12
Iərəmərə rəha Sapat
(Mak 2:23—3:6; Luk 6:1-11)
Kən e nian əh e Sapat kit, Iesu ne rəhan mɨn netəmim kəmotaliwək motuwɨn-pən e nasumən rəha wit, nat kit tahmen e rais, kən rəhan netəmim nəumɨs təmus ilat, kən kəmotəhl noa wit kən motun.+ Məto nian Farisi mɨn kəmotəplan ilat, kən kəmotən-ipən kəm Iesu məmə, “!Ei, əplan-tu! Rəham netəmim koatol nat kit itəm koatətgəhl Lou rəha Sapat.”+
Kən Iesu təmən-ipən kəm ilat məmə, “?Nəmotafin o kəp, nat naka itəm Kig Tefɨt təmol aupən, nian in ne rəhan mɨn netəmim nəumɨs təmus ilat? In təmuwɨn imə e Nimə Tapolen Rəha Uhgɨn, kən mos pɨret mun itəm pris mɨn kɨnotos-ipən rəkɨs kəm Uhgɨn. Kən nolən əh tatətgəhl Lou, məto-inu pɨret əh, Lou tatən məmə pris mɨn əm kotɨtun nunən.+ + ?Kən nəmotafin e Lou o kəp, məmə nian rafin e Sapat, pris mɨn əpəh e Nimə Rəha Uhgɨn, ilat koatol wək rəhalat itəm tatətgəhl Lou rəha Sapat? Məto Uhgɨn tatəplan məmə nat əh in tətuatɨp əm.+ Məto iatən kəm itəmat məmə suah kit u ikɨn-u in ilɨs taprəkɨs-in Nimə Rəha Uhgɨn.+ E Naoa Rəha Uhgɨn, in tatən məmə,
‘Nat kit tatol nɨkik tətagien, inu məmə onəkotasəkitun netəmim, məto sənəmə rəhatəmat sakrifais mɨn itəm nəkoatol moatos-ipa kəm io itəm tatol nɨkik tətagien.’+
Okəmə nəkotɨtun nɨpətɨ nəghatən u, kən netəm mɨn u itəm kotətuatɨp, okol nəsotakilən ilat motən məmə ilat koatol nolən rat. Iatən nəhlan məto-inu io, Nətɨ Etəmim, io Iərəmərə rəha Sapat.”
Kən Iesu təmiet ikɨn əh, maliwək matuwɨn əpəh imə e nimə rəha nuəfɨmɨnən rəhalat. 10 Kən əmun ikɨn əh, suah kit əh-ikɨn nelmɨn təmɨmɨs, təsəg-ətuatɨp-inən. Kən kəmotətapəh o Iesu məmə, “?Tahro? ?In tətuatɨp e Lou məmə e Sapat, etəmim tɨtun nol-wɨrən etəmim itəm tatɨmɨs?” Ilat kəmotətapəh ron məto-inu koategəs-in nat tərat kit rəha Iesu itəm ilat okotɨləs-ipən in e kot ron.+
11 Kən Iesu təmən-ipən kəm ilat məmə, “?Okəmə itəmat kit rəhan kit sipsip, kən sipsip un tiwɨg-pən e noakɨmɨl e Sapat, nɨkitəmat təht məmə suah əh otuwɨn miuw-pər-pa mɨn? !Əwəh! Otəkəike muwɨn miuw-pər. 12 !Məto etəmim, in nat keike taprəkɨs-in sipsip! Kənu, in tətuatɨp əm e Lou məmə natol nat itəm təwɨr e Sapat.”+
13 Kən təmən-ipən kəm etəm nelmɨn təmɨmɨs məmə, “Əg-ətuatɨp-in-tu nelməm.” Kən təməg-ətuatɨp-in nelmɨn, kən nelmɨn tɨnuwa mɨnəwɨr agɨn mɨn, tɨnahmen e nelmɨn kit mɨn. 14 Məto Farisi mɨn kəmotiet motuwɨn ihluə mɨnoatəte noa ron məmə okotohamnu Iesu.+
Iolwək itəm Uhgɨn təmɨtəpun
15 Kən Iesu təmɨtun nətəlɨgən rəhalat, kən təmiet ikɨn əh. Kən netəmim tepət kəmotuarisɨg in. Kən in təmol-wɨr nɨmɨsən rafin rəhalat kotuwa motəwɨr mɨn. 16 Kən təmən-iəhau ilat məmə okəsotən-iarəpən in kəm netəmim mɨn.+ 17 Natɨmnat mɨn əh kəmotiet məmə nəghatən rəha Naoa Rəha Uhgɨn otuwa mol nɨpahrienən lan. Uhgɨn təmos-ipən kəm ien Aesea u aupən o nən-iarəpən məmə,
18 “Inu iolwək rəhak itəm io enɨtəpun rəkɨs,
iakolkeike pɨk in, kən nɨkik tagien pɨk ron.
Kən io oekol məmə Narmɨn Rəhak otuwa mərioah lan.
Kən in otən-iarəp nolən ətuatɨp rəhak ne nosmegəhən rəhak e nɨganəmtɨ netəmim e nəptən pɨsɨn pɨsɨn mɨn.+
19 Okol in təsərgəhəuən kən məsagət əfəməhən,
məsəghat pɨkən ikɨn netəmim kotargəfɨmən ilat mɨn ikɨn.
20 In etəm mətɨg,
kən in otol təwɨr kəm netəmim itəm koatəpou kən rəhalat nəsanənən tɨkə.*
In otol nəhlan mətoarus-pa nolən itəm in tətuatɨp, otol win e nolən itəm tərat.
21 Kən netəm u sənəmə noanol mɨn rəha Isrel,
ilat okotələhəu-pən əskasɨk rəhalat nətəlɨgən tətatɨg lan,
məmə in otosmegəh ilat.”+
Iesu ne Pielsepul
(Mak 3:20-30;
Luk 11:14-23; 12:10)
22 Kən netəmim kəmotɨləs suah kit motuwa kəm Iesu itəm nɨganəmtɨn təpɨs kən təsəghatən məto-inu narmɨn rat kit tətatɨg lan. Kən Iesu təmol-wɨr mɨn, kən suah əh tənatəplan nat kən mɨnatəghat. 23 Kən netəmim rafin narmɨlat təmiwɨg motən məmə, “?Okəmə naka suah u in Mipɨ Kig Tefɨt itəm Uhgɨn təmən məmə otahl-ipa?”
24 Kən nian Farisi mɨn kəmotəto nat əh ne nəghatən lan, kən kəmotən məmə, “Suah əh tatəhg-iarəp narmɨn rat mɨn e nəsanənən əm rəha Pielsepul u etəm-iasol rəha narmɨn rat mɨn.”+
25 Məto Iesu tɨtun nətəlɨgən rəhalat, kən təmən-ipən kəm ilat məmə, “Okəmə netəmim e kantri kit koatoor ilat mɨn, kən okotərəkɨn rəhalat kantri. Kən tahmen-pən əm e taon kit o latuənu kit, okəmə netəmim kotoor ilat mɨn, kən okotərəkɨn taon un o latuənu un.
26 “Kən okəmə Setan tatəhg-iarəp narmɨn rat mɨn rəhan e netəmim, kən tatol atɨp əm tɨkɨmɨr kəm in. ?Kən otahro nulan, rəhan nərəmərəən otətul? 27 ?Kən okəmə io iatəhg-iarəp narmɨn rat mɨn e nəsanənən rəha Pielsepul, kən tahro e rəhatəmat mɨn netəmim? ?Ilat koatəhg-iarəp narmɨn rat mɨn e nəsanənən rəha pah? ?Rəha Setan? Kəp. Kən tərat məmə nakoatən məmə io iatol nəhlan. Tol nəhlan, rəhatəmat netəmim okotakil nəghatən mɨn rəhatəmat, motən məmə in neiueiuəən. 28 Məto okəmə iatəhg-iarəp narmɨn rat mɨn e nəsanənən rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn, kən nərəmərəən rəha Uhgɨn tɨnuwa rəkɨs otəmat.+
29 “Kən ekən e suatɨp kit mɨn tol nulan məmə, etəmim kit tɨkə məmə tɨtun nuwɨnən e nimə rəha etəmim kit itəm təsanən məmə otəmɨk rəhan natɨmnat. Məto otaupən məlis ətain etəm u itəm təsanən, uarisɨg təpanuwɨn imə məmki-rəkɨs rəhan natɨmnat.
30 “Etəm u itəm təsuarisɨg-inən io, in rəhak tɨkɨmɨr. Kən etəm u itəm təsargətainən sipsip mɨn, in tatoor ilat kotagɨm atit.+ 31 Tol nəhlan iatən kəm itəmat məmə, Uhgɨn otafəl rəkɨs nolən rat mɨn rafin pɨsɨn pɨsɨn, ne nəghatən rat mɨn rafin pɨsɨn pɨsɨn itəm netəmim koatən lan, məto otol nalpɨnən kən məsaluinən nəghatən rat mɨn itəm netəmim koatən e Narmɨn Rəhan.+ 32 Kən okəmə etəmim tatən rat io, Nətɨ Etəmim, kən Uhgɨn otaluin kən məsalpɨnən. Məto etəmim itəm tatən rat Narmɨn Rəha Uhgɨn, Uhgɨn okol təsaluinən nian kit, e nətueintən u, ne e nian itəm tatuwa.
33 “Okəmə nɨg in təwɨr, kən noan in təwɨr, okəmə nɨg in tərat, kən noan in tərat. Tol nəhlan məto-inu itəmat nəkotəplan əm e noa nɨg məmə nɨg in təwɨr o nɨg in tərat.§ + 34 !Itəmat nəkotahmen e sɨnek! Itəmat noatol nolən eko-eko, kən itəmat netəm nakotərat. Okol nəsotənən nat təwɨr kit, məto-inu nian etəmim tatəghat, tatən əm nat naka itəm tərioah e nɨkin.+ 35 Etəmim itəm nətəlɨgən təwɨr tərioah e nɨkin, nian rafin in tatən nat itəm in təwɨr. Kən etəmim itəm nətəlɨgən rat tərioah e nɨkin, nian rafin in tatən nat itəm tərat. 36 Iatən kəm itəmat məmə e nian Uhgɨn otakil netəmim lan, netəmim okotəkəike kən-iarəp kəm in məmə tahro ilat kəmoatən nəghatən rat əpnapɨn mɨn rafin rəhalat. 37 Tol nəhlan, in otakil rafin nəghatən pɨsɨn mɨn rəhatəmat, məmə itəmat netəm kotətuatɨp o netəm kotərat.”
Nəmtətin rəha Jona
(Mak 8:12; Luk 11:29-32)
38 Kən iəgətun mɨn neen rəha Lou ne Farisi mɨn kəmotən-ipən kəm in məmə, “Iəgətun. Ekotolkeike məmə ekotəplan nəmtətin kit itəm tapɨspɨs itəm ik onəkol.”+;
39 Məto təmən-ipən kəm ilat məmə, “Itəmat netəm roiu ne, nakotərat, nəmotapəs rəhatəmat nahatətəən o Uhgɨn, tahmen e pətan kit tapəs rəhan iərman matətəu-pən suah pɨsɨn. Kən roiu nakotolkeike məmə ekol nəmtətin kit itəm otəgətun məmə emɨsɨ-pən o Uhgɨn. Məto Uhgɨn otos-ipən əm nəmtətin kitiəh əm, kən inəh nəmtətin rəha ien əh Jona.+ 40 Tahmen əm məmə Jona təməməhl e nian kɨsɨl lapɨn ne nərauiəgən e nərpɨ nəm asol, kən Nətɨ Etəmim, in otəməhl nian kɨsɨl lapɨn ne nərauiəgən əpəh e nɨki nəptən.+
41 “E nian əh itəm Uhgɨn otakil netəmim rafin, kən netəm Nineva aupən, ilat okotətul motən-iarəp məmə itəmat noanol rəha Isrel nakotərat. Okotɨtun nənən nəhlan məto-inu nian ilat kəmotəto nəghatən rəha ien əh Jona, ilat kəmotəuhlin rəhalat nətəlɨgən o rəhalat nolən rat mɨn. Kən otəplan-tu, suah kit itəm ilɨs taprəkɨs-in Jona tɨnuwa.+ 42 Kən e nian əh itəm Uhgɨn otakil netəmim rafin, kən kwin rəha nəptən pis ikɨn,+ in otətul mən-iarəp məmə itəmat netəm nakotərat. Otɨtun nənən nəhlan məto-inu, in təmiet e nɨkalɨn nəptən əpəh isəu agɨn, kən maliwək muwa məmə otəto nəghatən rəha Kig Solomon itəm tenatɨg wɨr. Kən otəplan-tu, suah kit itəm ilɨs taprəkɨs-in Kig Solomon tɨnuwa.
43 “Nian narmɨn rat tiet e etəmim, kən in otuwɨn maliwək mətan əpəh ikɨn nɨg ne niamɨtə tɨkə ikɨn, kən nəhau tɨkə ikɨn, mategəs-in ikɨn otatɨg mameg ikɨn, məto təsəplanən. 44 Kən tən atɨp əm kəm in məmə, ‘Ekɨtəlɨg-pən e rəhak nimə itəm emɨsɨ-pən ikɨn.’ Kən nian tuwa məplan nimə, etəmim tɨkə ikɨn, kən kəmafəl, kən məlɨn wɨr natɨmnat. 45 Kən tuwɨn mit narmɨn rat sepɨn mɨn itəm kotərat pɨk taprəkɨs-in in, kən motuwɨn imə motatɨg, kən natɨgən rəha suah əh roiu tərat pɨk taprəkɨs-in rəhan natɨgən itəm aupən. Kən kotahmen əm e itəmat netəm kotərat itəm nəkotatɨg roiu.”+
Mama rəha Iesu ne pian mɨn
(Mak 3:31-35; Luk 8:19-21)
46 Nian Iesu tatəghat əh kəm netəmim, kən rəhan mama ne pian mɨn koatətul əpəh ihluə moatətapəh-in məmə okotəghat kəm in. 47 Kən etəmim kit təmən-ipən kəm Iesu məmə, “Rəham mama ne piam mɨn əpəh ihluə koatətul. Ilat kotolkeike məmə okotəghat kəm ik.”* 48 Kən Iesu təmən-ipən kəm suah əh itəm təmən-iarəp məmə, “?Pah u rəhak mama, kən pah u piak mɨn?” 49 Kən məg-ətuatɨp-in-pən nelmɨn məgətun-pən rəhan netəmim, kən mən məmə, “!Inu rəhak mama ne piak mɨn! 50 Iatən nəhlan məto-inu pah u tatol nəwia rəhak Tata əpəh ilɨs e nego e neai, in piak, ne wɨnɨk, ne rəhak mama.”+
+ 12:1 Dut 23:25 + 12:2 Eks 20:10 + 12:4 1 Saml 21:1-6 + 12:4 Lev 24:5-9 + 12:5 Nam 28:9-10 + 12:6 Mat 12:41-42 + 12:7 Hos 6:6; Mat 9:13 + 12:10 Luk 14:3 + 12:12 Luk 14:5 + 12:14 Jon 5:16 + 12:16 Mat 8:4; Mak 3:12 + 12:18 Mat 3:17 * 12:20 Nəghatən Kris ətuatɨp rəha ves 20 tatən məmə, “Okol təsatgəhlən nuwig kit itəm təmeko, kən okol təsəmkəmɨs agɨn-əhən wik rəha lait itəm tatəhaniəm əm.” + 12:21 Aes 42:1-4 + 12:24 Mat 9:34; 10:25 + 12:28 Wək 10:38; 1 Jon 3:8 + 12:30 Mak 9:40; Luk 9:50 12:31 Uhgɨn tətafəl rəkɨs nolən rat mɨn nian netəmim kotəuhlin rəhalat nətəlɨgən kən moatətapəh-in məmə in otaluin məsalpɨnən rəhalat nolən rat mɨn. + 12:31 Hip 6:4-6 12:32 Netəmim neen kotən məmə nəghatən u tatəghat-in netəm mɨn u itəm kəmoatən məmə Iesu tatol-wɨr netəmim e nəsanənən rəha Setan. Tahmen əm məmə ilat kotaun-in məmə Narmɨn Rəha Uhgɨn in Setan. Netəmim neen mɨn kotən məmə nəghatən u tatəghat-in netəmim itəm kəsotahatətəən əh e Iesu, kən motapəs wək rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn. § 12:33 Nɨpətɨ nəghatən rəha Iesu məmə in etəm təwɨr məto-inu tatol əm natɨmnat wɨr mɨn. + 12:33 Mat 7:16-20 + 12:34 Mat 3:7; 15:18; Luk 3:7; 6:43-45 + 12:38 Mat 16:1; Luk 11:16; Jon 6:30 + 12:39 Jona 1:17; Mat 16:4; Mak 8:12 + 12:40 Jona 1:17 + 12:41 Jona 3:5 + 12:42 1 King 10:1; 2 Kron 9:1 + 12:45 Luk 11:24-26; 2 Pita 2:20 * 12:47 E kopi oas mɨn neen rəha Niutesteman itəm kəməte e nəghtən Kris aupən, ves 47 tɨkə. + 12:50 Rom 8:29