☰ Nǝⱨǝmiya 7
7
Ⱨanani bilǝn Ⱨananiyaning birliktǝ baxⱪuruxⱪa ⱪoyuluxi
1 Sepil ongxilip bolup, mǝn dǝrwazilarni ornitip, dǝrwaziwǝnlǝrni, ƣǝzǝlkǝxlǝrni wǝ Lawiylarni bekitip tǝyinligǝndin keyin xundaⱪ boldiki, 2 Mǝn inim Ⱨanani bilǝn ⱪǝl’ǝ sǝrdari Ⱨananiyani Yerusalemni baxⱪuruxⱪa ⱪoydum; qünki Ⱨananiya ixǝnqlik adǝm bolup, Hudadin ⱪorⱪuxta kɵp adǝmlǝrdin exip ketǝtti. □ 3 Mǝn ularƣa: — Kün issiƣuqǝ Yerusalemning ⱪowuⱪliri eqilmisun; ⱪowuⱪlarning ⱪanatliri etilgǝndǝ, baldaⱪlar taⱪalƣan waⱪitliridimu dǝrwaziwǝnlǝr yenida turup kɵzǝt ⱪilisun; xuningdǝk Yerusalemda turuwatⱪanlardin ⱪarawullar kɵzǝt nɵwǝtlirigǝ ⱪoyulup bekitilsun; ⱨǝrbir adǝm ɵzining bir kɵzitigǝ mǝs’ul bolsun, xundaⱪla ⱨǝrbirining kɵziti ɵz ɵyining udulida bolsun, dǝp tapilidim. □ 4 Xǝⱨǝr qong ⱨǝm kǝngri bolƣini bilǝn aⱨalǝ az, ɵylǝr tehi selinmiƣanidi.
 
Birinqi ⱪetim ⱪaytip kǝlgǝn Yǝⱨudiylar •••• «Əzra» 2:1-35ni kɵrüng
5 Hudayim kɵnglümgǝ mɵtiwǝrlǝr, ǝmǝldarlar wǝ hǝlⱪning ⱨǝrbirini nǝsǝbnamisi boyiqǝ royhǝtkǝ elixⱪa ularni yiƣix niyitini saldi. Mǝn awwal birinqi ⱪetim ⱪaytip kǝlgǝn adǝmlǝrning nǝsǝbnamisini taptim, uningda mundaⱪ pütülgǝnidi: —
6 Tɵwǝndikilǝr Yǝⱨudiyǝ ɵlkisidikilǝrdin, ǝsli Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsar tǝripidin sürgün ⱪilinƣanlardin, Yerusalem wǝ Yǝⱨudiyǝgǝ qiⱪip, ⱨǝrbiri ɵz xǝⱨirlirigǝ kǝtti: —□  ■
7 Ular Zǝrubbabǝl, Yǝxua, Nǝⱨǝmiya, Azariya, Raamiya, Naⱨamani, Mordikay, Bilxan, Mispǝrǝt, Bigway, Nǝⱨum wǝ Baanaⱨlar billǝ ⱪaytip kǝldi. Əmdi Israil hǝlⱪining iqidiki ǝrkǝklǝrning sani tɵwǝndikiqǝ: —
8 Paroxning ǝwladliri ikki ming bir yüz yǝtmix ikki kixi; 9 Xǝfatiyaning ǝwladliri üq yüz yǝtmix ikki kixi; 10 Araⱨning ǝwladliri altǝ yüz yǝtmix bǝx kixi; 11 Paⱨat-Moabning ǝwladliri, yǝni Yǝxua bilǝn Yoabning ǝwladliri ikki ming sǝkkiz yüz on sǝkkiz kixi; 12 Elamning ǝwladliri bir ming ikki yüz ǝllik tɵt kixi; 13 Zattuning ǝwladliri sǝkkiz yüz ⱪiriⱪ bǝx kixi; 14 Zakkayning ǝwladliri yǝttǝ yüz atmix kixi; 15 Binnuiyning ǝwladliri altǝ yüz ⱪiriⱪ sǝkkiz kixi; 16 Bibayning ǝwladliri altǝ yüz yigirmǝ sǝkkiz kixi; 17 Azgadning ǝwladliri ikki ming üq yüz yigirmǝ ikki kixi; 18 Adonikamning ǝwladliri altǝ yüz atmix yǝttǝ kixi; 19 Bigwayning ǝwladliri ikki ming atmix yǝttǝ kixi; 20 Adinning ǝwladliri altǝ yüz ǝllik bǝx kixi; 21 Ⱨǝzǝkiyaning jǝmǝtidin bolƣan Aterning ǝwladliri toⱪsan sǝkkiz kixi; 22 Ⱨaxumning ǝwladliri üq yüz yigirmǝ sǝkkiz kixi; 23 Bizayning ǝwladliri üq yüz yigirmǝ tɵt kixi; 24 Ⱨarifning ǝwladliri bir yüz on ikki kixi; □ 25 Gibeonning ǝwladliri toⱪsan bǝx kixi; □ 26 Bǝyt-Lǝⱨǝmliklǝr bilǝn Nitofaliⱪlar jǝmiy bir yüz sǝksǝn sǝkkiz kixi; 27 Anatotluⱪlar bir yüz yigirmǝ sǝkkiz kixi; 28 Bǝyt-Azmawǝtliklǝr ⱪiriⱪ ikki kixi. 29 Kiriat-yearimliⱪlar, Kǝfiraⱨliⱪlar wǝ Bǝǝrotluⱪlar bolup jǝmiy yǝttǝ yüz ⱪiriⱪ üq kixi; 30 Ramaⱨliⱪlar bilǝn Gebaliⱪlar jǝmiy altǝ yüz yigirmǝ bir kixi; 31 Mikmaxliⱪlar bir yüz yigirmǝ ikki kixi; 32 Bǝyt-Əlliklǝr bilǝn ayiliⱪlar jǝmiy bir yüz yigirmǝ üq kixi; 33 ikkinqi bir Nebodikilǝr ǝllik ikki kixi; 34 ikkinqi bir Elamning ǝwladliri bir ming ikki yüz ǝllik tɵt kixi; 35 Ⱨarimning ǝwladliri üq yüz yigirmǝ kixi; 36 Yeriholuⱪlar üq yüz ⱪiriⱪ bǝx kixi; 37 Lod, Ⱨadid wǝ Ononing ǝwladliri jǝmiy yǝttǝ yüz yigirmǝ bir kixi; □ 38 Sinaaⱨning ǝwladliri üq ming toⱪⱪuz yüz ottuz kixi.
 
Ⱪaytip kǝlgǝn kaⱨinlar wǝ Lawiylar •••• «Əzra» 2:36-42ni kɵrüng
39 Kaⱨinlarning sani tɵwǝndikiqǝ: — Yǝxua jǝmǝtidiki Yǝdayaning ǝwladliri toⱪⱪuz yüz yǝtmix üq kixi; 40 Immǝrning ǝwladliri bir ming ǝllik ikki kixi; 41 Paxhurning ǝwladliri bir ming ikki yüz ⱪiriⱪ yǝttǝ kixi; 42 Ⱨarimning ǝwladliri bir ming on yǝttǝ kixi.
43 Lawiylarning sani tɵwǝndikiqǝ: — Hodwaⱨning ǝwladliridin, yǝni Yǝxua bilǝn Kadmiyǝlning ǝwladliri yǝtmix tɵt kixi.□
44 Ƣǝzǝlkǝxlǝrdin: — Asafning ǝwladliri bir yüz ⱪiriⱪ sǝkkiz kixi.
45 Dǝrwaziwǝnlǝrning nǝslidin: — Xallumning ǝwladliri, Aterning ǝwladliri, Talmonning ǝwladliri, Akkubning ǝwladliri, Hatitaning ǝwladliri bilǝn Xobayning ǝwladliri jǝmiy bir yüz ottuz sǝkkiz kixi.
 
Ⱪaytip kǝlgǝn muⱪǝddǝs jay wǝ xaⱨ jǝmǝtidiki hizmǝtkarlar •••• «Əzra» 2:43-58ni kɵrüng
46 Ibadǝthana hizmǝtkarliri tɵwǝndikiqǝ: — Zihaning ǝwladliri, Hasufaning ǝwladliri, Tabbaotning ǝwladliri. □ 47 Kirosning ǝwladliri, Siyaning ǝwladliri, Padonning ǝwladliri, □ 48 Libanaⱨning ǝwladliri, Ⱨagabaⱨning ǝwladliri, Xalmayning ǝwladliri, 49 Ⱨananning ǝwladliri, Giddǝlning ǝwladliri, Gaⱨarning ǝwladliri, 50 Reayaⱨning ǝwladliri, Rǝzinning ǝwladliri, Nikodaning ǝwladliri, 51 Gazzamning ǝwladliri, Uzzaning ǝwladliri, Pasiyaning ǝwladliri, 52 Bisayning ǝwladliri, Mǝunimning ǝwladliri, Nǝfussǝsimning ǝwladliri, □ 53 Bakbukning ǝwladliri, Hakufaning ǝwladliri, Harhurning ǝwladliri, 54 Bazlitning ǝwladliri, Mǝⱨidaning ǝwladliri, Harxaning ǝwladliri, □ 55 Barkosning ǝwladliri, Siseraning ǝwladliri, Temaⱨning ǝwladliri, 56 Nǝziyaning ǝwladliri bilǝn Hatifaning ǝwladliridin ibarǝt.
57 Sulaymanning hizmǝtkarlirining ǝwladlirining sani tɵwǝndikiqǝ: — Sotayning ǝwladliri, Sofǝrǝtning ǝwladliri, Peridaning ǝwladliri, □ 58 Yaalaning ǝwladliri, Darkonning ǝwladliri, Giddǝlning ǝwladliri, 59 Xǝfǝtiyaning ǝwladliri, Hattilning ǝwladliri, Poⱪǝrǝt-Ⱨazzibaimning ǝwladliri bilǝn Amonning ǝwladliridin ibarǝt. □ 60 Ibadǝthana hizmǝtkarliri wǝ Sulaymanning hizmǝtkari bolƣanlarning ǝwladliri jǝmiy üq yüz toⱪsan ikki kixi.
 
Kelip qiⱪixi naeniⱪ kixilǝr •••• «Əzra» 2:59-63
61 Tɵwǝndiki kixilǝr Tǝl-Melaⱨ, Tǝl-Harxa, Kerub, Addon, Immǝrdin kǝlgǝn bolsimu, lekin ular ɵzlirining ata jǝmǝtining yaki nǝsǝbining Israil adimi ikǝnlikini ispatlap berǝlmidi. 62 Bular Delayaning ǝwladliri, Tobiyaning ǝwladliri wǝ Nikodaning ǝwladliri bolup, jǝmiy altǝ yüz ⱪiriⱪ ikki kixi; 63 Kaⱨinlardin Habayaning ǝwladliri, kozning ǝwladliri bilǝn Barzillayning ǝwladliri bar idi; Barzillay Gileadliⱪ Barzillayning bir ⱪizini alƣaqⱪa ularning eti bilǝn atalƣanidi. □ 64 Bular jǝmǝtining nǝsǝbnamisini izdǝp tapalmidi; xunga ular «napak» ⱨesablinip kaⱨinliⱪtin ⱪalduruldi. 65 Waliy ularƣa: — Urim wǝ tummimni kɵtürgüqi kaⱨin arimizda hizmǝttǝ bolƣuqǝ «ǝng muⱪǝddǝs yimǝkliklǝr»gǝ eƣiz tǝgküzmǝysilǝr, dedi.□
 
Ⱪaytip kǝlgüqilǝrning omumiy sani •••• «Əzra» 2:64-67nimu kɵrüng
66 Pütün jamaǝt jǝmiy ⱪiriⱪ ikki ming üq yüz atmix kixi; □ 67-68 Buningdin baxⱪa ularning yǝnǝ yǝttǝ ming üq yüz ottuz yǝttǝ ⱪul-dediki bar idi; yǝnǝ ikki yüz ⱪiriⱪ bǝx ǝr-ayal ƣǝzǝlqisi bar idi. Ularning yǝttǝ yüz ottuz altǝ eti, ikki yüz ⱪiriⱪ bǝx ⱪeqiri, 69 tɵt yüz ottuz bǝx tɵgisi wǝ altǝ ming yǝttǝ yüz yigirmǝ exiki bar idi.
 
Ibadǝthana üqün tǝⱪdim ⱪilinƣan sowƣatlar •••• «Əzra» 70-68:2nimu kɵrüng
70 Jǝmǝt kattiwaxliridin bǝziliri ibadǝthana ⱪuruluxi üqün ⱨǝdiyǝlirini tǝⱪdim ⱪildi; waliy hǝzinigǝ ming darik altun, ǝllik das wǝ bǝx yüz ottuz ⱪur kaⱨin toni tǝⱪdim ⱪildi; □ 71 jǝmǝt kattiwaxliridin bǝziliri ⱪurulux hǝzinisigǝ yigirmǝ ming darik altun, ikki ming ikki yüz mina kümüx; □ 72 hǝlⱪning ⱪalƣini yigirmǝ ming darik altun, ikki ming ikki yüz mina kümüx, atmix yǝttǝ ⱪur kaⱨin tonini tǝⱪdim ⱪildi. 73 Xuningdin keyin kaⱨinlar, Lawiylar, dǝrwaziwǝnlǝr, ƣǝzǝlkǝxlǝr wǝ bir ⱪisim hǝlⱪ ⱪoxulup, ibadǝthana hizmǝtkarliri, xundaⱪla ⱪalƣan Israil hǝlⱪining ⱨǝmmisi ɵz xǝⱨǝrlirigǝ makanlaxti.□
 
 
□ 7:2 «inim Ⱨanan» — Nǝⱨǝmiyaning inisi 1:2, 3dǝ tilƣa elinidu. «Mǝn inim Ⱨanani bilǝn ... Ⱨananiyani Yerusalemni baxⱪuruxⱪa ⱪoydum» — Yerusalemni baxⱪuruxⱪa adǝmlǝrni ⱪoyux, Nǝⱨǝmiyaning Artahxaxtaning yeniƣa ⱪaytmaⱪqi ikǝnlikini kɵrsitixi mumkin (2:6ni kɵrüng). «Ⱨananiya ixǝnqlik adǝm bolup...» — ibraniy tilida «u ixǝnqlik adǝm bolup..». Bǝzi alimlar «u» Ⱨananini kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. □ 7:3 «dǝrwaziwǝnlǝr yenida turup kɵzǝt ⱪilisun» — ibraniy tilida «ular yenida turup kɵzǝt ⱪilisun». «xuningdǝk Yerusalemda turuwatⱪanlardin ⱪarawullar kɵzǝt nɵwǝtlirigǝ ⱪoyulup bekitilsun; ⱨǝrbir adǝm ɵzining bir kɵzitigǝ mǝs’ul bolsun, xundaⱪla ⱨǝrbirining kɵziti ɵz ɵyining udulida bolsun, dǝp tapilidim» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «xuningdǝk Yerusalemning ⱪowuⱪliri qüx waⱪtida oquⱪ turmisun; ⱪowuⱪlar etilgǝndǝ, baldaⱪliri taⱪalƣinida dǝrwaziwǝnlǝr yenida turup kɵzǝt ⱪilisun; Yerusalemda turuwatⱪanlardin ⱪarawullar elinip, kɵzǝt nɵwǝtlirigǝ ⱪoyup bekitilsun; bǝzilǝr alaⱨidǝ nɵwǝttiki kɵzǝttǝ tursun, bǝzilǝr ɵz ɵyining udulida kɵzǝttǝ tursun». Yǝnǝ baxⱪa birnǝqqǝ hil tǝrjimiliri uqrixi mumkin. □ 7:6 «Tɵwǝndikilǝr... ǝsli Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsar tǝripidin sürgün ⱪilinƣanlardin...» — bu tizimlik bilǝn «Əzra» 2-babtiki tizimlik otturisida adǝmlǝrning isimliri, sani wǝ tizimlik tǝrtipidǝ bǝzidǝ azraⱪ pǝrⱪlǝr bar. Bu pǝrⱪlǝr ikki tizimlikning ⱨǝⱪiⱪǝt ikǝnlikigǝ tehimu ispat beridu. Ikkinqi tizimlikni Yerusalemda, birinqi tizimlikni Babilda ⱪilƣan boluxi mumkin. Ikkinqi tizimlik ahirida Yerusalemƣa yetip kelip olturaⱪlaxⱪanlarni kɵrsitidu; birinqi tizimliktǝ hatirilǝngǝn bǝziliri xübⱨisizki, keyin niyitidin eynip, Yerusalemƣa barmay ⱪalƣan yaki barƣandin keyin, yǝnǝ Babilƣa ⱪaytip kǝtkǝnidi; xundaⱪla Yerusalemƣa ⱪaytix yolida ɵlgǝnlǝr boluximu mumkin. Əslidiki tizimlikkǝ hatirilǝnmigǝn bolsimu, lekin keyin Yerusalemƣa barimǝn dǝp «ⱪaytix»ⱪa ⱪatnaxⱪanlarmu bar bolsa kerǝk; ular ikkinqi tizimlikkǝ hatirilǝngǝn. ■ 7:6 Əzra 2 □ 7:24 «Ⱨarif» — «Əzra» 2:18dǝ «Yoraⱨ». □ 7:25 «Gibeon» — «Əzra» 2:20dǝ «Gibbar». □ 7:37 «Lod, Ⱨadid wǝ Ononing ǝwladliri...» — yaki «Lodluⱪlar, Ⱨadidliⱪlar wǝ Onoluⱪlar...». □ 7:43 «Hodwaⱨ» — «Əzra» 2:40dǝ «Hodawiya». □ 7:46 «ibadǝthana hizmǝtkarliri» — ibraniy tilida «Nǝtiniylar». Mǝnisi bǝlkim «beƣixlanƣanlar». Ularning ǝjdadliri bǝlkim «Gibeonluⱪlar» idi. «Yǝxua» 9:27ni wǝ «1Tar.» 9:2ni kɵrüng. □ 7:47 «Siya» — «Əzra» 2:47dǝ «Siyaⱨa». □ 7:52 «Nǝfussǝsim» — «Əzra» 2:50dǝ «Nǝfussim». □ 7:54 «Bazlit» — yaki «Bazlut» «Əzra» 2:52. □ 7:57 «Perida» — yaki «Peruda» «Əzra» 2:55. □ 7:59 «Amon» — yaki «Ami» «Əzra» 2:57. □ 7:63 «Kozning ǝwladliri» — yaki «Ⱨakkozning ǝwladliri». □ 7:65 «Waliy» — ibraniy tilidiki «Tirxata», ǝslidǝ Pars tili bolup, mǝnisi bǝlkim «janabliri». «urim wǝ tummim» — alaⱨidǝ birhil taxlar. U kaⱨin kiygǝn «ǝfod»ning yanquⱪida (ⱪoxenda) turidu. Bu taxlar arⱪiliⱪ Israil hǝlⱪi Hudadin yol sorisa bolatti. «Mis.» 28:28-30ni kɵrüng. «urim wǝ tummimni kɵtürgüqi kaⱨin arimizda hizmǝttǝ bolƣuqǝ» — mǝnisi bǝlkim: (1) urim wǝ tummim Babilda sürgün bolƣan waⱪtida yoⱪap kǝtkǝn boluxi mumkin; (2) tepilƣini bilǝn ularƣa tǝbir berip mǝnisini qüxǝndüridiƣan kaⱨin tehi qiⱪmidi. □ 7:66 «ⱪiriⱪ ikki ming üq yüz atmix kixi» — bu «Əzra» 2:64diki sanƣa ohxax; xübⱨisizki, bu Yerusalemƣa yetip kelip, Babilƣa ⱪaytmay, Yǝⱨudiyǝdǝ ⱨǝⱪiⱪiy olturaⱪlaxⱪanlarning sanidur. □ 7:70 «darik» — (yaki «drahma») — muxu yǝrdǝ Pars imperiyǝsidiki birhil altun tǝnggǝ, bir darikning eƣirliⱪi 0.4-0.5 gram boluxi mumkin; muxu yǝrdǝ bu daslarning ⱪimmiti 0.4-0.5 kilogram altunƣa barawǝr idi. □ 7:71 «mina» — birhil kümüx tǝnggǝ, 60 xǝkǝlgǝ yaki «talant»tin atmixtin birigǝ barawǝr idi. Muxu yǝrdǝ kümüxning jǝmiy eƣirliⱪi bǝlkim 800-1200 kilogramqǝ idi. □ 7:73 «Xuningdin keyin kaⱨinlar, Lawiylar, dǝrwaziwǝnlǝr, ƣǝzǝlkǝxlǝr... xundaⱪla ⱪalƣan Israil hǝlⱪining ⱨǝmmisi ɵz xǝⱨǝrlirigǝ makanlaxti» — bu ayǝtning mǝnisi bǝlkim: (1) kaⱨinlar, Lawiylar ⱪatarliⱪlar ɵzigǝ yengiwaxtin tǝⱪsim ⱪilinƣan xǝⱨǝrliridǝ makan tutti, yaki Yerusalemdiki hizmǝttǝ bolux üqün Yerusalemƣa yeⱪin bolƣan, xundaⱪla ularƣa tǝⱪsim ⱪilinƣan xǝⱨǝrlǝrdǝ makanlaxti; (2) Lawiylardin baxⱪa Israillar, yǝni on ikki ⱪǝbilidin ⱪaytip kǝlgǝnlǝr ǝslidǝ ɵzigǝ has xǝⱨǝrlirigǝ makanlaxti yaki yengiwaxtin ularƣa tǝⱪsim ⱪilinƣan xǝⱨǝrlǝrdǝ makanlaxti. Kɵp xǝⱨǝr-yezilar wǝyran bolƣaqⱪa, yaki yat ǝllǝrning igidarqiliⱪi astida bolƣaqⱪa, bǝlkim ⱨǝrhil imkaniyǝt tǝng boluxi mumkin idi.
☰