27
Tighur Yesu ila to Piladus
(Mk 15:1; Lu 23:1-2; Yo 18:28-32)
Mboŋmaagh kat, yes daba to watooŋrau toman pooza tisob to yes Yuda tilup di, ve tiwasavon di pa sa ataam to pale tirab Yesu imaat. Tovenen tikau nima, ve tighami tila tighuri ila to Piladus. Piladus, ye gavana to Rom to iŋgin taan suruvu to Yudea.
Yudas iliis lua ve imaat
(Mbaŋ 1:18-19)
Yudas, ŋgeu to ighur Yesu ila koia nimadi, ilooŋ tighaze yes daba timbua saveeŋ tighaze tirab Yesu imaat. Tovenen lolo ipataŋan kat, ve igham yaam silva tamoot ee saaŋgul (30) to tigham pani ne, ve ila ighaze ipamuula. Ye ila ivot to yes daba to watooŋrau ve yes pooza, ve isaav padi ighaze: “Nes, yaam tiam tonene. You nagham sosor tiina kat. Pasa, ŋgeu to le sosor eta maau, tauto naghur sorokini ilat nimamim, ve aazne pale arabi imaat.”
Yes tipamuul aliŋa tighaze: “Ah, nene mbeb to taum. Yei lemai saveeŋ eta pani maau.”
Tovenen Yudas isuruuv yaam tonowen izi Rumai Tiina nagho, ghoro ivot ila pumuri, ve iliis lua ve imaat. Yes daba to watooŋrau tiyou yaam tonenen, ve tisaav tighaze: “Yaam tonene, nene siŋ to tamtoghon atia. Ighaze taghuri ila pelpeel to Rumai Tiina, nene pale deŋia pa tutuuŋ maau.” Tovenen tiwasavon di pani ila le timbua saveeŋ tighaze tigham yaam tonenen, ve tighol taan pida to tiwaata tighaze ‘taan to gharatooŋ uur.’ Ve tighuri inim ndug pa loomba titavia mateeŋa todi. Tauto tiwaat taan tonowen iza ‘Taan to siŋ.’ Iza tonenen inepneep ve inim aazne.
9-10 Tovenen Maaron aliŋa to muuŋ propet Yeremia ivotia ne anoŋa ivot. Saveeŋ tonenen isaav ighaze:
“Yes Israela tighur yaam silva tamoot ee saaŋgul (30) inim tamtoghon tonene atia. Yaam tonowen, tighami ve tighol taan pida to gharatooŋ uur pani itaghon saveeŋ to Maaron isavia payou.” Sek 11:12+
Tipayoon Yesu pa savsaveeŋ ila Piladus mata
(Mk 15:2-5; Lu 23:3-5; Yo 18:33-38)
11 Yes Yuda tigham Yesu ila, ve tipayoonda ila Piladus to gavana to Yudea ne mata, ghoro Piladus ighasoni ighaze: “Vena, yom kinik to yes Yuda?”
Yesu ipamuul aliŋa ighaze: “Nanan taum saveeŋ tiom.”*
12 Ghoro yes daba to watooŋrau toman yes pooza timundig, ve tiŋgal saveeŋ naol pa Yesu. Eemoghon ye ipamuul saveeŋ todi eta maau. Neneeŋa moghon. Is 53:7
13 Tovenen Piladus isaav pani muul ighaze: “Yom ulooŋ di, ma maau? Yes tiŋgal saveeŋ naol payom.” 14 Eemoghon Yesu ipamuul Piladus aliŋa maau. Saveeŋ naol to tiŋgali pani, ye ipamuul eta maau. Neneeŋa moghon. Tovenen Piladus igham ŋgar naol.
Piladus iyok ighaze tirab Yesu izala ai pambarooŋ
(Mk 15:6-15; Lu 23:13-25; Yo 18:39–19:16)
15 Ndaman to naol ne, lupuuŋ tiina to Pasova ighaze ivot, gavana to Yudea ighamgham tovene: Yes to tineep ila ruum to yabyabuuŋ lolo, ighaze ival tiina lolodi pa todi eta ivot, nene pale ipuli ivot. 16 Sawa tonenen, ŋgeu eez inepneep ila ruum to yabyabuuŋ lolo, iza Barabas. Varu ilaan irau ndug tisob. 17 Tovenen ival tiina tila tilup di ila Piladus nagho, ve ye ighason di ighaze: “Yam aghaze napul sei ilat? Barabas, ma Yesu to tiwaata tighaze ye Mesia ne?” 18 Piladus isaav tovene pasa, ye iwatag: Daba to yes Yuda tigham Yesu inim, ve tighuri ila nima pasa, tighita tamtoghon katindi tipait Yesu pa uraat toni ve titaghoni. Tauto ireu yes daba tonowen lolodi ve tighur koi pani. Yo 12:19
19 Piladus inepneep ila ina to gharatooŋ saveeŋ, ve azuwa aliŋa ila pani ighaze: “Ŋgeu deŋia tonanan, ugham mbeb eta pani malep. Pasa mboŋ, you naghita vibiiŋ eez to iŋarua, le igham ghou namatughez, ve lolog ipataŋan kat.”
20 Eemoghon yes daba to watooŋrau toman yes pooza tipazaagh ival tiina, ve tighason Piladus tighaze ipul Barabas ivot ila, ve irab Yesu imaat. 21 Tovenen Piladus ighason di muul ighaze: “Ndiran ru to tinepneep ne, sei kat to yam aghaze napuli ivot ilat?”
Yes tipamuul aliŋa tighaze: “Barabas!”
22 Tovenen Piladus ighason di muul: “Ighaze venen, pale nagham vena pa Yesu to tiwaata tighaze Mesia?”
Yes tisob tilup avodi tighaze: “Urabi izala ai pambarooŋ!”
23 Tovenen Piladus ighason di muul ighaze: “Pasa? Ye igham sa sosor?”
Eemoghon avodi iyaryaaŋ pa bobaaŋ tighaze: “Urabi izala ai pambarooŋ!”
24 Piladus ighilaal ighaze yes irau tilooŋ aliŋa maau. Ve imatughez ighaze mala maau pale malmal tiina imundig. Tovenen igham ya, ve imen nima ila ival tiina matadi. Ghoro isaav padi ighaze: “Aghita. Ŋgeu tonene, ighaze siŋ toni imaliŋ ve imaat, nene yam to anim pughu pa mateeŋ toni. You maau.” Lo 21:6+; Mt 27:4
25 Ival tiina tipamuul aliŋa tighaze: “Poia. Siŋ toni atia iza tiei toman ndinatumai lak!” Mt 23:35; Mbaŋ 5:28
26 Tovenen Piladus ipul Barabas ivot ila todi. Ve isaav ve tilos Yesu.
Ghoro ighuri ila ndaaba toni nimadi. Leso tighami tila, ve tirabi izala ai pambarooŋ.
Yes ndaaba tipamogheran Yesu ve tilosi
(Mk 15:16-20; Yo 19:2-3)
27 Yes ndaaba tonenen tigham Yesu ve tilooŋ tila gavana ruum toni lolo, ghoro tipoi nditadi tisob tinim tilup di, ve tiyoon luvutin Yesu, ve tipamogherani inimale ye kinik. 28 Tiduduum nonogiiŋa toni izi, ve tindudi pa uli kaviaaŋa eez, 29 ghoro tigham waar mata mata, titalia, ve tighuri izala Yesu daba inimale moghar ndamooda. Ghoro tighur toon ila Yesu nima waan inimale titi to kinik, ve tiput aghedi pani, ve tipamogherani tighaze: “Iya, aa kinik to yes Yuda, yei nipakur ghom!” 30 Ve tivuragi, ve tigham toon ve tiloslos daba pani. Is 50:6
31 Tipamogherani le isob, ghoro tiduduum uli kaviaaŋa tonenen izi pani, ve tindudi pa tau nonogiiŋa toni muul, ve tighami tila, leso tirabi izala ai pambarooŋ.
Tirab Yesu izala ai pambarooŋ
(Mk 15:21-32; Lu 23:26-43; Yo 19:17-27)
32 Yes tipul ndug tiina Yerusalem, ve tilaagh taghon ataam tila, le tivot to ŋgeu eez to ndug Sairini, iza Simon. Yes ndaaba tighita, ve tisasaara inim, ve tighur ai pambarooŋ to Yesu izala avara, ve ana imbaada, 33 ve tila tivot ndug eez, iza ‘Golgata.’ (‘Golgata’ pughu tovene: ‘Ndug to ghitooŋa inimale tamtoghon daba rubruuba.’) 34 Yes ndaaba tighaze tigham Yesu a vaen to titoora toman marasin papaii, leso iuuli pa yabyabuuŋ toni. Ye itoova, eemoghon lolo pa ighuni maau. Mbo 69:21
35 Yes tirab Yesu izala ai pambarooŋ, ghoro tigham nonogiiŋa toni toman mbeb toni pida, tighaze tireii irau di. Tovenen tigham mogheraaŋ eez, leso ipatooŋ sei to pale igham sa mbeb. Mbo 22:18
36 Tirei mbeb toni le isob, ghoro mboledi izi tonowe, ve matadi pani. 37 Tigham ndiu suruvu to timbood mateeŋ toni pughu ila, ve tirabi izala ai pambarooŋ toni daba. Paesiiŋ tonowen isaav tovene: “Nene Yesu, kinik to yes Yuda.” 38 Sawa to tirab Yesu izala ai pambarooŋ, tirab tamtoghon ru paam. Eez, tipayoonda imonau ila pa Yesu nima waan, ve ite ila pa nima ŋas. Yesuru ndiran to didiaaŋ ve ghamuuŋ malmal. Is 53:12
39 Sawa to Yesu imonau ila ai pambarooŋ, ival tiina tilala tinimnim. Matadi izaza pani, ve dabadi katia pani inimale velegiiŋi, ve tipiyaav saveeŋ velegiiŋ pani tighaze: Mbo 22:7
40 “Aa, ughita wa! Yom to ughaze ureu Rumai Tiina izi, ve mboŋ inim tol, ghoro upayoonda muul. Poia. Uul taum lak! Ighaze onoon yom Maaron Natu, ghoro uzi pa ai pambarooŋ tiom tonanan.” Mt 26:61; Yo 2:19; Mbaŋ 6:14
41 Yes daba to watooŋrau toman ŋgara to tutuuŋ ve pooza pida tivelegi paam tighaze: 42 “Ye iuluul tamtoghon naol. Irau iuul tau maau? Ve ighaze ye kinik to iit Israela. Poia. Ighaze ipul ai pambarooŋ toni, ve izi inim taan, ghoro taghur ila toni. Yo 1:49, 12:13
43 Ye inumeer Maaron, ve ighaze ye Maaron Natu. Poia. Ighaze Maaron lolo pani, ghoro iuuli to aazne!” Mbo 22:8
44 Ve ndiran samsamiadi ru to tirab di tizala ai pambarooŋ igharau Yesu, yesuru paam tipiyaav saveeŋ velegiiŋ raraate moghon pani.
Yesu imaat
(Mk 15:33-41; Lu 23:44-49; Yo 19:28-30)
45 Ndag anunu iza inim bobodaaŋ, ghoro ndoroom tiina ivot irau taan isob, ve inepneep tovene le ndag ivool (3 kilok). 46 Ghoro Yesu imboob aliŋa tiina ighaze: “Eli, Eli, lema sabaktani?” Saveeŋ tonene pughu tovene:
“Maaron tiou, Maaron tiou, pughu vena to upul murim payou?” Mbo 22:1
47 Tamtoghon pida to tiyondyood tigharau Yesu, tilooŋ sapirin saveeŋ toni, ve tisaav tighaze: “Alooŋ. Ipoi propet Ilia.”§ 48 Tovenen tamtoghon todi eez rikia moghon ilaan ila igham momosan, ve izeeva izila uur eez to vaen ineep ila. Ghoro ikaui ila ai mala, ve izuzuuna izala to Yesu, leso iyavoona. Mbo 69:21
49 Tamtoghon todi pida tisaav pani tighaze: “Uneep o, ve taghita. Pale Ilia inim ve igham mulini pa pataŋani toni, ma maau?”
50 Yesu imboob muul toman aliŋa tiina, ghoro ipul avuvu ila, ve imaat. Yo 10:17-18
51 Sawa kat tonenen, uli tiina to imonau ila Rumai Tiina lolo ve iponpoon ndug to patabuaŋ kat ne, imarepreep to sala we, ve malmali izila sila, le inim ru. Ve yoŋgyoog tiina itok taan, le taan irur ve yaam tintina tivavaal. Igham 26:31+; Hib 6:19+, 10:19+
52 Ve tamtoghon patabuaŋa katindi to Maaron to timaat muuŋ ne, naal todi tikaak, ve Maaron ipamundigin di pa mateeŋ. 53 Yes tipul naal todi todi, ve tinepneep le sawa to Maaron ipamundigin Yesu pa mateeŋ, ghoro tilooŋ tila ndug patabuaŋ Yerusalem, ve tamtoghon katindi tighita di.
54 Yes ndaaba to tiŋgin Yesu, yesŋa daba todi tighita yoŋgyoog tonowen ve mbeb pida to tivot pa sawa tonenen, le matughezaaŋ tiina kat igham di. Ve tisaav tighaze: “Onoon kat, ŋgeu tonene, ye Maaron Natu.”
55 Ndiliva katindi to timbesmbees pa Yesu, yesŋa Yesu tilaagh Galilaia ve tinim. Yes paam tiyondyood saguan, ve timarar mbeb to ivotvot pa Yesu 56 Ndiliva tonowen, tol to tiyoon toman di, nene Maria to ndug Magdala, ve Maria ite to Yakobus yesuru Yosep tinandi, ve Zebedi azuwa to Yakobus yesuru Yoan tinandi.
Tighur Yesu paatu ila naal lolo
(Mk 15:42-47; Lu 23:50-56; Yo 19:38-42)
57-58 Rabrab izi, ghoro mbaliiŋ tau eez ila ivot, iza Yosep. Ye to ndug Arimatea, ve ye taghoniiŋa eez to Yesu paam. Ye ila to Piladus, ve ighasoni ighaze iyokia Yesu paatu pani. Tovenen Piladus isaav pa ndaaba pida, ve tila tigham Yesu paatu, ve tighuri ila Yosep nima. 59 Yosep toman ndiran pida tigham Yesu paatu, tinduni pa uli pisosooŋa to ŋgalaaŋa kat. 60 Ghoro tighami tila, ve tighuri ilooŋ ila yaam saambu paghu eez to tigharaata pataghaaŋ inim naal pa mateeŋa. Yaam saambu tonowen, to Yosep. Ghoro tipatambulin yaam tiina eez ila ipoon saambu tonenen avo. Tipasob uraat tonenen le isob, ghoro tipul ndug tonowen, ve timuul tila. Is 53:9
61 Sawa to tigham uraat tonenen, Maria to Magdala yesuru Maria ite, mboledi izi saguan ris, ve matadi ilala padi.
Yes ndaaba matadi pa naal to Yesu
62 Sawa to titartar taudi pa umbom patabuaŋ isob, ve ndugizau, ghoro yes daba to watooŋrau toman ndiran tutuuŋa pida tila to Piladus, ve tisaav pani tighaze: 63 “Tiina tiei, yei matamai iŋgal saveeŋ waaro eez to avo kaarom tonowen isavia. Sawa to ineep mata iyaryaar, ye isaav ighaze: ‘You pale namaat. Ve mboŋ inim tol, ghoro namundig muul.’ 64 Tovenen yei nighaze yom ughur ndaaba tiom pida tila tiŋgin saambu to paatu igheen ila ne, le irau mboŋ tol tonene isob. Pa vene, taghoniiŋa toni tila tiyub paatu, ve tiŋgooza ila pa ndug ite, ve titombaan tamtoghon tighaze ye imundig muul pa mateeŋ. Ghoro kaarom todi tonenen ilib pa saveeŋ kaarom naol to ye isasavia di muuŋ ne, ve ighamun ŋgar to tamtoghon, le tiwaghamgham kat.”
65 Piladus iyok pa ŋgar todi ighaze: “Poia. Ndaaba pida tinepneep. Yamŋa ala, ve agham sa ŋgar to aghaze aghami, leso apoon saambu tonowen le tuŋia kat.” 66 Tovenen tipul Piladus, ve yesŋa ndaaba tonowen tila pa tiŋgin Yesu paatu. Yes tiwakaun yaam tiina to ipoon naal avo ne pa ravraav le tuŋia kat. Leso tamtoghon eta ilooŋ ila sob. Ghoro tighur ndaaba pida pa tiŋgini.
* 27:11 Saveeŋ to Yesu tonene, ŋgara tovene: You kinik. Eemoghon you kinik inimale yom ugham ŋgar pani ne maau. Ughita Varu Poia To Yoan 18:36-37. 27:26 Ravraav to yes Roma tilos tamtoghon pani, poia maau. Timbit mbeb matadi ila, leso iwaghamun tamtoghon kat 27:38 Yes Roma tirab tamtoghon ila ai pambarooŋ pa sosor soroksorok maau. Yes to samsamiadi kat, ve yes to tigham malmal pa tizurun gavman to Rom tighau, yes moghon to Roma tirab di ila ai pambarooŋ. § 27:47 Yes Israela tiwaat propet Ilia iza tighaze ‘Eliyahu.’ Tauto sawa to Yesu ipoi Maaron ighaze: “Eli, Eli,” tamtoghon tighaze pa ye ipoi Ilia.