☰ ROMO 9
9
9:1-29 Pulu Yemone Yuyu Pilipe ‘Teambo.’ Nilimo Mele Telemo Ungu Te 9:1-5 Pollone Isirele Yemboma Kamele Umbune Kolopa Kondo Kolorumu Ungu Te
1 Na Kirasinge yembo te molio-na ungu sikemo nikiru. Kolo naa tokoro. Konopuni pilipulie, Mini Kake Telimuni nanga konopune ‘Sike nikinu.’ nikimu pilkirula. 2-3 Nanga angokeme, anda-kolepalimene na pea kalko lsingi Isirele yembo* akume, ⸤enone telemelemonga Pulu Yemone eno tepa kenjimbe, kolea kerine molko kenjiku mindi punge-na pilipulie niliomone,⸥ ‘Nanga konopune paa kondo kolopo alieli kamele umbune kolopo mindili paa nombo molio.’ ⸤akumu sike nikiru⸥. Akumunge ‘Wendo liembo.’ nimbu nane ‘Nanga Isirele yemboma lipu tapondambo.’ nimbu Pulu Yemone ‘Eno molko kenjinge aulkena naa pangi.’ nimbe na Pollo ‘Kirasi kinie pea molombolo aulke puliona naa pambo.’ nimbe pipi sipe, ‘Enonga kolo wangopo molopo kenjimbo aulkena pambo, eno nanga kolo wangoko molko kondonge aulkena pangi.’ nimbé aulke te lelkanje nane Pulu Yemondo “Aku siku ni.” nilke, nalo aku sipe nimbé aulke te naa lemo.†
4 Ou Pulu Yemone Isirele yemboma mako topa ‘nanga ambolangoma molangi.’ nimbe tepa lsimu ulumu kinie‡ Pulu Yemonga pa telimu kinie, ungu anjo yando nimbe panjipe mi lierimu ungume kinie,§ Mosisini ungu mane sirimu ungu manema kinie,* Pulu Yemo popo toko kapi ninge aulkemo kinie, ‘Eno-kinie isipu isipu tembo.’ nimbe panjerimu ungume kinie, ime pali enonga. 5 Pulu pulu anda-kolepa ye awilime† Isirele yemboma enongala. Pulu Yemone ‘Eno molopa kondomba ye te lipu mundumbo.’ nimbe mako torumu ye nomi Kirasimu‡ mana ye molombando anda-kolepalimene yandopa kalko lsingi yembo tene ye nomi Kirasimu yu merimu-ne yu enonga talapena suku molorumula.§ Yu melema pali nokopa molemo Pulu Yemo. Yu taki-teki kapi nimbu siye naa kolopo imbi lipu ola mundundemili. Aku sipe tepili.
6 ⸤Anda-kolepa⸥ Isirelene kalopa lsimu yembo nanga angenupili mare awisili Pulu Yemo bulu silimelemonga sike Isirele yemboma naa molemelemonga ⸤na eno kanopo kondo telemo nalo⸥ aku sipu nikirumu ‘Pulu Yemone Isirele yemboma-kinie “Tembo.” nimbe panjerimu ungumu kamu manie pumu.’ nimbu naa nikiru. ⸤Pulu Yemone “Tembo.” nimbe panjerimu ungu akumu Isirele yembo sikemanga ungumu⸥ akumunge yunge ungumu sike kamu manie naa pumu.* We pelemo. 7 “Eporayamone kalopa lsimu yemboma pali† Pulu Yemonga ambolangoma molemele.” manda naa lanimolo. Ou Pulu Yemone Eporayamondo aku sipe nimbelie nimbendo:
“Aisakene kalopa limbe yemboma mindi imbi leko
‘Eporayamone kalopa lsimu yemboma.’ ninge.” ‡
nirimu. 8 Aku ungumunge pulumu isipe: “Olio Eporayamone kalopa lsimumunge Pulu Yemonga ambolangoma molemolo.” manda naa ninge. Pulu Yemone Eporayamondo ‘Yemboma-kinie tembo.’ nimbe panjerimu ungumu ⸤‘Sike.’ ningu tondolo munduku pilimele yemboma mindi⸥ Pulu Yemone ‘Eporayamonga ambolangoma.’ nimbe kanolemo. 9 Pulu Yemone “Tembo.” nimbe panjerimu ungumu isipe: “Wale ‘wendo ombá.’ nikirumu wendo ombá kinie kelepo yando ombó kinie ⸤nunge emena⸥ Serane kango te memba.” nirimu.§
10 Akumu mindi molo. Ulu te peala isipe: ⸤Eporayamonga malo Aisakenga menu⸥ Repekane merimu kangoselonga lapa telumu mindi, akumu olionga anda-kolepa Aisake kanumu. 11-12 Akumu sike nalo olo-pakilieme kangoselo ou naa meringi kinie, ou ulu keri peangama naa pilku teangili kepe Pulu Yemone Repekando nimbendo: “Komomone akiliomonga kongono kendemande tendemba.” nirimu. Pulu Yemone yuyu alieli pilipe ‘wendo opili.’ nimbe mako tolemo mele pilipelie aku nirimu. Kangoselone ulu teringili mele kanopa naa apurupe, yu yunge konopuni mindi pilipe mako topalie aku sipe nirimu.* 13 Aku sipe Pulu Yemonga bokune ungu te molemo, akumu isipe:
⸤Pulu Yemone nimbendo:⸥
“Jekopo konopu mondopo
⸤‘Nanga yemo molopili.’ nilio⸥
nalo Iso kanopo keri kanopo
⸤‘Telune naa molambili.’⸥ nilio.” nirimu.†
nimbe bokune molemo.
14 Pulu Yemone aku sipe terimu ulumunge olione nambolka nimoloye? “Pulu Yemone aku sipe terimu mele lawa tepa, tepa kenjerimu.” nimoloye? Akumu paa manda molo. Yuni tepa naa kenjerimu. 15 Aku ulumunge Pulu Yemone Mosisindu nimbendo:
“Nane nanu yembo te
⸤tepa kenjimbe kinie kanopolie⸥
‘Kondo kolopo ‘Mindili naa nopili.’ nimbo.’
konopu lembo yembomo
kondo kolopo ‘Mindili naa nopili.’ nimbo.
Nane nanu yembo te
⸤umbune pemba kinie kanopolie⸥
‘Kondo kolopo lipu tapondombo.’
konopu lembo yembomo
kondo kolopo lipu tapondombo.” ‡
nirimu. 16 Akumunge yembo tene ‘Pulu Yemone na ‘yunge yembomo’ nimbe mako topili.’ konopu lemomonga Pulu Yemone ‘yunge’ nimbe mako naa tolemo. Molo yembo tene ‘Na mako topili.’ nimbelie mindili sipe ulu telemo akume kanopa mako naa latolemo. Pulu Yemone yuyu, yunge kondo kolemo akumuni mindi aku telemo.
17 Aku ulumunge§ Pulu Yemone ⸤Mosisinge kerena⸥ Isipi ye nomi kingimundu nirimu ungumu Pulu Yemonga bokune molemo akumu isipe:
“ ‘Nu-kinie tembo mele yemboma kanoko
nanga tondolomo kanangi.
Nanga imbimu ola molopili temanemo
ma koleamanga pali toko molangi.’ nimbu
‘Nu Isipi yembomanga
ye nomi kingimu molani.’ nirindu.” *
nirimu. 18 Akumunge ⸤kinié olio pilimolo:⸥ ‘Pulu Yemone ‘Yembo te kondo kolombo.’ konopu lemo yembomo sike kondo kolemo. “Nanga ungumu naa pilipe kara pupe molopili.’ nimbo.’ konopu lemo yembomo sike aku sipe molemo.’ ⸤nimbu pilimolo⸥.
19 Akumunge kinié eno yembomanga tene na walsipe pilipelie nimbendo: “⸤Pulu Yemone aku telemo⸥ liemo olio ulu kerime telemolo mele kanopalie olio nambemune ‘Teko kenjilimele.’ nilimoye? Pulu Yemone konopuni pilipe ‘Tembo.’ konopu lemo mele nawene manda ‘Molo.’ nimbéye?” nilke. 20 ⸤Aku nilkela⸥ nalo mana yembo nawene Pulu Yemone ulu telemomanga “Teko kenjikinu.” nimbe iri tombaye? Yembo tene melte tepa mimi temba kinie kanu melemone yembomondo “Na nambemune aku siku teko mimi tekenoye?” nimbé kinie papuye?† 21 Mane mingi tepa mimi telemo ye tene mingi talo tepa mimi tepalie ulu awili te wendo ombá kinie kongono simbendo mingi peanga te tepa mimi tepa, we walemanga kongono mingi te tepa, aku telemomo papu naa telemoye? ⸤Akumu yunge konopuni pilipe telemo.⸥
22 Aku liemo Pulu Yemone aku sipe manda naa tembaye? Pulu Yemone ‘Nanga mumindili kolio mele mona wendo opili. Nanga tondolomo kanangi.’ nimbe, mele ‘Tepo kenjimbo.’ konopu lemo melema tepa kenjimbe walemo wendo ombá kinie tembando wale awisili we liepili siye kolemo akumu kapola moloye? 23 ⸤Aku temba nikirumu⸥ ‘Yunge pa telimu kinie tondolomo-selo kanoko, yunge molopa kondoli ulumu kanangi.’ nimbe melema pe lepa kondopa yunge pa teline lembama koronga-ou tepa mimi tepa nosinderimu aku melema yu kondo kolomba melema temba kinie kapola moloye? 24 ‘Melema kondo kolombando temba melema.’ nikiru akume olio mana yembo Pulu Yemone mako torumu yemboma. Olio Juda yembomanga mare manjipe molo. We yembo lupemanga mare pea.‡ 25 Akumundu Pulu Yemone ou nirimu Osiane bokune torumu molemo mele isipe:
“Nanga yembo naa moloringime
‘Eno nanga yemboma.’ nimbo.
Yembo na konopu naa mondorundume
‘Na konopu mondolio yemboma.’ nimbo.”§
nirimu.
26 “Kolea tenga ‘Eno nanga yemboma molo.’
nirindu aku koleana
‘Konde molopa mindi puli ulu pulumu
pelemo Pulu Yemonga ambolangoma.’* nimbo.”
nirimula. 27 Aisayane Isirele yemboma moloringi mele pilipelie nimbendo:
‘Isirele yemboma ⸤sike awisili molemele nalo⸥
nomú-kusa kélona ukiya mele kapola molemelanje
⸤kepe wema pali kolonge kinie⸥
Pulu Yemone paa koltalo mindi
lipe tapondomba kinie
enonga koleana altoko puku ⸤kapola⸥ molonge.†
28 Yawene mana yembomanga kote
popenge tepa pilipelie
enonga ulu telemelemanga sumbi sipe
kamu pundu topa mindili simbe ⸤akumunge⸥
aku sipe Isirele yemboma koltalo mindi
lipe tapondomba.’‡
nirimu. 29 Ou Aisayane nirimu mele aku sipe wendo orumu kanumu:
‘⸤Pulu Ye⸥ Paa Engema Pali Pelemo Awilimuni
olio pali topa kondopa
olionga yembo mare ‘we konde molko
yandopa yemboma kalko liengi.’ naa nilkenje
kolea awili Sodomo kinie Gomoraselonga
yemboma torumu pali koloringi
te konde naa moloringi mele§
olio aku sipu te konde paa naa molemela.’*
nirimu.
9:30-10:21 Isirele Yembomane ‘Yesusi Olio Lipe Tapondomba Orumu.’ Ningu Tondolo Munduku Naa Pilieringi Ungu Te
9:30-33 Isirele Yembomane ‘Pulu Yemone Olio We Lipe Tapondomba.’ Ningu Tondolo Munduku Naa Pilieringimunge Pulu Yemone Eno ‘Yembo Sumbi Nilime’ Nimbe Naa Kanorumu Ungu Te
30 Aku liemo kinié olione nambolka nimoloye? ⸤Isipu nimolo:⸥ Isirele yembo naa molemele yembo lupemane ‘yembo sumbi nilime molamili.’ ningu mindili siku ulume naa teko moloringi aku yemboma Pulu Yemone ‘yembo sumbi nilime’ nimbe kanorumu. Pulu Yemonga ungumu ‘Sike.’ ningu tondolo munduku pilieringimunge mindi Pulu Yemone ‘eno yembo sumbi nilime.’ nimbe kanorumu.† 31 Nalo ⸤Pulu Yemone ‘nanga’ nimbe mako torumu⸥ Isirele yembomane ‘Olio Pulu Yemone ‘yembo sumbi nilime’ nimbe kanomba ungu mane te kanopo teamili.’ ningu molkolie ⸤te naa lierimu-ne⸥ koroko kelieringi. 32 Nambemune yembo sumbi nilime naa moloringiye? Eno Pulu Yemonga ungume ‘Sike.’ ningu tondolo munduku naa pilieringi akumunge eno yembo sumbi nilime naa moloringi. Eno enono ‘Mindili sipu ulu peangama temolo kinie olio ‘yembo sumbi nilime’ nimbe kanomba.’ konopu lieringimunge ⸤Pulu Yemone ‘eno yembo sumbi nilime’ nimbe naa kanorumu⸥. ‘Yembo tele-male tondolemo kou’ akumuni eno topa manie mundorumu.‡ 33 ⸤Aku koumundu⸥ Pulu Yemonga bokune ⸤Aisayane torumu⸥ ungu te molemo, akumu isipe:
‘Pilieyo! Yemboma tele-male tondolemo kou te,
yemboma topa manie mundumbe kou te,
nane Mulu Sayono§ ola liepili noserindu.
Kanu koumu molemo yemo ‘Yu sike
⸤Pulu Yemone ‘Olio nokopili.’ nimbe
lipe mundorumu ye nomi Kirasimu⸥.’ ningu*
tondolo munduku pilinge yembomane
⸤yuni sike lipe tapondombamonga⸥
pe ‘Yu kolo tokomo.’ ningu
konopu keri panjinge aulke te naa lemba.’†
nimbe bokune molemo.
* 9:2-3 inie yakondo kolomongo awili 1-8 akune Pollone “Juda yemboma” nimbe, “kangi te kopisilimele yemboma” nilimo akume kinie ya “Isirele yemboma” nilimo yemboma kinie talape telumu. † 9:2-3 Wendo Oringi 32:32. ‡ 9:4 Pulu Yemone Isirele yemboma tepa lsimu ungu mare Wendo Oringi 4:22-23, Jeremaya 31:9, Osia 11:1. Olio tepa lsimumunge ungu mare inie yakondo 8:23, Gallesia 4:5, Epesasi 1:5; bokumunge alsena anjokondo “31.3.pikinini bilong God”. § 9:4 bokumunge alsena anjokondo “22.kontrak”. * 9:4 bokumunge alsena anjokondo “26.lo”. † 9:5 Eporayamone Aisake merimu, Aisakene Jekopo merimu (Ou Pulu Pulu 21:1-7, 25:21-26, 32:26-28, 35:22-26). Pe yu Pulu Yemone imbi Isirele nimbe sirimu. Jekopo Isirelene kango rurepo merimu. Aku ye malapunge yepoko (tene-pape) Isirele yemboma enonga ou pulu pulu anda-kolepa awilimendo nirimu. ‡ 9:5 bokumunge alsena anjokondo “23.Krais”. § 9:5 Yesusi Kirasi kalko lsingi Isirele yembomanga imbime Mateyu 1:1-17, LLuku3:23-38. Inie yakondo 1:3 ungu te molemola. * 9:6 Ipuru 4:12, inie yakondo 2:28,29, Gallesia 6:16. † 9:7 bokumunge alsena anjokondo “31.1.pikinini bilong Eporayamo”. ‡ 9:7 OuPuluPulu 21:12, Ipuru 11:18. § 9:9 OuPuluPulu 18:10,14. * 9:11-12 OuPuluPulu 25:21-23. 25:24-26 akune “Iso kumbi lepa membalie Jekopo akilipe merimu.” nimbe molemo. † 9:13 Mellekai 1:2-3. ‡ 9:15 Wendo Oringi 33:19. § 9:17 inie yakondo 9:14. * 9:17 Wendo Oringi 9:16. † 9:20 Aisaya 29:16, 45:9. ‡ 9:24 bokumunge alsena anjokondo “2.arapela lain”. § 9:25 Osia 2:23. * 9:26 Osia 1:10. Bokumunge alsena anjokondo “31.3.pikinini bilong God” kananila. † 9:27 Aisayane Isirele yemboma-kinie pe wendo omb mele ou nimbe sirimu. Pe sike Bepillonia yemboma ongo Juda yemboma-kinie opa teko toko munduku enonga kolea Bepillonia mengo puringi. Paa pe Juda yembo paa koltalo mindi altoko enonga koleana yando ongo moloringi. ‡ 9:28 Aisaya 10:22-23. § 9:29 OuPuluPulu 19:pali. * 9:29 Aisaya 1:9. † 9:30 bokumunge alsena anjokondo “14.Grik”, “8.bilip”, “45.stretpela man”, “26.lo”. ‡ 9:32 Ya 9:33 ‘kou’ nilimomondo nirimu. § 9:33 inie anjokondo 11:26; Mulu Sayono akune ola kolea awili Jerusalleme lierimumunge wale mare “Jerusalleme” ningendo “Mulu Sayono” niringi. PeSamuele 5:6-9, Konana 2:6, 87:1-3, LipeOraSirimu 14:1. * 9:33 Koumundu LLuku 20:18, OuPita 2:6,8, inie anjokondo 10:11. † 9:33 ekendo Aisaya 8:14; ekendo Aisaya 28:16.
☰