☰ Batur Ⱨakimlar 17
17
Israillarning butpǝrǝslik yoliƣa kirixi
1 Əfraimning taƣlirida Mikaⱨ isimlik bir kixi bar idi. 2 U anisiƣa: — Sening ⱨeliⱪi bir ming bir yüz kümüx tǝnggǝng oƣrilap ketilgǝnidi; sǝn tǝnggilǝrni ⱪarƣiding wǝ buni manga dǝp bǝrding. Mana, kümüx mǝndǝ, uni mǝn alƣandim, dewidi, anisi: — Əy oƣlum, Pǝrwǝrdigar seni bǝrikǝtligǝy!, — dedi.□
3 Mikaⱨ bu bir ming bir yüz kümüx tǝnggini anisiƣa yandurup bǝrdi. Anisi: — Mǝn ǝslidǝ bu pulni sǝn oƣlumni dǝp Pǝrwǝrdigarƣa beƣixlap, uning bilǝn oyma but wǝ ⱪuyma but yasaxⱪa atiwǝtkǝnidim; ǝmdi yǝnila sanga berǝy, dedi.
4 Lekin Mikaⱨ kümüxni anisiƣa ⱪayturup bǝrdi; anisi uningdin ikki yüz kümüx tǝnggini elip bir zǝrgǝrgǝ berip, bir oyma but bilǝn bir ⱪuyma but yasatti; ular Mikaⱨning ɵyigǝ ⱪoyup ⱪoyuldi. □ 5 Mikaⱨ degǝn bu kixi ǝslidǝ bir buthana pǝyda ⱪilƣan, xuningdǝk ɵzigǝ bir ǝfod bilǝn birnǝqqǝ «tǝrafim»ni yasiƣanidi; andin ɵz oƣulliridin birini kaⱨinliⱪⱪa mǝhsus tǝyinlǝp, uni ɵzigǝ kaⱨin ⱪildi.□
6 Xu künlǝrdǝ Israilda ⱨeq padixaⱨ bolmidi; ⱨǝrkim ɵz nǝziridǝ yahxi kɵrüngǝnni ⱪilatti.□  ■
 
Mikaⱨning bir Lawiyni «kaⱨin bolux»ⱪa yallixi
7 Yǝⱨuda jǝmǝtining tǝwǝsidiki Bǝyt-Lǝⱨǝmdǝ Lawiy ⱪǝbilisidin bolƣan bir yigit bar idi; u xu yǝrdǝ musapir bolup turup ⱪalƣanidi. □ 8 Bu yigit bir jay tepip turay dǝp, Yǝⱨudalarning yurtidiki Bǝyt-Lǝⱨǝm xǝⱨiridin qiⱪti. U sǝpǝr ⱪilip, Əfraim taƣliⱪiƣa, Mikaⱨning ɵyigǝ kelip qüxti. 9 Mikaⱨ uningdin: — Ⱪǝyǝrdin kǝlding, dǝp soriwidi, u uningƣa jawabǝn: — Mǝn Yǝⱨudalarning yurtidiki Bǝyt-Lǝⱨǝmlik bir Lawiymǝn, bir jay tepip turay dǝp qiⱪtim, — dedi.
10 Mikaⱨ uningƣa: — Undaⱪ bolsa mǝn bilǝn turup, manga ⱨǝm ata ⱨǝm kaⱨin bolup bǝrgin; mǝn sanga ⱨǝr yili on kümüx tǝnggǝ, bir yürüx egin wǝ kündilik yemǝk-iqmikingni berǝy, — dedi. Buni anglap Lawiy kixi uningkigǝ kirdi.
11 Lawiy u kixi bilǝn turuxⱪa razi boldi; yigit xu kixigǝ ɵz oƣulliridin biridǝk bolup ⱪaldi. 12 Andin Mikaⱨ bu Lawiy kixini kaⱨinliⱪⱪa mǝhsus tǝyinlidi. Xuning bilǝn Lawiy yigit uningƣa kaⱨin bolup, Mikaⱨning ɵyidǝ turup ⱪaldi.□
13 Andin Mikaⱨ: — Bir Lawiy kixi manga kaⱨin bolƣini üqün, Pǝrwǝrdigarning manga yahxiliⱪ ⱪilidiƣinini bilimǝn, — dedi.□
 
 
□ 17:2 «...tǝnggilǝrni ⱪarƣiding...» — ⱪarƣaxning mǝzmuni bǝlkim «Bu pul bǝrikǝtlik bolmisun, alƣuqi kixigǝ palakǝt qüxürsun» degǝndǝk bolsa kerǝk. «...wǝ buni manga dǝp bǝrding» — ibraniy tilida: «...wǝ mening ⱪulaⱪlirimƣa sɵzliding». □ 17:4 «...anisi uningdin ikki yüz kümüx tǝnggini elip bir zǝrgǝrgǝ berip, bir oyma but bilǝn bir ⱪuyma but yasatti...» — muxu sɵzdin ⱪariƣanda, apisi niyitidin yenip, pulning bir ⱪismini ɵzidǝ ⱪaldurƣanidi. □ 17:5 «ǝfod» — «ǝfod» toƣruluⱪ 8:27 wǝ izaⱨatini kɵrüng. «Əfod» ǝslidǝ bax kaⱨin kiyidiƣan alaⱨidǝ birhil kiyim idi. U toƣruluⱪ «Mis.» 28:5-30 wǝ izaⱨatlirini kɵrüng. «tǝrafim» — ibraniy tilidiki sɵz bolup, «ɵy butliri» degǝnni bildüridu. Bu butlar ⱪolda kɵtürgüdǝk kiqik bolup, adǝttǝ kümüxtin yasilatti. Ⱪǝdimki waⱪitlardiki bǝzi butpǝrǝs jǝmiyǝtlǝrdǝ «tǝrafim»ƣa igǝ bolƣan adǝm ɵyning barliⱪ tǝǝlluⱪatining igisi, hojayini dǝp ⱨesablinatti. «... ɵz oƣulliridin birini kaⱨinliⱪⱪa mǝhsus tǝyinlǝp, uni ɵzigǝ kaⱨin ⱪildi» — pǝⱪǝt Ⱨarunning ǝwladlirila kaⱨin boluxⱪa ⱨoⱪuⱪluⱪ idi. □ 17:6 «Xu künlǝrdǝ Israilda ⱨeq padixaⱨ bolmidi; ⱨǝrkim ɵz nǝziridǝ yahxi kɵrüngǝnni ⱪilatti» — muxu sɵzlǝr, xübⱨisizki, Hudaning waⱪti kǝlgǝndǝ Israilƣa Ɵzi padixaⱨ tǝyinlǝx mǝⱪsitidǝ bolƣanliⱪini kɵrsitidu. ■ 17:6 Ⱨak. 18:1; 21:25 □ 17:7 «Yǝⱨuda jǝmǝtining tǝwǝsidiki Bǝyt-Lǝⱨǝm» — Bǝyt-Lǝⱨǝm Lawiylarƣa bekitilgǝn xǝⱨǝrlǝrdin ǝmǝs idi. Bu kixining xu yǝrgǝ nemigǝ barƣini eniⱪ ǝmǝs. □ 17:12 «Mikaⱨ bu Lawiy kixini kaⱨinliⱪⱪa mǝhsus tǝyinlidi» — ibraniy tilida: «Mikaⱨ bu Lawiy kixining ⱪolini toldurdi». Bu sɵz muxu yǝrdǝ ikki bisliⱪtur — (1) u Mikaⱨning ⱪolini mǝhsus kaⱨinliⱪ wǝzipisi bilǝn «toldurdi» wǝ (2) (ⱨǝjwiy jǝⱨǝttin) pul bilǝn toldurdi. «Xuning bilǝn Lawiy yigit uningƣa kaⱨin bolup, Mikaⱨning ɵyidǝ turup ⱪaldi» — pǝⱪǝt Ⱨarunning ǝwladlirila kaⱨin boluxⱪa ⱨoⱪuⱪluⱪ idi; baxⱪa Lawiylarning kaⱨin bolux ⱨoⱪuⱪi yoⱪtur, ǝlwǝttǝ. □ 17:13 «Bir Lawiy kixi manga kaⱨin bolƣini üqün, Pǝrwǝrdigarning manga yahxiliⱪ ⱪilidiƣinini bilimǝn» — demisǝkmu, bu sɵzlǝr pütünlǝy hurapiy bir kɵzⱪarax, ǝlwǝttǝ. 18-babta sɵzlǝrning hataliⱪi qiⱪip turidu.
☰