☰ Matta 12
12
Eysa «Shabat»ning Igisidur •••• «Shabat küni» toghruluq 1-ayettiki izahatni körüng
Mar. 2:23-28; Luqa 6:1-5
1 Shu chaghlarda bir shabat küni, Eysa bughdayliqlardin ötüp kétiwatatti. Qorsiqi échip ketken muxlisliri bashaqlarni üzüp, yéyishke bashlidi.□  ■ 2 Lékin buni körgen Perisiyler uninggha:
— Qara, muxlisliring shabat küni Tewratta cheklen’gen ishni qiliwatidu, déyishti.□  ■
3 Biraq u ulargha:
— Dawut we uning hemrahlirining ach qalghanda néme qilghanliqini muqeddes yazmilardin oqumighanmusiler?□ 4 U Xudaning öyige kirip, Xudagha atalghan, shundaqla özi we hemrahlirigha nisbeten Tewrat qanuni boyiche yéyishke bolmaydighan «teqdim nanlar»ni sorap élip, ularni hemrahliri bilen bille yégen. Eslide bu nanlarni peqet kahinlarning yéyishigila bolatti.□  ■
5 Siler Tewrattin shuni oqup baqmighansilerki, ibadetxanida ishleydighan kahinlar shabat künliri ishlep shabat tertipini buzsimu, gunahqa buyrulmaydu.■ 6 Biraq men shuni silerge éytip qoyayki, bu yerde ibadetxanidinmu ulugh birsi bar.■ 7 Emdilikte eger siler Xudaning «muqeddes yazmilarda: «Izdeydighinim qurbanliqlar emes, belki rehim-shepqet» déyilgen shu sözining menisini bilgen bolsanglar, bigunah kishilerni gunahkar dep békitmeyttinglar.□  ■ 8 Chünki Insan’oghli shabat künining Igisidur.■
 
Shabat künide bimarni saqaytishqa bolamdu?
Mar. 3:1-6; Luqa 6:6-11
9 U u yerdin ayrilip, ularning sinagogigha kirdi. □  ■ 10 We mana, u yerde bir qoli yégilep qalghan bir adem bar idi. Ular uning üstidin erz qilishqa seweb tapmaqchi bolup uningdin:
— Shabat küni késel saqaytish Tewrat qanunigha uyghunmu? — dep soridi.■
11 Lékin u ulargha mundaq jawab berdi:
— Birersinglarning qoyi shabat küni origha chüshüp ketse, uni derhal tartip chiqiriwalmaydighan adem barmidu? ■ 12 Insan bolsa qoydin shunche etibarliqtur! Shunga, shabat küni yaxshiliq qilish Tewrat qanunigha uyghundur. ■ 13 Andin u héliqi késelge:
— Qolungni uzat, — dédi. U qolini uzitishi bilenla qoli ikkinchi qoligha oxshash eslige keltürüldi.□
14 Biraq Perisiyler tashqirigha chiqip, uni qandaq yoqitish heqqide meslihet qilishti.■
 
Xuda tallighan qul
15 Emma Eysa buni biliwélip u yerdin ayrildi. Top-top kishiler uninggha egiship mangdi. U ularning hemmisini saqaytti; ■ 16 andin ulargha özining salahyitini ashkarilimasliqni qattiq tapilidi. ■ 17 Buning bilen Yeshaya peyghember arqiliq yetküzülgen munu sözler emelge ashuruldi:
 
18 — «Qaranglar, mana Men tallighan Öz qulum!
Méning söyümlükim, dilimning söyün’gini!
Men Öz Rohimni uning wujudigha qondurimen,
Shuning bilen u ellerge höküm-heqiqetni jakarlaydu.□





  ■
19 U ne talash-tartish qilmaydu ne chuqan kötürmeydu,
Kochilarda uning kötürgen awazini héch anglighuchi bolmaydu.
20 Taki u ghelibe bilen toghra hökümlerni chiqarghuche,
Yanjilghan qomushni sundurmaydu,
Tütep öchey dep qalghan pilikni öchürmeydu;□
21 We eller uning namigha ümid baghlaydu».■
 
Muqeddes Rohqa kupurluq qilish
Mar. 3:20-30; Luqa 11:14-23; 12:10
22 Shu chaghda, uning aldigha jin chaplishiwalghan kor we gacha biri élip kélindi. U uni saqaytti, kor gachini sözliyeleydighan we köreleydighan qildi. ■ 23 Barliq xalayiq heyran bolushup:
— Ejeba, bu Dawutning oghlimidu? — déyishti.■
24 Lékin Perisiyler bu sözni anglap:
— U peqet jinlarning emiri bolghan Beelzibubqa tayinip jinlarni qoghliwétidiken, déyishti.■
25 Lékin u ularning néme oylawatqanliqini bilip ulargha mundaq dédi:
— Öz ichidin bölünüp özara soqushqan herqandaq padishahliq weyran bolidu; herqandaq sheher yaki aile öz ichidin bölünüp özara soqushsa zawalliqqa yüz tutidu. 26 Eger Sheytan Sheytanni qoghlisa, u öz-özige qarshi chiqqan bolidu. Undaqta, uning padishahliqi qandaqmu put tirep turalisun? 27 Eger men jinlarni Beelzibulgha tayinip qoghlisam, silerning perzentliringlar kimge tayinip jinlarni qoghlaydu?! Shunga ular siler toghruluq höküm chiqarsun! □


 28 Lékin men Xudaning Rohigha tayinip jinlarni qoghlighan bolsam, undaqta Xudaning padishahliqi derweqe üstünglargha chüshüp namayan boldi.
29 Bir kishi küchtünggür birsining öyige kirip, uning mal-mülkini qandaq bulap kételisun? Peqet u shu küchtünggürni awwal baghliyalisa, andin öyini bulang-talang qilalaydu.□
30 Men terepte turmighanlar manga qarshi turghuchidur. Men terepke ademlerni yighmighuchilar bolsa tozutuwetküchidur.
31 Shuning üchün men silerge shuni éytip qoyayki, insanlarning ötküzgen hertürlük gunahliri we qilghan kupurluqlirining hemmisini kechürüshke bolidu. Biraq Muqeddes Rohqa kupurluq qilish héch kechürülmeydu. ■ 32 Insan’oghligha qarshi söz qilghan kimdekim bolsa kechürümge érisheleydu; lékin Muqeddes Rohqa qarshi gep qilghanlar bolsa bu dunyadimu, u dunyadimu kechürümge érishelmeydu.□  ■
 
Ademni emelliridin tonush
Luqa 6:43-45
33 Derex yaxshi bolsa, méwisimu yaxshi bolidu — yaki derex por bolsa, méwisimu nachar bolidu; chünki herqandaq derex öz méwisidin bilinidu.■
34 Ey yilanlarning perzentliri! Siler rezil tursanglar, aghzinglardin qandaqmu yaxshi söz chiqsun? Chünki ademning qelbide néme tolup tashqan bolsa éghizdin shu chiqidu. ■ 35 Yaxshi adem öz yaxshi xezinisidin yaxshi nersilerni chiqiridu. Yaman adem yaman xezinisidin yaman nersilerni chiqiridu. 36 Men silerge shuni éytip qoyayki, insanlar qilghan herbir éghiz quruq sözi üchün soraq küni hésab béridu. ■ 37 Chünki öz sözliring bilen ya heqqaniy ispatlinisen, ya sözliringlar bilen gunahkar dep békitilisen.■
 
Möjizilik alamet körsitish telipi
Mar. 8:11-12; Luqa 11:29-32
38 Shu chaghda bezi Tewrat ustazliri we Perisiyler uninggha jawaben:
Ustaz, sendin bir möjizilik alamet körgümiz bar, — dédi. □  ■ 39 Lékin u ulargha mundaq jawab berdi:
— Rezil hem zinaxor bu dewr bir «alamet»ning köristilishini istep yüridu. Biraq bu dewrdikilerge «Yunus peyghemberde körülgen möjizilik alamet»tin bashqa héchqandaq möjirilik alamet körsitilmeydu. 40 Chünki Yunus peyghember yoghan béliqning qorsiqida üch kéche-kündüz yatqandek, Insan’oghlimu oxshashla üch kéche-kündüz yerning baghrida yatidu. ■ 41 Soraq küni Ninewe shehiridikiler bu dewrdikiler bilen teng qopup, bu dewrdikilerning gunahlirini békitidu. Chünki ular Yunus peyghember jakarlighan xewerni anglap, yamanliqidin towa qilghan; we mana, mushu yerde Yunus peyghemberdinmu ulugh birsi turidu!□  ■
42 Soraq küni «Jenubtiki ayal padishah»mu bu dewrdikiler bilen teng tirilip, ularning gunahlirini békitidu. Chünki u Sulaymanning dana sözlirini anglash üchün yer yüzining chétidin kelgen; we mana, hazir mushu yerde Sulaymandinmu ulugh birsi turidu.□  ■
 
Napak rohning qaytip kélishi
Luqa 11:24-26
43 Napak roh birawning ténidin chiqiriwétilgendin kéyin, u qurghaq dalalarni chörgilep yürüp, birer aramgahni izdeydu, biraq tapalmaydu □  ■ 44 we: «Men chiqqan makanimgha qaytay» deydu. Shuning bilen qaytip kélip, shu makanining yenila bosh turghanliqini, shundaqla pakiz tazilan’ghanliqini we retlen’genlikini bayqaydu-de, 45 bérip özidinmu better yette jinni bashlap kélidu; ular kirip bille turidu. Buning bilen héliqi ademning kéyinki hali burunqidinmu téximu yaman bolidu. Bu rezil dewrdikilerning halimu mana shundaq bolidu.□  ■
 
Méning anam we inilirim kim?
Mar. 3:31-35; Luqa 8:19-21
46 U toplashqan xalayiqqa dawamliq sözlewatqanda, mana, anisi bilen iniliri kélip, uning bilen sözleshmekchi bolup tashqirida turushti. ■ 47 Shuning bilen bireylen uninggha:
— Aningiz we iniliringiz siz bilen sözlishimiz dep tashqirida turidu, — dédi.
48 Lékin u jawaben shu xewerni yetküzgen kishidin: «Kim méning anam, kim méning inilirim?» — dep soridi. 49 Andin u qolini sozup muxlislirini körsitip:
— Mana méning anam, mana méning inilirim! 50 Chünki kim ershtiki Atamning iradisini ada qilsa, shu méning aka-inim, acha-singlim we anamdur, — dédi.■
 
 
□ 12:1 «shabat küni» — shenbe küni, Tewrat kaléndari boyiche heptining yettinchi küni bolup, Musa peyghemberge chüshürülgen qanun boyiche Israildiki herbir insan we mal-charwilarmu shu küni herqandaq ish-xizmet qilmay, dem élishi kérek idi. Tebirlernimu körüng. ■ 12:1 Qan. 23:24; Mar. 2:23; Luqa 6:1. □ 12:2 «muxlisliring shabat küni Tewratta cheklen’gen ishni qiliwatidu» — «cheklen’gen ish» toghruluq — Tewrat qanunida cheklen’gen. Tewrat qanuni boyiche dem élish küni «xaman tépish» «xizmet» dep qarilip, qanun’gha xilapliq ish dep hésablinishi kérek idi, elwette. Perisiyler muxlislarning danlarni yéyish üchün aqlishini «xaman tepkenlikke barawer» dep qarighan. Emdi bashaqlarni üzüp yéyish ziraetlerge orghaq sélish bilen oxshashmu yaki oxshash emesmu, buninggha oqurmenler Mesihning jawabini oqup özi birnéme désun! «Qoshumche söz»imizde mushu weqe toghruluq izahatlirimizni körüng. ■ 12:2 Mis. 20:10. □ 12:3 «Dawut we uning hemrahlirining ach qalghanda néme qilghanliqini muqeddes yazmilardin oqumighanmusiler?» — «Oqumighanmusiler?» dégen söz Perisiylerning daim reqibiliridin soraydighan soal shekli idi. □ 12:4 « Dawut Xudaning öyige kirip, Xudagha atalghan, shundaqla özi we hemrahlirigha nisbeten Tewrat qanuni boyiche yéyishke bolmaydighan «teqdim nanlar»ni sorap élip, ularni hemrahliri bilen bille yégen» — bu weqe «1Sam.» 21:1-7de xatirilen’gen. ■ 12:4 Mis. 29:33; Law. 24:9; 1Sam. 21:6. ■ 12:5 Chöl. 28:9. ■ 12:6 2Tar. 6:18. □ 12:7 «Izdeydighinim qurbanliqlar emes, belki rehim-shepqet» — «Hosh.» 6:6din élin’ghan söz (9:13nimu körüng). ■ 12:7 Hosh. 6:6; Mik. 6:8; Mat. 9:13; 23:23. ■ 12:8 Mar. 2:28; Luqa 6:5. □ 12:9 «U u yerdin ayrilip, ularning sinagogigha kirdi» — «ular» bolsa yuqirida tilgha élin’ghan «Perisiyler»ni körsetken bolushi kérek. ■ 12:9 Mar. 3:1; Luqa 6:6. ■ 12:10 Luqa 14:3. ■ 12:11 Mis. 23:4; Qan. 22:4. ■ 12:12 Yar. 1:27. □ 12:13 «U qolini uzitishi bilenla qoli ikkinchi qoligha oxshash eslige keltürüldi» — «eslige keltürüldi» dégen péilning «mejhul shekli» bolup, bizge bu ishni Xuda özi qilghan, dégenni uqturidu. Emdi ular bu möjize «shabat künide yaritilghanliqi» üchün zadi kimni eyiblimekchi? ■ 12:14 Mar. 3:6; Yuh. 5:18; 10:39; 11:53. ■ 12:15 Mat. 10:23. ■ 12:16 Mat. 9:30; Luqa 5:14. □ 12:18 «Shuning bilen u ellerge höküm-heqiqetni jakarlaydu» — «Yesh.» 42-babtili izahtlarnimu körüng. «Eller» bolsa mushu yerde «yat eller», yeni barliq Yexudiy emeslerni, jahandiki barliq milletlerni körsitidu. «Höküm-heqiqet» dégenning menisi toghruluq: — bu söz ibraniy tilida (Tewrattiki eyni bésharettte) «mishpat» déyilidu, u töt jehetni öz ichige alidu, yeni Xudaning «heqqaniy quli»ning: — (1) Xudaning butlar toghruluq hökümi, yeni «Xuda dégen tirik hem birdur, butlar yoqtin bolghan nerse» dégen heqiqetni élip kélishini (heqiqetsizler heqiqetke érishidu). (2) Xudaning adil qanun-permanlirining xewirini yetküzüp, chüshendürüp bérishini; (3) herxil xata uqumlarni we közqarashlarni tüzitip toghra közqarashlarni yetküzüshini; (4) adaletsizlikni tüzitip, uwal bolghanlargha adaletni yetküzüshini körsitidu. ■ 12:18 Yesh. 42:1; Mat. 3:17; 17:5; Mar. 1:11; Kol. 1:13; 2Pét. 1:17. □ 12:20 «Taki u ghelibe bilen toghra hökümlerni chiqarghuche...» — «höküm-heqiqet» dégenning menisi toghruluq yuqiriqi 19-ayettiki izahatni körüng. ■ 12:21 Yesh. 42:1-4. ■ 12:22 Mat. 9:32; Luqa 11:14. ■ 12:23 Yuh. 4:29. ■ 12:24 Mat. 9:34; Mar. 3:22; Luqa 11:15. □ 12:27 «Eger men jinlarni Beelzibulgha tayinip qoghlisam, silerning perzentliringlar kimge tayinip jinlarni qoghlaydu?! Shunga ular siler toghruluq höküm chiqarsun!» — bu sözning ikki sherhi bar: — (1) «silerning perzentliringlar» — bu Perisiylerning öz talip-egeshküchilirini körsitidu. Emeliyette bolsa Perisiyler we egeshküchiliri jinlarni héch heydiyelmeytti. Undaqta Sheytanning padishahliqigha heqiqiy hujum qilghuchilar Eysa we muritlirimu, yaki Perisiylermu? Perisiylerning Xudaning emes, belki Sheytanning teripide turghanliqi öz egeshküchilirining jinni heydeshke küchsiz bolghanliqigha ispat béretti. (2) «silerning perzentliringlar» — bu Eysaning egeshküchilirini (Israillarning perzentlirini) körsitidu. Peqet Eysala emes, ularmu jinlarni heydiyeleydighan bolghan; shunga ularmu Eysaning Xudaning küchi bilen jin-sheytanlarni bir terep qiliwatqanliqigha ispat béretti. Bizningche (1)-közqarash toghra. «Qoshumche söz»imiznimu körüng. □ 12:29 «Bir kishi küchtünggür birsining öyige kirip, uning mal-mülkini qandaq bulap kételisun?...» — bu temsildiki «küchtünggür adem» Sheytanni körsitidu, elwette. Uning öyini bulang-talang qilghuchi Eysadin bashqa héchkim bolmaydu. ■ 12:31 Mar. 3:28; Luqa 12:10; 1Yuh. 5:16. □ 12:32 «Muqeddes Rohqa qarshi gep qilghanlar bolsa bu dunyadimu, u dunyadimu kechürümge érishelmeydu» — «Muqeddes Rohqa qarshi gep qilish» yaki «Muqeddes Rohqa kupurluq qilish» dégen gunah toghruluq «qoshumche söz»imizde toxtilimiz. ■ 12:32 Chöl. 15:30; 1Sam. 2:25; 1Yuh. 5:16. ■ 12:33 Mat. 7:18. ■ 12:34 Zeb. 40:9-10; Mat. 3:7; Luqa 6:45. ■ 12:36 Top. 12:14; Ef. 5:4. ■ 12:37 2Sam. 1:16; Luqa 19:22. □ 12:38 «Ustaz, sendin bir möjizilik alamet körgümiz bar» — Perisiyler Eysadin telep qilghan «alamet» bolsa özining Mesih ikenlikini ispatlaydighan birer mözizilik alamet, elwette. ■ 12:38 Mat. 16:1; Mar. 8:11; Luqa 11:29; 1Kor. 1:22. ■ 12:40 Yun. 2:1,11 □ 12:41 «mana, mushu yerde Yunus peyghember dinmu ulugh birsi turidu!» — bu 39-41-ayetlerde Eysa Yunus peyghemberning yoghan bir béliqning ichide üch kün turup tirik chiqqanliqini tilgha élish arqiliq öziningmu ölüp, üchinchi küni tirilidighanliqini aldin éytqan. Tewrat, «Yunus» 1-2-bablarni we shu kitabtiki «Yunus peyghemberde körülgen möjizilik alamet» toghruluq «qoshumche söz»imiznimu hem ushbu kitabtiki «qoshumche söz»imizni körüng. «bu dewrdikilerning gunahlirini békitidu» — دémek, «butperes Ninewelikler Yunus peyghemberning telimini anglap, yaman yoldin qaytqan. Biraq bu yerde Yunus peyghemberdinmu ulugh birsi bolghan Mesih silerni yaman yoldin qaytishqa chaqirsa, qulaq salmidinglar». ■ 12:41 Yun. 3:5; Luqa 11:32. □ 12:42 «Jenubtiki ayal padishah» — yeni «Shebaning ayal padishahi». «Sheba» jenubiy Erebistan yaki Éfiopiyeni körsitidu. «1Pad.» 10:1-10ni körüng. ■ 12:42 1Pad. 10:1; 2Tar. 9:1; Luqa 11:31. □ 12:43 «napak roh» — jinni körsitidu. ■ 12:43 Luqa 11:24. □ 12:45 «buning bilen héliqi ademning kéyinki hali burunqidinmu téximu yaman bolidu. Bu rezil dewrdikilerning halimu mana shundaq bolidu» — bu temsil: (1) jin chaplishishtin qutquzulghan ademning heqiqiy bir xetirini; (2) Yehudiy xelqning ehwalinimu körsitidu. «Qoshumche söz»imizni körüng. ■ 12:45 Ibr. 6:4, 5; 10:26; 2Pét. 2:20. ■ 12:46 Mar. 3:31; Luqa 8:20. ■ 12:50 Yuh. 15:14; 2Kor. 5:16; Gal. 5:6; 6:15; Kol. 3:11.
☰