13
Dalilan Pasal sin Magtatanum
(Mk. 4:1-9; Lk. 8:4-8)
1 Sin adlaw da yadtu nanaug hi Īsa dayn ha bāy yadtu, ampa siya miyadtu pa higad dagat. Duun siya limingkud nagnasīhat ha manga tau.
2 Mataud tuud tau in miyawn nagtipun dumungug sin nasīhat niya. Hangkan simakat siya pa taas kumpit asibiꞌ ampa siya limingkud nagnasīhat. Ampa in manga tau duun ha higad daplakan dimurungug kaniya.
3 Na, mataud in niyasīhat niya ha manga tau iban diyalil niya kaagi in pagnasīhat niya.
Laung niya, “Awn yaun hambuuk tau miyadtu nagtanum binhiꞌ pa uma niya.
4 In kaagi niya nagtanum, siyabud niya in manga binhiꞌ. In kaibanan binhiꞌ nahulug pa labayan. Na pagkawn sin manga manuk-manuk nakaun in manga binhiꞌ.
5 In kaibanan binhiꞌ nahulug pa lupaꞌ mabatu iban hangkatiyuꞌ da in lupaꞌ niya. Na, hangkarayꞌ da timubuꞌ in manga binhiꞌ sabab mababaw da in lupaꞌ niya.
6 Sumagawaꞌ kiyapasuan mayan suga nangluyluy in tiyanum sabab bukun malawm in gamut niya.
7 In kaibanan binhiꞌ nahulug pa lupaꞌ tiyutubuan sin manga kasagbutan matunuk. Pagtubuꞌ sin manga binhiꞌ, tiyaꞌlung sin manga sagbut matunuk.
8 Na, in kaibanan binhiꞌ nahulug pa lupaꞌ marayaw. Hangkan jimatu in tubuꞌ nila iban nagbunga marayaw. In bunga sin kaibanan landuꞌ tuud mataud, in kaibanan mataud, ampa in kaibanan sarang-sarang in taud sin bunga niya.”
9 Na, mahuli dayn duun, laung hi Īsa, “In sasukuꞌ sin kamu nakarungug, dunguga niyu tuud in biyaytaꞌ ku yan kaniyu.”
Maytaꞌ Dalilun hi Īsa in Pagnasīhat Niya
(Mk. 4:10-12; Lk. 8:9-10)
10 Sakali miyawn kan Īsa in manga mulid niya ampa nangasubu kaniya. Laung nila, “Maytaꞌ ha sakabaꞌ kaw magnasīhat dalilun mu pa manga isturi malawm in maana niya?”
11 Simambung hi Īsa, laung niya, “In kamu yan kiyarihilan na ingat iban panghāti pasal sin kahālan sin pamarinta sin Tuhan, amu in bakas līlibun dayn ha pikilan sin mānusiyaꞌ! Sagawaꞌ in manga tau yan walaꞌ kiyarihilan sin ingat iban panghāti pasal yan.
12 Karnaꞌ hisiyu-siyu in magparachaya tuud ha hinduꞌ diyungug nila, na sūngan sin Tuhan in panghāti nila, iban maglabi-labihan in hirihil kanila. Sagawaꞌ hisiyu-siyu in wayruun parachaya nila, minsan in maniyuꞌ-tiyuꞌ ingat iban panghāti nila kawaan da dayn kanila.
13 Hangkan ku dalilun in pagnasīhat ku pa manga isturi malawm in maana niya sabab sin manga tau amu in way bayaꞌ nila magad sin hinduꞌ ku. Hangkan amu in pagꞌiyanun minsan sila imaatud diꞌ nila kakitaan iban minsan sila dimurungug diꞌ nila kahātihan.
14 Na, nabunnal tuud in kiyabaytaꞌ hi Nabi Isayas ha lawm Kitab, amu agi,
‘In manga tau ini dimurungug, sagawaꞌ wayruun bayaꞌ nila humāti,
imaatud sila, sagawaꞌ diꞌ nila kitaun tuud marayaw.
15 Dayn ha sabab matugas in atay nila,
hiyuhulat nila in taynga nila,
iban pīpirung nila in mata nila.
Sabab bang bukun biyaꞌ ha yan in hinang nila,
tantu makakitaꞌ in mata nila, makarungug in taynga nila,
makahāti in pamikil nila
iban magbalik in atay nila kākuꞌ,’ laung sin Tuhan, ‘ampa ku ampunun in manga dusa nila.’ ”
16 Na, laung hi Īsa ha manga mulid niya, “In manga kamu yan masukud tuud, sabab in manga kakitaan iban karungugan niyu kahātihan niyu!
17 Na, baytaan ta kamu, mataud manga nabi iban manga tau sukuꞌ sin Tuhan sin masa nakauna yadtu in mabayaꞌ tuud kumitaꞌ sin manga kīkitaꞌ niyu bihaun, sagawaꞌ walaꞌ nila kītaꞌ. Iban mabayaꞌ tuud sila dumungug sin manga diyurungug niyu bihaun, sagawaꞌ walaꞌ nila diyungug.”
Magpahāti hi Īsa sin Maana sin Dalilan pasal sin tau Nagtanum
(Mk. 4:13-20; Lk. 8:11-15)
18 “Na, dungug kamu tuud ampa niyu kahātihan in maana sin dalilan pasal sin tau nagtanum.
19 In manga tau nakarungug sin Baytaꞌ Marayaw pasal sin pamarinta sin Tuhan, sagawaꞌ diꞌ nila kahātihan, amuna in biyaꞌ sapantun sin manga binhiꞌ iban sin dān labayan kiyahulugan nila. Na, pagkawn sin Saytan, amu in puunan sin katān kangīan, maagaw dayn ha lawm atay nila in hinduꞌ sin Baytaꞌ Marayaw.
20 In manga binhiꞌ iban sin lupaꞌ mabatu kiyahulugan nila amuna in biyaꞌ sapantun sin manga tau timaymaꞌ iban pagkūg-kuyag pagdungug nila na mayan sin Baytaꞌ Marayaw pasal sin pamarinta sin Tuhan.
21 Sagawaꞌ diꞌ maggamut in hinduꞌ sin Baytaꞌ Marayaw ha lawm atay nila, iban hangkarayꞌ da in tatasan nila. Hangkan bang sila datungan na kasusahan atawa kabinsanaan, sabab sin pagtaymaꞌ sin hinduꞌ sin Baytaꞌ Marayaw, magtūy nila butawanan na in pangandul nila ha Tuhan.
22 In manga binhiꞌ iban sin lupaꞌ kiyahulugan nila, amu in tiyutubuan sin sagbut matunuk, amuna in biyaꞌ sapantun sin manga tau nakarungug sin Baytaꞌ Marayaw pasal sin pamarinta sin Tuhan, sagawaꞌ masi sila magsusa sin manga palihālan dī ha dunya iban malabi ha atay nila in manga altaꞌ. Hangkan maluppas sadja in karayawan makapabuntul sin kawl-piil nila amu in makawaꞌ nila dayn ha hinduꞌ sin Baytaꞌ Marayaw. In sila yan biyaꞌ da sapantun tiyanum diꞌ magbunga.
23 Ampa in manga binhiꞌ iban sin lupaꞌ marayaw kiyahulugan nila amuna in biyaꞌ sapantun sin manga tau nakarungug sin Baytaꞌ Marayaw pasal sin pamarinta sin Tuhan iban kiyahātihan nila sabab nagkahagad sila sin hinduꞌ. Hangkan sumūng in dayaw sin kawl-piil nila. In kaibanan landuꞌ tuud dumayaw, in kaibanan isab dumayaw tuud, ampa in kaibanan sarang-sarang in dayaw nila.”
In Dalilan Pasal sin Sagbut
24 Manjari nagnasīhat na isab hi Īsa kanila, diyalil niya kaagi. Laung niya, “In hantang sin pamarinta sin Tuhan hikadalil ta pa kahālan sin pagtanum iban pagꞌani sin tiyanum. Biyaꞌ ha ini in hantang niya. Awn hambuuk tau nagtanum binhiꞌ marayaw ha uma niya.
25 Sakali, hambuuk dūm ha saꞌbu natutūg na in tau katān, miyawn in banta sin tau yaun pa uma ampa niya tiyanuman sagbut ha daig piyagtanuman sin binhiꞌ, ubus ampa siya minīg.
26 Na, timubuꞌ mayan in binhiꞌ sartaꞌ timagnaꞌ na namunga, timubuꞌ da isab in manga sagbut.
27 “Na, namaytaꞌ in hambuuk daraakun mawn pa tagdapu sin uma. Laung niya, ‘Tuwan, in binhiꞌ tiyanum ha uma mu marayaw. Sagawaꞌ maytaꞌ bahaꞌ awn timutubuꞌ sagbut duun ha yaun?’
28 “Simambung in tagdapu sin uma, laung niya, ‘Kahinangan sa yan sin banta ku.’
“Laung sin manga daraakun niya, ‘Mabayaꞌ kaw, Tuwan, larutun namuꞌ in manga sagbut?’
29 “Simambung in tagdapu, laung niya, ‘Ayaw, sabab bang kamu maglarut sin manga sagbut gana-gana maagad niyu malarut in manga batangan sin tiyanum ku.
30 Pasāri niyu na magdungan magtubuꞌ in tiyanum ku iban sin sagbut sampay dumatung in waktu sin pagꞌani. Na, bang maabut na in pagꞌani, baytaan ku dakuman in manga magꞌaani hipalarut muna in manga sagbut, baggutun ampa sunugun. Pagꞌubus ampa nila anihun in manga bunga sin tiyanum ku iban hitawꞌ pa lawm sin buriga ku.’ ”
In Dalilan Pasal sin Bigi Sibiꞌ-sibiꞌ Tuud
(Mk. 4:30-32; Lk. 13:18-19)
31 Na, pagꞌubus yadtu diyalil na isab hi Īsa in pamarinta sin Tuhan pa hambuuk bigi sibiꞌ-sibiꞌ tuud. Laung niya, “In hantang sin pamarinta sin Tuhan hikadalil ta pa kahālan sin pagtubuꞌ iban pagsambu sin hambuuk bigi sibiꞌ-sibiꞌ tuud tiyanum sin tau ha lupaꞌ niya.
32 In bigi ini landuꞌ tuud asibiꞌ, sagawaꞌ bang tumubuꞌ, lumagguꞌ tuud yan dayn ha katān jambangan. Mahinang yan hambuuk kahuy dakulaꞌ, pagtapuan yan sin manga manuk-manuk iban pagpugaran nila in manga sanga niya.”
In Dalilan Pasal sin Pasulig
(Lk. 13:20-21)
33 Pagꞌubus yadtu diyalil na isab hi Īsa in pamarinta sin Tuhan pa pasulig. Laung niya, “In pagsaplag sin pamarinta sin Tuhan hikadalil ta ha pasulig, amu in hilamud sin babai pa tūngka-tupung tirigu, ampa muskag in addun.”
Dalil Kaagi in Pagnasīhat hi Īsa
(Mk. 4:33-34)
34 Dalilun hi Īsa in pagnasīhat niya ha manga tau mataud. Diꞌ siya magnasīhat kanila unu-unu bang bukun dalil kaagi.
35 Na, dayn duun nabunnal tuud in Parman sin Tuhan kiyasulat sin hambuuk nabi ha lawm Kitab, amu agi,
“Dalilun ku bang aku magbichara kanila.
Baytaan ku sila pasal sin manga unu-unu, amu in līlibun dayn sin tagnaꞌ kapapanjari sin dunya.”
Magpahāti hi Īsa sin Dalilan Pasal sin Sagbut
36 Pagꞌubus hi Īsa nagnasīhat ha manga tau mataud, minīg na siya ampa siya simūd pa lawm bāy. Miyurul in manga mulid niya kaniya ampa siya iyasubu, laung nila, “Tuwan, baytai kami bang unu in hātihan sin dalilan pasal sin sagbut.”
37 Simambung hi Īsa, laung niya, “In Anak Mānusiyaꞌ, amuna in diyalil tau nagtanum sin binhiꞌ marayaw.
38 In uma amuna in lawm dunya ini. Hāti in binhiꞌ marayaw amuna in manga tau agad ha pamarinta sin Tuhan. Ampa in manga sagbut amuna in manga tau agad ha Saytan, amu in puunan sin katān kangīan.
39 Ampa in banta sin tau amu in nagtanum sin sagbut, amuna in Iblis. In waktu sin pagꞌani, amuna in waktu kahinapusan sin masa ha dunya. In manga tau magꞌaani amuna in manga malāikat.
40 “Na, in manga tau agad ha Iblis, in sila yan mabiyaꞌ da isab sin manga sagbut. Tipunun sila ampa daꞌpugan sin kāyu bang maabut na in waktu kahinapusan sin masa ha dunya.
41 In Anak Mānusiyaꞌ, bang dumatung na in waktu kahinapusan sin masa ha dunya, daakun niya na in manga malāikat mawn pa pagparintahan sin Tuhan kumawaꞌ ha manga tau amu in nakarā ha manga pagkahi nila mānusiyaꞌ huminang sin manga makarusa iban na sin katān tau amu in naghihinang mangīꞌ.
42 Hipatipun niya sila katān ampa niya sila hipalaruk pa lawm narkaꞌ jahannam. Duun sila magtangis iban sumandal sin kasiksaan makalap.
43 Sagawaꞌ in manga tau sukuꞌ sin Tuhan magsahaya sila biyaꞌ sin siꞌnag sin suga didtu ha lawm pagparintahan sin Tuhan. Na, sasukuꞌ sin kamu nakarungug, dunguga niyu tuud in biyaytaꞌ ku yan kaniyu!”
In Dalilan Pasal sin Altaꞌ Tiyatapuk
44 (Pagꞌubus nagbichara na isab hi Īsa hambuuk dalil pasal sin altaꞌ tiyatapuk. Laung niya,) “In hantang sin pamarinta sin Tuhan biyaꞌ sapantun sin kahālan sin hambuuk tau makabāk altaꞌ liyulubung ha lawm lupaꞌ. Kumuyag tuud siya iban hilubung niya magbalik in altaꞌ, ampa siya muwiꞌ magdagang sin katān unu-unu niya. Pagꞌubus ampa siya magbalik mamī sin lupaꞌ piyaglubungan niya sin altaꞌ kiyabaakan niya.
In Dalilan Pasal sin Mussaꞌ
45 “Damikkiyan, in hantang sin pamarinta sin Tuhan, biyaꞌ da isab yan sapantun sin kahālan sin hambuuk tau naglalawag mamī sin mussaꞌ marayaw.
46 Bang siya makabāk na sin mussaꞌ marayaw tuud magtūy niya hipagdagang in unu-unu niya katān, ampa niya bīhun in mussaꞌ.
In Dalilan Pasal sin Laya
47 “Damikkiyan, in hantang sin pamarinta sin Tuhan hikadalil ta pa kahālan sin paglaya istaꞌ. Hilaruk sin manga magꞌiistaꞌ in laya pa lawm dagat, ampa makakawaꞌ sin ginisan istaꞌ.
48 Bang mahipuꞌ na in laya sin istaꞌ utungun na sin manga magꞌiistaꞌ ampa dāhun pa higad daplakan. Didtu mayan ha higad daplakan pīun nila na in manga istaꞌ. In istaꞌ marayaw hibutang nila pa lawm ambung ampa in manga istaꞌ mangīꞌ hibugit nila.
49 Na, biyaꞌ tuud ha yan in kumugdan ha manga tau bang maabut na in kahinapusan sin masa ha dunya, numaug na in manga malāikat magtipun sin manga mānusiyaꞌ katān. Pagꞌubus, ampa nila kandihun in manga tau mangīꞌ dayn ha manga tau marayaw.
50 In manga tau mangīꞌ hilaruk nila pa lawm narkaꞌ jahannam. Duun sila magtangis iban sumandal sin kasiksaan makalap.”
In Hinduꞌ Kasabunnalan sin Aturan Nakauna iban sin Baꞌgu
51 Na, iyasubu hi Īsa in manga mulid niya, laung niya, “Kahātihan niyu na ka in katān kiyabichara ku yan kaniyu?”
“Huun Tuwan,” in sambag sin manga mulid niya.
52 Na, simambung hi Īsa, laung niya, “Na, pagga niyu yan kiyahātihan na, hisiyu-siyu in guru sin saraꞌ agama amu in agad na ha pamarinta sin Tuhan, in siya yan mabiyaꞌ sapantun hambuuk tau taga bāy hipuꞌ sin ginis-ginisan mahalgaꞌ manga kapanyapan daan iban baꞌgu.”
Diꞌ Magkahagad kan Īsa in Manga Tau Nasarit
(Mk. 6:1-6; Lk. 4:16-30)
53 Manjari naubus mayan in pagnasīhat hi Īsa labay dayn ha bichara dalil, minuwiꞌ na siya.
54 Nagbalik siya madtu pa kawman luggiyaꞌ hulaan niya, ampa siya nagnasīhat ha manga kalanggalan didtu. Nahaylan in manga tau nakarungug sin pagnasīhat niya. Laung nila, “Hawnu bahaꞌ nakawaꞌ sin tau yan in manga ingat niya iban sin barakat niya huminang sin manga muꞌjijat yan?
55 Bukun ka siya in anak sin hambuuk karpintiru? Iban bukun ka in inaꞌ niya hi Mariyam, iban in manga taymanghud niya hinda Yaꞌkub, Yusup, Simun iban hi Jahud?
56 Bukun ka in manga taymanghud niya babai yari hangka-kawman taniyu? Hāin niya bahaꞌ nakawaꞌ in manga katān ingat niya yan?”
57 Na, siyulak siya sin manga tau Nasarit.
Sakali laung hi Īsa kanila, “In hambuuk nabi liyalagguꞌ hawnu-hawnu hulaꞌ. Sagawaꞌ ha luggiyaꞌ hulaꞌ niya diꞌ siya lagguun iban in manga lahasiyaꞌ iban manga tau hangka-kawman niya diꞌ manglagguꞌ kaniya.”
58 Hangkan bukun mataud in muꞌjijat hīnang hi Īsa duun ha luggiyaꞌ hulaꞌ niya sabab diꞌ magkahagad in manga tau duun kaniya.