13
13:1-21:14 POLLONE YESUSINGE UNGUMU KOLEA AWISILI ANDOPA NIMBE SIRIMU TEMANEMA
Kolomongo Awili 13-14selo Pollo Pulu Polopa Awili Yesusinge Ungumu Nimbe Silipe Andorumu Temanemo
13:1-3 Banapasi Kinie Polloselo Pulu Yemone “Teale.” Nirimu Mele Kolea Andiyoko Yembomane “Teangili Pale.” Niringi Temanemo
1 Kirasinge yembo talapemo kolea awili Andiyoko moloringimenga mare Awilimuni ungu umbu tondorumume pilku yemboma ningu siringi yema molko, mare yemboma ungu mane siringi yema moloringi. Enonga imbime isipe: Banapasi keme, ‘Ye Pombera’ niringi ye Simiono keme, kolea Sairini ye LLusiasi keme, (poropinji te nokorumu ye nomi kingi Erotenga ulkena awi lierimu) ye Maneyene keme, Sollo keme.
2 Kirasi pilieli yemboma Awilimu kapi ningu imbi liku ola mundunduku langi naa nongo mi toko moloringi kinie Mini Kake Telimuni nimbendo: “Nane ‘Banapasi kinie Solloselo teangili.’ nindu kongonomo teangili mako tangi.” nirimu.
3 Aku nirimu kulu pilkulie langi naa nongo mi toko Pulu Yemo kinie ungu ningulie, elo ki ola munduku ambolkolie “Pale.” ningu mundoringi.
13:4-12 Kolea Saipirasi Pukululie Teringili Temanemo
4 Mini Kake Telimuni “Elo pale.” nimbe lipe mundorumu kinie Sellusia taono maniendo pukulu, nomune sipi lierimune suku pukulu kolea Saipirasi puringili.
5 Sallamasi taono ongolo sipine manie pukululie, Juda yemboma maku toko Pulu Yemonga ungumu pilieringi ulkemanga andoko Pulu Yemonga ungu ningu siringili. Jono Mako elo lipe tapondopa pea tapu toko andoringi.
6 Kolea Saporasi nomu kusa suku singine lierimu kolea te. Akune kimbu kongono tekolo kolea kangamanga ungu ningu siliku pukululie, Peposi taono nomu kelona lierimune wendo puringili. Kanune Juda ye te molorumu kanoringili. Kanu yemo kurumenga nomi Setenene lipe tapondorumu-ne ulu tondoloma tepa, yu kolo topa “Pulu Yemone ungu umbu tondolemoma pilipu eno nimbu sikiru” nimbe yemboma kolo topa sirimu yemo. Yemonga imbimu Josua Malo. Imbi te Ellimasi niringila.
7 Ellimasi yu Saipirasi poropinji nokorumu Romo gapomano ye Sesiasi Pollasi kinie tapu toko moloringili yemo. Sesiasi Pollasi yu pilipe konginjeli paa perimu yemo. Yuni ‘Pulu Yemonga ungu piliembo.’ nimbe yuni Banapasi kinie Solloselo “Wale.” nirimu.
8 Nalo kurumenga nomi Setenene lipe tapondorumu kinie ulu tondoloma terimu ye kanumu, yunge imbi te Ellimasi niringi, kanumuni “Naa wangili.” nimbe pipi simbe tepa, gapomano ye endisimuni ‘Elonga ungu pilipelie ‘Sike.’ nimbe konopu alowa naa tepili.’ nimbe, endisimu pilimbe aulkemo pipi simbe terimu. (Imbi Ellimasi kanumu Giriki ungu te, kanumunge pulumu kurumenga nomi Setenenga ulu tondoloma tendeli yemo.)
9 Kanu kinie Sollo, yunge imbi te Pollo niringila, yu Mini Kake Telimu konopune molopa kapola terimu kinie yuni Ellimasi neme neme nimbe kanopalie nimbendo:
10 “Nu depelemonga malo te, nu mele sumbi silimenga opa pulue te moleno. Kiyengo nimbe andopa wa nomba kolo topa tepa kenjeli ulumenga pali pulume nu-kinie pelemo. Awilimuni yemboma lipe tapondolemo aulkemo pipi siku, ‘Yemboma aulke tenga lupe pamili.’ ningu kolo toleno ulume manda munduku siye naa koloniye?
11 Aku kapola, Awilimuni nu kinie ‘Opa pulue molambili.’ nikimu.
Nunge mongoselo tambulumbe kinie nu kolea patemba mele naa kanoko, wale mare sumbulu toline moloni.” nirimu.
Pollone aku nirimu kinie tamburumbu kupe mele tene Ellimasinge kumbikeremo pipi sipe sumbulu torumu kulu yu andopa pererimu. Yembo tene yu ‘ki ambolopa aulke lipe ora sipe meli pupili.’ nimbe kororumu.
12 Gapomano ye endisimuni ulu wendo orumu kanumu kanopalie, Awili Yesusi molopa terimu mele Pollo Banapasiselone mane siringili kanumu pilipe mini-wale mundupe “I nikimbili mele sike nikimbili lemo.” nimbe tondolo mundupe pilierimu.
13:13-52 Pollo Yu Kolea Pisidia Sukundu Lierimu Kolea Andiyoko Pupe Yesusi Olio Lipe Tapondomba Orumu Mele Nimbe Sirimu Temanemo
13 Pollo kinie tapu toko puringi yema kinie Peposi taono munduku siye kolko sipine Peka taono puringi. Peka akumu Pambillia poropinji lierimu taono te. Kanune Jono Mako elo mundupe siye kolopa Jerusallemendo kelepa purumu.
14 Kanu kinie Pollo kinie Banapasiselo Peka taono munduku siye kolkolo kolea Pisidia poropinji Andiyoko taono puringili. Pukululie ⸤Juda yemboma koro moloringi⸥ wale Sambate kinie Juda yemboma maku toko Pulu Yemonga ungumu pilieringi ulkena puku moloringili.
15 Yembo maku toringime nokoringi tapu yemane ⸤boku lipe⸥ Mosisini Pulu Yemonga ungu manema pilipelie boku torumu ungu te kinie, Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilku yemboma ningu siringi yemane boku toringi ungu te kinie kambu toko pora sikulie, elo walsikulie ningendo: “Angenunguluselo, ‘Yemboma ungu mane te simbolo.’ konopu liengili liemo piliemili ongo ningu siele.” niringi.
16 Kanu kinie Pollo ola angilipelie nimbendo:
“Eno Isirele yemboma kinie Pulu Yemonga imbi liku ola mundundoli yembo lupema kinie ungu te niembo pilie.” nimbelie yuni nimbendo:
17 “Olio Isirele yembomanga Pulu Yemone olionga anda-kolepali mako topa “Eno kinie enone pe pe kepe kalko lingema kinie na nokopo molombo.” nirimu. Kanu kinie eno kolea Isipi moloringi kinie ‘Eno yembo talape paa awisili molangi.’ nirimu. Kolea Isipi eno yembo talape paa awisili moloringi kinie yuni yunge tondolomone eno aku koleamonga ulsu memba omba,
18 kolea ku lepa langi naa oli koleana memba pupelie, eno ponie paono talo omba pupili kolea ku lieli akune teko kenjiku moloringi mele yuni kanopalie, yunge konopune umbune tepili kanopa molorumu.
19 Yunge yemboma ‘Kolea Kenane kamu molangi.’ nimbelie yembo talape yepoko pakera akune ou moloringime topa mundupe mamo yunge yemboma lipe sirimu.
20 Eno kolea Isipi puku molko, kelko yando ongo molko, kolea pulu yemboma toko mundengi ponie po anderete pipiti omba purumu.
“Kanu kinie Pulu Yemone ‘Nanga yemboma nokaa.’ nimbe walse yembo tela lipe mondopa, walse yembo tela lipe mondolipe pupelie nirimumuni, pe yuni ungu umbu tondorumume pilipe yando nimbe sirimu ye Samuelene ‘Eno nokopili.’ nirimu.
21 Kanu ye Samuelene eno nokopa molopili eno we tapu yembomane nokoringimunge siye terimu kulu “Ye nomi kingi tene olio nokopili mako tou.” niringi. Kanu kinie Benjaminini kalopa lsimu ye te, Kisi malo Sollo, Pulu Yemone mako torumu, yu enonga pulu pulu ye nomi kingimu molopili ponie paono talo omba purumu.
22 “Pulu Yemone Sollo makoropalie “Depisi enonga ye nomi kingimu kolo wangopa molopili.” nirimu. Yuni Depisindu nimbendo: “Jesi malo Depisi nanga ulume pali pilipe lipe temba lemo na kanopolie yu kanopo peanga kanolio.” nirimu.
23 Kanu kinie Pulu Yemone Isirele yembomando “Eno lipe tapondomba ye te simbo.” ou nirimumu ‘Kamu siembo.’ nimbelie yuni kanu ye Depisini yandopa kalopa lsimu yembo tene ‘Yemboma Lipe Tapondopa Mindili Nolemela Aulkena Wendo Limbe Ye Yesusi mepili.’ nirimu.
24 Yesusi ou naa opili No Lindeli Jonone Isirele yembomando pali ungu mane sipelie nimbendo: “Ulu pulu kerime munduku siye kolko konopu alowa teko no lie.” nirimu.
25 Jono yu aku kongonomo nondopa tepa pora sipelie yuni enondo nimbendo: “Na nawe konopu lemeleye?” nirimu. “Pulu Yemone “Eno nokopa kondomba ye te lipu mundumbo.” nirimu ye Kirasimu ‘Ombá.’ ningu nokoko molemele ‘Akumu na.’ konopu lekemeleye? Na aku yemo molo. Ombá yemo paa peangamo na paa kerimu, yunge we kongono kepe manda naa tepo yunge kimbu su ka pilke manda naa tondolka.” nirimu.
26 “Angokeme, eno Eporayamone kalopa lsimu yemboma kinie, eno Pulu Yemo pipili kolko liku awi silimele yembo lupema kinie, itemane peangamo, Pulu Yemone olio lipe tapondopa, mindili nolemela aulkena wendo lipe, yu kinie pea molopo kondomolo aulkena lipe mondorumu temane peangamo olionga.
27 “Jerusalleme moloringi yemboma kinie enonga ye awilime kinie enone Yesusi kanoko imbi naa siku, ‘Pulu Yemone “Eno nokopa kondomba ye te mundumbo.” nimbe mako torumu ye Kirasimu yu.’ konopu naa leko, yunge imbi we leko ‘Yu we yere.’ konopu lieringi. Nalo olionga ye nomi kanumene “Yesusi toko kondangi.” niringimunge Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilku yemboma ningu siringi yemane “I siku i siku tenge.” koronga-ou niringi aku mele wendo orumu. Kanu ungume kanu yemane bokune toringi molemo ungume “Yesusi tangi.” niringi yembomane ⸤eno koro molemele⸥ wale Sambatemanga pali boku kanoko pilieringi nalo kanu ungu taki teki bokune kanoko pilieringimenga pulumu naa pilieringi.
28 Yu ulu te tepa kenjerimumu kanokolie ‘Yu kolopili.’ ni naa niringi nalo Romo ye nomi Paillatendo mawa tekolie “Kolopili, ⸤unjona ola uku toko panjei⸥.” niringi.
29 “Ou yembomane eno pe tenge mele ningu boku toringi ulume pali Jerusalleme yembomane Yesusi kinie teko pora siringi yu kolorumu kinie yembo marene yu ongo unjona manie liku yembo ono teli kou kande tenga mengo puku noseringi.
30 Nalo Pulu Yemone “Yu yembo ono koleana kelepa lomboropa ola molopili.” nirimu.
31 Kanu kinie yu lomboropa ola molorumu kinie ou yu naatangi yemboma yu kinie kolea Gallilli disiriki munduku siye kolko kolea awili Jerusallemendo olando puringi kanu yembomane enamanga taki-teki yu kanoringi. Kinié kanu yembomane kanoringi mele olionga Isirele yemboma ningu siliku andolemele.
32-33 “Pulu Yemone pe wendo ombá mele olionga anda kolepalimendo nirimu kanu ulumu olio kalko lsingime molamili kamu wendo omu, kanumu Banapasi oltone kinie eno temane peangamo topo sikimbulu. Pulu Yemone Yesusinge onomo topa makinjinderimu kanu ulumuni ou yuni “Tembo” nirimu mele wendo omu. Kanumundu Pulu Yemone yunge konana talo sipemonga suku nirimu nimbe molemo mele isipe:
“Nu nanga malo; kinié na nunge lanie.”
nirimu.
34-35 Pulu Yemone ‘Yu paa pe kepe naa puropili.’ nimbe yu topa makinjinderimu kanumu ou naa tepili ungu talo pea ou nirimula. Kanu unguselonga te isipe:
“Depisindu tepo kondopo ulu peanga paa sikema
simbo nirindu mele nu simbo.”
nirimula. Te Depisini isipe nirimu:
“Pulu Yemo, nunge Ye Kake Telimu kolomba kinie
nuni ‘We puropili.’ naa nini.”
nirimu.
36 Depisini Pulu Yemondo aku nirimu Depisi yuyu temba mele naa nirimu. Pulu Yemone yundu “Tei.” nirimu kongonoma pali tepa lipelie yu kolorumu, ono teringi kinie purorumu.
37 Nalo ye kolorumu ono teringi kinie Pulu Yemone topa makinjindipe “Lomboroko ola molou.” nirimu kanu yemo yu purou naa purorumu. Aku yemo Yesusi.
38 “Angokeme, aku terimu-ne ‘Eno piliengi!’ nimbu nimbo tekero mele isipe: Yesusini terimumunge yuni olionga ulu pulu kerime pali ‘Kamu manie pupili.’ nimbe akume siye kolomba.
39 Mosisini ungu mane ou sirimumene ‘Yembomanga ulu pulu kerime kamu omba manie pumbe, eno konopu sumbi nimbe peli yemboma molonge.’ manda naa nirimu nalo kinié Yesusi olionga nimbe tenderimu ulume “Sike aku terimu.” ningu tondolo munduku pilinge yemboma Pulu Yemone eno kanopalie, enonga ulu pulu kerime siye kolopa, eno ‘konopu sumbi nimbe peli yemboma.’ nimbe kanomba.
40 “Akumunge ou Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilku yemboma ningu siringi yemane ulu wendo ombá niringi mele ‘Olio kinie wendo naa opili.’ ningu, pilku kondoko molangi.
41 Kanu yemanga tene nimbendo:
“Eno ungu taka tondolemele yemboma pilieme.
Konopu awisili liku mundukulie kolangi.
Eno molemele walemanga nane ulu te tembo,
kinié yembo tene akumu kanopa
“I sipe isipe wendo omu kanondu.” nimbe
eno temane topa simbe kinie
‘Ulu te aku sipe manda wendo naa ombá.’ ningu pilku
“Kolo tokono.” ningu, naa pilinge kene
eno ungu taka tondolemele yemboma pilieme.
Konopu awisili liku mundukulie kolangi.”
nirimu.” nimbe Pollone nirimu.
42 Pollo Banapasiselo Pulu Yemonga ungumu pilieringi ulkemo munduku siye kolkolo pungele teringili kinie yembomane elo mawa tekolie ningendo: “I ungu ningu sikimbilimu pe ⸤koro molomolo⸥ wale Sambatemo kinie altoko ongo ningu siele.” niringi.
43 Bulu balo ningu pena puringi kinie Juda yemboma kinie yembo lupe Pulu Yemonga ungu pilieringime kinie enonga yembo awisili Pollo Banapasiselo lombili puringi. Elone eno ungu ningu sikulu, “Eno ‘Pulu Yemone we kondo kolopa tepa kondolemo ulu pulumu olio kinie pelemo mele pepa mindi pupili.’ ningu molangi.” niringili.
44 Pe Sambate walemo wendo orumu kinie aku taonona yembo paa awisili Pulu Yemonga ungu pilingendo maku toringi.
45 Nalo yembo awisili Pollonga ungu pilingendo maku toringi kulu Juda yembomane kanokolie konopu keri panjiku Pollone ungu nirimume ungu taka tondoko “Nimbe kenjikimu.” niringi.
46 Kanu kinie Pollo Banapasiselone enondo tondolo mundukulu ningelendo: “Pulu Yemone ‘Eno Juda yemboma yunge ungumu ou piliengi!’ ou nirimu kulu eno kumbi lepo ombo nimbu sirimbulu. Nalo enone ‘Olio molopo naa kondolemolomonga alieli konde molopa kondopa mindi puli ulu pulumu manda naa limolo.’ ningu ungu nimbu sikimbulumu liku bulu siku naa pilimelemonga oltone eno Juda yemboma mundupu siye kolopo yembo lupema molemelena pumbolo.
47 Awilimuni oltondo “Aku teale.” nirimu kanumu. Yuni nimbendo:
“ ‘Koleamanga pali yemboma
mindili nolemela aulkena manda wendo ongo
Pulu Yemo-kinie molko kondonge mele
ningu sieni.’ nimbu
‘Nu Isirele yembomanga ulsu molemele yembomanga
patendelimu molani.’ nikiru.” nirimu.
niringili.
48 Juda yembo naa moloringi yembomane aku niringili pilkulie konopu siku “Awilimunge ungumu peanga.” niringi. Pulu Yemone ‘Alieli konde molko kondoko mindi pangi.’ nimbe mako torumu yembomane ‘Ungu nikimbili mele sike.’ ningu tondolo munduku pilku lsingi.
49 Elo moloringili koleamanga pali Awilimunge ungumu pupe kapola terimu.
50 Nalo Juda yembomane Pulu Yemo pipili kolko pilieringi ambo nomime kinie kanu koleana ye awilime kinie teko mumindili kondoringi, kinie enone yemboma pali teko mumindili kondoko, Pollo Banapasiselo ‘Enonga koleana naa molangili.’ ningu toko makoroko ulsu mundoringi.
51 Aku teringimunge ‘Teko kenjikimili kanangi.’ ningulu elonga kimbune ma kulu tokolo Akoniamo taono puringili.
52 Andiyoko taonona moloringi Yesusinge lombili andoli yemboma paa konopu awisili siku, Mini Kake Telimu eno kinie molopa kapola tepili moloringi.