Preface
This publication is the New Testament in the Nəfe lanɡuaɡe. The 3000 speakers of Nəfe live in Southeast Tanna, which is located in TAFEA province in southern Vanuatu.
The New Testament in the Nəfe lanɡuaɡe was translated durinɡ the years 2003 to 2013 by the South Tanna Translation and Literacy Project.
Nəɡkiariien sə rakupwən
In i nəɡkiariien səvəi translesen rɨnostat mo wok irə meste ro sampam
Fwe kupwən aposol me səvəi Iesu Kristo mɨne nərmama me nepwɨn ipaka tɨ nirəha həmərai nəkukuə me səvəi Niutestamen. Irəha həmərai nəkukuə me nəha ia nəɡkiariien i Krik. Ro iamɨnhi irə tɨ nəri nə mə nəɡkiariien səvəi nəkur Kris rəmwhen ia kampani nəɡkiariien ia kwopun nəha Metel Ist fwe kupwən. Fwe kupwən nərmama me ia Metel Ist nəɡkiariien me səvənraha hənətui pehe irə səpəmsəpə, mətə ko krai nəkukuə riti ia nəɡkiariien i Krik irəha pam həvsini mhəukurən nɨpwran tɨ nəri nə mə in nə kampani nəɡkiariien səvənraha. Ipwet mɨne ko ikəvsini nəɡkiariien i Krik ikətə mə ro iamɨnhi irə mɨne: Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ λόγος, καὶ ὁ λόγος ἦν πρὸς τὸν θεόν, καὶ θεὸς ἦν ὁ λόγος. (Jon 1:1)
Kuvərai raka Niutestamen fwe kupwən ia nəɡkiariien Krik, kurirə irə nəɡkiariien amasan səvəi Iesu Kristo ruvirɨs mevən mwi meste nari fwe kwopun me nepwɨn nərmama həreirei nəɡkiariien Krik ikɨn. Ro iamɨnhi irə nərmama me ia kwopun me nəha hənaməmwur mənamhəuvsini nəɡkiariien Krik ia Niutestamen ruvehe ia nəɡkiariien me səvənraha səpəmsəpə.
Ia nuk 2001 nəkur ia Tənə səməme kamhəni nəɡkiariien i Nəfe həmter ia kusen riti səvənraha səvəi nuvsiniien nəɡkiariien ruvehe ia Nəfe. Kani nəɡhi kusen nəha mə Saot Tana Translesen mo Litresi Projek. Kurirə irə nərmama ia kusen nəha hərhi pen nəresien riti revən tɨ Vanuatu Baebol Translesen (VBT) fwe ia Vila. Nərmama ia kusen səvəi nuvsiniien nəɡkiariien ruvehe ia Nəfe rəres VBT mə trətui ro iərmama riti truvehe masitu ia nirəha tɨ noien wok. Iərmama sə trasitu iamɨnha irə kani wok səvənhi mə in rəmwhen ia advaesa. Ia 2003 VBT rərhi pen advaesa riti revən marə teɡɨn nərmama fwe ia rukwənu nəha Ienmarei. Nəpɨn advaesa nəha ruvəuvehe raka, nənə rukwənu me mɨne nimwəfwaki me fwe Irupou meste nari fwe Krinpoen hərhi pen nərmama me səvənraha həuvən kəru kəru mhousəsɨmwɨn irəha me ia Kwamera. Ia nəkureien nəha səvənraha, irəha hərpwi rəɡɨnraha ia nirəha me nepwɨn mə tuhamowok ipaka tɨ advaesa, mamhəuvsini nəɡkiariien ia Niutestamen ruvehe ia nəɡkiariien i Nəfe. Ia nuk 2004 kusen səvəi nuvsiniien nəɡkiariien ruvehe ia Nəfe roeite mwi nərmama me haməuku pen ia rukwənu me mɨne nimwəfwaki me pam. Nərmama me nəha həuvehe mhəseni noien tukrai nəɡkiariien Nəfe irə. Ro iamɨnhi irə kusen səvəi nuvsiniien nəɡkiariien ruvehe ia Nəfe rɨnamo vi wok səvənhi ia nuk 2004, mərki meste mo sampam ia Niutestamen ia nuk 2013. Ia nuk 2013 kusen səvəi nuvsiniien nəɡkiariien ruvehe ia Nəfe roeite mwi nərmama ia rukwənu me mɨne nimwəfwaki me pam həuvehe kəvsini irapw Niutestamen irəha pam həreɡi fwe Matiu meste Revelesen. Nəpɨn həuvəreɡi pam həseni mə ramasan pam.
Suatuk sə transleta me hənesi pen tɨ nuvsiniien nəɡkiariien ia Niutestamen ruvehe ia nəɡkiariien i Nəfe
Nəɡkiariien i Krik kɨmərai Niutestamen irə fwe kupwən ropə ia nəɡkiariien i Nəfe nərmama ia Saot Tana kamhəni ipwet mɨne. Ko transleta me həuvsini nəɡkiariien Krik ruvehe ia nəɡkiariien i Nəfe resi pen noien səvəi nəɡkiariien nəkur Kris kamhəni fwe kupwən, mətə saon səvənhi trɨpkatukwatukw mhə. Ro iamɨnhi irə, nəpɨn transleta me ho pəri wok irəha advaesa, irəha həmwur mə (1) translesen səvənraha trɨni irapw nɨpwrai nəɡkiariien səvəi nəɡkiariien Krik, nənə (2) translesen səvənraha tresi pen atukwatukw nəɡkiariien i Nəfe mɨne suatuk sə nərmama kamhəni nəɡkiariien i Nəfe ipwet mɨne. Nəpɨn transleta me ho pəri wok irəha advaesa, irəha həti pen pɨk ia Niutestamen kɨmərai ia nəɡkiariien Krik kupwən. Mətə həti pen mwi ia translesen me nepwɨn. Translesen me nəha həti pen pɨk ia nirəha irəha i Revised Standard Version (RSV), Good News Bible (GNB), mɨne Bislama (BSL).
Nəɡkiariien mi nəha kani irau mə futnot mɨne refrens
Tikəvsini Niutestamen i ia nəɡkiariien i Nəfe, mətoni ia kwopun me nepwɨn leta riti kɨmərai raməmak utə ia nusvenhi nəɡkiariien riti. Tikətoni mə ro iamɨnhi irə (a). Leta nəha ramahatən pen mə nəɡkiariien riti raməmak inhərɨpw anan ia nɨmwai nəkukuə nəha ikaməvsini. Tikəvsini nəɡkiariien nəha inhərɨpw anan ramahatən nɨpwrai nəɡkiariien riti uə suatuk riti mwi tɨ nuvsiniien nəɡkiariien nəha ruvehe ia Nəfe. Kani nəɡkiariien sə ro iamɨnha irə mə futnot.
Kwopun kɨmərai pen futnot me ikɨn ia nɨmwai nəkukuə tikətoni mwi inhərɨpw irə nəɡkiariien me nepwɨn kamhəni vas me nepwɨn mwi ia Nəkukuə Ikinan. Kani vas me nəha mə refrens. Tikəvsini refrens me nəha trahatən vas me nepwɨn mwi ia Nəkukuə Ikinan kamhəɡkiari ia nari riti rəmwhen ia vas nəha kɨno mak irə raməɡkiari mwi irə.
Nənɨmwi nari me
Tikəvsini pam Niutestamen i ia nəɡkiariien i Nəfe, marə mətoni mwi nɨpəri nəkukuə riti mwi nəha ikɨn nənɨmwi nari me həpɨk irə. Nənɨmwi nari me nəha trasitu ia niram mə tikukurən amasan mwi narimnari me nepwɨn Nəkukuə Ikinan raməɡkiari irə mətə nepwɨn riwən ia Vanuatu. Tikəti pen ia nənɨmwi nari me nəha mətoni narimnari me rəmwhen ia nei me, uə nərimɨru me, uə narimnari me nepwɨn səvəi narəien i nəkur Isrel mɨne nəkur Rom hənarə irə fwe kupwən mətə riwən ia Vanuatu.
Map me
Tikəvsini Niutestamen i ia nəɡkiariien i Nəfe, mətoni map me nepwɨn. Ia map me nəha tikətoni kwopun me nepwɨn Iesu ramavən ikɨn fwe kupwən. Map me nepwɨn mwi kamhahatən navənien me səvəi Pol nəpɨn in ramavən irə mamevən ia kwopun me maməvisau irapw nəɡkiariien amasan səvəi Iesu Kristo.
Nəkukuə sə rani irapw nɨpwrai nəɡkiariien me (Diksonari)
Trɨni mɨnuə ikətoni nəɡkiariien riti ia Niutestamen sə ikreirei nɨpwran ramasan mə tikəmwur mətoni mə kɨmərai pen nəɡkiariien nəha ia diksonari uə rekəm. Diksonari nəha in nɨpəri nəkukuə sampam, mamɨni irapw nɨpwrai nəɡkiariien me nepwɨn.
Nɨpwrai nɨniien me
Trɨni mɨnuə ikokeikei mə tikahatən nərmama ia nari riti sə Nəkukuə Ikinan raməɡkiari irə, ramasan mə tikətoni nɨpəri nəkukuə sə rani nɨpwrai nɨniien me.
a : Hemia nao wan futnot.