Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Mikaⱨ 5

Azabliⱪ künlǝrdǝ Mǝsiⱨ tuƣulidu wǝ Israilni ⱪutⱪuzidu

1 Əmdi ɵzünglar ⱪoxun-ⱪoxun bolup yiƣilinglar, i ⱪoxun ⱪizi;

Qünki birsi bizni muⱨasirigǝ aldi;

Ular Israilning ⱨakim-soraⱪqisining mǝngzigǝ ⱨasa bilǝn uridu;□

2 (Sǝn, i Bǝyt-Lǝⱨǝm-Əfrataⱨ, Yǝⱨudadiki mingliƣan xǝⱨǝr-yezilar arisida intayin kiqik bolƣan bolsangmu,

Sǝndin Mǝn üqün Israilƣa Ⱨakim Bolƣuqi qiⱪidu;

Uning ⱨuzurumdin qiⱪixliri ⱪǝdimdin,

Yǝni ǝzǝldin bar idi)□ ■

3 Xunga tolƣaⱪ tutⱪan ayal tuƣup bolƣuqǝ,

U ularni düxmǝnlirigǝ taxlap ⱪoyidu;

Xu qaƣda Uning ⱪerindaxliri bolƣan ⱪaldisi Israillarning yeniƣa ⱪaytip kelidu.□

4 U bolsa Pǝrwǝrdigarning küqi bilǝn,

Pǝrwǝrdigar Hudasining namining ⱨǝywitidǝ padisini beⱪixⱪa ornidin turidu;

Xundaⱪ ⱪilip ular mǝzmut turup ⱪalidu;

Qünki U xu qaƣda yǝr yüzining ⱪǝrilirigiqǝ uluƣ dǝp bilinidu.

5 Wǝ bu adǝm aram-hatirjǝmlikimiz bolidu;

Asuriyǝlik zeminimizƣa bɵsüp kirgǝndǝ,

Ordilirimizni dǝssǝp qǝyligǝndǝ,

Biz uningƣa ⱪarxi yǝttǝ hǝlⱪ padiqisini,

Sǝkkiz ⱪabiliyǝtlik yetǝkqini qiⱪirimiz;■

6 Ular Asuriyǝ zeminini ⱪiliq bilǝn,

Nimrodning zeminini ɵtkǝlliridǝ harabǝ ⱪilidu;

Wǝ Asuriyǝlik zeminimizƣa bɵsüp kirgǝndǝ,

Qegrimiz iqini qǝyligǝndǝ,

U adǝm bizni uning ⱪolidin ⱪutⱪuzidu.□

7 Wǝ Yaⱪupning ⱪaldisi nurƣun hǝlⱪlǝr arisida Pǝrwǝrdigardin qüxkǝn xǝbnǝmdǝk bolidu,

Qɵp üstigǝ yaƣⱪan yamƣurlardǝk bolidu;

Bular insan üqün keqikmǝydu,

Adǝm balilirining ǝjrini kütüp turmaydu.□

8 Yaⱪupning ⱪaldisi ǝllǝr arisida,

Yǝni nurƣun hǝlⱪlǝr arisida ormandiki ⱨaywanlar arisidiki xirdǝk bolidu,

Ⱪoy padiliri arisidiki arslandǝk bolidu;

Xir ɵtkǝndǝ ularning arisidin,

Ⱨeqkim ⱪutⱪuzup alalmiƣudǝk qǝylǝp dǝssǝydu,

Titma-tit ⱪilip yirtiwetidu.□

9 Ⱪolung küxǝndiliring üstigǝ kɵtürülidu,

Barliⱪ düxmǝnliring üzüp taxlinidu.

10 Xu künidǝ xundaⱪ boliduki, — dǝydu Pǝrwǝrdigar,

Mǝn aranglardin barliⱪ atliringni üzüp taxlaymǝn,

Jǝng ⱨarwiliringni ⱨalak ⱪilimǝn.□ ■

11 Zeminingdiki xǝⱨǝrliringni yoⱪitimǝn,

Barliⱪ istiⱨkamliringni ƣulitimǝn.□

12 Seⱨirlǝrni ⱪolungdin üzüp taxlaymǝn;

Silǝrdǝ palqilar bolmaydu.

13 Mǝn oyma mǝbudliringni,

«But tüwrük»liringlarni otturungdin üzüp taxlaymǝn;

Sǝn ɵz ⱪolungning yasiƣiniƣa ikkinqi bax urmaysǝn.

14 Arangdin «Axeraⱨ»liringni yuluwetimǝn,

Wǝ xǝⱨǝrliringni ⱨalak ⱪilimǝn; □

15 Wǝ Manga ⱪulaⱪ salmiƣan ǝllǝrning üstigǝ aqqiⱪ wǝ dǝrƣǝzǝp bilǝn intiⱪamni yürgüzimǝn.

□ 5:1 «Əmdi ɵzünglar ⱪoxun-ⱪoxun bolup yiƣilinglar» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Əmdi ɵz-ɵzünglarni kesip tilǝnglar!» (demǝk, ⱪattiⱪ ⱪayƣu-ⱨǝsrǝtni bildürüx üqün). «... Ⱪoxun-ⱪoxun bolup yiƣilinglar, i ⱪoxun ⱪizi» — «ⱪoxun ⱪizi» degǝn sirliⱪ sɵz Yerusalemdikilǝrni kɵrsitidu; bexarǝt ǝmǝlgǝ axurulƣanda Yerusalemdikilǝrning ⱨǝmmisining ǝskǝr bolidiƣanliⱪini bildürürüxi mumkin. «Qünki birsi bizni muⱨasirigǝ aldi; ular Israilning ⱨakim-soraⱪqisining mǝngzigǝ ⱨasa bilǝn uridu» — bu «muⱨasirǝ» bǝlkim ikki muⱨasirini kɵrsitixi mumkin: (1) Asuriyǝ imperiyǝsining Yerusalemƣa bolƣan muⱨasirisi; xu qaƣda birsi Ⱨǝzǝkiya padixaⱨning «mǝngzigǝ ⱨasa bilǝn urƣan»mikin? (2) ahirⱪi zamandiki «nurƣun ǝllǝr»ning muⱨasirisi (4:11-13ni kɵrüng). Bu ikki tǝⱨlil toƣra bolsa ayǝtning ikkinqi jümlisidiki «u»: (1) Asuriyǝ padixaⱨini wǝ keyin: (2) ahirⱪi zamandiki dǝjjalni kɵrsitidu. □ 5:2 «Sǝn, i Bǝyt-Lǝⱨǝm-Əfrataⱨ, Yǝⱨudadiki mingliƣan xǝⱨǝr-yezilar arisida intayin kiqik bolƣan bolsangmu, sǝndin mǝn üqün Israilƣa Ⱨakim Bolƣuqi qiⱪidu; uning ⱨuzurumdin qiⱪip-kirixliri ⱪǝdimdin, yǝni ǝzǝldin bar idi» — demisǝkmu, bu Mǝsiⱨ Əysani kɵrsitidu. U: (1) «Bǝyt-Lǝⱨǝm» degǝn kiqik yezida tuƣulƣan; (2) xuning bilǝn bir waⱪitta u Hudaning «Kalami» bolup, Huda uning wasitisi arⱪiliⱪ ⱨǝmmǝ mǝwjudatlarni yaratⱪanidi («Yuⱨ.» 1:1-4), Mǝsiⱨ uning yenidin «ǝzǝldin tartip» Hudaning iradisini bǝja kǝltürüxkǝ qiⱪip-kirip turƣanidi. ■ 5:2 Mat. 2:6; Yⱨ. 7:42; Yar.3:8; 7:12; 14:18; 16:7; Mis.3:4; Yⱨ. 13:3 □ 5:3 «U ularni düxmǝnlirigǝ taxlap ⱪoyidu» — yaki «ularni taxlap ⱪoyidu». «xunga tolƣaⱪ tutⱪan ayal tuƣup bolƣuqǝ, U ularni (düxmǝnlirigǝ) taxlap ⱪoyidu» — demǝk, bexarǝt boyiqǝ «Mǝsiⱨ» tuƣulƣuqǝ Huda Israilni yat ǝllǝrning ⱨɵkümranliⱪi astiƣa tapxuridu, ular baxⱪa ǝllǝrning ⱨakimiyiti astida turidu; xuningdǝk ular japa wǝ azab tartidu. «Xu qaƣda Uning (Mǝsiⱨning) ⱪerindaxliri bolƣan ⱪaldisi Israillarning yeniƣa ⱪaytip kelidu» — ayǝtkǝ ⱪariƣanda Mǝsiⱨning tuƣuluxi Hudaƣa sadiⱪ bolƣan bir «ⱪaldisi», yǝni «uning ⱪerindaxliri» Pǝlǝstin zeminiƣa ⱪaytip kelixi bilǝn baƣliⱪ; tarihtin bilimizki, Hudaning «ⱪaldisi»ning «ⱪaytip kelix»i Mǝsiⱨ tuƣuluxtin ilgiri idi (miladiyǝdin ilgiriki 520-yili). ■ 5:5 Yǝx. 9:5 □ 5:6 «Ular Asuriyǝ zeminini ⱪiliq bilǝn, Nimrodning zeminini ɵtkǝlliridǝ harabǝ ⱪilidu» — «Nimrod» bolsa Babil xǝⱨirining asasqisi idi. «Asuriyǝlik zeminimizƣa bɵsüp kirgǝndǝ, qegrimiz iqini qǝyligǝndǝ, u adǝm bizni uning ⱪolidin ⱪutⱪuzidu» — ahirⱪi zamanda Mǝsiⱨ Israilni (ular towa ⱪilƣandin keyin) barliⱪ düxmǝnliridin ⱪutⱪuzidu. □ 5:7 «Wǝ Yaⱪupning ⱪaldisi urƣun hǝlⱪlǝr arisida Pǝrwǝrdigardin qüxkǝn xǝbnǝmdǝk bolidu, qɵp üstigǝ yaƣⱪan yamƣurlardǝk bolidu; bular insan üqün keqikmǝydu, adǝm balilirining ǝjrini kütüp turmaydu» — bu ohxitixning asasiy mǝnisi: «adǝmlǝrning ⱨǝrⱪandaⱪ ix-paaliyǝtliri xǝbnǝm wǝ yamƣurƣa ⱨeqⱪandaⱪ tǝsir yǝtküzǝlmǝydu; ular qüxüxi üqün adǝmlǝrning ⱨǝrikitini kütmǝydu. Xǝbnǝm wǝ yamƣur bǝribir pǝⱪǝt Hudaning orunlaxturuxi bilǝn qüxidu»; kǝlgüsidǝ Huda Ɵz meⱨir-xǝpⱪiti bilǝn Yaⱪup jǝmǝtini dunyadiki barliⱪ ǝllǝrni (ular ⱨeq ix-paaliyǝtlǝrni ⱪilmayla) oyƣitidiƣan wǝ yengilaydiƣan bir bǝrikǝt ⱪilidu. □ 5:8 «Xir ɵtkǝndǝ ularning arisidin, ⱨeqkim ⱪutⱪuzup alalmiƣudǝk qǝylǝp dǝssǝydu, titma-tit ⱪilip yirtiwetidu» — «ular» muxu yǝrdǝ «ormandiki ⱨaywanlar» wǝ «ⱪoy padliri»ni (demǝk, yat ǝllǝrni) kɵrsǝtsǝ kerǝk. □ 5:10 «Mǝn aranglardin barliⱪ atliringni üzüp taxlaymǝn, jǝng ⱨarwiliringni ⱨalak ⱪilimǝn» — Hudaning Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ tapxurƣan pǝrmanliri boyiqǝ, Israillar arisidiki atlar wǝ jǝng ⱨarwilirini kɵpǝytixkǝ bolmaydu. Hudaning mǝⱪsiti xübⱨisizki, Ɵz hǝlⱪining atlarƣa, ⱨarwilarƣa ǝmǝs, bǝlki Huda Ɵzigila tayinixidin ibarǝttur («Ⱪan.»17:16, «Zǝb.»20:7, «Yǝx.31:1»nimu kɵrüng). ■ 5:10 Ⱨox. 14:4 □ 5:11 «Zeminingdiki xǝⱨǝrliringni yoⱪitimǝn, barliⱪ istiⱨkamliringni ƣulitimǝn» — Hudaning bu ixta bolƣan mǝⱪsiti barliⱪ atlarni wǝ jǝng ⱨarwilirini yoⱪitix mǝⱪsitigǝ ohxax boluxi kerǝk — Israilni pǝⱪǝt Ɵzigila tayanduruxtur. □ 5:14 «Arangdin «Axeraⱨ»liringni yuluwetimǝn» — «Axeraⱨ»lar bǝlkim butpǝrǝslikkǝ beƣixlanƣan dǝrǝhliklǝr idi. Dǝrǝhlǝr but xǝkligǝ oyulƣan yaki nǝⱪixlǝngǝn boluxi mumkin idi. «wǝ xǝⱨǝrliringni ⱨalak ⱪilimǝn» — «xǝⱨǝrliring»ning baxⱪa bir tǝrjimisi: «ⱪanliⱪ ⱪurbangaⱨliring».