19
Pol Epesusüma
Apolos Korrint wirri basirrdü nóma yarilürr, Pol wamlórr tai ene bwób kugupidüma, kókó we abzilürr Epesus wirri basirrdü. Wa ola ngibürr Yesun umulbain olmal nómrrónóp, akó nümtinóp wagó, “E amkoman nóma yangunarre, e ia Godón Samu koke ipüdarre?”
I bóktan yalkomólóp wagó, “Ki amkoman kokean barrkrrurrü igó, Godón Samu asine.”
Pol nümtinóp wagó, “Da e ia laró ⌊baptaes⌋ ipüdarre?”
I bóktan yalkomólóp wagó, “Zonón baptaes.”
Pol bóktanórr wagó, “Zonón baptaes ibünkü yarilürr, Godka nidi byalüngóp tibiób kolae tonarrdógab; akó wa bóktanórr Isrrael pamkolpamdó, amkoman angunüm ene darrpan olom sab nótó tame oya kakóm - ngi módóga, Yesu.”+
I Polón bóktan nóma barrkrrurr, i baptaes bairrün kwarilürr Lod Yesun ngidü. Pol tóba tang nis nómngyelórr ibü singüldü, akó Godón Samua ibü bübdü bangrinürr. I umul-kók bóktane* we bóktan kwarilürr, akó ⌊prropetzan bóktan⌋ kwarilürr. I blaman aprrapórr 12 pam kwarilürr.
Pol ⌊Zu pamkolpamab kwóbbazen müótüdü⌋ bangrinürr, da aüd melpalóm gum-koke bóktalórr pamkolpamdó. Wa ibüka ikik yarilürr, ibü gyagüpitótók alüngüm oya bóktan amkoman bangunüm Godón Kingzan Balngomólankwata. A ngibürr baku burrul babul kwarilürr, ó i amkoman koke yangunóp, akó i kolae bóktan ikik kwarilürr Lodón Kwatbóka pamkolpamab ngorodó. Da Pol ibü we bimgatórr, ó Yesun umulbain olmal we yazebórr. Wa blaman ngürrzan ibüka ikik yarilürr Taerranusün umulbain müótüdü. 10 Wa nis pail nüpadórr kókó blaman ne pamkolpama ngyaben kwarilürr Eisia prrobins kugupidü, Zu akó Zu-koke nidi kwarilürr, Lodón bóktan tai barrkrrurr.
Skeban Simanal Olmal
11 God Polón darrü-darrü ⌊arüng tonarr⌋ iliónürr tólbaelóm, pamkolpama ngaen koke ne kla nósenónóp. 12 Oya dele ne gügürüm barrgon mórrkenyórr poko akó zaget mórrkenyórra yamurróp, barrmülürr azid akó kolae samupükü isdü. Ene igósüm, ibü azida nümgütóp, akó kolae samua ibükagab tübausürr.
13 Ngibürr ne Zu pamkolpama agóltagól kwarilürr, kolae samu amankü pamkolpamdógab, Lod Yesun ngidü kolae samu we amanóm kain kwarilürr. I kolae samudü inzan bóktónóp wagó, “Ka marüka wirri arüngi bóktandóla Yesun ngidü, Pol noan bóktan amgolda.” 14 Zu wirri prrist, ngi Skeba, oya 7 simanal olmala ene tonarr alngón kwarilürr.
15 Da darrü paman bübdü ne kolae samua ngyaben yarilürr, ibüka inzan bóktanórr wagó, “Ka Yesunbóka umulóla, akó ka ta Polónbóka umulóla; a e wa nidipakla?”
16 Kolae samu ne pamdó yarilürr, kyabpükü kyamülzan yaninürr ibüka, da ibü arüng nimtinóp. I gaopükü akó kakapur busuóp oya müótüdügab. 17 Blaman ne Zu akó Zu-koke nidi kwarilürr, nidi ngyaben kwarilürr Epesus wirri basirrdü, i ene poko barrkrrurr; i blaman gum kwarilürr, akó Lod Yesun we yagürnóp oya wirri ngi atenóm. 18 Abün küsil barrbürrün Yesun amkoman angun isa togobórr, panzedó pupo nyónónóp akó zudrratlórr, i ne kolae tonarr tómbapón kwarilürr. 19 Dokyanan ne isa merram tómbapón akó ilang bangin kwarilürr, tibiób ⌊arrngamórrón peba⌋ darrpan pokodó tübarrmünürr, da kolpamab obzek kwata we zongalórr uri. Ne peba bóngónóp, ibü ngarkwat darrema tamórr kókó 50,000 silba mani küp. 20 Ene wirri arüng ngarkwatódó, Lodón bóktana we bayolórr, akó wirri arüngi dódórr bain yarilürr bwób-bwób.
Wirri Ongyaltongyal Yarilürr Epesusüm
21 Ene pokoa nóma tómbapónóp, Pol tóba gyagüpitótók we esenórr, Masedonia akó Akaya prrobins nis arrgrratóm, solodó ama Zerrusalem wirri basirrdü we ki wame. Wa we bóktanórr wagó, “Ene kakóm, ka ola nóma wamo, ka sab Rrom wirri basirr ta eseno.” 22 Da wa Timoti akó Errastus we zirrnapónórr, oya tangamtin pam nis, Masedonia prrobinsdü tótókóm. Wa ma tüób barrkyananbóka ngyabenórr Eisia prrobinsdü.
23 Ene tonarrdó, Epesusüm wirri ongyaltongyala tómbapónórr Lodón Kwatanme. 24 Darrü silba zaget pam ola asi yarilürr, ngi Dimetrrius. Wa silba dandang tólbaelórr ibü kol god Arrtemis, oya ⌊ótók⌋ müótan obzek ngarkwatódó. Da oya ene kari müót tómbapón akó sel bain zageta wirri mani sidódürr blaman zaget pamdó. 25 Wa zaget pam blaman ngibaunürr, akó darrpan tonarr zaget nisakü kwarilürr, da bóktanórr ibüka wagó, “Pam, e umulakla mibü morroal mórrela ini zagetódógab tótókda. 26 Errkya, e kuri esenane akó barrkrrua yabióbkü ini oloma Pol ia laró kuri tónggapóne. Wa inzan bóktanda wagó, tangane tólbaelórrón god amkoman god kokeako, akó wa abün pamkolpamab gyagüpitótók amkoman kuri nalüngrre, nizan ala Epesusün akó dudu Eisia prrobinsdü. 27 Mibüka sab we kolaea módó tómbapóne: pamkolpama sab mibü ne mani zaget alzizi amanikórre. We kla tebe koke, wirri kol god Arrtemisün ótók müót sab küpüm kokean baine pamkolpamab ilküpdü. Wa tóba wirri ngi sab módó imrüke, ne kol godódó tóredako blaman kolpama Eisia prrobinsdü akó blaman ini tüpdü!”
28 Da ene pam ngoroa ini bóktan nóma barrkrrurr, i ngürsilüm bainóp akó taegwarr kwarilürr wagó, “Arrtemis, mibü Epesus pamkolpamab wirrian kol godo!” 29 Da ene taegwarrwóma we wirri bainürr dudu ene wirri basirrdü. Ene pamkolpamab ngoroa Gayus akó Erristarrkus+ numigóp, nis Masedonia pam nis, Polóp nisakü agóltagól koralórr, akó büsai-büsai nüdüdóp kwób bazen pokodó. 30 Polón ubi igó yarilürr, wata tebe ki wame ene pamkolpamab ngorodó, a ene Yesun umulbain olmal ubi koke kwarilürr, wa ola koke ki wame. 31 Ngibürr ene prrobins ngakan pam, Polón gómdamal nidi kwarilürr, i arüng bóktan we zirrapónóp oya arrmatóm kwób bazen pokodó tótókgum. 32 Da ene pamkolpamab ngoroa wirribóka taegwarr apón kwarilürr. Ngibürr pama darrü poko taegwarr apón kwarilürr, ngibürra go darrü poko taegwarr apón kwarilürr, zitülkus i barre umul-kók kwarilürr, i larógóm kwób bazenórr ola. 33 Zu isa Aleksandórrón singül kwata nóma zirrapón-zirrapón idüdóp, ngibürr ene pamkolpama oyaka wirribóka bóktónóp laró poko bóktanóm kolpam ngorodó. Aleksandórr tórrmen tónggapónórr tóba tange kolpama piküp bainüm, akó oya ubi adlang bóktan akyanóm yarilürr Epesus pamkolpamabkü. 34 I nóma emzyetóp wagó, wa Zu pama, i blamana darrpan mün taegwarr koralórr, nis abüs küp ngarkwatóm wagó: “Arrtemis, mibü Epesus pamkolpamab wirrian kol godo!”
35 Dómdóm pokodó, ene wirri basirr ngakan singüldü pama pamkolpamab ngoro zao-zao yónürr. Wa bóktanórr wagó, “Epesus gómdamal! Blaman pamkolpam umulako wagó, Epesus wirri basirra Arrtemisün ótók müót ngakanda, akó oya ne ingülküp dandanga§ tupürr kwitümgab. 36 Darrü pama kokean nalpirre ini elklaza. E zao-zao bainam akó zónganggu. 37 E ini pam nis kuri tüdüdane aini, enana i gómól koke agósi ótók müótüdü, ó mibü kol godón ngi koke kulain namüli. 38 Dimetrrius akó oya zaget pam, ibü ne müp bóktan* asi nóma kwarile ngibürr kolpamdó, kot tapabakurrünako akó mibü prrobins balngomól pam asiko; müp bóktan kubó ola ki irrbününüm. 39 Yabü ubi ne darrü poko bóktanóm nóma yarile, da e sab blaman pamkolpamab kwób bazen pokodó dümdüm nütünamke. 40 Inizane, errkya ne taegwarrwóma tólbaele, kolae asine: wirri ngi pama mibü kubó kotóm kena tinünüm. Ini taegwarrwóman morroal bóktanan küp babula, zitülkus oya amkoman zitülkus babul yaril.” 41 Ini bóktan kakóm, wa kwób bazen we piküp yónürr.
+ 19:4 Metyu 3:11; Mak 1:4, 7-8; Luk 3:4, 16; Zon 1:26-27 * 19:6 umul-kók bóktane, ma müsirrga ain bóktan 2:4 ngakanke. 19:19 50,000 silba mani küp kari mani kokea. Grrik bóktane ma inzan angrirrüna: 50,000 denarius. Ene tonarr, darrpan zaget pama darrpan ngürr nóma zaget yarile, wa darrpan denarius ipüde. + 19:29 Apostolab Tórrmen 20:4; 27:2; Kolosi 4:10; Pilimon 1:24 19:35 wirri basirr ngakan singüldü pam, Mórrke-mórrke módóga: town clerk. § 19:35 ingülküp dandang: Epesus pamkolpama ene ingülküp ótóknóp, wamaka wa Arrtemisün dandanga. * 19:38 müp bóktan, Mórrke-mórrke módóga: accusation ó grievance.