6
Pasal sin Adlaw Paghali-hali iban Pagpudji pa Tuhan
(Mat. 12:1-8; Mk. 2:23-28)
1 Manjari, hambuuk adlaw, adlaw Sabtuꞌ amu in adlaw paghali-hali iban pagpudji pa Tuhan sin manga Yahudi, limabay hi Īsa iban sin manga mulid niya dayn ha lawm uma. Sakali, kiyutul sin manga mulid niya in bunga sin tiyanum (biyaꞌ lupa pāy), ampa nila pīlu ha lima nila. Pagꞌubus ampa nila kiyaun.
2 Laung sin kaibanan Parisi, “Maytaꞌ kamu maghinang sin tiyaꞌgahan sin saraꞌ agama ha adlaw paghali-hali iban pagpudji pa Tuhan?”
3 In sambung hi Īsa kanila, “Maytaꞌ, walaꞌ niyu nabacha ha lawm Kitab in hīnang hi Daud ha waktu hiyapdiꞌ siya iban sin manga tindug niya?
4 Simūd siya pa lawm Bāy sin Tuhan ampa niya kiyawaꞌ in tinapay suchi bakas iyungsud pa Tuhan. Na, kiyaun niya iban dīhilan niya da isab in manga tindug niya. Na, in hinang nila langgal saraꞌ sin agama natuꞌ sabab amura manga imam in makajari kumaun sin kakaun bakas iyungsud pa Tuhan.”
5 Mahuli dayn duun, laung hi Īsa, “In aku, amu in Anak Mānusiyaꞌ, amu in makapagbayaꞌ umiyan bang unu in mapatut hinangun ha adlaw paghali-hali iban pagpudji pa Tuhan.”
Pauliun hi Īsa in Tau Nakukumay in Lima
(Mat. 12:9-14; Mk. 3:1-6)
6 Manjari paghambuuk adlaw na isab, adlaw paghali-hali iban pagpudji pa Tuhan, miyadtu hi Īsa nagnasīhat pa langgal. Sakali awn duun hambuuk tau nakukumay in lima amu in pa tuu niya.
7 Na, in manga kaibanan guru sin saraꞌ agama iban sin manga kaibanan Parisi mabayaꞌ nila lawagan dusa hi Īsa ha supaya nila siya katuntutan. Hangkan jiyagahan nila tuud hi Īsa bat nila kakitaan bang awn pauliun niya tau ha adlaw paghali-hali iban pagpudji pa Tuhan.
8 Sagawaꞌ asal kiyaingatan hi Īsa in lawm pikilan nila. Hangkan laung niya ha tau nakukumay in lima, “Tindug kaw ampa kaw kari pa unahan.” Na, timindug in tau ampa miyadtu timindug pa unahan.
9 Ubus laung hi Īsa kanila, “Awn hiasubu ku kaniyu. Bang ha aturan sin saraꞌ agama natuꞌ, unu in mapatut natuꞌ hinangun ha adlaw paghali-hali iban pagpudji pa Tuhan? Huminang sin marayaw atawa sin makamula? Tumabang sin kabuhiꞌ sin tau atawa mamatay?”
10 Iyatud sila katān hi Īsa ubus laung niya ha tau nakukumay in lima, “Hunata in lima mu.” Na, hiyunat na sin tau in lima niya. Na, saruun-duun dimayaw nagbalik in lima niya.
11 Na, diyugalan tuud sila kan Īsa iban magtūy sila nagꞌisun bang unu in hinangun nila kan Īsa.
Hangpuꞌ Tagduwa Mulid in Pīun hi Īsa Wakil Niya
(Mat. 10:1-4; Mk. 3:13-19)
12 Hambuuk waktu sin manga adlaw da isab yadtu, timukad hi Īsa pa taas būd-būd mangarap pa Tuhan. Duun siya tingpus hangka-dūm nangayuꞌ duwaa pa Tuhan.
13 Na, naadlaw mayan, tiyawag hi Īsa mawn kaniya in manga mulid niya, ampa niya pinīꞌ in hangpuꞌ tagduwa hīnang manga wakil niya.
14 In manga hangpuꞌ tagduwa mulid napīꞌ niya amuna hinda Simun (ngiyānan siya hi Īsa, Pitrus) iban sin taymanghud niya hi Andariyas, hi Yaꞌkub kay Yahiya, hi Pilip iban hi Bartulumi,
15 hi Matiyu iban hi Tumas, hi Yaꞌkub amu in anak hi Alpa, iban hi Simun (amu in bantug simulang ha pamarinta sin hulaꞌ Rūm),
16 hi Judas amu in anak hi Yaꞌkub iban hi Judas tau dayn ha Kiriyud amu in manipu kan Īsa.
Magnasīhat iban Magpauliꞌ hi Īsa ha Manga Nasasakit
(Mat. 4:23-25)
17 Paglūd hi Īsa iban sin manga wakil niya dayn ha taas būd-būd, timindug siya duun ha lugal mapatag iban sin manga mulid niya mataud. Mataud tuud tau in nagtipun mawn dayn ha katilibut sin hulaꞌ Yahudiya, dayn ha dāira Awrusalam (Baytal Makdis) iban dayn ha susulan sin dāira Tirus iban Sidun.
18 Miyawn sila dumungug sin nasīhat hi Īsa iban magpauliꞌ sin manga sakit nila. Damikkiyan, in manga tau siyusūd sin saytan miyawn da isab iban kiyaulian sila.
19 In tau katān mabayaꞌ tuud kumaput kaniya sabab sin barakat niya magpauliꞌ ha manga nasasakit iban kiyaulian niya sila katān.
Pasal Kakuyagan iban Kasusahan
(Mat. 5:1-12)
20 Sakali iyatud hi Īsa in manga mulid niya ampa siya namichara, laung niya,
“Hisiyu-siyu kamu in magkahagad sin kagunahan niyu tuud in tabang sin Tuhan,
dakulaꞌ in karayawan niyu, sabab ha lawm kamu sin pamarintahan sin Tuhan!
21 Hisiyu-siyu kamu ha bihaun in matuyuꞌ huminang sin kabayaan sin Tuhan,
dakulaꞌ in karayawan niyu, sabab dūlan kamu sin Tuhan huminang sin hinang niyu marayaw.
Hisiyu-siyu kamu in magsusa ha bihaun (sabab sin manga kangīan ha lawm dunya),
dakulaꞌ in karayawan niyu, sabab tantu awn da kakuyagan niyu ha susūngun!
22 Hisiyu-siyu kamu in karugalan sin manga tau
diꞌ taymaun iban guraꞌ-guraun
iban pamungan sin unu-unu mangīꞌ,
sabab-karnaꞌ agad kamu ha amu in Anak Mānusiyaꞌ,
na, dakulaꞌ in karayawan niyu!
23 “Bang yan kumugdan na kaniyu pagkūg-kuyag kamu iban paglami-lami kamu, sabab awn tungbas dakulaꞌ tiyatagama kaniyu didtu ha surgaꞌ. Karnaꞌ in manga kanabihan sin timpu nakauna yadtu hīnang da isab biyaꞌ ha yan sin manga kaapuꞌ-apuan sin manga tau yan.
24 Sagawaꞌ hisiyu-siyu kamu marayaw in parasahan ha bihaun,
dakulaꞌ in kasusahan niyu ha susūngun,
sabab amura dayaw parasahan ha dunya in kananaman niyu!
25 Hisiyu-siyu kamu magdūl sadja sin kabayaan niyu bihaun,
landuꞌ in kasusahan niyu ha susūngun,
sabab diꞌ niyu makawaꞌ in kabayaan niyu!
Hisiyu-siyu kamu naglalami-lami ha bihaun
dakulaꞌ in kasusahan niyu ha susūngun,
sabab magdukka iban magtangis da kamu!
26 Hisiyu-siyu kamu biyabantug sin tau katān,
dakulaꞌ in kasusahan niyu, sabab in manga nabi bukun bunnal, biyaꞌ da isab kaniyu biyantug sin manga kaapuꞌ-apuan nila.”
Pasal sin Paglasa ha Banta
(Mat. 5:38-48; 7:12a)
27 “Sagawaꞌ ini in baytaꞌ ku kaniyu amu in sasukuꞌ sin dumungug kākuꞌ. Kalasahi niyu in banta niyu iban tabanga niyu in manga tau marugal kaniyu.
28 Pangayui niyu duwaa pa marayaw in manga tau amu in manuknaꞌ kaniyu pa mangīꞌ. Iban pangayui niyu duwaa pa marayaw in manga tau namiminsanaꞌ kaniyu.
29 Bang awn sumampak sin hansipak bayhuꞌ niyu pasampakan niyu pa isab kaniya in hansipak. Iban bang awn tau kumawaꞌ sin badjuꞌ niyu, pakawaan niyu na kaniya sampay in gamis niyu.
30 Dihili niyu in hisiyu-siyu mangayuꞌ kaniyu, iban bang awn kumawaꞌ sin unu-unu niyu, ayaw niyu na sukata magbalik.
31 Unu-unu in kabayaan niyu hinangun sin pagkahi niyu kaniyu, amuna yan in subay niyu hinangun isab kanila.
32 “Bang in kalasahan niyu amu sadja isab in manga tau malasa kaniyu, na unu in karayawan makawaꞌ niyu? Karnaꞌ minsan in manga tau mangīꞌ maingat da malasa ha manga tau malasa kanila!
33 Iban bang in tabangun niyu amu sadja in manga tau manabang kaniyu, na, unu in karayawan makawaꞌ niyu? Karnaꞌ minsan in manga tau mangīꞌ biyaꞌ da ha yan in hinang nila.
34 Iban bang amu sadja in pabūsan niyu in tau makatungbas kaniyu, na unu in karayawan makawaꞌ niyu? Karnaꞌ minsan in manga tau mangīꞌ magbūs-biyūsi da ha wayruun kalugian nila!
35 Sagawaꞌ in manga kamu, subay kamu malasa ha manga banta niyu iban tabanga niyu sila. Pabūsi niyu sila sin kagunahan nila iban ayaw kamu maghulat-hulat sin tungbasan nila kamu. Bang niyu yan hinangun, na, makabāk kamu karayawan dakulaꞌ iban mahinang kamu anak sin Tuhan Mahatinggi, sabab in Tuhan marayaw minsan ha manga tau mangīꞌ amu in diꞌ manumtum sin tabang niya kanila.
36 Kaulungi niyu in pagkahi niyu biyaꞌ sin ulung sin Tuhan, Amaꞌ niyu, ha manga tau.
Pasal sin Pagliling ha Pagkahi
(Mat. 7:1-5)
37 “Ayaw kamu mangliling pa mangīꞌ sin hinang sin tau dugaing ha supaya isab kamu diꞌ lilingun sin Tuhan. Ayaw kamu magꞌūs-ꞌūs mangdihil hukuman sin hinang sin pagkahi niyu bat kamu isab diꞌ butangan sin Tuhan hukuman. Maapa niyu in pagkahi niyu bat kamu isab ampunun sin Tuhan.
38 Bang ibārat magdihil, bang mataud in hirihil niyu ha pagkahi niyu, mataud da isab in hirihil sin Tuhan kaniyu. Dakulaꞌ in tungbas niya kaniyu. Bang biyaꞌ sapantun magtupung lasay-manglasay in hirihil niya kaniyu. In kaagi niyu magtupung sin hirihil niyu, amura isab in kaagi sin Tuhan magtupung sin hirihil niya kaniyu.”
39 Na, diyalil hi Īsa in bichara niya, laung niya, “In hambuuk tau buta diꞌ makaambit ha tau buta da isab, sabab bang niya yan hinangun, mahulug sila karuwa pa lubang.
40 Wayruun anak mulid in mataas dayn ha guru nila. Sagawaꞌ bang tumammat na in manga mulid sin pangadjiꞌ nila, na mabiyaꞌ na sila katān sin guru nila.”
41 Laung pa isab hi Īsa, “Līliling niyu sadja pa mangīꞌ in kasāan sin pagkahi niyu. Maingat niyu lilingun in kasāan nila minsan sibiꞌ-sibiꞌ da, sagawaꞌ diꞌ niyu kaingatan lilingun in kasāan niyu minsan da biyaꞌ lagguꞌ unu. Amu in pagꞌiyanun, kakitaan niyu in puling sibiꞌ-sibiꞌ ha lawm mata sin pagkahi niyu, sagawaꞌ diꞌ niyu kakitaan in puling malagguꞌ ha lawm mata niyu.
42 Diꞌ kamu yan manjari! Mabayaꞌ kamu magꞌīg sin puling ha mata sin pagkahi niyu, saꞌ diꞌ niyu kakitaan sin awn puling biyaꞌ lagguꞌ hāg ha lawm mata niyu. In kamu yan lansuk ha guwaꞌ, bingit ha lawm. Magpabawꞌ-bawꞌ sadja kamu marayaw. Īgi niyu naa muna in puling biyaꞌ lagguꞌ hāg dayn ha lawm mata niyu, ampa kamu makakitaꞌ marayaw umīg sin puling sin pagkahi niyu.”
In Kahuy iban sin Bunga niya
(Mat. 7:16-20; 12:33-35)
43 “In kahuy marayaw diꞌ magbunga mangīꞌ. Damikkiyan, in kahuy mangīꞌ diꞌ magbunga marayaw.
44 Asal in kahuy kaingatan dayn ha bunga niya. Biyaꞌ na sin bungang-kahuy tina bukun dayn ha kahuy tunukan makawaꞌ. Damikkiyan in bunga anggul bukun dayn ha sagbut tunukan makawaꞌ.
45 Na, biyaꞌ da isab ha yan in hantang sin mānusiyaꞌ. In tau marayaw in hinang iban bichara niya marayaw da isab, sabab marayaw in ha lawm pamikil niya, sagawaꞌ in tau mangīꞌ, in hinang iban bichara niya mangīꞌ da isab, sabab mangīꞌ in ha lawm pamikil niya. Unu-unu in ha lawm sin pamikil sin tau amura isab in gumuwaꞌ dayn ha simud niya.
Dalilan Pasal sin Duwa Tau Maghinang Bāy
(Mat. 7:24-27)
46 “Maytaꞌ niyu aku tawagun Panghuꞌ, malayngkan diꞌ niyu hinangun in daakan ku kaniyu?
47 Baytaan ta kamu bang biyaꞌ diin in hantang sin tau amu in mari dumungug sin hinduꞌ ku iban kahagarun niya.
48 Biyaꞌ siya yan sin hambuuk tau naghinang sin bāy niya ha lupaꞌ matugas. Kalian niya malawm ampa niya tambakan mahugut in manga hāg niya. Na, minsan kugdanan dunuk dayn ha subaꞌ in bāy niya diꞌ da majugjug sabab mahugut in kahinang niya.
49 Sagawaꞌ in tau nakarungug kākuꞌ ampa diꞌ siya magkahagad sin diyungug niya, na, biyaꞌ siya sin tau naghinang sin bāy niya ha lupaꞌ malunuk. Diꞌ niya kalian malawm iban diꞌ niya tambakan in manga hāg. Na, kugdanan mayan sin dunuk in bāy, saruun-duun malubu iban way tuud tabangan!”