tinum iyo baga-emsa ko.
39 “Kuta numi olal iyo, ‘Moses imi weng boyo tinangkulaalup o,’ age-nilip e, bisat kupkabe-nilip e, Isip bii-silip umi aget uyo fuguno-nilip e, ‘Kupkaa asok Isip unum o,’ agan-bom-nilip e, 40 Moses iyo tam amdu tigiin kugol bom-balata, imi fik Aron imi bogobe-nilip e, ‘Moses iyo nuyo imtamo Isip kupkaa ti-se beyo nuyo atamin-tem kale, dok iinba a? Kanubelu bole, kabo mufekmufek umi sinik umaak telelebelapta, bilip ita numi god kebelipta, nuyo aman duga-emupta, numi ilep uyo kafalebelin o,’ agan-kalip ko. 41 Kale kota bilip iyo kong ko age kao man umi sinik maak telela-nilipta, dimduum kulep tal ano-nilipta, sinik ilimi sagaal tuup telela kobip imi kobe-nilip e, aman duga-e-bom deng tebemip kalaa age-nalata, 42 God iyo imkalata, ataan min, kayop min, biningok uyo aman duga-emip ko. Kale siin uyo God imi profet Amos iyo suuk kon tem uyo dola ko bomi sang uyo bogo-nala e,
‘God iyo bogo-nala e, “Israel kasel ibaa. Ibo siin tinum binim iibaan kugol bii, atol ulumi kup 40 dakan ke bii-silip kota, dimduum uyo ano-nilipta, kupkane-biisaalip kale, 43 ipmi tebe sinik maak telela kosip Molok imi sel am kwep tiine-bom kutam kal beyo aman duga-e-bom-nilip e minte, sinik maak telela kosip Refan iyo kwep tiine-bom, ‘Biningok uyo tiin mosap o,’ age aman duga-e-bom no ke-bii-silip kuta, ibo niyo aman dugane-biisaalip kale, ipmi sinik alop telela imosip ita kup aman duga-e-bii-silip ko. Kanu-bii-silip kalaa age-nilita, imkalita, waasi iyo tebe ibo imdep no abiip Babilon umik tem tolipta, no kugol nan-temip o,” age God iyo kam age-se o,’
age God imi profet Amos iyo dola kosa o,” age Stiven iyo kamok kamok imi baga-ema ko.
Stiven imi tebe kamok kamok imi dagagamin weng uyo yan kebesa uta ko
44 Kale Stiven iyo weng maak kamok kamok imi bogobe-nala e, “Ibo ulotu am miton umi sang uyo dagalip kale, tinangku-silipta. Numi olal iyo tinum binim iibaan kugol bii-silip kota, God iyo Moses imi bogobe-nala e, ‘Nimi ulotu am uyo kafalepkeli utamap ulutap umaak ibo delin o,’ agelata, sel am uyo de-silip kale, am boyo alugum tala tala kelip God tebe weng baga-emin am uta kale, 45 bii-nilip e, Josua iyo ilep kafal-balata, numi olal imi man ilop iyo no kafin Kenan no tamipta, God iyo tebe Kenan kasel bilip iyo fot tebela daaginipta, imi kafin uyo ku-nilipta, isiik ulotu am ko age sel am uyo kwep no ilimi mep so kugol molip nuubuta bii, Devit iyo mitam king ke-nalata, 46 kuguup tambal ke-balata, God iyo Devit imi deng tebema kale, Devit iyo bogobe-nala e, ‘Nimi afalik Jekop imi God kabaa. Kabo nimkalapta, kapmi ulotu am umaak depkelita, kugol nal o,’ age God imi bogopmata, 47 ‘Waago o,’ agela kupkalata, Devit imi man Solomon isiik ulotu am boyo deebesa ko.
48 “Kuta Atin Win Tibin God iyo tinum ilimi sagaal tulum am debip kutam uyo nuubaala kale, mungkup God imi profet ko age weng kem baga-emin tinum maak bogo-nala e,
49 ‘Bisel iyo bogo-nala e, “Niyo abiil so kafin so alop kano koyo bom-nilita, kamok ke tiin mo-bomi kale, ibo am uyo dogonupmin am depnelan-temip a? Niyo dogap kutam kal kun fungolan-temi a? 50 Umbae. Nalami sagaal tuup uyo alugum mufekmufek boyo telela kosi kale, ‘Ibo nimi am umaak depnelin o,’ aganbaali kuba,” age God iyo kam agesa o,’
age profet iyo dola kosa ko.
51 “Kamok kamok ibaa. Ibo, ‘God imi weng tinangkulaalup o,’ agesip kale, ipmi aget tem so tolong so uyo, ‘God imi kobelaalup o,’ agesip kale, suun kup God imi Sinik Tambal iyo, ipmi aget tem uyo bom kafaleman o agan-balata, ipta, ‘Waago o,’ agan-kalin kup kem-nuubip kale, boyo ibo fen ilipmi olal ilitap ko. 52 Kale sugamiyok uyo ipmi olal iyo tebe alugum God imi profet ko age weng kem baga-emin tinum bii-silip iyo kuguup mafak mafak uyo kupka-emsip kale, maagup iyo maak dupkasaalip binim ko. Kale dok ita olal imi bogobe-nilip, ‘Biilan-temu uyo, Tinum Tol Kup Tebesa iyo tolon-tema o,’ agesip iyo anolipta, kaansip kale, kota Tol Kup Tinum Yesus beyo tal-bom-balata, ibo mungkup dupkem daalip waasi imi sagaal diim abelata, angkolip kaan-se kale, 53 sugayok uyo ensel iyo God imi ulo uyo numi olal imi bogobelipta, baga-em tam tam talanbu tal numi diim kaa diibelu utamsup kuta, ibo waafulin-tem kesip o,” age-nalata, Stiven iyo kamok kamok imi baga-ema ko.
Kamok kamok tebe tuum tuup Stiven angkolip kaansa uta ko
(Ap 8:1, 22:20)
54 Kale kamok kamok bilip iyo Stiven imi weng boyo tinangku-nilipta, olsak tebepmu e, sit weng dolot molip kuta, 55 Stiven iyo God imi Sinik Tambal tebe dong dogobelata, abiil tigiin kiit fen tele kup utamata e, God iyo at dong ulutap ke-bom-bala e minte, Yesus iyo God imi sagaal ipkuk diim kal mo no keba kalaa age-nala e, 56 bogobe-nala e, “Ibo utamin. Abiil tigiin uyo tem kalo koluta, utamita e, Mo Tibil imi Man iyo God imi sagaal ipkuk diim kal moba kalaa agan-bii o,” agela e bole, 57 falal kup kalin-bom-nilip e minte, tolong kami no ke-nilipta, fen-nilip e, yuut dagaa dep no aafu-nilipta, 58 dep no daalip tam abiip afap abela e, tuum kulu-nilip e, kota binolip yak Stiven imi diim abemu kale, tinum Stiven imi sang bisop bogobebip iyo ilimi saket uyo dalkan ke-nilip e, kulep man tinum maat maak imi win Sol o agan-nuubip imi miit tem ku tolip tiin molata, iyo tuum kulu binolip yak Stiven imi diim abemu ko. 59 Kale Stiven iyo angkolum o age tuum binu-bilip e, God iyo aman duga-e-bom-nala e, “Kamogim Yesus kabaa. Nimi sinik koyo kupnelal o,” age-nala e, 60 katuun duung fegela daak ton-nala e, fomtuup ol-bom-nala e, “Kamogim kabaa. Ilimi fenga-bilip koyo kubaget daa tii-emin ba o,” age-nala e bole, kaana ko.