☰ Ayup 33
33
Élixuning birinchi bayani — Xuda ademlerge bergen terbiyiler
1 «Emdilikte, i Ayup, bayanlirimgha qulaq salghaysen,
Sözlirimning hemmisini anglap chiqqaysen.
2 Mana hazir lewlirimni achtim,
Aghzimda tilim gep qilidu.
3 Sözlirim könglümdek durus bolidu,
Lewlirim sap bolghan telimni bayan qilidu.□
4 Tengrining Rohi méni yaratqan;
Hemmige Qadirning nepisi méni janlanduridu.□
5 Jawabing bolsa, manga reddiye bergin;
Sözliringni aldimgha sepke qoyup jengge teyyar turghin!
6 Mana, Tengri aldida men sanga oxshash bendimen;
Menmu laydin shekillendürülüp yasalghanmen.■
7 Berheq, men sanga héch wehime salmaqchi emesmen,
We yaki men salghan yük sanga bésim bolmaydu.□
8 Sen derweqe quliqimgha gep qildingki,
Öz awazing bilen: —■
9 «Men héch itaetsiz bolmay pak bolimen;
Men sap, mende héch gunah yoq...
10  Mana, Xuda mendin seweb tépip hujum qilidu,
U méni Öz düshmini dep qaraydu;■
11  U putlirimni kishenlerge salidu,
Hemme yollirimni közitip yüridu» — dégenlikingni anglidim.□


  ■
12  Mana, men sanga jawab béreyki,
Bu ishta géping toghra emes;
Chünki Tengri insandin ulughdur.
13  Sen némishqa uning bilen dewaliship: —
U Özi qilghan ishliri toghruluq héch chüshenche bermeydu» dep yürisen?□
14  Chünki Tengri heqiqeten gep qilidu;
Bir qétim, ikki qétim,
Lékin insan buni sezmeydu;□
15 Chüsh körgende, kéchidiki ghayibane alamette,
— (Qattiq uyqu insanlarni basqanda,
Yaki orun-körpiliride ügdek basqanda) —
16 — Shu chaghlarda U insanlarning quliqini achidu,
U ulargha bergen nesihetni ularning yürikige möhürleydu.□
17  Uning meqsiti ademlerni yaman yolidin yandurushtur,
Insanni tekebburluqtin saqlashtur;□
18  Buning bilen Xuda ademning jénini köz yetmes hangdin yandurup, saqlaydu,
uning hayatini qilichlinishtin qoghdaydu.
19  Yaki bolmisa, u orun tutup yétip qalghinida aghriq bilen,
Söngeklirini öz-ara soqushturup biaram qilish bilen,
Terbiye qilinidu.
20  Shuning bilen uning pütün wujudi taamdin nepretlinidu,
Uning jéni herxil nazu-németlerdin qachidu.■
21  Uning éti közdin yoqilip kétidu,
Eslide körünmeydighan söngekliri börtüp chiqidu.
22  Buning bilen jéni köz yetmes hanggha yéqin kélidu,
Hayati halak qilghuchi perishtilerge yéqinlishidu;
23  Biraq, eger uning bilen bir terepte turidighan kélishtürgüchi bir perishte bolsa,
Yeni mingining ichide birsi bolsa,
— Insan balisigha toghra yolni körsitip béridighan kélishtürgüchi bolsa,□
24  Undaqta Xuda uninggha shepqet körsitip: «Uni hangdin chüshüp kétishtin qutquzup qoyghin,
Chünki Men nijat-qutulushqa kapalet aldim» — deydu.□
25  Buning bilen uning etliri baliliq waqtidikidin yumran bolidu;
U yashliqigha qaytidu.
26  U Tengrige dua qilidu, U shepqet qilip uni qobul qilidu,
U xushal-xuram tentene qilip Uning didarini köridu,
Hemde Xuda uning heqqaniyliqini özige qayturidu.■
27  U ademler aldida küy éytip: —
«Men gunah qildim,
Toghra yolni burmilighanmen,
Biraq tégishlik jaza manga bérilmidi!□
28  U rohimni hanggha chüshüshtin qutquzdi,
Jénim nurni huzurlinip köridu» — deydu.
29  Mana, bu emellerning hemmisini Tengri ademni dep,
Ikki hetta üch mertem ayan qilidu,□
30  Meqsiti uning jénini hangdin yandurup qutquzushtur,
Uni hayatliq nuri bilen yorutush üchündur.■
31  I Ayup, manga qulaq salghaysen;
Ününgni chiqarma, men yene söz qilay.
32  Eger sözliring bolsa, manga jawab qiliwergin;
Sözligin! Chünki imkaniyet bolsila méning séni aqlighum bar.
33  Bolmisa, méningkini anglap oltur;
Süküt qilghin, men sanga danaliqni ögitip qoyay».
 
 
□ 33:3 «Sözlirim könglümdek durus bolidu, lewlirim sap bolghan telimni bayan qilidu» — biz Élixuning sözlirining bezilirini nahayiti durus, shundaqla Xudaning Rohining telimi bilen kelgen, dep qarisaqmu, bezi jaylarda u yenila öz natiqliqi bilen söz qilidu. Eger bizning Élixu mezkur kitabning yazghuchisi dégen pikrimiz toghra bolidighan bolsa, u jezmen bu jehette öz kemchilikini sezmey qalmaydu. Shundaqtimu u biz üchün bu emeliy söhbetni teswirlep qaldurghan; özining néme dégenlikinimu (sözmen bolsimu)biz üchün semimiylik bilen xatirileydu. Bezide biz hetta uning sözliridin uni bir hakawur adem oxshaydu dep perez qilip qalimiz. Halbuki, bizmu bilip yétishimiz kérekki, melum kishining sözmen bolup ketkenliki bilen geplirining hemmisi quruq bolushi natayin. Biz hemme ademning sözini sewr-taqet hem diqqet bilen anglishimizgha toghra kélidu. Buningdin sirt, Élixuning shéir shekilde bolghan bayanliri bashqa sözligüchilerning shéiriy sewiyisige yetmeydu. Bu yene uning bizge bu emeliy ishlarni, emeliy bayanlarni eyni-eyni qeyt qilghanliqini ispatlaydu. □ 33:4 «Hemmige Qadirning nepisi méni janlanduridu» — yaki «Hemmige Qadirning nepisi manga jan bergen». ■ 33:6 Ayup 9:35; 23:10 □ 33:7 «Berheq, men sanga héch wehime salmaqchi emesmen» — Élixu mushu yerde Ayupqa bashqilarning sözlirining éghir kelgenlikini, shundaqla uning özining bezi xiyalliridin qorqup ketkenlikini azraq sézip, uni xatirjem qilmaqchi bolghan bolushi mumkin. ■ 33:8 Ayup 10:7; 16:17; 23:10,11; 27:5 ■ 33:10 Ayup 13:24; 16:9; 19:11 □ 33:11 «Ayupning «Men héch itaetsiz bolmay pak bolimen; men sap, mende héch gunah yoq... Mana, Xuda mendin seweb tépip ... Hemme yollirimni közitip yüridu» — dégenlikingni anglidim» — (9-11-ayetler) Élixu Ayupqa: «Quliqimgha mundaq gep qilding» dep uning qilghan üch gépini eyibleydu. Birinchisi söz: «Men héch itaetsiz bolmay pak bolimen; men sap, mende héch gunah yoq...». Emeliyette, Ayup bu sözlerni qilmighan; u peqet Xudagha: «Herbir gunahimni étirap qilip kechürüm qilindim, hazir wijdanimgha xilap héch gunahimning barliqini bilmeymen» dégendek sözlerni qilghan. Bu söz özini pütünley sap, pütünley bigunah, dégenlik emes, elwette. Élixu mushu yerde xataliq ötküzidu. Ikkinchisi söz: «Mana, Xuda seweb tépip manga hujum qilidu, U méni Öz düshmini dep qaraydu» — Bu söz rastla 13:24de we yene 14:7de tépilidu. Üchinchisi söz: «U méning putlirimni kishenlerge salidu, hemme yollirimni közitip yüridu» — bu söz 13:27de tépilidu. ■ 33:11 Ayup 13:27; 14:16 □ 33:13 «Sen némishqa ... — «U Özi qilghan ishliri toghruluq héch chüshenche bermeydu» dep yürisen?» — Ayup eslide «U Özi qilghan ishliri toghruluq héch chüshenche bermeydu» démigen; belki u Xudaning bezi qilghan ishlirini, bolupmu öz béshigha chüshürgenlirini chüshendürmeydighanliqini éytqanidi. Élixuningmu mushu yéride xataliqi bar. Bashqa bir xil terjimisi: «Sen némishqa uning bilen dewaliship: — «U insanning hemme sözlirige héch jawab bermeydu» dep yürisen?». □ 33:14 «Bir qétim, ikki qétim» — belkim «birnechche qétim» we shuningdek «herxil yol bilen» dégenni körsitidighan bir ibare bolushi mumkin. □ 33:16 «... U insanlarning quliqini achidu, U ulargha bergen nesihetni ularning yürikige möhürleydu» — biz Élixuning bu sözini nahayiti ehmiyiti bar dep qaraymiz. U Xuda Öz Rohi arqiliq insan’gha sözlirini yetküzüp nesihet qilidu, deydu; eger insan bu sözlerge qulaq salmisa, Xuda yenila shepqiti bilen chüshler arqiliq insan quliqini échip bu agahlandurushlirini hem nesihitini békitip möhürleydu. Ikkinchi qurning bashqa bir xil terjimisi: «U ularni agahlar bilen qorqitidu». □ 33:17 «Uning meqsiti ademlerni yaman yolidin yandurushtur, insanni tekebburluqtin saqlashtur» — Élixuning chüshendürüshi boyiche éytqanda, insanning eng chong mesilisi tekebburluqtin ibaret. Xuda Öz iltipati arqiliq awwal insan’gha Rohi arqiliq nesihet qilidu; anglimisa u chüshler arqiliq nesihetni békitidu; yene anglimisa késellik yaki bashqa müshküllükler bilen ademni agahlandurup, uni halakettin yanduridu (18-22-ayetler). Bu jazalash emes, belki Xudaning muhebbitidin chiqqan terbiyidur; U mana mushular arqiliq insanni öz tekebburluqining aqiwitidin qoghdap qalidu. Élixuning bu telimi insan üchün zor ehmiyetke ige; Élixuning telimi Ayupning ehwali toghrisida chüshenche bermigen bilen, uning sözlirining Ayupqa azraq paydisi tegken bolsa kérek; azab-oqubetler bolsa, derweqe qelbidiki tekebburluqni ashkarilaydu. Ayupning axirida qilghan towiliri asasen öz tekebburluqigha nisbeten bolghan (42-bab). ■ 33:20 Zeb. 107:18 □ 33:23 «Eger uning bilen bir terepte turidighan kélishtürgüchi bir perishte bolsa...» — «perishte» dégen söz emeliyette «xewer yetküzguchi» dégen menide. Tewrat birinchi qisim («Yaritilish») «Perwerdigarning Perishtisi»ni bizge tonushturidu; bu Perishte birdinbir, nahayiti sirliq zat. Uni körgenlermu: «Biz Xudaning Özini körgen» déyishidu. Bu Perishte «Uz yéri»de turghan Ismail hem anisi Hejerge körünüp ularni ussuzluqtin qutquzghan. Héch bolmighanda, Élixu mushu yerde ademni gunahtin qutquzush xizmiti peqet insan hem Xuda otturisida turidighan, shundaqla insandin üstün turidighan mundaq bir zat teripidin bolidu, deydu. Bu «Xudaning Perishtisi» Élixu «mingdin bir» dégen bu Perishte Ayup ilgiri bésharet qilghan «Kélishtürgüchi» hem «Qutquzghuchum» dégen zattin bashqa birsi emes. Élixu bu yerde bizge yenila nahayiti ehmiyetlik telim hem karamet bir bésharetni bériwatidu. «Insan balisigha toghra yolni körsitip béridighan ...» — yaki «Insan balisigha uning (démek, Xudaning) heqqaniyliqi körsitip béridighan...». □ 33:24 «... Men nijat-qutulushqa kapalet aldim» — ibraniy tilida «... Men nijat-qutulushqa kapalet taptim». ■ 33:26 Zeb. 50:15; Yesh. 58:9 □ 33:27 «U ademler aldida küy éytip: ...» — yaki «U ademlerge qarap:...» yaki «U ademler aldida étirap qilip:...». □ 33:29 «Ikki, hetta üch mertem ayan qilidu» — «ikki, üch mertem» dégen söz adette «birnechche mertem»ni körsitidu. Démek, üch qétim bilen toxtimaydu; bu bayan Xudaning bizge bolghan chongqur méhri-shepqitini ayan qilidu; biraq héchkim bu pakittin paydilinay dep Xudaning sewr-taqitini Sinimisun, bu intayin xeterlik ish, elwette! ■ 33:30 Zeb. 56:13
☰