Sepinien xa diamu te
Kalesia
?Visi iaxa tetis uvei ak?
Pol, xa tehe eloheoh tei na Iesu Kristo iaxa tetis uvei ak e huram 49 AD (huram xil xa tetutou ni poten na Iesu), tetutou ni kakaoen kokot nan, e tetiamu ni melele xa vat xil te sias te hal Serusalem latetotan vituei e huram 50 AD tengan lasepin usil rin te Kristin xil xa latave Siu xil ti.
?Visi iaxa tevuli uvei ak tetiamu?
Pol tetis sepinien xil ak teha mi Kristin xil xa lateti e provins te hal Kalesia. Pol teha rohon mi xil e huram 46 AD e teti tetuxoh huram 48 AD (huram xil tetutou ni poten na Iesu) e kakaoen kokot nan e melele xa tehe taon xil te hal Pisitia‑Antiok, Aekoniam, Listra e Derbi xa ladi e provins te hal Kalesia. E Pisitia‑Antiok, Pol xal Banabas lutesepin mi Siu xil e mi ngan xil mun xa latave Siu xil ti. E Siu xil latehol rerat xalu ra taon nae. Di, lutehe taon te hal Aekoniam e lutekameti temak mun tang, moletin xil holu latehesi xil ve longeongen hos nalu, e rut Siu xil latesi petine moletin xil tengan lavol rat xalu ra taon nae. Di, lutehe taon xalu te hal Listra e Derbi. E rute xalu ak, lutehithiten sepinien na Hi mi moletin xil. Vatei, e taon te hal Listra, Hi tepol ni merekel tei texo Pol e tesak ni moletin xa len tesa mei tehos rilomun. Ve rin ak, mol‑Listra xil lasak pisi tengan lamot mi xalu texoni ngan xa lube hi lu. Di, rut Siu xil lamei e sangas latehov vin Pol. E Hi tesak ni Pol temeul rilomun e, tetel Saelas, lutepol vuteili mu tetel moletin xil te rute ak. Xalu lutesak ni xil mei latexeih mu e neketen nae, e lutehosei rut moletin xil mei latehe elda xil tengan lalaxat sias hu ak. Di, Pol xal Saelas lutetilomun lutehe Antiok.
Melele xa Pol xal Saelas lutehe reling ngan xil te provins te hal Kalesia, rut Siu xil latemei e latehilhiles nenemien na Kristin xil te sias hu xil ak. Latehiteni xa Kristin xil vus lihusil xat rae na Siu xil, nggoni rae te vexahu e rae xil te anien en. E latehiteni mun xa Pol tenave eloheoh reitin ti na Hi. Ve rin ak, e uvei ak, Pol ien bei tengan vasep kil rin nan e naha vari be vatit neketen na Kristin xil.
?Pol tetis uvei ak veneh?
Pol ien tehei tengan vamal ni nenemien na mol‑Kalesia xil usil visi iaxa tehosei xi tengan mei vahe eloheoh tei - Rut Siu xil latemei latehiteni xa Pol tave eloheoh reitin ti e longeongen hos xa di misep usili texo nenemien nan tang. Misak ni, Pol tehit usil kakaoen nan tetiamu ni melele xa mei tehe Kristin tei. Di, Pol tehit usili xa tetep Kristo tehosei xi e tesak ni xi tekil vatit longeongen hos usili. Pol tehit usili mun xa tetep iaxa tenahur pispisien nan xil ti tenaxo eloheoh sav xil. E melele xa mei tesepin mi eloheoh sav xil, xil latelong kil reitinen te pispisien nan xa neketen e Iesu Kristo kestang iaxa be suse xa moletin xil lakila mei lamal pe met Hi vaxo en.
Pol ien tehei tengan vamal ni nenemien na mol‑Kalesia xil usil naha vari be vatit longeongen hos - Rut Siu xil latemei e latehiteni xa Kristin xil vus, ngan xa be Siu e ngan xil mun xa latave Siu xil ti, lihe vexahu, lia anien xa memese pe met Hi, e lihusil xat rut rae sav xil na Siu xil. E Pol tehiteni xa moletin xil mei limal pe met Hi ixo neketen e Iesu Kristo kestang. Xi biteni mi xil xa xosxa lihe vexahu, ipisen ni xa lataling ti mun nenesien nae e naha xil xa Kristo tepol ni ve rin nae. Mak, ma neketen nae be neta sav tang.
Pol ien tehei tengan vamal ni nenemien na mol‑Kalesia xil usil naha xa Kristin xil lakila lapol ni - Melele xa rut Siu xil latehiteni xa Kristin xil lihusil xat rae xil na Siu xil tengan mei lamal pe met Hi, nggoni ngan xa di lasak tengan lapol ni xil lave slev te rae xil ak. E Pol tehiteni xa Kristo tesak ni Kristin xil mei lameluv ra xeihen te rae na Siu xil. E linanemi ti linavit lameluv tengan lakila lapol ni tesaen. E‑e, lameluv tengan lavusil naha xa Ninin Eo ien bei tengan xil lapol ni.
Pol ien tehei tengan vamal ni nenemien na mol‑Kalesia xil usil polien na Ninin Eo e meulien nae - Rut Siu xil latesi petine Kristin xil te provins te hal Kalesia tengan lavusil xat rae e sexien na Siu xil, e latnanem ti vahe holu usil Ninin Eo. E Pol tehit kila xa Ninin Eo be vatit meulien na Kristin xil, vengan xa di meul e tine moletin xil xa laneket e Iesu Kristo, di pisen ni xa labe horamue xil na Hi, e di biles sexien na Kristin xil mei nggoni sexien xil na Iesu.
Vatit nenemien tei te uvei ak de Kalesia 2:16
Rakila sung xa moletin tovuol mei vamal pe met Hi vaxo suse xa di nggusil xat kuh rae xil vus na Siu xil. Di ranem kila xa moletin xil vus lakila mei lamal pe met Hi melele xa laling neketen nae e Iesu Kristo. E mei raneket e Iesu Kristo tengan mei ramal pe met Hi ve neketen nar, tave ti ve sexien xa di ranggusil xat rae na Siu xil.
?Naha iaxa di e uvei ak?
1. Pol misep usili xa tetep iaxa mei tehe eloheoh tei e tehur longeongen hos nan texo Iesu Kristo vari. (1:1–2:21)
2. Pol pispisi ni xa Kristin xil mei limal pe met Hi ixo neketen nae e Iesu Kristo, e tenaxo rae na Siu xil ti. (3:1–4:31)
3. Pol pispisi ni xa Kristin xil lameluv ra xeihen te rae xil, e ra xeihen te tesaen e maten mun. E lameluv tengan lavusil xat Hi vatel tutouen na Ninin Eo. (5:1–6:18)
1
Sepkilaen na Pol usil uvei ak
1-2 Inou, eloheoh Pol, del Kristin xil e rute ak di masa uvei ak mi xamim, Kristin xil te sias xil e provins te hal Kalesia. E tave vanut moletin xil ti xa latehosei inou tengan nihe eloheoh tei, mu tengan hat nisepin mi xamim. E be Iesu Kristo xal Hi Tamer, xa tesak ni temea rilomun ra maten, iaxa lutehosei inou tengan mei nihe eloheoh nalu.
Nasis tengan eheien hos e tomat na Hi Tamer e Suv Iesu Kristo iti mi xamim. Iesu temaen rat meulien nan e temat ve tesaen nar xil. E tepol ni temak tehusil nenemien na Hi tengan vasak ni xir rameluv ra holesok xil xa misa te xosali ak. Hi be eilep pupu e momal tengan ripet rat hisen ihe nesao ha vuma … hoxalite teni ihe tovuol. Reitin.
Selxatien tengan Kristin xil lihur xat longeongen hos xa be reitin xa latehuri ngamu
Inou natemanin melele xa nalongeong ni xa di mustokovein Hi xa tepisen eheien hos nan mi xamim ve naha xa Iesu Kristo tepol ni, e xa tekes xamim mei mube nan. Reitin, di mustokovein ni e di mubiles munggusil xat longeongen sav tei. E naha xa di munggusili tave longeongen hos ti mun. Vengan xa rut Siu xil iexil bei tengan lihiles reitinen te longeongen hos usil Iesu Kristo mei ihe neta sav tang. E lasak ni nenemien namim di pol lualu usili. 8-9 E inou nabiteni reitin mi xamim xa xosxa moletin tei ihat mi xamim e ihithiten longeongen sav tei xa isav ni ngan xa xamem matehithiteni mi xamim ngamu, ma pangasien xa Hi isa ni mini ihe eilep e hoxalite teni ihe tovuol. !Reitin, tave ti neta xosxa xi be eloheoh sav tei, mu masxaxa tei te ut nesao vari, xosxa longeongen nan isav ni ngan xa mutehuri ngamu, ma xi ihe Upang xa misakras vavus vatova!
10 Xamim mulong kila nggo sepinien te xeih navan xil ak xa natasak pisi ti tengan nasak ni moletin xil mei lavesi xil venou. E ieok bei pupu tengan Hi tang ihesi xi venou. Vengan xosxa di nasak pisi tengan napol ni moletin xil tang lavesi xil venou, nggoni ngan xa rut moletin xil di labiteni, nasakras mun name moletin te polien na Iesu Kristo.
Pol misep usil polien xa Iesu Kristo tehosei xi tengan vapol ni
11 Tuxoli e hinoxoli xil, ieok bei tengan mukila xa longeongen hos xa natehithiteni mi xamim tenaxo nenemien na moletin xil ti. 12 Vengan longeongen hos ak, natnahuri ti tenaxo moletin tova mu tenaxo pispisien na mosav. E tehe Iesu Kristo vari tang iaxa tesep kil longeongen hos ak minou.
13 Xamim mutelonge xa, tetiamu, natehusil xat pupu ni rae xil na Siu xil. Ngan ak be reitin. E melele nen ak, natehe elu mi Kristin xil. Natehas purun xil hao, e natesak pisi tengan namu len Sias na Hi. 14 Natesa nou tengan namur sen pispisien xil na Siu xil. E kilakilen navan teli moletin holu xa huram nae tehe eilep mu teli navan. E natesak pisi tengan namusil vuol ni sexien xil xa avu namem xil tetiamu latesa ni mi xamem.
15-16 E natnakil ti xa, tetiamu ni melele xa latepes nou, Hi tehesi xi tengan vahosei nou. Io, vengan xa eheien hos nan mahulong, xi tekes inou e tepisen Natneli minou. Tepol ni temak tengan ha nihithiten longeongen hos usili mi ngan xil xa latave Siu xil ti. E melele xa tepisen Natneli minou, natnava ti tengan nasis moletin sav tova mei vapispisi minou usili. 17 E natnave Serusalem ti tengan ha nasepin vatel ngan xil xa mei latehe eloheoh xil tetiamu ni nou. E natemea, natehe uruvuol te kantri te hal Arebia. E tetutou ni, natetilomun natehe taon te hal Damaskas.
18 Di, melele xa huram tol mei tetavi, nateha sung e hal Serusalem tengan nasao ni Pita, e nateta tetela wik lu tang. 19 E natepus elda Temis, tua na Suv Iesu. E eloheoh sav xil, natnapus xil ti. Xil latnapispisi ti minou usil longeongen hos xa nangguri. 20 Naha xa di nadisi mi xamim be reitin, nataluvos xamim ti.
21 Di, natehe provins xalu te hal Siria xal Silisia. 22 E Kristin xil te sias xil e provins te hal Sudea latnapus kil nou ti mu. 23 Xil latelongeong ni sepinien usil nou tang xa tehit, “Moletin xa temei tengan vasak purun ngan xil xa laneket e Iesu, meulien nan biles ngamu. E taxeak, xi di bithiten longeongen hos xa, tetiamu, di tesak pisi tengan vahu len ni.” 24 E melele xa latelonge temak, latepet rat his Hi ve naha xa tepol ni e meulien navan.
: Kal 1:1 : Pol 13:414:28 : Pol 15 : Pol 13:414:28 : Pol 14:1-5 : Pol 14:8-20 : Pol 14:21-25 : Kal 1:6-9 : Kal 3:1-5 : Kal 1:11-12; 2:7-8 : Kal 1:122:10 : Kal 3:264:7 : Kal 1:11-12 : Kal 1:13-14 : Kal 1:15-17 : Kal 1:18-24 : Kal 2:1-21 : Kal 2:3; 5:2; 6:12 : Kal 2:12 : Kal 2:4,10; 3:2 : Kal 2:16; 3:6,22; 5:5 : Kal 5:2-3 : Kal 5:1 : Kal 5:1 : Kal 5:13 : Kal 5:16 : Kal 2:20 : Kal 3:2-5 : Kal 4:6 : Kal 5:16,22-25 1:1-2 Kal 1:11-12; Pol 20:24 1:3 Rom 1:7; Plp 1:2; Flm 1:3 1:4 Kal 2:20; 1Tim 2:6; Taet 2:14; 1Sion 5:19 1:7 Pol 15:1,24 1:8-9 1Kor 16:22 1:10 1Tes 2:4 1:12 Kal 1:1 1:13 Pol 8:3; 22:4-5; 26:9-11 1:14 Pol 22:3 1:15-16 Aes 49:1; Ser 1:5; Rom 1:1 1:15-16 Pol 9:3-6; 22:6-10; 26:13-18; Kal 2:7 1:18 Pol 9:26 1:19 Mat 13:55; Mak 6:3 1:20 Pol 9:30