7
Stivin misel xat vat xil te kaonsel na Siu xil
Di, vatixar na pris xil misis Stivin bit, “?Midep? ?Sepinien xil ak be reitin?”
Stivin bit rilomun ni mi xil bit, “!Tata xil e tuxoli xil, muteong ni nou! Tetiamu, melele xa avu nar Ebraham tenava ti mu tengan vate taon te hal Heran, Hi te minehinen testal mini e kantri te hal Mesopotemia. E Hi tehiteni mini tehit, ‘Umea uhe reling kantri nam itel vatimol nam xil, e ha uhe ut tei xa inou nipisen ni minuk.’ (Sen 12:1) Ma avu Ebraham tehe reling kantri xa teta en xa be na mol‑Kaltia xil, e xi tehe taon te hal Heran e ba tehe sangas visali. E dutou ni ngan xa tamen temat, Hi tesila mei tete kantri ak xa xamim, Siu xil, mudi en taxeak. E Hi tenasa ti tan ak mini. Reitin, tenasa ti mavulut tan mini xa vahit vahe nan xati. E Hi tehit xati xa isa ni mi vatimol nan xil xa, itutou, listal lixo en tengan mei ihe tan nae xati. Hi tepol ni hitxatien ak tetel Ebraham, neta sav xa horamue nan tehe tovuol tamu.
“Ngan ak tehe naha xa Hi tehiteni mini tehit, ‘Vatimol nam xil lihe kantri na mosav xil e liti e tan sa moletin xil teni. Lihe slev xil na moletin xil te rute ak xa ti lisak purun xil huram ihe handred hat (400). Itutou ni, inou nilepis rin na moletin xil ak e nisa pangasien mi xil. Ti, vatimol nam xil limea ra rute xa latehe slev xil en, e litilomun mei limot minou inggak.’ (Sen 15:13-14) Di, Hi tesa sexien te vexahu mi Ebraham tengan vapisen ni xa xi del vatimol nan xil labe moletin xil na Hi. Vi rin ak, melele xa latepes Aesak e melengien nan tehe tol e he sav (8) xati, Ebraham tepol ni tehe vexahu. E Aesak mun tepol ni Siekob tehe vexahu, e Siekob tepol ni natneli lu e le tei (12) latehe vexahu. Ngan xil ak iaxa latehe avu nar xil.
“E avu nar xil ak xa latehe nat Siekob xil iexil teat Siosep xa tehe tua nae. Ma latepos ni teha tehe slev tei e kantri te hal Isip. E Hi teti mini 10 e tesikoe xol meulien nan ra sakpurunien xil xa tehisu ni. E melele xa Siosep tesoh pe met suv toto te hal Isip, Hi tesa metisouen mini e tesak ni suv toto ak tehesi xi pupu ven e tehosei Siosep tengan ilaxat kantri nan itel holesok xil vus xa teti e nim man mun. 11 Di, melele te mae kekaten tei xa eilep mei tekapis e kantri xalu te hal Isip tetel Kenan, e tesak ni moletin xil ngasen lalong pangas xil holu. E avu nar xil tetiamu mun lasakras lakamet anien tova. 12 E melele xa Siekob telongeong ni xa anien teti e kantri te hal Isip, tesil natneli xil xa labe avu nar xil lateha. Ngan ak tehe kakaoen kokot nae xa latehe Isip. 13 Di, e kakaoen nae xa tehe valu nen xa latehe Isip, Siosep tehit kil xi mi tuneli xil, e suv toto te hal Isip tepus kil vatimol xil na Siosep. 14 Ma Siosep tesa sepinien teha mi tamen xa Siekob, tetel vatimol nan xil vus xa latehe hanutap tol e lim e le tei mun (75) tengan limei liti visali e Isip. 15 Misak ni, avu Siekob tehe kantri te hal Isip e teta en teha vuma ... temat, xi tetel vatit avu nar xil vus. 16 E tetutou sung, lateleh rilomun ni tiei nae xil latehe taon te hal Sekem, e latetihin xil e von tehinen xa Ebraham texal rati ra vatimol xil na Hamor ni mani tei.
17 “Huram holu mei tetavi, e Siu xil xa lateti Isip mei latehe holu. E Hi tepusi xa be sangas ni melele xa xi teling xati tengan isak ni hitxatien nan xa tepol ni tetel Ebraham mei vastal vahe reitin. 18 E melele nen ak, suv toto teimun xa takil ti Siosep e naha xa tepol ni temei telaxat kantri te hal Isip. 19 Suv toto ak tepol ni tesa mi Siu xil xa latexo avu nar xil e tesak purun xil. Xi texeih xat xil tengan listokovein tuvava hu nae xil liti nga hale tengan lilel. 20  Mosis, latepesi e melele nen ak vari. E xi tehe tuvava tehos tei pe met Hi. E tamen xal ninen lutelaxati e tim aveti tol (3). 21 E melele xa lutelingi tete hale, atuli na suv toto te hal Isip tekameti e telaxati texoni natneli xati. 22 Misak ni, latepispisi mini ni kilakilen xil vus te hal Isip. E xi mei tesepin e tepol tetel xeihen.
23 “Melele xa huram na Mosis tetuxoh hanutap lu (40), tepol ni nenemien nan tengan vakil ti moletin nan xil xati, mol‑Isrel xil, ma teha tesao ni xil. 24 E melele xa tepus ngan Isip tei xa di tehas purun ngan Isrel tei, Mosis teha tetutou ni. Ma xi tesa xoles sakpurunien teha mi ngan Isip ak, e tehasi temat. 25 Xi tenemi tehit mol‑Isrel xil xa latehe vatimol nan xati lile kila xa Hi di miteh meulien e xil nggo hen, e xil latnale kil ti.
26 “E melengien sav nen, Mosis tepus ngan Isrel lu xa di lutevae mi xalu mun tang. Ma xi teha tengan vamal ni rin nalu tehit, ‘!Ei, xamil, muliteong ni nou! Xamil vus mube ngan Isrel tang. ?Ma di mubae mi xamil veneh?’
27 “E ngan xa di tehas purun tuneli tetivin rat Mosis tehe rin e tesisi texeih tehit, ‘?Visi vari milinguk tengan mei ove vat namem e ti olepis rin namem? 28 ?Obit ovas inou mun vaxoni ngan taxa otehas vin ngan Isip nanganoh?’ 29 Melele xa Mosis telonge temak, ulin tekan holu, ma telesae tehe reling kantri te hal Isip, e tete sotin e teta tete tan na mol‑Midia xil. E rute ak, tehur atou tei xa teling natneli lu.
30 “Mosis tete rute ak huram hanutap lu (40). Di, melele xa Mosis tehe rute tei xa be uruvuol, sangas visal Vathu Senae, masxaxa tei mei testal mini texoni upang xa tepili e holiei tei. 31 Melele xa Mosis tepusi, temesep pupu e telis tehe sangas visali tengan vale kuhi. E melele xa temei sangas, telong rae na Hi Suv xa tehiteni mini tehit, 32  ‘Inou nabe Hi na avu nam xil: na Ebraham, na Aesak, e na Siekob.’ (Eks 3:6) Melele xa telonge temak, Mosis temalili pupu e ulin tekan tengan vaketeh. 33 E Hi Suv tehiteni mini tehit, ‘Usil rat sandel nam vengan xa tan xa di osoh en be ut eo. 34  Inou natepus kil longpangasien xil xa moletin navan xil xa di langguri e hal Isip, e natelong tangen nae. Misak ni, namei etan tengan niteh meulien e xil. Amei, inou nisilak utilomun uhe Isip.’ (Eks 3:5,7-8,10)
35 “Ngan ak tehe Mosis nen tak xa mol‑Isrel xil latesin ni melele xa latesisi latehit, ‘?Visi vari milinguk tengan mei ove vat namem e ti olepis rin namem?’ (Eks 2:14) E masxaxa xa testal mini texo upang xa pili e holiei tei tehiteni tehit Hi di tesil Mosis ha ihe vat na mol‑Isrel xil tengan ilaxat xil e isak ni ha vexil imase e limeluv liha. 36 Melele xa xi teleh rerat mol‑Isrel xil ra hal Isip, Mosis tepol ni merekel xil e sexien xil xa tellep e Isip, e Tas Tepili, e, e uruvuol xa lateti en huram hanutap lu (40). 37 Mosis nen tak tehiteni mi mol‑Isrel xil tehit, ‘Hi isa provet tei xa ixoni nou xa istal ixo xamim tang.’ (Dut 18:15) 38 Mosis ak be ngan taxa teti tetel mol‑Isrel xil e melele xa lateti e uruvuol. Xi teti tetel avu nar xil tetiamu, melele xa masxaxa tei tesepin tetela e Vathu Senae. E xi tehur sepinien te meulien texo Hi e tesa ni mi xir.
39 “E avu nar xil latehit linalong xat ti sepinien na Mosis. Xil latesin ni e latepol ni nenemien nae latehit litilomun lihe Isip. 40 Ma latehiteni mi Eron latehit, ‘Pol ni hi sav xil ihe namem tengan ti litiamu ni xamem, vengan xa matakil ti naha xa nggul Mosis xai xa teleh rerat xir ra hal Isip.’ (Eks 32:1,23) 41 Ma e melele nen ak, latepol ni nanao tei xa tehur nini buluk. Di, latemot mini e latehas vongoro tei tehe sanien eo nae mini. Di, latepol ni anien tei xa eilep e lateanien ve nanao xa latepol xati ni hexil tang. 42 Ma Hi tekavitou ni xil e temaen xil latemot mi hitu xil. Ngan ak nggoni ngan taxa Hi tehit usili e tisen tei na provet xil tehit,
‘Mol‑Isrel xil, melele xa muteti e uruvuol huram hanutap lu (40),
mutnavas ti vongoro tengan vahe sanien eo namim minou.
43  E mutetamea sung, mutepo xat nim tavolin na hi Molek,
e muteleh xat nanao na hi Revan xa tehur nini hitu xil.
Xamim mutepol ni nanao xalu ak tengan ti mumot mi xalu.
Misak ni, inou nisil rerat xamim muha muhe slev xil e rute xil xa lihe sotin pupu ha ili hal Babilon.’ ” (Amos 5:25-27)
44 Stivin biteni mun mi xil bit, “Avu nar xil latemot mi Hi e nim tavolin melele xa lateti tamu e uruvuol. Nim tavolin ak, latepol ni tehusil xat naha xa Hi tehiteni e tepisen ni mi Mosis. 45 Tetutou ni sung, moletin xil ak latesa ni teha mi avu nar xil, e xil latepo xat nim tavolin ak melele xa latehusil Sosua ba latehur tan na vanut moletin xil xa Hi tehol rerat xil ra rute ak. E nim tavolin ak tetak ba tetuxoh melele xa Deved mei tehe suv toto. 46 Hi tehesi xi ve Deved xa tesisi tengan vamaen ni vapet kuh nim hos tova vahe na Hi, xi xa be Hi na Siekob. E Hi tamaen ni ti. 47 E tehe Solomon sung iaxa tehil nim na Hi. 48 E Hi te ut nesao misakras vate nim xa moletin tang pol ni. Ngan ak nggoni ngan taxa Hi tehit lelen ni texo provet Aesea tehit,
49  ‘Inou nade von xeihen navan e ut nesao e di nalaxat kuh holesok xil en
e ut etan be rute xa di naling leok di en.
?Hisit nim eah iaxa mukila muhili ihe mavan?
Musakras muvil nim tova xa vapin tengan mei nangel en.
50  Holesok xil ngasen xa di e ut nesao e ut etan,
inou tang natepol ni.’ ” (Aes 66:1-2)
51 Di, Stivin misepin nggeih mi vat xil na Siu xil bit, “!Vatumim nggeih tova tang, e vurangemim bon ni sepinien na Hi! !Vehakut, holesok xil xa di mupol ni nggoni ngan xil xa latakil ti Hi! !Xamim munggoni avu namim xil tang, xa vehakut di latesin holesok xil xa Ninin Eo tepol ni! 52 Vengan xa avu namim xil iaxa latesak purun provet xil vus. Tetiamu, xil latehas vin ngan xil xa latehit lelen ni usil meien na Moletin te Momalen na Hi. E taxeak, be xamim vari tang iaxa musa rati be he ngan xil xa latehas vini. Ven rin ak, ren di xat hemim. 53 Be xamim iaxa mutehur xat rae xil na Hi xa masxaxa xil latesa ni temei mi avu namim xil. !E neta sav xa mak, xamim mutalong xati ti!”
Siu xil langgov vin Stivin
54 Melele xa vat xil te kaonsel na Siu xil lalong sepinien na Stivin, iexil mikat pupu e mete pili xati. 55 E xeihen na Ninin Eo mei polu e Stivin, e xi miketeh momal be ut nesao. Melele xa miketeh nesao, pus minehinen te xeihen na Hi e pus Iesu di misoh de rin metu. 56 Ma xi biteni mi xil bit, “?Mupusi? !Napus tilang hat di masel e Nat Hi di misoh de ri metu na Hi!”
57 Melele xa vat xil te kaonsel lalong sepinien ak na Stivin, laki xol vurange, lakei nggeih, e xil vus laloh laba latal xati. 58  Di, lakuvun rati be hale ra taon, e ngan xil xa lateso sepinien teha xat rin nan e kaonsel lamei tengan lihov kokot ni. Ma laling kot xil nae teti e he tiram maxoe tei, hisen Sol. Di, xil del moletin sav xil mun langgove. 59 E melele xa di langgov Stivin, xi mikei be nesao bit, “!Suv Iesu, uhur pilei ninin navan ihat visaluk!” 60 Di, mitingeiril etan e mikei nggeih bit, “!O Suv li, onaketeh ti nasa naha xat moletin xil ak ve tesaen xil xa di lapol ni xiak!” Stivin biteni mak, di, mat.
7:2 Pol 22:1; Sam 29:3; Sen 11:31–12:1 7:4 Sen 11:31–12:1,5; Pol 15:7 7:5 Dut 2:5; Sen 12:7; 13:15; 15:2,18; 17:8; 24:7; 48:4; 16:1 7:7 Eks 3:12 7:8 Sen 17:10-14; 21:4 7:9 Sen 37:11; 37:28; 45:4; 39:2-3,21-23 7:10 Sen 41:37-39; 41:40-44; Sam 105:21 7:11 Sen 41:54; 42:5 7:12 Sen 42:1-2 7:13 Sen 45:3-4; 45:16 7:14 Sen 45:9-11,18-19; 46:27; Eks 1:5; Dut 10:22 7:15 Sen 46:5-6; 49:33; Eks 1:6 7:16 Sen 23:2-20; 33:19; 49:29-30; 50:7-13; Sos 24:32 7:17 Eks 1:7-8 7:19 Eks 1:10-11; 1:22 7:20 Eks 2:2; Hib 11:23 7:21 Eks 2:3-10 7:23 Eks 2:11-12 7:26 Eks 2:13-14 7:27 Luk 12:14 7:29 Eks 2:15; 2:21-22; 18:3-4 7:30 Eks 3:2-3 7:36 Eks 7:3; 14:21; Nam 14:33 7:37 Pol 3:22 7:38 Pol 7:53; Eks 19:1-6; 20:1-17; Dut 5:4-22; 9:10 7:39 Nam 14:3 7:41 Eks 32:1-35 7:42 Ser 7:18; 8:2; 19:13 7:44 Eks 27:21; Nam 1:50; Eks 25:9,40 7:45 Sos 3:14-17; 18:1; 23:9; 24:18 7:46 2Saml 7:2-16; 1King 8:17-18; 1Kron 17:1-14; 2Kron 6:7-8; Sam 132:1-5 7:47 1King 6:1,14; 8:19-20; 2Kron 3:1; 5:1; 6:2,10 7:51 Eks 32:9; 33:3,5; Lev 26:41; Ser 9:26; 6:10; Aes 63:10 7:52 2Kron 36:16; Mat 23:31 7:53 Pol 7:38; Kal 3:19; Hib 2:2 7:54 Pol 5:33; Siob 16:9; Sam 35:16; 37:12; 112:10 7:55 Pol 4:8; 6:3,5; 9:17; 11:24; 13:9; Mat 22:44; 26:64; Mak 12:36; 14:62; 16:19; Luk 20:42; 22:69; Pol 2:34; Rom 8:34; Efes 1:20; Kol 3:1; Hib 1:3,13; 8:1; 10:12; 12:2; 1Pit 3:22 7:56 Mat 3:16; Luk 3:21; Sion 1:51; Pol 10:11; Rev 19:11 7:58 Pol 22:20 7:59 Sam 31:5; Luk 23:46 7:60 Mat 27:46,50; Mak 15:34; Luk 23:46; 23:34