26
Hatahori Yahudi malanggan nara sangga dalak fo rae tao risa Lamatuak Yesus
(Markus 14:1-2; Lukas 22:1-2; Yohanis 11:45-53)
Neu Yesus fee nenorik basa dedeꞌak kara raa neu sara ena, boe ma Ana nafada Ndia ana nunin nara nae, “Ei bubuluk ena, neu ko faik dua bali te ita fai malolen, ndia Feta Paska. Neu ko neu faik naa, hambu hatahori seꞌo heni Au, Hatahori Dae-bafo Isi-isik ia. Boe ma ara paku risa Au nai ai ngganggek lain.”
Faik naa, malangga anggama Yahudi malanggan nara ma lasi-lasi hadak kara rakabua numa Kayafas uman. Kayafas naa, ndia malangga anggama Yahudi malangga ina-huun. Ara sangga dalak fo rae humu Yesus no neneek, fo tao risan. Tehuu ara duduꞌa fo rala harak rae, “Makatataak dei! Ita boso humu Yesus lai-laik, nahuu fai maloler deka-deka ena. Boso losak hatahori noꞌuk kara mana hii Yesus, ara ramue.”
Inak esa mboꞌa mina kaboo menik mabeli neu Lamatuak Yesus
(Markus 14:3-9; Yohanis 12:1-8)
Nai nggorok Betania, hambu hatahori esa, nade Simon. Fai bakahulun hatahorir nunuten, nahuu ana hambu hedi kusta. Tehuu hatematak ia ana hai ena. Faik naa, fai maloler bei ta losa, boe ma Yesus asa reu raꞌa numa Simon uman. Neu ara raꞌa, boe ma inak esa mai natonggo no Yesus. Ana toꞌu boto esa, neni taok numa batu mabeli mai.* Boto naa isin, mina kaboo menik fo belin seli. De inak naa femba tepa boto naa leusain. Boe ma ana mboꞌa nakafafaak koe-koe mina naa neu Yesus langgan, fo dadi tanda ana fee hada-horomatak neu Yesus.
Tehuu neu Yesus ana nunin nara mete-rita inak naa tao talo naa, boe ma ramanasa, de ara rakokola aok rae, “Weeh! Tao hata de ana nggari heni hiek mina kaboo menik fo mabelin seli naa! Malole lenak ana seꞌo mina naa! Mita fo doin, babaꞌen neu hatahori mana tofa-tarak kara!”
10 Tehuu Yesus bubuluk sira duduꞌan naa, boe ma Ana kokolak nae, “Ei hae makasususak inak ia! Elan numa naa leo! Au amahoko, nahuu ana mboꞌa mina kaboo menik neu Au ao-mbaang ena. 11 Hatahori mana tofa-tarak kara soa rai ei taladam mara. Tehuu ta dook ka bali, te Au ia, ta sama-sama ua ei ena. 12 Ma inak ia mboꞌa mina ia, ana sadia Au ao-mbaang ena, sama leo ana fee rambe memak Au ao-mbaang mamaten. Huu Au sodang ta dook ka ena bali. 13 Masaneda matalolole, ee! Nai bee a mesan, Manetualain Tutui Malolen natanggela nai dae-bafok ia, neu ko ara oo tui inak ia malolen boe, mita fo basa hatahorir rasanedan.”
Yudas nala harak no anggama Yahudi malanggan nara fo loo lima Lamatuak Yesus neu sara
(Markus 14:10-11; Lukas 22:3-6)
14 Hambu hatahori esa numa Yesus ana nuni kasalahunu duan nara mai, nade Yudas Iskariot. Faik naa oo, ana kalua neu sangga malangga anggama Yahudi malanggan nara boe fo nae loo lima Yesus neu sara. 15 Losa matan nara, boe ma ana natane nae, “Papa sara ein, ee! Mete ma au tulun humu Yesus naa, na, ei fee au hata?”
Boe ma ara raselu rae, “Mete ma o nau seꞌon neu ai, na, ai bae.” Basa boe ma, ara reke rala doi lilo fulak telu hulu, de loo lima sara reu Yudas. 16 Basa naa, Yudas laꞌo dea neu, de ana mulai sangga dalak fo nae loo lima Yesus neu sara.
Lamatuak Yesus naꞌa feta Paska no ana nunin nara
(Markus 14:12-21; Lukas 22:7-14, 21-23; Yohanis 13:21-30)
17 Tungga teuk, hatahori Yahudir raena fai maloler doon faik hitu. Ara seseik fai maloler raa rae, ‘Feta Roti Ta Pake Laru Taꞌik’. Faik naa, feta sangga mulai ena, boe ma Yesus ana nunin nara mai ratanen rae, “Papa! Leꞌodaen ia, ita muste buka ita fai malolen nara. Dadi Papa nau fo ai miu hala bibi lombo, ma sadia mamana feta Paska nai bee?”
18 Boe ma Ana naselu nae, “Ei maso meni kota miu, neu ko ei matonggo mia touk esa. Mafadan mae talo ia, ‘Kaꞌa, ee! Papa Meser nameda nae ta dook ka te Ana mate ena. De Ana noke mamanak nai kaꞌa uman, fo Ana paken tao feta Paska sama-sama no ana nunin nara.’ ”
19 Yesus ana nunin nara ramanene rala naa, boe ma ara reu tao tungga Ndia kokolan naa. De ara sadia feta Paska neu naa.
20 Neu fai leꞌodae ena, boe ma Yesus no ana nuni kasalahunu duan nara ranggatuuk raꞌa feta. 21 Neu ara raꞌa, boe ma Ana kokolak nae, “Ei nenene, ee! Hambu esa numa ei mai, ndia neu ko seꞌo heni Au uni hatahori laen nara uu.”
22 Ara ramanene rala naa, boe ma dalen nara rameda ta malole. De ara esa-esak ratane neu Yesus rae, “Hatahori fo Papa kokolak naa, ta ndia au, hetu?”
23 Boe ma Ana naselu nae, “Hatahori mana boro rotin nai manggo ia sama-sama no Au, ana ndia neu ko seꞌo heni Au. 24 Masaneda, ee! Au, Hatahori Dae-bafo Isi-isik ia, muste mate sama leo ara surak memak kana nai Manetualain Susura Malalaon. Tehuu besa-besa! Hatahori mana nae seꞌo heni Au naa, neu ko ana lemba-nasaa nala ndia sosoen! Malole lenak mete ma inan ta bonggi sana!”
25 Basa naa, Yudas oo tungga natane boe nae, “Neu ko hatahori fo Papa kokolak naa, ta ndia au, hetu?”
Tehuu Yesus naselu nae, “Memak o mesa ngga ndia mae leo naa ena. Te see bali?”
Lamatuak Yesus nafada nae, roti no oe anggor naa dadi tanda fo tasaneda neu Ndia
(Markus 14:22-26; Lukas 22:14-20; 1 Korentus 11:23-25)
26 Neu ara bei raꞌa, boe ma Yesus soꞌu botik roti balok esa, de noke makasi neu Manetualain. Boe ma Ana fifiꞌi baꞌe roti naa, de Ana loon neu ana nunin nara, ma nafada nae, “Roti ia, Au ao-mbaang. Ei haꞌi malan fo miꞌa leo!”
27 Basa naa, Ana haꞌi nala nggalas esa sofek no oe anggor, de noke makasi neu Manetualain. Basa boe ma, Ana oo loon neu ana nunin nara boe, ma nafada nae, “Ei basa ngga haꞌi malan fo minu. 28 Oe anggor ia, Au daang. Neu ko Au mate, Au daang titi henin fo tao nasoi-nasoda neu hatahori noꞌuk kara ruma sala-singgon nara mai. Daak ia, dadi bukti fo fee nesenedak nae, hata fo Manetualain helu-bartaan naa ena, memak hatematak ia ana dadi ena. De, haꞌi malan fo minu leo! 29 Tehuu nenene matalolole! Numa leꞌodaen ia neu, Au ta inu oe anggor ena bali. Neu ko mete ma Au ua Au Amang manggatuuk toꞌu parenda nai nusa tetuk do inggu temak ena, dei fo Au inu bali ua ei.”
30 Basa boe ma ara soda sosodak esa fo koa-kio Manetualain. Leꞌodaen naa oo, ara kalua reni letek Setun reu boe.
Lamatuak Yesus nafada memak nae, neu ko Petrus laka ta nalela Ndia
(Markus 14:27-31; Lukas 22:31-34; Yohanis 13:36-38)
31 Neu ara bei laꞌok naa, Yesus nafada memak ana nunin nara nae, “Neu ko leꞌodaen ia, ei basa ngga malai laꞌo ela Au. Sama leo ara surak memak kana nai Manetualain Susura Malalaon nae,
‘Neu ko Manetualain tao nisa mana lolo,
de bibi lombon nara ralai sasarak.’
32 Memak Au mate. Tehuu mete ma Au asoda fali numa mamates mai ena, neu ko Au ahani ei nai profensi Galilea naa.”
33 Tehuu Petrus nasabara nae, “Papa! Leo mae basa hatahori laen nara ralai laꞌo ela Papa, tehuu Au ta alai!”
34 Boe ma Yesus naselu nae, “Talo naa Peꞌu, do? Mamahere Au! Leꞌodaen ia, manu bei ta kokoa, tehuu o laka laꞌe telu ena mae, o ta malela Au!”
35 Tehuu Petrus natetea nae, “Taa, Papa! Mete ma Papa mate, au oo mate tungga sama-sama boe. Au ta alai laꞌo ela Papa!” Petrus nonoon laen nara oo, esa-esak nae leo naa boe.
Lamatuak Yesus hule-haradoi numa osi Getsemani
(Markus 14:32-42; Lukas 22:39-46)
36 Basa de, Yesus asa laꞌok rakandoo reni letek Setun reu, losa osi esa, nade Getsemani. Numa naa, Ana nafada ana nunin nara nae, “Ei manggatuu taak mai ia dei, huu Au ae uu hule-haradoi nai naa.” 37 Tehuu Ana noke no Petrus, Yakobis, ma Yohanis, fo telu sara reu sama-sama roon. Mulai numa naa neu, Ndia dalen sona ma ta natetu faa boe na. 38 Ara bei fo laꞌok doo-doo faa, te Ana nafada sara nae, “Au daleng susa nalan seli! Au ameda nok bali ae mate a ena. Ei manggatuuk beꞌe manea mia Au nai ia dei.”
39 Boe ma Ana hodok mata neu faa, de sendek luu-langgan fo hule-haradoi nae, “Papa! Mete ma Papa nau, na, Au hae lemba-asaa doidosok ia. Tehuu boso tungga Au hihii-nanaung; naa fo tungga kada Papa hihii-nanaun.”
40 Ana hule-haradoi basa, boe ma fali neni Ndia ana nuni katelun nara neu. Tehuu ara sunggu seli. Ana fafae sara, boe ma Ana kokolak no Petrus nae, “Heeh, Peꞌu! Tao hata de ei sunggu? Au uu losak ka numa naa, tehuu ei ta bisa beꞌe manea faa boe na! 41 Kukuku maneu ei matam mara dei, fo mambadeik manea mia Au! Ei dalem mara memak nau tao neulauk, tehuu ei ao-inam mara barakai taak. Dadi malole lenak ei hule-haradoi, fo mete ma hambu soba-douk, na, ei bisa makatataka mala.”
42 Basa de, Ana laꞌo neu hule-haradoi bali nae, “Papa! Mete ma Au muste lemba-asaa doidosok ia, na, naa fo tungga kada Papa hihii-nanaun leo.” 43 Ana hule-haradoi basa, boe ma fali neni ana nuni katelun nara neu. Tehuu ara sunggu seluk ena bali, nahuu matan nara ramabera ralan seli.
44 Boe ma Ana laꞌo ela sara, fo neu hule-haradoi laꞌe esa bali. Ana noke seluk neu Amak fo boso laꞌo ela Ndia lemba-nasaa doidosok naa, tehuu naa fo tungga kada Amak hihii-nanaun leo. 45 Ana hule-haradoi basa, boe ma fali neu fafae nambadedeik ana nunin nara nae, “Ei bei sunggu makandoo ia, do? Mambadeik leo! Hatahori fo mana nae seꞌo heni Au, Hatahori Dae-bafo Isi-isik ia, deka ena. Hatematak ia ara rae humu Au, fo loo liman neni hatahori manggarauk liman nara reu. 46 Heeh! Mambadeik leo! Buka ei matam mara fo mete sudi neni naa neu dei! Hatahori fo mana nae seꞌo heni Au naa, mai ena.”
Hatahori moꞌo-inahuuk kara radenu hatahorir fo reu humu Yesus
(Markus 14:43-50; Lukas 22:47-53; Yohanis 18:3-12)
47 Neu Yesus bei kola-kola talo naa, Yudas mai ena no hatahori noꞌun seli. Ara mai reni tafa mukuk ma tongga fo rae humu Yesus. Ara tao talo naa, tungga parenda numa malangga anggama Yahudi malanggan nara ma lasi-lasi hadak kara mai. 48 Yudas fee tanda memak kasa nae, “Ei mete matalolole, ee! Hatahori bee fo au iduk naa, humu malan leo! Ndia naa, ndia hatahori naa fo ei sanggak!”
49 Neu ara losa Yesus, boe ma Yudas neni Yesus matan neu tutik kana, de nae, “Soda-molek, Papa Meser!” Boe ma Yudas holu nalan ma idun.
50 Boe ma Yesus natanen nae, “Heeh, Yudas! O mamaim ia, o mae tao hata, na, taon leo!” Boe ma hatahori noꞌuk kara raa mata reu, fo rae humu Yesus.
51 Medak neu te Yesus hatahorin esa lesu nala felan, de sambi naketu hatahori esa ndiꞌi doon. (Hatahori mana makahinak naa, ndia malangga anggama Yahudi malangga ina-huun hatahori neondan.) 52 Yesus mete-nita naa, boe ma nafadan nae, “Mbeda falik fela neni manan neu. Hatahori mana leo-laꞌo no tafa, neu ko ana mate oo, no tafa boe. 53 O ta bubuluk, do? Au bisa oke Au Amang fo nadenu Ndia atan nara rifu-rifuk kara§ ruma nusa tetuk do inggu temak mai, fo tulu-fali Au. 54 Tehuu haen leo. Ela sara ruma naa fo hatahori iar humu rala Au. Te basan neni surak memak kana nai Manetualain Susura Malalaon dale laꞌe-neu Au naa, muste dadi.”
55 Boe ma Yesus kokolak no hatahori noꞌuk kara mana mai humun naa nae, “Heeh! Ei duꞌa mae, Au ia, hatahori manggarauk, do? Tao hata de ei mai humu Au menik tafa mukuk ma tongga? Naa te tungga faik Au anori ei nai Manetualain Uma Huhule-haradoi Ina-huun dale, tehuu ta hambu hatahori esa boe na tao hata-hata mbali Au. 56 Tehuu elan numa naa leo! Mai, humu mala Au leo! Basa iar neni surak memak kana numa lele uluk mai nai Manetualain Susura Malalaon dale ena.”
Yesus ana nunin nara mete-rita talo naa, boe ma ara ramataꞌu ralan seli. De ara ralai laꞌo elan.
Ara roo Lamatuak Yesus neni hatahori mana maketu-maladi dedeꞌa anggamar neu
(Markus 14:53-65; Lukas 22:54-55, 63-71; Yohanis 18:13-14, 19-24)
57 Basa boe ma hatahorir mana humu Yesus raa, roo Yesus neni malangga anggama Yahudi malangga ina-huun Kayafas uman neu, nahuu hatahori moꞌo-inahuuk kara rakabua rai naa ena. Sira ndia malangga anggama Yahudi malanggan nara, meser anggamar, ma lasi-lasi hadak kara. 58 Neu ara toꞌu roon neu naa, Petrus oo laꞌo bambi-bambi tungga dea, losa malangga ina-huuk naa uman boe. Petrus oo maso neni uma bebelan neu boe, fo nanggatuuk sama-sama no hatahorir marai naar. Huu ana nau bubuluk hata ndia neu ko ana dadi. 59 Numa uma naa dale, malangga anggama Yahudi malanggan nara rakokola aok roo basa hatahorir mana maketu-maladi dedeꞌa anggama. Basa sara sangga bukti fo nau sangga dala neketuk hukun mates neu Yesus. 60 Tehuu leo mae ara fee sakasii pepekok noꞌun seli oo, ara ta hambu bukti hata esa boe na, fo ara bisa pake boe. Neu mateꞌen, ara hambu hatahori sakasii dua. 61 Sakasii kaduak kara raa rae, “Ai mamanene mita Hatahori ia kokolak nae, ‘Neu ko Au andefa heni Uma Huhule-haradoi Ina-huuk. Tehuu nai faik telu dalen oo, Au ambaririik falik kana boe.’ ”
62 Boe ma malangga anggama Yahudi malangga ina-huun naa nambariik neu basa hatahorir mana manggatuuk rai naa matan. De ana natane Yesus nae, “O mamanene hatahori noꞌuk ka rakasasaꞌek salak neu O ena. Tao hata de O kada tutundindiik?” 63 Tehuu Yesus ta naselu hata esa boe na. Boe ma malangga ina-huuk naa natanen bali nae, “Au ae atane ia! Tehuu O muste maselu tebe-tebe sama leo O maselu mbali Manetualain mana masodak nai nusa tetuk do inggu temak. Hambu hatahori nae, O ia, Karistus, Manetualain Anan fo Ana helu-bartaan ena numa lele uluk mai naa. Tebe naa, do?”
64 Boe ma Yesus naselu nae, “Memak tebe, sama leo papa kokolan naa. Tehuu masaneda, ee! Neu ko ei basa ngga mete-mita Au, Hatahori Dae-bafo Isi-isik ia. Neu ko Au anggatuuk nai nusa tetuk do inggu temak nai Manetualain boboa konan fo toꞌu parenda sama-sama ua Ndia, mana maena koasa mateꞌen. Basa naa, neu ko Au kond fali mai pake sosoꞌak.”
65 Malangga ina-huuk naa namanene nala naa, boe ma ana namanasa nalan seli, losa ana sii nasida badu narun. Boe ma ana bolu nafada basa hatahorir mana manggatuuk ruma naa nae, “Wuuh! Ita ta parluu sakasii bali! Ei mamanene no ei ndiꞌi doo heli-helim ena, Ndia kokolan naa, hetu! Ana soꞌuk aon dadi neu Manetualain Anan. Ia, nakadadaek Manetualain ia ena! Ei basa ngga bubuluk ena mae, tungga ita anggama hohoro-lalanen, mete ma hambu hatahori tao aon sama leo Manetualain, na, hatahori naa muste maten! 66 Dadi hatematak ia, ei mae maketu hata?”
Boe ma basa sara bolu rae, “Hatahori ia memak sala tetebes! Dadi muste hambu hukun mates!”
67 Ma hambu hatahori hida mata reu pura ambe neu Yesus. Boe ma ara popoko rakamiminak kana ma famban. 68 Basa boe ma ara rakatitiik kana rae, “Heeh! O ia, Karistus, hetu? Hena O selu sudik kana! See ndia tutu O?”
Petrus kokolak laꞌe telu nae, ndia ta nalela Lamatuak Yesus
(Markus 14:66-72; Lukas 22:56-62; Yohanis 18:15-18, 25-27)
69 Faik naa, Petrus bei nanggatuuk numa uma bebelan. Boe ma ata inak esa mai kokolak noon nae, “Bebeik kara ia, o tungga sama-sama mua Yesus, hatahori Nasaret naa boe, hetu?”
70 Tehuu ana laka neu hatahori noꞌuk kara raa matan nae, “Taa! Tao hata de o matane talo naa! Au ta alela sana, ma.” 71 Basa boe ma Petrus laꞌo dea neu nambariik neu mbaꞌa lelesu matan.
Boe ma hambu inak laen mete-nitan numa naa. De ana nafada hatahorir marai naa nae, “Wee, bebeik kara au mete-ita hatahori ia, sama-sama no Yesus, hatahori Nasaret naa.”
72 Boe ma Petrus nasabara nae, “Fama te, o kamuluk! Au ta alela Hatahori naa, ma! Au sumba-soo!”
73 Ta dook ka bali, hatahori laen nara maruma naa, kokolak roon bali rae, “Weeh! O boso pepeko-leleko bali mae, o ta sama-sama mua hatahori naa! Ai mamanene o kokola-dadasin naa, sama tetar no hatahori Galilea!”
74 Tehuu ana mulai oꞌole-aꞌali, boe ma ana laban nae, “Heeh! Au sumba-soo pake Manetualain naden! Au ta alela Hatahori naa!” Ndaa no ana kokolak talo naa, boe ma manu kokoa.
75 Petrus namanene nala manu kokoan naa, boe ma nasaneda Yesus kokolan bebeik kara nae, “Manu bei ta kokoa, tehuu o laka laꞌe telu ena mae, o ta malela Au.” Petrus nasaneda nala naa, boe ma ana nalai dea neu de buꞌi nasakekedu.
26:2 Kalua numa Masir mai 12:1-27 * 26:7 Boto naa, ara taon numa batu mabeli, fo hatahorir bisa toꞌin. Susura Malalaok dedeꞌa Yunani nae boto naa ara taon numa batu fo nadenἀλάβαστρος (‘alabastros’). Mete nai Lukas 7:37-38 26:11 Tui Seluk laꞌe-neu Dala Masodak 15:11 26:15 Sakaria 11:12 26:17 Feta naa, nasaneda neu faik fo hatahori Yahudir bei-baꞌin nara ralai laꞌo ela dae Masir. Lelek naa, ara laꞌo no lai-laik. Huu naa de, ta raena fai noꞌuk fo rumu kaifuu sira roti lepa-nggeen pake laru taꞌik. Lees Kalua numa Masir mai 12:6, 15. 26:23 Sosoda Kokoa-kikiok kara 41:10 26:28 Kalua numa Masir mai 24:8; Yermia 31:31-34 26:31 Sakaria 13:7 26:32 Mateos 28:16 26:36 Nai dedeꞌa Ibrani, ‘Getsemani’ sosoa-ndandaan nae, ‘buas fo paken kabi mina numa setun boan mai’. § 26:53 Susura Malalaok dedeꞌa Yunani nae, legion salahunu dua. Soldadu Roma legion esa, fama te hatahori rifun nee. 26:55 Lukas 19:47; 21:37 26:61 Yohanis 2:19 26:64 Daniel 7:13 26:66 Malangga Anggamar Hohoro-lalanen 24:16 26:67 Yesaya 50:6