11
Manghinduꞌ hi Īsa pasal sin Pagpangarap pa Tuhan
(Mat. 6:9-13; 7:7-11)
1 Manjari awn hambuuk adlaw duun hi Īsa nangangarap pa Tuhan ha hambuuk lugal. Sakali pagꞌubus niya nangarap pa Tuhan, namung in hambuuk mulid niya kaniya. Laung niya, “Panghuꞌ, hindui kami mangarap pa Tuhan, biyaꞌ kan Yahiya, hīnduan niya in manga mulid niya.”
2 Laung hi Īsa kanila, “Bang kamu mangarap pa Tuhan subay biyaꞌ ha ini in hibichara niyu:
‘Ya Amaꞌ namuꞌ, bang mayan lagguun sin mānusiyaꞌ in ngān mu mahasuchi.
Bang mayan ikaw na in mamarinta ha mānusiyaꞌ katān.
3 Dihili kami adlaw ini sin kakaun kagunahan namuꞌ.
4 Ampuna in manga dusa namuꞌ,
karnaꞌ maapun namuꞌ da isab in katān hisiyu-siyu nakarusa kāmuꞌ.
Palayua kami dayn ha kasigpitan makapilad sin īman namuꞌ.’ ”
5 Na, laung hi Īsa ha manga mulid niya, “Bang sawpama awn hambuuk dī kaniyu in madtu pa bāy sin bagay niya sin tungaꞌ dūm ampa imiyan, laung niya, ‘Bagay, pasambia ba aku tū tinapay.
6 Awn hambuuk bagay ku in iyampa nakaratung pa bāy ku dayn ha panawan, sagawaꞌ wayruun kakaun hikalabut ku kaniya!’
7 Na, bang sawpama isab,” laung hi Īsa, “in sambung sin bagay niya dayn ha lawm bāy, amu agi, ‘Ayaw na kaw manghiluhalaꞌ kākuꞌ! In lawang sin bāy ku mahugut na in katambul iban yari na kami nagkukulang iban sin manga anak ku. Malisuꞌ na aku magbangun dumuhal matun kaymu sin piyangayuꞌ mu.’
8 Na, unu na in kasūngan? Baytaan ta kamu, minsan in tau yan malisuꞌ magbangun dumihil sin tinapay piyangayuꞌ mu ha tungud sin pagbagay niyu, bang kaw matugul iban diꞌ masipug mangayuꞌ kaniya, diꞌ lumugay malugus da siya dumihil sin unu-unu na kagunahan mu.
9 “Hangkan ini in hibaytaꞌ ku kaniyu. Ayaw kamu masumu mangayuꞌ sabab tantu karihilan da kamu. Ayaw kamu masumu lumawag sabab tantu makabāk da kamu. Ayaw kamu masumu kumuꞌkuꞌ sin lawang sabab tantu kaukaban da kamu.
10 Karnaꞌ hisiyu-siyu in mangayuꞌ, karihilan siya. In hisiyu-siyu lumawag makabāk siya iban in hisiyu-siyu kumuꞌkuꞌ sin lawang kaukaban siya, minsan hisiyu.
11 “Na, asubuhun ta kamu manga kaamaan. Dihilan niyu ka hās in anak niyu bang mangayuꞌ istaꞌ kaniyu?
12 Atawa dihilan niyu ka siya tangangngang bang mangayuꞌ iklug kaniyu?
13 Na, minsan biyaꞌ diin in ngīꞌ niyu, maingat da isab kamu mangdihil sin unu-unu hikarayaw ha manga anak niyu. Na, amu pa ka isab in Tuhan, Amaꞌ niyu ha surgaꞌ in diꞌ maingat dumihil sin hikarayaw kaniyu? Patulunan niya sin Rū sin Tuhan in hisiyu-siyu mangayuꞌ kaniya.”
Hi Īsa iban hi Bilsibul
(Mat. 12:22-30; Mk. 3:20-27)
14 Sakali awn hambuuk waktu, piyaguwaꞌ hi Īsa in saytan umaw dayn ha lawm baran sin tau. Naumaw in tau sabab sin saytan ha lawm baran niya. Pagguwaꞌ sin saytan nakabichara na in tau. Na, nahaylan tuud in manga tau mataud.
15 Sagawaꞌ laung sin kaibanan tau, “In nagdihil kaniya yan barakat magpaguwaꞌ saytan, hi Bilsibul amu in Nakuraꞌ sin Manga Saytan.”
16 In kaibanan tau mabayaꞌ sumulay sin barakat hi Īsa. Hangkan nangayuꞌ sila kumitaꞌ hambuuk muꞌjijat dayn kan Īsa bat awn tandaꞌ kakitaan nila sin bunnal tuud naraak siya sin Tuhan.
17 Sagawaꞌ kiyaiingatan hi Īsa bang unu in ha lawm pikilan nila. Hangkan, laung niya kanila, “Bang in manga tau ha hambuuk hulaꞌ nababahagiꞌ, nagdurugaing-dugaing agaran iban nagbunuꞌ-biyunui, na in hulaꞌ yan diꞌ lumugay magkangīꞌ da. Damikkiyan, bang in maglahasiyaꞌ magsaggaꞌ-siyaggai, na diꞌ lumugay kumangīꞌ da sila.
18 Na, hangkan bang sawpama in Saytan Puntukan magkuntara iban sin manga tindug niya, in kusug sin kawasa niya diꞌ tumatas iban diꞌ lumugay kumangīꞌ na sila. Na, in agi niyu hi Bilsibul in nagdihil kākuꞌ barakat magpaguwaꞌ sin manga saytan.
19 Na, bang bunnal in agi niyu yan, na hisiyu bahaꞌ isab in nagdihil barakat ha manga tindug niyu magpaguwaꞌ saytan? In manga tindug niyu, amuna in mamaytaꞌ sin kasāan sin pamikil niyu!
20 Tantu in barakat ku magpaguwaꞌ saytan bukun dayn ha Saytan Puntukan, sabab in yan nahinang ku dayn ha kusug sin kawasa sin Tuhan. Na, amu yan in tandaꞌ magpakitaꞌ kaniyu sin in pamarinta sin Tuhan yari na dī bihaun kaniyu.”
21 (Diyalil hi Īsa in Saytan Puntukan pa hambuuk tau makusug.) Laung niya, “Bang in tau makusug magjaga sin bāy niya panyap iban sin katān pakukus niya, na way kapiligruhan sin katān altaꞌ niya.
22 Sumagawaꞌ bang siya gubatun sin hambuuk tau labi makusug dayn kaniya tantu daugun siya. Makawaꞌ in katān pakukus amu in piyanghalapan niya, iban sin manga altaꞌ niya ampa pagbahagiꞌ-bahagiun sin tau nanglangpas kaniya.
23 “Na, hisiyu-siyu in bukun agad kākuꞌ in siya yan kimukuntara kākuꞌ, iban hisiyu-siyu in diꞌ tumabang kākuꞌ magtipun magpatibuuk ha manga tau, bat sila masukuꞌ sin Tuhan, biyaꞌ niya da piyulak-palik in manga tau.”
In Pagbalik sin Saytan pa Lawm Baran sin Tau
(Mat. 12:43-45)
24 Laung pa isab hi Īsa, “Bang in saytan makaguwaꞌ na dayn ha lawm baran sin tau, maglunsulan na yan ha hulaꞌ paslangan mahunit paghulaan lumawag lugal paghali-halihan niya, sagawaꞌ diꞌ mayan siya makabāk lugal, laung niya ha baran niya, ‘Magbalik na aku pa lawm baran sin tau bakas kiyabutangan ku.’
25 Na, pagsūd niya magbalik, kītaꞌ niya wayruun dugaing nakasubli kaniya ha lawm baran sin tau, lāgiꞌ malanuꞌ iban mahawan in lawm niya.
26 Na, gumuwaꞌ siya magbalik ampa siya dumangin pitu saytan labi pa in ngīꞌ dayn kaniya, ubus ampa sila sumūd pa lawm baran sin tau. Na, bang sila makasūd na katān, in kahālan sin tau yan magduruhun in ngīꞌ dayn sin nakauna hambuuk da in saytan ha lawm baran niya.”
Pasal Kakuyagan
27 Saꞌbu hi Īsa nagbibichara, awn hambuuk babai dayn ha manga tau mataud in namung kan Īsa, laung niya, “Landuꞌ in kakuyagan sin babai imanak iban nagpaduruꞌ kaymu!”
28 Sagawaꞌ laung hi Īsa, “Labi pa in kakuyagan sin tau dumungug iban magkahagad sin Parman sin Tuhan.”
In manga Parisi Mabayaꞌ Kumitaꞌ Tandaꞌ sin Kawasa sin Almasi
(Mat. 12:38-42)
29 Piyagtipunan mayan hi Īsa sin manga tau diꞌ maambat, īyan niya sila, laung niya, “Diꞌ hikasipat in ngīꞌ sin manga tau ha masa ini! Mabayaꞌ sila kumitaꞌ muꞌjijat tandaꞌ sin barakat ku, sagawaꞌ diꞌ sila pakitaun muꞌjijat luwal da in muꞌjijat biyaꞌ sin barakat kimugdan kan Yunus sin masa nakauna yadtu.
30 In muꞌjijat kimugdan kan Nabi Yunus amu in tandaꞌ nagpakitaꞌ ha manga tau Niniba sin in siya bunnal naraak sin Tuhan. Damikkiyan, in muꞌjijat kumugdan ha amu in Anak Mānusiyaꞌ amu in tandaꞌ magpakitaꞌ ha manga tau sin masa ini, sin bunnal tuud naraak siya sin Tuhan.
31 Na, bang dumatung na in adlaw paghukum sin Tuhan ha manga mānusiyaꞌ katān, taksilun sin hambuuk Pangiyan dayn ha hulaꞌ Siba in manga tau sin masa ini. Sabab in siya minsan malayuꞌ in hulaꞌ niya miyadtu siya dimungug sin manga himumūngan hi Sultan Sulayman amu in tau malawm tuud in ingat niya. Na, baytaan ta kamu, awn dī bihaun in labi pa dayn kan Sulayman.
32 Damikkiyan, in manga tau dayn ha hulaꞌ Niniba, bang maabut in adlaw paghukum ha manga mānusiyaꞌ, manaksil da isab kaniyu. Sabab in sila, pagdungug nila sin nasīhat hi Yunus, magtūy sila nagkahagad iban nagtawbat sin manga dusa nila. Na, baytaan ta kamu, awn dī bihaun kaniyu in labi pa dayn kan Yunus.”
In Atay Subay Mabuntul
(Mat. 5:15; 6:22-23)
33 Laung pa isab hi Īsa, “Wayruun tau magsūꞌ sin palitaan ubus ampa niya hitapuk atawa lukuban sin pastan. Gām mayan hibutang niya ha pagbubutangan palitaan ha supaya pagsūd sin manga tau kakitaan nila in ilaw.
34 In manga mata niyu amuna in biyaꞌ sapantun ilaw sin ginhawa-baran niyu. Bang in mata niyu marayaw, (hāti niya bang mabuntul in lawm atay niyu pa Tuhan) na awn kasawahan sin pikilan niyu. Masilang niyu in hinang mabuntul iban bukun. Sagawaꞌ bang in mata niyu bukun marayaw, (hāti niya bang bingkuk in lawm atay niyu) na biyaꞌ sin ha lawm katigidluman in pikilan niyu. Diꞌ niyu masilang in hinang mabuntul iban bukun.
35 Hangkan tantuha niyu tuud in baran niyu sin marayaw in pikilan niyu tudju pa Tuhan, bukun ha lawm katigidluman.
36 Bang mabuntul in lawm atay niyu, ha wayruun tuud bingkuk-bingkuk niya, na in katān ha lawm pikilan niyu marayaw tuud. Ha lawm kasawahan kamu biyaꞌ kamu sapantun kiyugdan sin sawa sin palitaan.”
Pasalan sin Manga Parisi iban Guru sin Saraꞌ Agama
(Mat. 23:1-36; Mk. 12:38-40)
37 Sakali naubus mayan nagbichara hi Īsa, tiyaabbit siya sin hambuuk Parisi pasāwhun magkaun kaniya. Na, miyagad na hi Īsa simūd pa lawm bāy niya ampa siya limingkud kimaun.
38 Na, nainu-inu in tau Parisi bang maytaꞌ hi Īsa kimaun minsan walaꞌ nakapanghugas tuud marayaw sin lima niya biyaꞌ sin kaagi sin manga Yahudi magsuchi sin lima nila bang sila kumaun.
39 Hangkan laung sin Panghuꞌ Īsa kanila, “In kamu manga Parisi, tuyuan niyu suchihun in anggawtaꞌ-baran iban kapanyapan niyu, sagawaꞌ in lawm atay niyu bukun suchi sabab hipuꞌ sin kangīan iban bayaꞌ mangulliꞌ ha manga tau.
40 Dupang tuud kamu! Walaꞌ niyu ka kiyaingatan sin in nagpapanjari sin anggawtaꞌ-baran niyu amura isab in nagpapanjari sin lawm atay niyu?
41 Bang kamu mabayaꞌ masuchi tuud ha unu-unu katān, na panabangan niyu ha manga miskin in manga altaꞌ kiyakaputan niyu.
42 “Makaluuy tuud in kamu manga Parisi! Bunnal na sa matuyuꞌ tuud kamu magdihil jakat pa Tuhan. Hiungsud niyu jakat in hambuuk sin hangpuꞌka-bahagiꞌ sin manga dahun-dahun hipagpahamut sin kakaun biyaꞌ na sin dahun-dahun pagngānan minta iban ru. Jakatan niyu isab in kaibanan tiyanum katān biyaꞌ da ha yan. Sagawaꞌ liyupa niyu in kabuntulan iban sin lasa niyu ha Tuhan. Na amuna yan in subay niyu bawgbugan, lāgiꞌ subay niyu da isab diꞌ lupahun in manga kaibanan daakan sin saraꞌ agama.
43 “Makaluuy tuud in kamu manga Parisi! Mabayaꞌ tuud kamu lumingkud ha manga lilingkuran tiyatagama ha manga balkanan duun ha langgal. Iban mabayaꞌ tuud kamu salamun iban lagguun sin manga tau duun ha manga tabuꞌ.
44 “Makaluuy tuud kamu! Biyaꞌ kamu sin manga kubul wayruun sunduk amu in makasammal ha manga tau bang nila kagiikan.”
45 Sakali awn hambuuk guru sin saraꞌ agama in imiyan kan Īsa, laung niya, “Tuwan, bang kaw magbichara sin biyaꞌ ha yan, biyaꞌ da isab kami in jiyūk mu!”
46 In sambung hi Īsa, “Makaluuy tuud isab in kamu manga guru sin saraꞌ agama! Pabuꞌgatan niyu in manga tau sin manga daakan sin saraꞌ agama, amu in diꞌ nila marā. Malayngkan, diꞌ kamu magpikil tumabang kanila mamawgbug sin daakan sin saraꞌ.
47 “Makaluuy tuud kamu! Piyalingkat niyu in paghinang sin manga tampat sin manga kanabihan bakas biyunuꞌ sin manga kaapuꞌ-apuan niyu.
48 Na, in hinang niyu yan amu in nagpakitaꞌ sin kiyaamuhan kamu sin hīnang sin manga kaapuꞌ-apuan niyu. Biyunuꞌ nila in manga nabi, hāti kamu in nagparayaw sin tampat sin manga nabi gantiꞌ panumtuman kanila.
49 Dayn ha sabab yan, nagparman in Tuhan, amu in makaingat sin unu-unu katān. Amu agi niya, ‘Pakawnun ku kanila in manga nabi iban sin manga kiyawakilan ku. Saꞌ in kaibanan patayun nila, ampa in kaibanan binsanaun nila.’
50 Na, hangkan in manga tau sin masa bihaun kugdanan sin murkaꞌ sin Tuhan, sabab sin manga nabi biyunuꞌ sin manga kaapuꞌ-apuan nila dayn ha tagnaꞌ pa sin kapanjari sin dunya.
51 Dayn ha kabunuꞌ kan Hābil (amu in anak hi Apuꞌ Adam) sampay pa kabunuꞌ kan Jakariyas, amu in biyunuꞌ duun ha ūt sin lugal pagkukulbanan iban sin Bilik Suchi. Na, baytaan ta kamu sin mattan. In manga tau sin masa ini amu in kugdanan sin murkaꞌ sin Tuhan sabab sin manga katān nabunuꞌ sin kaapuꞌ-apuan nila!
52 “Makaluuy tuud in kamu manga guru sin saraꞌ agama! Bang ibārat nagsūd pa lawm bāy, giyunggungan niyu in kunsiꞌ sin lawang bat supaya in manga tau diꞌ makasūd. Hāti niya kamu in timampan sin panghāti sin manga tau pasal sin hinduꞌ bunnal. Diꞌ pa sarang kaniyu siyulak niyu in baytaꞌ kasabunnalan, sagawaꞌ hawiran niyu in kaibanan mabayaꞌ umingat sin kasabunnalan!”
53 Manjari nakaīg mayan hi Īsa dayn ha lugal yaun, mangīꞌ tuud in sawayan sin manga Parisi iban guru sin saraꞌ agama kaniya. Mataud ginisan in piyangasubu nila kan Īsa,
54 ha supaya nila masaggaw hi Īsa ha bichara, bang masāꞌ in kasambung niya. Hāti katuntutan nila hi Īsa.