12
Nərmama səvəi Iesu tuhaməkeikei mhəsiari tɨ noien səvəi Farisi me
Ia nəpɨn nəha nərmama həpɨk həmwhen ia taosen m taosen həuvehe mhousəsɨmwɨn irəha me. Kwopun rouihi. Hameivə pen ia nɨsunraha me. Nənə Iesu rukupwən məɡkiari pen m nərmama me səvənhi, mɨni mə, “Kɨmiaha tihaməsiari tɨ yis səvəi Farisi me. Yis nəha in nə noien səvəi kəuətkəsuə. +Narimnari me pam səməme kamhərkwafə tuhaməkeikei mhəier irapw. Narimnari me pam səməme kamhəmak afafa tukaməkeikei kətoni kuvehi irapw ia nukuraanien. Ro pen nəfe nəɡkiariien kɨmiaha hiəni ia nəpitəvien nərmama tuhəreɡi ia nukuraanien. Nəfe nəɡkiariien kɨmiaha hiəsivən irə ia kwopun afafa tukɨni irapw ia təkure nimwə me.”
Nərmama tuhaməkeikei mhehekɨr Kumwesən
“Iou me nepwɨn, iakani pehe tukumiaha i mə kɨmiaha tihəpwəh nehekɨrien nərmama səməme həukurən nousi əpuneien nɨpwramiaha mətə kurirə irə ko həpko mhə nari riti mwi. Mətə takɨni pehe tukumiaha i sin nəha tihaməkeikei mhehekɨr i. Tihaməkeikei mhehekɨr Kumwesən tɨ nəri nə mə nəpɨn in rɨnousi əpune raka iərmama, rauvehi nasoriien tɨ nosə penien in ia kwopun napw asori rauək ikɨn. Ouəh, nɨpərhienien, iakani pehe tukumiaha i mə kɨmiaha tihaməkeikei mhehekɨr in. Rerɨmiaha rɨrhi ro kwəti menu me. Nənimenraha reiwaiu. Kauvehi krirum ia silin sə rouihi anan kəru, mətə kwəti menu me nəha Kumwesən ko rɨpkenouenou mhə riti. +Hətə ro nɨmwai nukwənemiaha, mətə Kumwesən rɨnəvsini pam raka irəha. Ro iamɨnhi irə kɨmiaha tihəpwəh nehekɨrien. Ia nənimen kɨmiaha hiamasan mwi mhəpi raka kwəti menu me nəha həpɨk.”
Iesu rəɡkiari ia naurɨsien mɨne nehekɨrien
“Iakani pehe tukumiaha i. Iərmama sə trɨni irapw ia nəmri nərmama me mə in iərmama riti səiou, Iou mwi Iəməti Iərmama takɨni irapw ia nəmri naɡelo me səvəi Kumwesən mə in iərmama riti səiou. +Mətə iərmama sə trɨni irapw ia nəmri nərmama me mə in rɨreirei iou, iou mwi takɨni irapw ia nəmri naɡelo me səvəi Kumwesən mə iakreirei in. 10 Iərmama sə trɨni nəɡkiariien ərəha riti, muəsi Iou Iəməti Iərmama irə, Kumwesən rukurən nenouenouien nərəhaien səvənhi, məpwəh nərpwɨnien. Mətə iərmama sə trɨni nəɡkiariien ərəha riti, muəsi Nənɨmwɨn Ikinan irə, Kumwesən trɨpkenouenou mhə nərəhaien səvənhi ia nəpɨn riti. Nərpwɨnien səvənhi trarə rerɨn.
11  +Nərmama tuhəuvehi kɨmiaha, mhərpwi irapw kɨmiaha ia nəmri nəmə asori me səvəi nimwəfwaki me səvəi nəkur Isrel mɨne ia nəmri nərmama səməme kamhərɨmənu mɨne səməme kamhəuvehi nasoriien mə irəha tuhəkiri nəɡkiariien me səkɨmiaha. Ia nəpɨn nəha kɨmiaha tihəpwəh nətərɨɡ pɨkien mə tihəfo mhosərɨpɨn nəɡkiariien səvənraha uə tihəni nəfe nəɡkiariien tɨ nirəha i. 12 Tihəpwəh nətərɨɡ pɨkien irə, tɨ nəri nə mə nəpɨn atukwatukw nəha səkɨmiaha sə tihəɡkiari irə, Nənɨmwɨn Ikinan trahatən kɨmiaha ia nəfe nəɡkiariien tihəni.”
Iesu raməɡkiari ia nautə səvəi tɨprənə i
13 Iərmama riti ia reri nərmama me nəha rɨni pen tɨ Iesu i mə, “Iahatən. Tata səiou ruvamhə raka. Ni pen tɨ piak i mə pwəh kɨmrau iarouwai pəri narimnari me nəha tata rɨnəmri mə səkɨmrau.”
14 Mətə Iesu rɨni pen tukwe in mə, “Iərman. Sin mə takəmri amasan nəvisəien səkɨmirau? Rɨpko mhə wok səiou nə.” 15  +Nənə Iesu rɨni pen tɨ nirəha i mə, “Kɨmiaha tihətui amasan, mhəpwəh nəseniien noien i kɨmiaha hiokeikei mə tihəuvehi nautə me rɨpɨk. Nukune nɨmɨruien səvəi iərmama rɨpko mhə in nə nautə asori səvənhi.”
16 Nənə Iesu rɨni nusipekɨnien riti tɨ nirəha i mə, “Iərmama riti nautə səvənhi rasori. Nəveɡɨnien rasori pɨk ia nəmhien səvənhi. 17 Rerɨn rɨrhi mɨnuə ‘Takəfo i? Kwopun riti mwi səiou takəmri amasan nəveɡɨnien sənak ikɨn riwən.’
18 Iərmama nəha ramətərɨɡ tukwe, nənə mɨni mə, ‘Ah, iakukurən nəfe tako. Takeitehi nimwə me səiou, nənə muvrhəkɨn tain me rasori mwi. Ia nimwə me nəha takəmri pen nəveɡɨnien me sənak mɨne narimnari amasan me pam səiou.’ 19 Nəpɨn iərmama nəha rɨno pam, in rəɡkiari iamɨnhi irə mɨni mə, ‘Səiou narimnari amasan me sə iakɨməfate i ruvəpɨk. Takɨmɨru irə nuk rɨpɨk. Ramasan mə takapwɨs, məveɡɨn, mənɨmwi, maɡien.’
20 Mətə Kumwesən rɨni pen tukwe in mə, ‘Ik iərmama ikreirei nari. Ipwet ia nəpɨn tako ik ikemhə. Nənə tukəfo ia narimnari me nəha ikɨnəpnəpenə irə? Sin truvehi?’
21  +Noien nəha rəmwhen mwi iərmama sə ramoeite nautə me səvənhi mə səvənhi əpa, mətə ia nəmri Kumwesən in iəmə auər a.”
22 Nənə Iesu rɨni pen tɨ səvənhi nərmama me i mə, “Ro iamɨnhi irə iakani pehe tukumiaha i kɨmiaha tihəpwəh nətərɨɡ pɨkien tɨ nɨmɨruien səkɨmiaha mamhəres nəfe tihani. Tihəpwəh nətərɨɡ pɨkien ia nɨpwramiaha mamhəres nəfe tiharkahu i. 23 Nɨmɨruien rɨpko mhə səvəi nəveɡɨnien əpa. Nɨpwrai iərmama rɨpko mhə səvəi tɨnari əpa. 24  +Hətoni ro menu me ia nɨmaɡouaɡou. Həpwəh nəpweiien nari, mhəpwəh nesiien nukwan. Nimwə səvənraha sə kamhoeite nəveɡɨnien ikɨn riwən. Mətə Kumwesən raməkwməni irəha. Nənə ia nənimen kɨmiaha hiamasan pɨk mhəpi raka menu me. 25 Sin ia kɨmiaha ko ro nɨmɨruien səvənhi rəpwəmwɨs mwi səvəi nəpɨn ouihi a trɨni mɨnuə ramətərɨɡ pɨk tukwe? 26 Mə rɨskai tukumiaha tɨ noien nəri nəha rouihi, rəfo hiamətərɨɡ pɨk tɨ narimnari me nepwɨn mwi?
27 Hətoni ro tihinari me mə kamhəfəutə irə. Irəha həpwəh noien wok, mhəpwəh nɨtiriien tɨnari. Mətə iakani pehe tukumiaha i Kiɡ Solomon fwe kupwən nautə səvənhi rasori pɨk, mətə tɨnari səvənhi rɨpkamasan mhə rəmwhen ia tihinari me i. 28 Kɨmiaha nahatətəien səkɨmiaha rɨpkɨskai mhə. Kumwesən rauvei pen tɨnari amasan me m tihinari me, nəri auər a tihinari me kamhəmɨru ipwet mətə trakwakwi haukei, mhəsas, kuvani ia napw. Mə Kumwesən ramo iamɨnha irə, in truvei pehe mwi tɨnari m kɨmiaha məpi raka. 29 Kɨmiaha tihəpwəh nətui əmisəien nəfe tihani uə nəfe tihənɨmwi. Kɨmiaha tihəpwəh nətərɨɡ pɨkien tukwe, 30 tɨ nəri nə mə nərmama ia tənəmtənə me ia təkure tɨprənə i kamhətui əmisə narimnari me nəha, nənə Tata səkɨmiaha ruvəukurən raka narimnari me nəha mə kɨmiaha tihaməkeikei mhəuvehi. 31 Mətə kɨmiaha tihaməkeikei mhətui əmisə nɨtətə sə in ramərɨmənu irə, nənə in trəriari pehe mwi narimnari me nəha m kɨmiaha.
32  +Kɨmiaha i sipsip me səiou hiəpkəpɨk mhə. Tihəpwəh nehekɨrien. Tata səkɨmiaha rerɨn raɡien tɨ nuvei peheien nɨtətə sə in ramərɨmənu irə m kɨmiaha. 33  +Tihəmri pen nəmri nari ia narimnari me səkɨmiaha, mhəuvehi mane ia nirəha, nənə mhəuvei pen m nərmama nautə səvənraha riwən. Tihəkusi tənərɨpw me sə tuhəpkɨmərɨr mhə ia nəpɨn riti mhəvai pen nautə səkɨmiaha ia nirəha. Tihəfate pen nautə səkɨmiaha fwe ia neiai. Ia kwopun nəha nautə səkɨmiaha ko rɨpkiwən mhə ia nəpɨn riti tɨ nəri nə mə iərmama səvəi nakresien riwən uvne me həpkouraha mhə narimnari. 34 Iakani iamɨnhi irə tɨ nəri nə mə kwopun nautə səkɨmiaha raməmak ikɨn, nətərɨɡien səkɨmiaha traməmak mwi ikɨn.”
Iesu raməɡkiari ia nuveheien səvənhi
35  +“Kɨmiaha tihaməkeikei mharkahu tɨnari səvəi wok, nənə mhəhiai pen napw ia laet me səkɨmiaha pwəh rauək rerɨn. 36  +Ho rəmwhen ia nərmama səməme kamheitenhi iəmə asori səvənraha mə trier ia nəveɡɨnien asori səvəi iərman sə kiri pen vi a pran səvənhi, muvehe ia rukwənu səvənhi. Nəpɨn in ruvehe, mɨkunkun təpinhə, təkwtəkwuni a irəha tuhəsevər ia təpinhə tukwe. 37  +Trɨni mɨnuə iəmə asori nəha ruvehe mətoni nərmama me nəha səməme kamho tukwini nari min kamhətui mhəpkapri mhə, rerɨnraha traɡien. Iakani nɨpərhienien tukumiaha i iəmə asori nəha trarkahu tɨnari səvənhi səvəi wok, nənə mɨni pen tɨ nirəha mə tuhəkure mhani nari. Nənə in trɨsui raka nəveɡɨnien, muvei pen mɨnraha. 38 Trɨni mɨnuə iəmə asori nəha ruvehe ia kurkwai nəpɨn, uə ia nəpɨn rəiə rakaka irə, mətoni nərmama me nəha səməme kamho tukwini nari min kamhətui mhəpkapri mhə, rerɨnraha traɡien. 39  +Mətə kɨmiaha tihaməkeikei mhəukurən nəri i. Trɨni mɨnuə iərmama riti rukurən mə ipwet ia nəpɨn iərmama riti truvehe, muvnimwə ia nəkwai nimwə səvənhi, makres, in tramətui a məpwəh napriien. Ko in rəpwəh nəseniien iərmama riti reitehi nimwə səvənhi, muvnimwə, makres. 40 Rəmwhen a mwi kɨmiaha mwi tihaməkeikei mhəpnəpenə tɨ nəri nə mə iou, Iəməti Iərmama, takuvehe ia nəpɨn riti tihakiraka iou.”
41 Mɨreɡi Pita rɨni mə, “Iərɨmənu. Ikani nusipekɨnien nəha maməɡkiari pehe m kɨmaha əpa uə ikaməɡkiari pen mɨne nərmama me pam?”
42 Mɨreɡi Iərɨmənu səkɨtaha rɨni mə, “Iotukwininari sə rukurən nari, mamo nəkwai iəmə asori səvənhi ia nəpɨn me, iəmə asori səvənhi truvehi utə in ruvehe masori ia səvənhi iotukwininari me pam mə trəkwməni irəha ia nəpɨn atukwatukw kamhani nari irə. 43 Trɨni mɨnuə iəmə asori səvəi iotukwininari nəha ruvehe, mətoni mə ramo wok me iamɨnha irə, iotukwininari nəha rerɨn traɡien. 44  +Iakani nɨpərhienien tukumiaha i iəmə asori nəha truvehi utə iotukwininari nəha ruvehe masori ia narimnari me pam səvənhi. 45 Mətə mə iotukwininari nəha rerɨn rɨnamrhi mə iəmə asori səvənhi ramo tanpen, məpwəh nuvehe akwauakwien, nənə rɨnamousi nərman mɨne nɨpran səməme kamho tukwini pəri nari irəha min, maməveɡɨn, mamənɨmwi, mamakonə, 46 iəmə asori səvənhi truvehe ia nəpɨn riti in trakiraka in, uə ia aoa riti sə in rɨreirei. Iəmə asori səvənhi trərpwɨn noien ərəha me səvənhi, məmri pen in ramarə irəha nərmama səməme həpkɨni mhə nɨpərhienien ia nəɡkiariien səvənhi.
47  +Iotukwininari sə ruvəukurən raka nəkwai iəmə asori səvənhi, mətə rɨpkəpnəpenə mhə, uə rɨpkesi pen mhə nəkwan, tukərisi pɨk in. 48 Mətə iotukwininari sə rɨreirei nəkwai iəmə asori səvənhi, nənə mo nari riti ratukwatukw mə tukərisi in tukwe, tukərisi məru a in. Iərmama sə Kumwesən ruvei pen narimnari me rɨpɨk min traməkeikei mo narimnari me rɨpɨk. Nənə iərmama sə nərmama həmri pen narimnari me rɨpɨk ia rəɡɨn, tuhəres pen in narimnari me rɨpɨk mwi.”
Nəɡkiariien səvəi Iesu tro nərmama həuai irəha me
49 Nənə Iesu rɨni mə, “Iou iakuvehe mə takərarki pehe napw ia tɨprənə i. Iakuə ko napw nəha ruvəuək raka, mətə rɨpkuək mhə ihi. 50  +Səiou riti nəha paptaes tukaməkeikei kakiətənɨmw iou irə. Nənə təkwtəkwuni iakamreɡi rərəha pɨk anan meste tuko sampam irə. 51  +Nətərɨɡien səkɨmiaha rəfo? Hiənuə iakuvehe mə tako nərmama ia tɨprənə i harə ia nəmərinuien? Iakani pehe tukumiaha i mə iapkuvehe mhə mə tako nərmama harə ia nəmərinuien, mətə iakuvehe mə tako nərmama həuai irəha me. 52 Təkwtəkwuni mamevən trɨni mɨnuə nərmama krirum kamharə ia nəkwai nimwə kuatia, irəha tuhəuai irəha me. Kahar tuharəmwəki kəru. Kəru trouəmwəki kahar. 53  +Irəha tuhəuai irəha me. Tata trəmwəki tɨni iərman, tɨni iərman trəmwəki tata səvənhi. Mama trəmwəki tɨni pran, tɨni pran trəmwəki mama səvənhi. Kaka pran trəmwəki prɨsɨni pran, prɨsɨni pran trəmwəki kaka pran səvənhi.”
Nɨmtətien me nəha Iesu ramo
54 Iesu rɨni nəɡkiariien riti mwi tɨ nərmama me mə, “Nəpɨn kɨmiaha hiətoni nəpuə riti rutə ia nukunhi təsi, təkwtəkwuni a hiəni mə, ‘Kwa nesən trauər.’ Nənə nesən rauər. 55 Nənə nəpɨn kɨmiaha hiətoni nɨmətaɡi natoɡə rɨskəmter, hiəni mə, ‘Kwa nukwəsikər travən.’ Nənə nukwəsikər ravən. 56 Kɨmiaha kəuətkəsuə me! Hiəukurən nətəien tɨprənə mɨne nɨmaɡouaɡou, nənə mhəukurən nəfe nari irau krouahatən pen. Mətə rəfo hiəreirei nɨpwrai nɨmtətien me i kamo ipwet mɨne?”
Iesu rəɡkiari ia nəvisəien
57 “Kɨmiaha tihaməkeikei mhəkiri suatuk me, mhəni mə sə pəku nəha ratukwatukw. 58 Trɨni mɨnuə iko noien ərəha riti ia iərmama, nənə in rokeikei mə kɨmirau min tirouərer ia nəmri nəmə asori me pwəh həkiri noien səim, ramasan mə tikevən akwauakw, rouəmri atukwatukw nəri nəha nəpɨn ipkevən mhə ihi ia kwopun kaməkiri nəɡkiariien ikɨn. Rərəha iərmama nəha ikɨno noien ərəha irə trəmri pen ik ia rəɡi iəmə sə raməkiri nəɡkiariien, nənə iəmə sə raməkiri nəɡkiariien trəmri pen ik ia rəɡi polis, nənə tukuvehi puvnimwə ik ia kalapus. 59 Iakani nɨpərhienien tukw ik i tikəpwəh nierien meste ikərəku pen pam faen me səim.”
+ 12:2 Mat 16:6, Luk 8:17 + 12:7 Luk 12:24, 21:18, Wok Me 27:34 + 12:9 Luk 9:26 + 12:11 Mak 13:11, Luk 21:12-15 + 12:15 1Tim 6:9-10 + 12:21 Mat 6:19-20 + 12:24 Sam 147:9, Luk 12:7 + 12:32 Luk 22:29, Rev 1:6 + 12:33 Luk 18:22 + 12:35 Eks 12:11, Mat 25:1-13 + 12:36 1Pit 1:13, Mak 13:33-36 + 12:37 Jon 13:4 + 12:39 Mat 24:43-44, 1Tes 5:2 + 12:44 Mat 25:21,23 + 12:47 Jem 4:17 + 12:50 Mak 10:38-39 + 12:51 Mat 26:38, Jon 12:27 + 12:53 Maeka 7:6