13
Ɓalanaɓase ta Sɔle leʋe fai keela ziɛgi ma
1 GALA goo wo nuiti, ta kalamɔn wolai niiti ka ti ɠɛni Antiyɔse Egilisii zu: Ɓalanaɓase, Simiyɔn nii daaseigi velesiɛi ga ma Lɛigi, Lusiyuse Silɛne nui, Manayɛn nii ta masagi Elɔde ti wɔɔlɔni ʋɔɔma, ta Sɔle.
2 Yeeta, ti ɠɛai ma Maliɠii lɛbizu ʋɔɔma, ti ɗa zugi zo, Zɛnvu Ɲadegai ɠɛni ti ma: «À Ɓalanaɓase ta Sɔle ɠula ɓɔɠɔ zaama bɛ̀ yɛ, naama wotii vaa zu, nii gè ti loligai ma.»
3 Ti ɓegai ma ga zugi zo, ti GALA fali, ti yeelaani ti ma, ti ɓe ti ʋa, ti li.
Ɓalanaɓase ta Sɔle ti lii vai Sipele
4 Zɛnvu Ɲadegai Ɓalanaɓase ta Sɔle leʋegai ma, ti liini Selusi, ti lɛ ɓatoi zu miná, ti li Sipele.
5 Ti zeeliai ma Salamine, ti GALA daawooi laazeelini Zuifuiti ta-ƓALA dɛbi ʋɛlɛiti bu. Zan-Maleke ɠa é ɠɛni ga ta-ɓɔba nui.
6 Naa ʋoluma, siɛgi zu ti ɓeni la ga ziɛ zaama yooi maaleʋe, ti zeeli Pafɔse. Ti molikula nui ta ɠaani ná, Zuifui ta ɠɛni de, é ga zɛɛ ɠala goo wo nui, daaseigi ga Ɓaal-Yesu.
7 É ɠɛni kundiɠii Sɛleziyuse Pɔluse ʋa, zunui naa ɠɛni ga faaɠwɛ nu wola. Naama zunui Ɓalanaɓase ta Sɔle lolini, é dɛɛ ga wɔin ɠa ma ga é GALA daawooi mɛni.
8 Kɛlɛ molikula nui Elimase (tɔɔzei daaseigi ɠana Gɛlɛke wooi zu), naa ɠɛni ti laalɔɠɔma, é ɠɛni pɔ ga é pele leʋe kundiɠii luɠɔ ga a ʋa ɠidaaleʋe Yesu ma.
9 Naazu, Zɛnvu Ɲadegai Sɔle laaveni, nii daaseigi ɓalaa ga Pɔle, naa ɠaazulo ba,
10 é ɠɛ ma: «Ee, ɗa ʋe, ɗɛi è laavegai ga keleɠele ɲɔi ma zii pɛ ta yaavai, Inɛgi ná-doun zunui, telebodai pɛ sili nui! È la ɓɔlɔa ɓaa, ga Maliɠii ná-pele zɔlegiti seɠea kɛʋele ma?
11 Niizu niina, Maliɠii ɠa yeevɔɔɠuzu è ʋa, è ɠaazuɠole, yeeɠɛɠala go laawu è la ɠaazulaa foloi ma.» Gaamago nɔ, kpidii ʋɛɛni Elimase ɠaazuʋɛti ma, é ɗa nuiti gaiziɛ mɛmɛ ga ti pelei lɛɛ la.
12 Kundiɠii naama vai ɠaai ma, nii kɛai, é ɠidaaleʋeni, mazɔlɔɔ daavɔɔni ga Maliɠii ná-kalagi.
Pɔle ta Ɓalanaɓase ti lii vai Antiyɔse Pisidi ɠoʋii ma
13 Pɔle ta siɛɲɔɠɔiti ti lɛɛni ɓatoi zu Pafɔse, ti li Pɛleze Panfili ɠoʋii ma. Zan-Maleke zeɠeni ti ʋolu, é ɠale ma Zeeluzalɛme.
14 Tɔnɔi, ti zeɠeni Pɛleze, ti li ga luɠɔ, ti zeeli Antiyɔse Pisidi ɠoʋii ma. Dooɠo foloi, ti lɛɛni GALA dɛbi ʋɛlɛi wu, ti zei.
15 Ti ɓegai ma ga GALA ná-tɔgi ta GALA goo wo nuiti ta-zɛʋɛiti su wooi tanigaa ɠala, GALA dɛbi ʋɛlɛi ma ɠundiɠiiti ti nu leʋeni ti ma, é ɠɛ ti ma: «Gi-ɠɛɛleaiti, ni tɛnɛ goo ɠa wo la nuɓusɛiti faa ma, à bona.»
16 Pɔle wuzeɠeni naazu, é yee ɠɛ ɓɛɓɛ ga ti maaɠɛ kpɔ, é ɠɛ ti ma: «Izelayɛle nuiti ta wɔigiti wo luazu GALA ba, à woilo gòo ma.
17 Izelayɛle nuɓusɛi niiti ta-ƓALAGI ɠa é yiimazeɠeni ga ade-mɛmɛwolani, é ti ɠaawɔɔlɔ siɛgi zu ti ɠɛni zeini la Ezipete yooi zu. É ti ɠulani ná ʋa ga ná-zɛbɛ wolai.
18 É yeezeini ti wu kona ʋuunaanigɔ (40) ɠɛɠala laawu teʋebai zu.
19 Kpegai ma ga zii lɔfela ɠoloɠolo Kanaan yooi zu, é naati ta-yooi veeni ade-mɛmɛwolani zea ga tɔnɔ,
20 kona unnaanigɔ puulɔɔlugɔ (450) laawu. Naa ʋoluma, é tukpɔɠaaleʋe nuiti fe ti ya, eyɛsu é zeeli GALA goo wo nui Samiyɛle ma.
21 Naa ʋoluma, wɔin ɠɛni ti ma ga masa ge zei ti unda. GALA ge Kise ná-doun zunui Sɔle zeini ti unda kona ʋuunaanigɔ (40) laawu, é ɠɛni ga Ɓɛnzamɛn ná-bolodamai zu nui ta.
22 GALA kpegai ma ga ɠɛlɛ Sɔle ʋa, é Davide veeni ti ya ga masagi, é niima wooi woni naa ná-faa zu, é ɠɛ ma: ‹Gè Izayi ná-doun zunui Davide ɠaaʋɛ, zìima nui nii é ʋaazu zìima vaiti pɛ kɛɛzu.›
23 Eɠɛʋelei GALA ge minazeɠeni la, Davide naa mavofodai zu ɠa é Yesu ɠulaai ná ga Izelayɛle Ɠizo Nui.
24 Aisa Yesu ʋa zɔlɔɔ, Zan ɠɛni GALA daawooi laazeelizu Izelayɛle nuɓusɛiti pɛ ma ga ti ti ziɛ ʋelei maavalibo, ti ɓatize.
25 Zan ɠɛai ma ná-botii ɠaaɓelasu, é ɠɛni ma: ‹Nà lɛi gè ʋa ɠɛ ga naa, nii wo ɠisiɛzu su. Kɛlɛ taɠili ka ʋaazu nɔ̀un poluma, nii gè la vɔlɔ kula ɠɛɛni su ga gè ʋa ná-saʋalagiti daavie.›
26 Kɛ̀ɛleaiti, wo ɠɛni ga Aɓalaame mavofodai ta, ɓa wɔiti wo luazu GALA ba, ade ya ɠa kizo kpɔɛi nii leʋegai ade ma.
27 Tɔɔzei Zeeluzalɛme zei wo nuiti ta ta-ɠundiɠiiti ti la Yesu ná-fai ɠaaɠaani, naa ʋɛɛ GALA goo wo nuiti gooi ʋa, nii é ɠalasu dooɠo foloi pɛ. Ti peelalaai ma, ti GALA goo wo nuiti daawooi naati pilɛni su.
28 Anɛɛ ni ti la ɠɛni sɔ kaani ba, nii nu a nu ʋaa su, ti ɠɛni Pilate ma, é Yesu ʋa.
29 Ti ɓegai ma ga naama vaiti pɛ daazeeli, niiti ti zɛʋɛai ná-faa zu, ti kulani saa wului ma, ti da kabai zu.
30 Kɛlɛ GALA ge buzeɠeni, é kula saai ya.
31 Folo mɔinmɔin daawu, é ɓɔɠɔ lɛɛni ga niiti ti yɛni ba, ti zeɠe Galilee, ti li Zeeluzalɛme, ti ɠɛai niina ga ná-zeeleiti nuɓusɛiti koba.
32 Giya ɓɔɠɔi ɓalaa, gá naama Woo Niinɛ Ʋagɔi laazeelizu wo ma, nii GALA ge ma minazeɠegi woni ade-mɛmɛwolani bɛ,
33 GALA ge naa laazeelia ade ʋɛ, adɛiti ade ga ti-lointi, ga Yesu wuzeɠe vai, é ɠula saai ya, eɠɛʋelei sɛʋɛai la GALA sɛʋɛi ma wuyei velesiɛi zu ga:
‹Ɗa ga dòun zunui,
gè è zɔlɔɔgɛ za.›
34 GALA ge buzeɠe vai, é kula saai ya, é mina mɔ ɠale ma, é ʋa luula, naa ɠa é boni ga:
‹Nà faa ɲadegaiti kɛ wo ʋɛ,
niiti ti maa la valiboga pɛ,
nii gè minazeɠeni la Davide ʋɛ.›
35 Naa ɠa é kɛai é bogai la ná taɠili ga:
‹È la vaa bu ɗa-wotii ɠɛ nui,
é ga wooɠɛɠila nui, é ʋa luula kabayeɠei zu.›
36 Tama Davide ɓegai ma ga botii ɠɛ GALA bɛ ná-yeeɠɛɠalai zu, é zaani, é li mɛmɛwolani pɔ, é luula.
37 Kɛlɛ zɔi GALA ge buzeɠeai, é ɠula saai ya, naa la luulani.
38 Kɛ̀ɛlointi, à suɠwɛɛ mu ga Yesu maaʋele ɠa kotoi zuvaayɛ fai laazeelizu la wo ma.
39 Zɔi nɔpɛ é ɠidaaleʋezu ma, naama nui ná-kotoi zeɠea ba, nii Moize ná-tɔgi la ɠɛni zooga kɛɛzu wo ʋɛ.
40 À dama ga ɓɔɠɔ mu, naa ɠa a kɛ nii bogai GALA goo wo nuiti ta-zɛʋɛiti su, naa mina zeeli wo ma ga:
41 ‹Wɔi wo ga nuɓusɛiti ti laavegai ga maayo bala bɛi, à wɛlɛ,
wo laa ɠa vɔ, wo-ma zuwu ɠaaleʋe.
Mazɔlɔɔ nà ʋaazu fai ta ɠɛɛzu wa-yeeɠɛɠalai,
naama vai ni nu a la bona wo ma, wo la ɠɛni la da.› »
42 Bɛbɛi ɠɛai ma ɠulazu, ti naati maanɛɛnɛni ga ti ɓɔɛ ʋolu, é ʋilɛ naama vaa ɠilagi nɔ ʋa, dooɠo foloi nii é ʋaazu.
43 Gaalɛbai ʋoluma, Zuifui ma mɔinmɔin ta zii ɠiligi niiti ti latigai, ti ʋilɛ Zuifuiti ta-ƓALA pelei ma, ti ʋilɛni Pɔle ta Ɓalanaɓase ʋolu. Naati ti ɠɛni ɓɔɛzu ti ʋɔ, ti ɗa ti iɲɔdɔ ga ti ɠili kpaan GALA ná-zaalai ʋa.
44 Poluma looɠo foloi, nu ɠa ɠɛ ma, taazuʋɛ nuɓusɛi pɛ ka nɔ é ɠaalɛɛni ba GALA daawooi mɛni fai zu.
45 Zuifuiti ti bɛbɛi ɠaai ma, ti laaveni ga toloi. Nii Pɔle ɠɛni bosu, ti ɗa naa maaɠaali ga woo ɲɔiti.
46 Pɔle ta Ɓalanaɓase ti ɓɔɛni ti ʋɔ ga ladalai, ti ɠɛ ti ma: «Wa ɠa mɔunpa GALA daawooi maa ɠɛa nɛɛni, é wo wo ma. Kɛlɛ tɛi wo ɠɛlɛzu ba, ta wo ɓɔɠɔ levezu ga wo la zolooni ɠɔoɠɔ zɛnvui ma, naa maaʋele ma, ɓɛ gi ɠaaʋote zii ɠiligiti ma.
47 Tɔɔzei naama levei ɠa Maliɠii feai gi ya, é ɠɛ ma:
‹Gè è loga, è ɠɛ ga ziiti ta-wozakalagi,
è kizo fai ɠula kɛlɛma eyɛsu zou ɓela ga.› »
48 Zii ɠiligiti ti naama wooi mɛnigai ma, ti ɠoozunɛɛni gola, ti ɗa Maliɠii lɛbi daawooi vaa zu. Niiti kpein ɠɔoɠɔ zɛnvui ɠɛʋele ɓɛtɛni ti ma vaa ma, naati ti ɠidaaleʋeni.
49 Maliɠii laawooi ɠaa ɠɛni wɔɔlɔzu naama yooi zu ná pɛ.
50 Kɛlɛ Zuifuiti ti lɔɔni tosuba anzanuiti unsu niiti ti latini, ti ʋilɛ Zuifuiti ta-ƓALA pelei ma, ta taazuʋɛ zeizumaanɛɛgiti, ti wɔinzeɠemai ʋilɛni Pɔle ta Ɓalanaɓase ʋolu, ti naati kpɛ ta-yooi zu.
51 Naati felegɔ ti ti ɠɔɠɔa vufiligi ɓukpunɛni ti laalɔɠɔma, ti li Ikoniyume.
52 Kaladopoiti mu, ti laaveni ga koozunɛɛi ta Zɛnvu Ɲadegai.